آزمایش اتوبوس عجیب چینی‌ها با ابهامات فراوان

طرح ساخت اتوبوس عجیب چینی‌ها که «Transit Elevated Bus» نام داشت (به‌صورت مخفف TEB-1) و چند هفتهٔ پیش معرفی شد را به یاد دارید؟ اتوبوسی که از روی خودروها می‌گذشت به واقعیت پیوسته است. چند روز پیش نمونهٔ واقعی این اتوبوس عجیب‌وغریب رونمایی شد و برای اولین بار در شهرستان «کینگهوانگداو» استان «هبی» واقع در شمال شرقی چین مورد آزمون قرار گرفت. این اتوبوس عجیب و غول‌پیکر توسط یک شرکت محلی چینی به‌عنوان تلاشی جهت حل معضل ترافیک طراحی و ساخته‌شده است.

این اتوبوس که اصطلاحاً «Straddling Bus» نامیده می‌شود، ۶۰ متر طول، ۷.۸ متر عرض و ۴.۸ متر ارتفاع دارد و بر روی ریل‌هایی که در دو طرف خیابان نصب‌شده حرکت می‌کند. فضای خالی زیرین این اتوبوس از سطح زمین ۲.۱ متر ارتفاع دارد؛ بنابراین می‌تواند به‌راحتی از روی خودروهای در حال حرکت در خیابان‌ها رد شود. در قسمت پایینی آن پنجره‌هایی تعبیه‌شده تا موجب وحشت رانندگان خودروهای سواری ناشی از قرار گرفتن در فضایی کاملاً بسته و تاریک نشود. این در حالی است که فضای داخلی آن نیز بسیار بزرگ بوده و فضای کافی جهت حمل تا ۳۰۰ نفر مسافر را دارد درحالی‌که مانند مترو کاملاً روشن است.

اتوبوس TEB-1 نیروی موردنیاز خود را از تیرهای برق موجود در مسیر گرفته و می‌تواند به سرعت ۶۰ کیلومتر در ساعت برسد و بهتر از همه جریان ترافیک اثری روی آن نمی‌گذارد. طراح این اتوبوس آقای «Youzhou» اعلام کرده که عملکرد آن در آزمایش‌ها مناسب بوده و ساخت چند پروتوتایپ دیگر از آن نیز در حال انجام است. شرکت «TEB Technology Development» مسئولیت ساخت این اتوبوس نوآورانه را برعهده‌گرفته و در حال حاضر با پنج شهرستان دیگر چین جهت اجرای پروژه‌های آزمایشی اتوبوس قرارداد بسته است. سازنده ادعا می‌کند درصورتی‌که این اتوبوس به‌صورت انبوه مورداستفاده قرار گیرد می‌تواند راه‌حل مؤثری جهت کاهش ازدحام خیابان‌های چین و همین‌طور کاهش آلودگی هوا باشد.

بااین‌حال گزارشاتی نشان می‌دهد طرحی که تصور می‌شد برای حل مشکل ترافیک راه گشا باشد و به‌تازگی به واقعیت تبدیل‌شده بود، فاقد کارایی بوده چیزی بیشتر از یک دروغ و کلاه‌برداری نیست. چراکه پس از انجام تست‌های اولیه، پرسش‌های زیادی بدون پاسخ باقی‌مانده است به‌طوری‌که در مرحلهٔ اول آزمون که به طول حدود ۳۰۰ متر انجام گرفت، شرایط ترافیک واقعی شبیه‌سازی نشده بود. همچنین حتی مقامات شهرستان کینگهوانگداو از این رویداد مهم یعنی اولین آزمون اتوبوس جدید، آگاه نبوده‌اند. علاوه بر این دو مورد، سؤالات بسیار دیگری در رابطه با چگونگی عملکرد اتوبوس مطرح‌شده که عمدتاً به ارتفاع قسمت زیرین آن مربوط می‌شود چراکه همان‌طور که گفته شد ارتفاع این قسمت تنها ۲.۱ متر است درحالی‌که محدودیت ارتفاع وسایل نقلیه در چین تا ۴.۲ متر مجاز است.

بدتر اینکه چند رسانه ادعا کرده‌اند که شرکت سرمایه‌گذار این پروژه یعنی شرکت TEB، متقلب بوده و با هدف کلاه‌برداری از دیگر سرمایه‌گذاران به این پروژه واردشده است. به همین دلیل دولت چین با اقدام شدیدی بودجهٔ خود را از این پروژه گرفته و بسیاری از ادارات دولتی هم که به اذعان خود با این پروژه ارتباط داشته‌اند، ارتباط خود را قطع نموده‌اند. همهٔ این‌ها برخلاف اظهاراتی است که توسعه‌دهندگان این پروژه در گذشته اعلام کرده بودند.

اما مشکلات این اتوبوس به همین‌جا ختم نمی‌شود چراکه درحالی‌که ادعا شده بود TEB-1 همچون مترو یا قطار روی ریل حرکت می‌کند، حال مشخص‌شده که این اتوبوس درواقع روی ریل حرکت نکرده و همانند اتوبوس‌های معمولی دارای چرخ‌های لاستیکی است. اگرچه چرخ‌های کوچک فلزی هم در طرفین اتوبوس نصب‌شده اما هیچ‌یک از این چرخ‌ها روی ریل نبوده و در اصل روی یک شیار حرکت می‌کنند. این امر از آنجایی مشخص شد که در مسیر آزمون هیچ ریلی دیده نشده است؛ بنابراین چرخ‌های لاستیکی در قسمت میانی اتوبوس و چرخ‌های فلزی در جلو و عقب نصب‌شده و صرفاً روی یک شیار حرکت می‌کنند درحالی‌که از هیچ فلزی جهت ساخت مسیر حرکت اتوبوس استفاده‌نشده است.  به همین دلیل ممکن است اتوبوس هنگام حرکت از مسیر خود خارج‌شده و به خودروهایی زیرین برخورد کند.

ضمناً همان‌طور که اشاره شد این یک اتوبوس الکتریکی بوده و انرژی موردنیاز خود را از باطری‌ها تأمین می‌کند. باطری‌ها توسط شارژرهای سریعی که در هر ایستگاه نصب‌شده‌اند شارژ می‌شوند که فقط انرژی موردنیاز جهت رسیدن به ایستگاه بعدی را تأمین می‌کنند؛ اما در تصاویر سیستم تهویهٔ بسیار بزرگ اتوبوس مشخص است که به نظر می‌رسد فقط برای این سیستم به باطری‌های بزرگ و انرژی زیادی نیاز است که تأمین آن‌را از طریق شارژ سریع در ایستگاه‌ها با تردید روبرو می‌کند.

تنها ایستگاه ساخته‌شده در مسیر آزمایش اولیه هم ساختار مناسبی نداشته و کاملاً درهم‌وبرهم ساخته‌شده است چراکه طبق شنیده‌ها خود اتوبوس و کل مسیر آزمون بسیار باعجله و در کمتر از دو ماه ساخته‌شده است. در تصاویر زیر وضعیت ساخت نامناسب این ایستگاه کاملاً مشخص است.

بااین‌حال Youzhou (طراح اتوبوس) تمامی این اتهامات را رد کرده و اصرار دارد که تیمش دلیلی برای عذرخواهی ندارند. وی گفته است که ما هیچ اشتباهی در هیچ کجای اتوبوس نداشته‌ایم و آزمایشات نشان می‌دهد که این طرح اتوبوس کاملاً ممکن است. شرکت سازنده نیز در دفاع از خود گفته است این یک آزمون جاده‌ای واقعی نبود و تنها برای آزمایش شتاب و سیستم ترمز انجام‌گرفته است. این شرکت همچنین متذکر شده که قراردادی جهت انجام آزمایش‌های واقعی اتوبوس با شهرستان‌های نانیانگ، شنیانگ، تیانجین و ژوکو منعقد کرده است؛ اما هنوز معلوم نیست این آزمون‌ها کی شروع خواهد شد.

حال علیرغم تمامی این موارد باید منتظر بمانیم تا بفهمیم که آیا طراح و سازندهٔ TEB-1 می‌توانند خلاف این اتهامات را ثابت کرده و اثبات نمایند که این اتوبوس کاملاً کاربردی و عملی بوده و راه‌حل مؤثری برای حل مشکلات ترافیکی چین است یا اینکه طرح ساخت و توسعهٔ آن رها شده و تنها نمونهٔ ساخته‌شده هم فراموش خواهد شد؟