تاریخچه پر فراز و نشیب فیسکر؛ از سدان خبرساز کارما تا ورشکستگی!

در این مقاله می‌خواهیم تاریخچه پر فراز و نشیب یکی از برندهای خاص و ناکام دنیای خودرو یعنی فیسکر را به‌طور مختصر ذکر کنیم.


شرکت فیسکر ورشکست شده است. این خبر ماه پیش و همچنین ده سال پیش در پدال منتشر شد چراکه مؤسس آن یک سرنوشت مشابه را دو بار تجربه کرد. هنریک فیسکر که در دانمارک به دنبال آمده اولین کار طراحی خود را سال ۱۹۸۹ در بی ام و به دست آورد و اولین پروژه‌اش نیز کانسپت E1 EV بود. او سپس روی خودروهای Z8 و X5 کار کرد و سپس راهی استون مارتین شد تا با همکاری یان کالوم خودروهای DB9 و ونتیج متولد شوند. فیسکر در قدم بعدی حضوری کوتاه‌مدت در فورد داشت و نهایتاً در سال ۲۰۰۵ کسب‌وکار خود را شروع کرد.

او یک سال بعد شرکت کوچ بیلد فیسکر را در کالیفرنیا تأسیس کرد دو محصول با نام‌های ترامونتو و لاتیگو را رونمایی کرد. فیسکر ابتدا خودروی مرسدس بنز SL 55 AMG رودستر بازنگری شده با جلوپنجره الهام گرفته از جت جنگنده F-22 را معرفی نمود. خودروی بعدی فیسکر هم نمونه کوچ بیلد بی ام و 640Ci بود که از ۳.۰ CSL دهه ۷۰ میلادی الهام گرفته بود. او در مصاحبه با رسانه‌ها گفته بود:

چرا ما موفق خواهیم شد؟ چون تقاضا برای خودروهای خاص و کمیاب وجود دارد. چیزی که به آن نگاه می‌کنیم ۱۵۰ نفری هستند که یک خودروی منحصربه‌فرد شکل گرفته بر اساس تکنولوژی مطمئن و ثابت شده را می‌خرند، خودرویی که ظاهری ظریف و سواری هیجان‌انگیزی دارد.

اما فیسکر در انتخاب واژه‌های خود دقت کافی را نداشت زیرا لاتیگو هرگز راهی خط تولید نشد و ترامونتو هم فقط به تعداد ۱۷ دستگاه تولید شد. در سال ۲۰۰۷ خودروی لاتیگو CS با پیشرانه ۱۰ سیلندر بی ام و M6 معرفی گردید اما این خودرو نیز سرنوشتی مشابه لاتیگو داشت. فیسکر پس از این تجارب ناموفق روی دو استارت آپ هم کار کرد که هدف یکی تولید خودروهای اسپرت در آلمان و دیگری تولید انبوه خودروهای برقی برای بازارهای جهانی بود.

این شرکت در سال ۲۰۰۷ رقیب پورشه کیمن با نام آرتگا GT را معرفی نمود، خودرویی که از فریم فضایی آلومینیومی فولکس‌واگن استفاده می‌کرد. برخی کارشناسان توانایی‌های این خودرو را در سطح مطلوبی ارزیابی کردند اما آرتگا تنها پس از تولید ۱۵۳ دستگاه از GT سرمایه خود را از دست داد. در همین حین تسلا یک دعوای حقوقی را بر سر سدان برقی مدل S شروع کرد. تسلا مدعی بود فیسکر کارما طرحی ضعیف و سرقتی از سدان موردبحث است. البته فیسکر در این دعوای حقوقی برنده شد و قاضی حکم به بی‌گناهی این شرکت داد. در مقابل تسلا نیز مجبور شد ۱ میلیون دلار غرامت بپردازد هرچند فیسکر نیازی به این مبلغ نداشت چراکه توانسته بود از طرف سرمایه‌گذارانی همچون لئوناردو دی کاپریو سرمایه ۱ میلیارد دلاری را به دست آورد.

سدان فیسکر کارما با استایل منحصربه‌فرد و فریم فضایی آلومینیومی خود ۳۹۸ اسب بخار قدرت داشت و درعین‌حال آلایندگی کمتری نسبت به تویوتا پریوس تولید می‌کرد. این خودرو از دو موتور برقی در عقب سود می‌برد و یک باتری لیتیوم یونی ۲۰ کیلووات ساعتی نیز شعاع حرکتی ۸۰ کیلومتری را فراهم می‌ساخت و پس از یک پیشرانه ۲ لیتری ساخت پونتیاک وارد مدار می‌شد تا بنزین را به برق تبدیل کرده و ۴۰۰ کیلومتر دیگر هم در دسترس راننده قرار گیرد. تکنولوژی‌های زیاد بکار رفته در کارما باعث شد عرضه این خودرو با تأخیر فراوان همراه شود اما در نهایت کارما سال ۲۰۱۱ بجای خودروهای کیمن و باکستر در کارخانه والمت تولید شد چراکه قرارداد مونتاژ دو خودروی یاد شده به پایان رسیده بود.

قیمت کارما به حدود ۱۰۰ هزار دلار می‌رسید که بسیار بیشتر از هدف اولیه ۸۰ هزار دلار بود اما فیسکر همچنان احساس می‌کرد تا سال ۲۰۱۵ می‌تواند به فروش ۱۰۰ هزار دستگاهی دست یابد. کارما در سه نسخه سدان، کابریوله و هاچبک روی خط تولید می‌رفت. دی کاپریو بازیگر هالیوود، ال گور و کالین پاور سیاستمداران آمریکایی، سیلو گرین و جاستین بیبر خوانندگان مشهور و بسیاری از چهره‌های شناخته شده آمریکایی نیز کارما را انتخاب کرده بودند.

فیسکر در سال ۲۰۱۲ سدان بزرگ‌تر Rex را معرفی کرد اما بدشانسی گریبان این شرکت را گرفت چراکه تنها تأمین‌کننده باتری فیسکر یعنی شرکت A123 پس از دو فراخوان برای کارما اعلام ورشکستگی کرد. تنها حدود ۲۴۵۰ دستگاه از این خودرو تا آن دوران تولید شد که ۳۸۸ دستگاه از آن‌ها به دلیل طوفان سندی از بین رفتند. فیسکر چند ماه بعد به خاطر عدم سازش بر سر استراتژی کاری از شرکت خود استعفا داد و تا نوامبر آن سال با ۱۳۹ میلیون دلار بدهی پرداخت نشده ورشکست شد. البته اشخاص و شرکت‌های متنوعی خواهان فیسکر بودند که از جمله آن‌ها می‌توان به باب لوتز مدیر اسبق جنرال موتورز، بایک موتور، جیلی، وانژیانگ و… اشاره کرد. نهایتاً وانژیانگ که قبلاً A123 را نیز نجات داده بود فیسکر را خریداری کرد و از سال ۲۰۱۶ کار فروش خودروی ارتقا یافته کارما رورو را شروع کرد. خود هنریک فیسکر هم یک شرکت جدید سازنده خودروهای برقی تأسیس کرد که البته می‌دانید سرنوشت آن چه بوده است.