چرا بی ام و 507 کلاسیک بسیار گران‌قیمت‌تر از مرسدس 300SL است؟

بی‌ام‌و 507 و مرسدس بنز 300SL دو محصول نمادین در تاریخ این خودروسازان به شمار می‌روند که یکی موفقیت زیادی را تجربه کرد و دیگری هم برند خود را تا مرز ورشکستگی پیش برد! تاریخچه این دو خودرو با فردی به نام مکس هافمن گرده خورده است. هافمن اتریشی فردی بود که چندین محصول سرشناس را در دهه ۵۰ میلادی به بازار آمریکا وارد کرد.

اگرچه مرسدس بنز 300SL از نظر تجاری یک موفقیت فوق‌العاده محسوب می‌شد اما بی‌ام‌و ۵۰۷ درست در نقطه مقابل قرار داشت و شکست بدی به شمار می‌رفت؛ اما نسخه‌هایی از این خودرو که در حراجی‌ها عرضه می‌شوند با قیمتی فراتر از 300SL به فروش می‌رسند؟ اما دلیل گران‌تر بودن بی‌ام‌و ۵۰۷ نسبت به هم‌وطن مشهور خود چیست؟ علیرغم شکست تجاری، ۵۰۷ در حراجی‌ها بهتر به فروش می‌رود. معمولاً 300SL رودستر که شرایط خوبی داشته باشد با قیمت بین ۱ تا ۱.۲ میلیون دلار فروخته خواهد شد و اگر در تملک یک فرد مشهور باشد شاید قیمت بالاتری را نیز تجربه کند. این قیمت برای مدل کوپه حدود ۲۰۰ هزار دلار بیشتر خواهد بود؛ اما این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که بی‌ام‌و ۵۰۷ کلاسیک با قیمتی فراتر از ۲ میلیون دلار فروخته می‌شود و حتی بهایش به ۲.۵ میلیون دلار هم می‌رسد.

تا چند روز دیگر حراجی Bonhams یک دستگاه بی‌ام‌و ۵۰۷ سری دوم را در آریزونا آمریکا حراج خواهد کرد. این خودرو که با شماره شاسی ۷۰۱۱۰ تولید شده یک‌صد و دهمین دستگاه از ۲۵۲ دستگاه تولیدی است و تاریخ تولید آن به ۱۴ ژانویه ۱۹۵۸ بازمی‌گردد و با سقف سخت کارخانه‌ای به دست مشتری اصلی خود رسیده است. پس از بررسی بخش کلاسیک بی‌ام‌و در سال ۲۰۱۴ تائید شد که این خودرو شاسی، سیستم تعلیق، ترمز، پیشرانه و گیربکس اصلی خود را حفظ کرده و وضعیت خوبی دارند. به همین خاطر خودروی موردبحث از ۱۰۰۰ امتیاز ۹۰۰ امتیاز را کسب کرد و در کلاس ۱ که بالاترین کلاس است قرار گرفت. خودروی عرضه شده در حراجی شرایط بسیار خوبی دارد و رنگ نقره‌ای متالیک آن با پوشش داخلی قرمز رنگ بسیار زیبا به نظر می‌رسند. تخمین زده شده این خودرو با قیمت بین ۲.۱ تا ۲.۴ میلیون دلار به فروش برسد.

یکی دیگر از مدل‌های بی‌ام‌و ۵۰۷ در سال ۲۰۲۱ حراج شد و تخمین زده می‌شد با قیمت ۲.۲۵ تا ۲.۷۵ میلیون دلار فروخته شود. آن خودرو ۲۷ آگوست ۱۹۵۷ تولید شده بود و همان رنگ بدنه نقره‌ای را داشت. در نهایت این خودرو به قیمت ۲.۲ میلیون دلار فروخته شد. حراجی RM ساتبیز نیز یک دستگاه ۵۰۷ مدل ۱۹۵۸ را در سال ۲۰۲۰ با قیمت ۲,۱۶۸,۷۰۰ دلار به فروش رساند. مدلی دیگر نیز در آریزونا با قیمت حدود ۲.۱۷ میلیون دلار فروخته شده است. اگرچه خودروی موردبحث ما اساساً برای بازار آمریکا طراحی شده بود اما فقط ۳۴ دستگاه از آن در این کشور به فروش رفت. یکی از این خودروها با شماره شاسی ۷۰۱۳۴ گفته شده در تملک تهیه‌کننده‌ای هالیوودی بوده و با قیمت ۱,۸۱۵,۰۰۰ دلار در سال ۲۰۱۴ فروخته شد؛ اما رکورد بالاترین قیمت بی‌ام‌و ۵۰۷ به جان سارتیس قهرمان موتورسواری و فرمول یک تعلق دارد که خودروی خود را به عنوان هدیه از رئیس شرکت MV آگوستا دریافت کرد. گفته می‌شود او خودروی خود را تا آخر عمر نگه داشت و پس از مرگش خودرو به قیمت حدود ۵ میلیون دلار فروخته شد.

بی‌ام‌و ۵۰۷ و مرسدس بنز 300SL بیشتر از آن چیزی که فکر می‌کنیم وجه مشترک دارند. یکی از وجوه اشتراک آن‌ها به این موضوع مربوط می‌شود که شرکت‌های یاد شده نبودند که تصمیم گرفتند این دو خودرو را بسازند بلکه مکس هافمن این کار را انجام داد. او برندهای گوناگونی را در دهه ۵۰ میلادی وارد بازار آمریکا می‌کرد و مرسدس و بی‌ام‌و نیز جزو همین شرکت‌ها بودند. مرسدس خودروی مسابقه‌ای W194 را برای فصل ۱۹۵۲ تولید کرد که اولین خودرو پس از جنگ جهانی دوم بود. البته فقط ۱۰ دستگاه از این خودرو بر پایه شاسی لوله‌ای آلومینیومی بسیار سبک‌وزن (۸۲ کیلوگرم) تولید شدند. اما تولید نسخه جاده‌ای 300SL برنامه‌ریزی نشده بود. ایده تولید این مدل را هافمن مطرح کرد و در سال ۱۹۵۳ طی ملاقات با مدیران مرسدس آن را روی میز گذاشت. سپس مدیر مرسدس بنز با ایده هافمن موافقت کرد و دستور تولید هزار دستگاه 300SL جاده‌ای را صادر نمود. این خودرو در فوریه ۱۹۵۴ در نمایشگاه نیویورک رونمایی گردید و بیش از ۸۰ درصد کل ظرفیت تولید آن (حدود ۱۴۰۰ دستگاه مدل کوپه) در آمریکا فروخته شدند و 300SL را اولین محصول مرسدس تبدیل کردند که در خارج از آلمان به موفقیت قابل‌توجهی دست پیدا می‌کند.

در اواسط سال ۱۹۵۶ فروش 300SL گالوینگ کاهش یافت و ژرمن‌ها تصمیم گرفتند نسخه رودستر آن را با درب‌های معمولی بسازند. مدل رودستر در نمایشگاه ژنو ۱۹۵۷ پدیدار شد و به فروش ۱۸۵۸ دستگاهی رسید که بهتر از مدل کوپه بود. با وزن ۱۵۰۰ کیلوگرمی برای مدل کوپه و ۱۵۶۰ کیلوگرم برای مدل رودستر، مرسدس 300SL شایستگی استفاده از نام SL (فوق سبک) را داشت. برخلاف مدل W194 مسابقه‌ای، نسخه جاده‌ای از فریم لوله‌ای روی شاسی فولادی استفاده می‌کرد. کاپوت، درب‌ها و صندوق‌عقب از آلومینیومی ساخته شده بودند تا وزن کلی خودرو کمتر شود. همچنین نسخه تمام آلومینیومی از این خودرو نیز تولید شد که ۸۰ کیلوگرم سبک‌تر بود. البته تنها ۲۹ دستگاه از این مدل‌ها تولید شدند و قیمت بالاتری داشتند.

پیشرانه ۶ سیلندر ۳ لیتری M198 مرسدس با آب‌ خنک می‌شد و در هر سیلندر دو سوپاپ داشت. با وجود تزریق بنزین مستقیم بوش، این پیشرانه قدرت ۲۱۲ اسب بخار و گشتاور ۲۷۵ نیوتون متر را تولید می‌کرد و 300SL می‌توانست در عرض ۱۰ ثانیه از سکون به سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت برسد و سقف سرعت ۲۶۰ کیلومتر در ساعت را ثبت کند. این خودرو سریع‌ترین محصول تولیدی زمان خود بود. البته سقف سرعت مدل رودستر به ۲۵۰ کیلومتر در ساعت محدود شده بود. مرسدس بنز 300SL کوپه قیمت ۶۸۲۰ دلاری داشت و مدل رودستر با بهای ۱۰۹۵۰ دلار عرضه می‌شد. جالب اینکه مدل رودستر در آلمان فقط ۱۰ درصد گران‌تر از نسخه کوپه بود اما این اختلاف قیمت در بازار آمریکا به ۷۰ درصد رسید.

اما برسیم به بی‌ام‌و ۵۰۷! هافمن فکر می‌کرد روش واردات 300SL درباره این خودرو نیز جواب خواهد داد بنابراین با مدیران بی‌ام‌و نیز صحبت کرد تا این رودستر را برای پر کردن فاصله بین 300SL و خودروهای ارزان‌تر ترایموف و ام جی تولید کنند. او از بی‌ام‌و خودرویی با قیمت ۵ هزار دلار را طلب کرده بود. در آن زمان نسخه کوپه 300SL با قیمت ۶۸۲۰ دلار عرضه می‌شد. طراحی اولیه ۵۰۷ کار ارنست لوف بود اما هافمن از نتیجه خوشش نیامد و پافشاری کرد که بی‌ام‌و آلبرت ون گورتز را استخدام کند. او کار طراحی بدنه را انجام داد و بخش فنی نیز بر عهده فریتز فیدلر و الکس ون فالکنهاسن گذاشته شد.

بی‌ام‌و ۵۰۷ خودروی سنگین‌وزنی نبود و تنها ۱۳۳۰ کیلوگرم وزن داشت که ۲۳۰ کیلوگرم کمتر از مرسدس بود. این خودرو بر پایه شاسی ‌کوتاه شده ۵۰۳ شکل گرفت و فاصله بین محوری نیز از ۲۸۳۵ به ۲۴۸۰ میلی‌متر رسید. ژرمن‌ها از آلومینیوم بیشتری برای رسیدن به هدف خود یعنی وزن کمتر استفاده کردند و تقریباً بخش اعظم بدنه از آلومینیوم ساخته شد؛ اما مشکل ۵۰۷ به پیشرانه آن مربوط می‌شد چراکه با حجم ۳۱۶۸ سی‌سی، این پیشرانه فاقد تزریق مستقیم بنزین بود و از یک جفت کاربراتور ۳۲ NDIX زنیت استفاده می‌کرد. این خودرو سقف سرعت ۲۰۰ کیلومتر در ساعت داشت و صفر تا ۱۰۰ کیلومتر در ساعت آن نیز ۱۱ ثانیه اعلام شده بود که ۱ ثانیه بیشتر از 300SL رودستر به نظر می‌آمد.

اما بزرگ‌ترین مشکل بی‌ام‌و ۵۰۷ به قیمت آن مربوط می‌شد. بی‌ام‌و نتوانست قیمت پیشنهادی هافمن را رعایت کند و قیمت آن در آمریکا ۹ هزار دلار بود که در ادامه به ۱۰۵۰۰ دلار هم افزایش یافت. از طرفی مرسدس 300SL رودستر با قیمت ۱۰۹۵۰ دلار عرضه می‌شد و به همین خاطر ۵۰۷ یک شکست تمام‌عیار به شمار می‌رفت. تولید این خودرو در دسامبر ۱۹۵۶ شروع شد و بی‌ام‌و تنها ۲۵۲ دستگاه از آن را به فروش رساند و با فروش هر خودرو ضرر سنگینی را متحمل شد. همین امر باعث شد ژرمن‌ها تا مرز ورشکستگی پیش بروند و تنها سرمایه تزریق شده هربرت کوانت بود که توانست آن‌ها را از خریداری توسط مرسدس نجات دهد.

در ادامه اخباری منتشر شد مبنی بر اینکه بی‌ام‌و از دست هافمن ناراحت است چراکه او ایده تولید این خودرو را مطرح نمود اما دیگر آن را وارد آمریکا نکرد و به همین خاطر باواریایی ها مجوز واردات محصولاتشان توسط او را لغو کردند. البته هافمن فردی شناخته شده بود؛ اما چرا هافمن به بی‌ام‌و این پیشنهاد را داده بود؟ گفته می‌شود هافمن به مرسدس پیشنهاد تولید نسخه روباز 300SL را داده بود اما مرسدس مدل کوپه را ابتدا تولید کرد و به همین خاطر او به بی‌ام‌و پیشنهاد تولید ۵۰۷ را داد.

دلیل دیگر هم پرفورمنس خودرو بود. بی‌ام‌و ۵۰۷ از این نظر به پای 300SL نمی‌رسید. پیشرانه ۸ سیلندر آلومینیومی این خودرو فقط ۱۵۰ اسب بخار قدرت داشت و نکته سورپرایز کننده اینکه ۵۰۷ برای ارائه راحتی بیشتر نسبت به مرسدس طراحی شده بود چیزی که امروزه درست در نقطه مقابل تفکرات هر دو برند قرار دارد. نتیجه‌گیری کلی یک پارادوکس خواهد بود. اگر بی‌ام‌و می‌توانست ۵۰۷ را با قیمتی کمتر تولید کند هافمن ۵ هزار دستگاه را سفارش می‌داد و این خودرو به اندازه امروز کمیاب نبود. به همین خاطر قیمت این خودرو در حراجی‌ها می‌توانست کمتر باشد اما همین شکست تجاری باعث شد ۵۰۷ خودرویی خاص‌تر باشد و حالا با قیمت‌های بالاتری به فروش برسد.