سرزمین غول‌ها؛ معرفی بزرگ‌ترین ماشین‌آلات معدنی و راه‌سازی دنیا

ماشین‌آلات و وسایل نقلیهٔ‌ای که در زمینه‌های معدنی و راه‌سازی فعالیت می‌کنند مانند لودرها، بولدوزرها، بیل مکانیکی‌ها و… به دلیل حجم کاری بالا به‌طور طبیعی از ابعاد بزرگی برخوردارند؛ اما در بین این وسایل هم رکورددارانی وجود دارد. وسایلی که ابعاد غول‌آسایی داشته و در نوع خود بزرگ‌ترین نمونه بشمار می‌روند؛ بنابراین در این مطلب به معرفی بزرگ‌ترین ماشین‌آلات معدنی و راه‌سازی حال حاضر دنیا می‌پردازیم.

بزرگ‌ترین بولدوزر Acco Super Bulldozer

بزرگ‌ترین بولدوزری که تاکنون ساخته‌شده است، Super Bulldozer نام داشته و ساخت شرکت ایتالیایی Acco است. قطعات فنی و پیشرانهٔ این بولدوزر متعلق به کاترپیلار است اما دیگر قطعات آن منحصراً توسط شرکت آکو ساخته‌شده است. این کوه فولاد ۱۸۳ تن وزن داشته و مجهز به دو موتور V8 ساخت کاترپیلار است که مجموعاً ۱۳۵۰ اسب بخار قدرت دارند. تیغهٔ این بولدوزر عظیم، ۷ متر عرض و ۲.۷ متر ارتفاع دارد درحالی‌که طول کلی بولدوزر به ۱۲ متر می‌رسد. سوپر بولدوزر در اوایل دههٔ ۸۰ جهت صادرات به لیبی برای توسعهٔ این کشور ساخته شد اما به خاطر مسائل تروریستی رئیس‌جمهور وقت لیبی یعنی معمر قذافی، این کشور مورد تحریم تجاری بزرگی قرار گرفت. به همین دلیل این بولدوزر هم هرگز به لیبی صادر نشد و در ایتالیا باقی ماند و همچنین هیچ‌گاه مورداستفادهٔ عملی قرار نگرفت. این بولدوزر به تولید انبوه هم نرسیده و فقط یک دستگاه از آن ساخته شد.

بزرگ‌ترین بولدوزر چرخ لاستیکی Western 2000

در سال ۱۹۶۱ شرکت پیمانکاری Western تصمیم گرفت با در اختیار گرفتن بزرگ‌ترین بولدوزر دنیا روند و سرعت کار خود را تا حد زیادی افزایش دهد. به دلیل اینکه امکان چنین بولدوزر غول‌پیکری توسط هر سازنده‌ای وجود نداشت، آن‌ها از شرکت مهندسی «C.W Jones» کمک گرفته و درخواست ساخت بولدوزر موردنظر خود را به آن دادند. بدین ترتیب شرکت مذکور پروژه ساخت این وسیله را آغاز نموده و در بیش از دو سال بولدوزری کاملاً جدید ساخت. این بولدوزر که Western 2000 نام گرفت در سال ۱۹۶۳ آماده شد. وسترن ۲۰۰۰ برخلاف اکثر بولدوزرهای غول‌پیکر که از چرخ‌های زنجیری استفاده می‌کنند، مجهز به چرخ‌های لاستیکی است و به همین دلیل بزرگ‌ترین بولدوزر چرخ لاستیکی دنیا محسوب می‌شود. این بولدوزر عظیم مجهز به چهار موتور دیزل ساخت جنرال موتورز شده بود که هر موتور در یکی از چرخ‌ها نصب‌شده بودند و بنابراین بولدوزر را تبدیل به نمونه‌ای چهارچرخ محرک می‌کرد. هر یک از این موتورها ۴۰۰ اسب بخار قدرت داشتند که مجموع قدرت بولدوزر را به ۱۶۰۰ اسب بخار می‌رساندند؛ بنابراین وسترن ۲۰۰۰ قدرتمندترین بولدوزر دنیا هم محسوب می‌شود. البته این بولدوزر از لحاظ ابعاد هم هرگز کوچک نیست و با ۱۴ متر طول، ۴.۷ متر عرض و ۴.۶ متر ارتفاع تقریباً با آکو سوپر بولدوزر هم‌اندازه است. وسترن ۲۰۰۰ برای اولین بار در سد میلفورد مورداستفاده قرار گرفت.

بزرگ‌ترین گریدر Acco Super Grader

بزرگ‌ترین گریدر جهان نیز ساخت شرکت آکو ایتالیا بوده و Super Grader نام دارد. این گریدر هم مانند بولدوزری که در بالا معرفی شد، به سفارش دولت لیبی ساخته‌شده که البته بازهم به دلایل سیاسی و تحریم هیچ‌گاه به لیبی تحویل داده نشدند. البته از سوپر گریدر برخلاف سوپر بولدوزر تعداد ۶ دستگاه ساخته شد. این گریدر عظیم مجهز به دو موتور بود که هر دو ساخت کاترپیلار بوده و یکی در جلو دیگری در عقب نصب‌شده بودند. موتور جلویی کوچک‌تر بوده و ۷۰۰ اسب بخار قدرت داشت درحالی‌که موتور بزرگ‌تر ۱۰۰۰ اسب بخاری در عقب نصب‌شده بود. بدین ترتیب قدرت کل گریدر به ۱۷۰۰ اسب بخار می‌رسید. سوپر گریدر برخلاف دیگر گریدرها به چرخ‌های دوبل مجهز شده بود و به همین دلیل تعداد چرخ‌های آن به ۱۲ عدد رسیده بود. این گریدر عظیم ۱۶۰ تن وزن داشته و طول تیغهٔ آن به ۱۱ متر می‌رسید.

بزرگ‌ترین کامیون Belaz 75710

تا چندی پیش رکورد بزرگ‌ترین کامیون‌های دنیا در اختیار کاترپیلار 797F و تِرِکس MT6300 بود تا اینکه شرکت بلاروسی بلاز در سال ۲۰۱۳ با معرفی کامیون کوه‌پیکر ۷۵۷۱۰ این رکورد را بنام خود ثبت نمود. این هیولا مجهز به دو موتور ۱۶ سیلندر ۶۵ لیتری ساخت کامینز است که هریک ۲۳۰۰ اسب بخار قدرت دارند و درصورتی‌که هر دو باهم کار کنند قدرت کامیون به ۴۶۰۰ اسب بخار می‌رسد. البته درصورتی‌که ظرفیت کامیون کاملاً پُر نباشد می‌توان تنها از یک موتور استفاده نمود. این کوه متحرک ۳۶۰ تن وزن داشته و می‌تواند تا ۴۶۰ تن بار را حمل نماید. همچنین برخلاف دیگر کامیون‌های معدن، بلاز ۷۵۷۱۰ در هر دو محور مجهز به چرخ‌های دوبل است که تعداد چرخ‌های آن‌را به ۸ عدد رسانده است. حداکثر سرعت این کامیون عظیم ۶۴ کیلومتر در ساعت بوده و طول، عرض و ارتفاع آن به ترتیب برابر با ۲۰.۶، ۹.۸۷ و ۸.۱۶ متر است.

بزرگ‌ترین تراکتور Big Bud 747

بیگ باد ۷۴۷ بزرگ‌ترین تراکتور دنیا است که در سال ۱۹۷۷ در ایالات‌متحده ساخته شد. این تراکتور غول‌پیکر در اصل به‌صورت سفارشی توسط «Wilbur Hensler» طراحی‌شده و توسط «Ron Harmon» و کارکنان شرکتش یعنی شرکت «Northern Manufacturing» ساخته شد. این تراکتور تقریباً ابعادی معادل دو برابر تراکتورهای معمول داشته و هزینهٔ ساخت آن ۳۰۰ هزار دلار عنوان‌شده است. مالکیت بیگ باد چندین بار جابجا شده و برای مدت زیادی از آن استفاده شد که بعضاً در برخی دوره‌ها استفادهٔ نامناسبی از آن به‌عمل‌آمده بود تا اینکه سرانجام در سال ۲۰۰۹ بازنشسته شده و به موزه منتقل شد. این تراکتور مجهز به یک موتور ۱۶ سیلندر ساخت دیترویت دیزل است که در ابتدا ۷۶۰ اسب بخار قدرت تولید می‌کرد اما در طول زمان به ۸۶۰ اسب بخار و سپس به ۹۶۰ اسب بخار افزایش یافت. طول، عرض و ارتفاع بیگ باد به ترتیب معادل ۸.۲، ۴ و ۴.۳ متر است و ۴۵ تن وزن دارد.

بزرگ‌ترین لودر Letourneau L2350

رکورد بزرگ‌ترین لودر دنیا در اختیار لودر L2350 محصول شرکت Letourneau ایالات‌متحده است که نام آن در گینس نیز به ثبت رسیده است. این لودر عظیم ۲۶۰ تن وزن داشته و مجهز به یک موتور ۱۶ سیلندر ۶۰ لیتری ساخت دیترویت دیزل است که ۲۳۰۰ اسب بخار قدرت تولید می‌کند. این نیرو توسط ژنراتورهایی به برق تبدیل‌شده و سپس این برق لودر را به حرکت درمی‌آورد. این لودر جهت بارگیری کامیون‌های ۴۰۰ تنی طراحی‌شده است به همین دلیل حجم بیل آن ۴۰ مترمکعب بوده و ۷۲ تن ظرفیت دارد. طول، عرض و ارتفاع لتورنئو L2350 به ترتیب برابر با ۲۰.۹، ۶.۷ و ۶.۴ متر است درحالی‌که باک سوختی به حجم ۴ هزار لیتر دارد.

بزرگ‌ترین بیل مکانیکی Liebherr R9800

لیبهر R9800 را می‌توان بزرگ‌ترین بیل مکانیکی دنیا نامید که وزن خارق‌العاده‌ای معادل ۷۹۳ تن دارد. این کوه فولاد مجهز به ۲ موتور ۱۶ سیلندر ۶۰ لیتری است که هریک ۲۰۰۰ اسب بخار و مجموعاً ۴۰۰۰ اسب بخار قدرت دارند. حجم بیل R9800 برابر با ۴۲ مترمکعب بوده و می‌تواند تا ۸۰ تن بار را بلند کند. این بیل مکانیکی غول‌پیکر طولی معادل ۲۵.۳ متر دارد درحالی‌که عرض و ارتفاع آن به ترتیب ۸.۸۸ متر و ۱۰.۳۳ متر است. حداکثر سرعت لیبهر R9800 تنها ۲ کیلومتر در ساعت است و به همین دلیل جهت جابجایی‌های با مسافت بالا، بیل مکانیکی دمونتاژ شده و قطعات آن توسط تریلرهای کمرشکن حمل می‌شوند. سپس در مقصد دوباره آن‌ها را مونتاژ می‌کنند.

بزرگ‌ترین شاول هیدرولیکی Terex RH400

شاول‌های هیدرولیکی درواقع همان بیل مکانیکی‌هایی هستند که بیل آن‌ها به‌صورت برعکس نصب‌شده و همانند لودر اقدام به خاک‌برداری می‌کنند. شاول‌ها در دو نوع هیدرولیکی و کابلی ساخته می‌شوند. ترکس RH400 بزرگ‌ترین شاول هیدرولیکی دنیا است که ۹ متر ارتفاع و ۱۰.۱ متر عرض دارد. RH400 هم مانند لیبهر R9800 مجهز به دو موتور ۱۶ سیلندر ۶۰ لیتری است که مجموع قدرتی برابر با ۴۵۰۰ اسب بخار دارند. در چنین شاول‌ها و بیل مکانیکی‌های عظیمی نیروی موتور توسط دینام‌هایی به برق تبدیل‌شده و سپس این برق پمپ‌های هیدرولیک را به چرخ درمی‌آورند. وزن این شاول عظیم عدد خارق‌العادهٔ ۱۰۰۸ تن بوده درحالی‌که حجم بیل آن ۵۰ مترمکعب است.

بزرگ‌ترین شاول کابلی P&H 4100XPB

تفاوت شاول‌های کابلی با شاول‌های هیدرولیکی در این است که بیل آن‌ها توسط کابل‌ها و بازوهای عظیمی حرکت می‌کند. اکثر شاول‌های بسیار بزرگ از نوع تمام برقی هستند و برق موردنیاز آن‌ها از طریق کابل‌های بسیار قطوری تأمین می‌گردد. شاول 4100XPB محصول شرکت P&H ایالات‌متحده، بزرگ‌ترین شاول کابلی دنیا محسوب می‌شود که از نوع تمام برقی است. این شاول عظیم مجهز به ۶ موتور الکتریکی است که مجموعاً ۱۵ هزار اسب بخار قدرت تولید می‌کنند. ظرفیت بیل 4100XPB معادل ۶۷ مترمکعب بوده و می‌تواند تا ۱۱۰ تن بار را بلند کند بنابراین ازآن‌جهت بارگیری کامیون‌های عظیم استفاده می‌شود. طول، عرض و ارتفاع این شاول کوه‌پیکر به ترتیب برابر با ۲۲، ۱۴.۴ و ۱۴.۷ متر از درحالی‌که وزن خارق‌العاده‌ای معادل ۱۵۳۶ تن دارد.

بزرگ‌ترین حفار کابلی Bucyrus Big Muskie

حفارهای کابلی برخلاف شاول‌های کابلی، بازوی متحرک نداشته و بیل آن‌ها فقط به‌وسیلهٔ کابل حرکت می‌کند. از این وسایل جهت حفاری‌های بسیار عظیم و گسترده استفاده می‌شود. بزرگ‌ترین حفار کابلی دنیا ماشین خارق‌العاده‌ای محسوب می‌شود که در سال ۱۹۶۹ ساخته شد. این وسیلهٔ اعجاب‌آور توسط شرکت آمریکایی باکیروس ساخته‌شده و بیگ ماسکی نام داشت. این ساختهٔ عظیم بشر ۱۴۸ متر طول، ۴۶.۲ متر عرض و ۶۷.۸ متر ارتفاع داشت درحالی‌که وزن آن عددی باورنکردنی برابر با ۱۲ هزار تن بود و از آن فقط یک دستگاه ساخته شد. به همین دلیل بیگ ماسکی یکی از بزرگ‌ترین ماشین‌های ساخت انسان بشمار می‌رود. برای ساخت این حفار عظیم در سال ۱۹۶۹ حدود ۲۵ میلیون دلار هزینه شد که با محاسبهٔ نرخ تورم، معادل ۱۶۱ میلیون دلار امروز می‌شود. ساخت آن نیز در دو سال و با ۲۰۰ هزار ساعت نفر کار انجام گرفت. بیگ ماسکی هم به‌صورت تمام برقی طراحی‌شده بود و مجهز به ۱۸ موتور الکتریکی ۱۰۰۰ اسب بخاری و ۱۰ موتور ۶۲۵ اسب بخاری بود که مجموع قدرت آن‌ها به ۲۴ هزار اسب بخار می‌رسید. برق موردنیاز این وسیله ۱۳,۸۰۰ ولت بود که از طریق کابل بسیار ضخیمی تأمین می‌شد. حجم بیل آن ۱۷۰ مترمکعب بود و ظرفیت حمل ۳۰۰ تن خاک را داشت. شیوهٔ حرکتی این حفار نیز بسیار جالب است به‌گونه‌ای که فاقد چرخ بوده و مجهز به دو پایهٔ بزرگ است که همانند انسان قدم برمی‌دارند! به همین دلیل سرعت آن فقط ۱۰۰ متر در ساعت است. سرانجام به دلیل افزایش هزینهٔ برق و مخالفت‌های عمومی با استخراج معادن، بیگ ماسکی در سال ۱۹۹۱ از خدمت خارج شد و تلاش برای فروش آن نیز به دلیل هزینه‌های سرسام آورد دمونتاژ و مونتاژ مجدد بی‌نتیجه ماند. سپس پس از ۸ سال بلااستفاده ماندن به دلیل تصویب قانون نهایی سازمان حفاظت محیط‌زیستِ ایالات اوهایو درزمینهٔ کنترل معادن، بیگ ماسکی کاملاً غیرقابل استفاده شد. به همین دلیل علیرغم تماس‌های فراوان علاقه‌مندان و تاریخ‌نگاران مبنی بر انتقال این شاهکار صنعت به موزه، سرانجام بیگ ماسکی در اواخر سال ۱۹۹۹ اوراق‌شده و ضایعات آن به مبلغ ۷۰۰ هزار دلار فروخته شد.

بزرگ‌ترین ماشین حفاری Takraf Bagger 293

بگر ۲۹۳ یک ماشین حفاری چرخ‌بیل عظیم است که توسط شرکت صنعتی آلمانی تکرَف ساخته‌شده است. این حفار عظیم که هم‌اکنون در معدن ذغال سنگ آلمان مورداستفاده قرار می‌گیرد، دارای ۱۸ بیل است که روی یک چرخ گردان نصب‌شده و با چرخش به حفاری معادن می‌پردازند. بگر ۲۹۳ طولی معادل ۲۲۵ متر دارد درحالی‌که ۹۶ متر ارتفاع داشته وزن آن نیز برابر با ۱۴,۲۰۰ تن است. هریک از بیل‌های این حفار غول‌پیکر ۱۵ مترمکعب ظرفیت دارند که مجموع ظرفیت آن‌را به ۲۷۰ مترمکعب می‌رساند. چرخ گردان آن نیز ۲۱.۳ متر قطر دارد. بگر ۲۹۳ برای کار نیاز به ۵ اپراتور دارد و در طول یک روز می‌تواند ۲۴۰ هزار مترمکعب خاک را استخراج کند.