نگاهی به دو مدل محبوب ب‌ام‌و در دهه هفتاد میلادی، اتاق E12 و E21

گرچه مرسدس بنز از سال‌های بسیار دور، یعنی از همان دوران آغازین ورود خودرو به ایران برای خود اسم‌ورسمی بنا نمود، ولی دیگر رقیب او یعنی ب‌ام‌و دهه‌ها دیرتر توانست نامش را در بازار ایران تثبیت و افراد بسیاری را به سلک هواداران پر و پا قرص خود وارد نماید. دقیقاً از اوایل دهه پنجاه شمسی و ورود مدل افسانه‌ای ۲۰۰۲، این برند ژرمنی تصویر نوینی از خود نزد ما ایرانیان حک نمود، تصویر یک خودروی لوکس، سریع و زیبا که در کنارش از پرستیژ کاری بالایی هم برخوردار بود. در این میان، نخستین نسل از ب‌ام‌وهای سری ۵ و ۳ که به ترتیب با کد اتاق E12 و E21 عرضه شدند، در بین هم‌وطنانمان از محبوبیت بسیاری برخوردار بودند؛ و این دو سری از ب‌ام‌و نه‌تنها در ایران، بلکه در سرتاسر جهان توانستند نام سازنده خود سخت مشهور و پرآوازه سازند. به بهانه این رویداد تاریخی، سعی نمودیم که نگاهی کوتاه به پیشینه این دو خودروی محبوب داشته باشیم.

نسل نخست سری ۵ (اتاق E12)
تصور اینکه یک خودرو با سنی بیش از چهل سال تا این حد زیبا و جذاب بوده و هنوز هم توجه افراد در خیابان را به خود جلب نماید، کمی دور از ذهن است ولی این اتفاقی است که در مورد نسل نخست سری ۵ روی داده است. این نسل از سری ۵ در سال ۱۹۷۲ میلادی و با کد اتاق E12 به جهانیان معرفی شد. بدنه آن توسط دو تن از طراحان نامی آن روزگار یعنی پائول براک (PAUL BRACQ) و پیئترو فروآ (PIETRO FRUA) خلق شد. در این میان، پائول براک طراحی است که بسیاری از خودروهای افسانه‌ای تاریخ ازجمله مرسدس بنز ۶۰۰ مخلوق ذهن خلاق اوست. نسل نخست سری ۵ یک سدان لوکس متوسط بود که جانشین خلف خود به نام E3 شده بود و ازلحاظ ابعادی هم اندکی از آن کوچک‌تر بود. نسل اول سری ۵ تا سال ۱۹۷۶ میلادی با همان شکل اولیه خود تولید می‌شد تا اینکه در این سال یک فیس‌لیفت کوچک بر روی آن صورت پذیرفت. این فیس‌لیفت شامل کاپوت و چراغ‌های عقب جدید و نیز به‌روزرسانی‌هایی در کابین آن بود.

بیشتر مدل‌های قبل از فیس‌لیفت که به کشورمان وارد شدند از نوع ۵۲۰ و با موتور ۲ لیتری بودند ولی مدل‌های پس از فیس‌لیفت عمدتاً از نوع ۵۱۸ و با پیشرانه ۱.۸ لیتری بودند. در این میان، نسخه‌هایی که از سری ۵ که به سفارش آمریکا معروف بودند از هواخواهان بسیاری در میان مشتریان آن دوره برخوردار بودند. به لحاظ ظاهری، نسخه‌های آمریکایی با سپرها بلند و جاذب ضربه خود از انواع اروپایی تمایز می‌یافتند. نسل نخست سری ۵ در مسابقات خودروسازی هم ورود پیدا نمود و نسخه‌ای از آن با موتور سفارشی ۳.۲ لیتری ساخت بخش BMW MOTORSPORT در پیست‌های سرعت خوش درخشید. سری نخست سری ۵ به مدت ۹ سال و تا سال ۱۹۸۱ میلادی در مدار تولید بود.

نسل نخست سری ۳ (اتاق E21)
پس از عرضه نسل نخست سری ۵ گویی ب‌ام‌و در وادی پیشرفت روزافزون در حال حرکت بود. هرچند وقت یک‌بار از خودروی زیباتری پرده‌برداری می‌کرد و نفس خودرودوستان را سخت به شماره می‌انداخت. نسل نخست سری ۳ که با کد اتاق E21 از آن یاد می‌شود، مدلی اسپرت و از محبوب‌ترین و جوان‌پسند ترین ساخته‌های ب‌ام‌و در آن دوران بود و آوازه شهرت این سازنده را دوچندان نمود.

نسل نخست سری ۳ در سال ۱۹۷۵ میلادی پا به عرصه وجود نهاد و تنها در دو گونه از بدنه، کوپه دو درب و سقف کروک (کابریو) عرضه می‌شد و از مدل سدان هم در آن خبری نبود. مدل سدان تازه در نسل بعدی سری ۳ راهی بازار شد. این سری از ب‌ام‌و رقم فروش بالایی را برای ب‌ام‌و رقم زده بود، فروشی معادل ۱.۳۶ میلیون دستگاه که در قیاس خیلی از رقبای خود بالاتر بود. اتاق E21 هم همانند برادر بزرگترش E12 در سه نسخه متفاوت اعم از اروپایی، آمریکایی و آفریقایی به بازارهای جهانی عرضه شد که نسخه آمریکایی با سپرهای بلند و فلاشرها و نسخه آفریقایی هم با رینگ‌های مخصوص خود از مدل‌های اروپایی تمایز می‌یافت. نسخه‌های آفریقایی این خودرو تولید کشور آفریقای جنوبی بود، کشوری که هنوز هم یکی از مراکز اصلی تولید خودروهای ب‌ام‌و در جهان است.

مدل کابریو این خودرو هم با ترکیبی از سقف تارگا در جلو و سقف پارچه‌ای در عقب در شرکت BAUR ساخته می‌شد، شرکتی که از سال‌ها پیش درزمینهٔ اتاق‌سازی ارتباطات تنگاتنگی را با ب‌ام‌و برقرار ساخته بود. از نسل نخست ب‌ام‌و سری ۳ به میزان قابل‌توجهی وارد کشورمان شد و عمده‌ترین مدل آن نیز ۳۲۰ با پیشرانه‌ای ۲ لیتری بود. نسل نخست سری ۳ به مدت ۸ سال در خط تولید بود تا اینکه در سال ۱۹۸۳ میلادی از گردونه خارج و جای خود را به نسخه به‌مراتب پیشرفته‌تری داد. ب‌ام‌و دیگر روی غلتک افتاده بود و به تهدیدی سخت برای دیگر همتایان لوکس خود در جهان بدل شده بود.

منبع:
WIKIPEDIA.ORG