بیوک سنچوری 1973، ابهت آمریکایی زیر تیغ آفتاب تهران!

صحبت کردن در مورد محبوبیت بالای خودروهای کلاسیک آمریکایی در ایران موضوعی تکراری است. برای اثبات این گفته می‌توان به تعداد و تنوع این خودروها در کشور اشاره کرد. شاید اغراق نباشد اگر بگوییم که ایران ازنظر تعداد و تنوع مدل خودروهای کلاسیک آمریکایی یکی از کامل‌ترین کشورها به شمار می‌رود. بر همین اساس ما به سراغ بیوک سنچوری کوپه مدل ۱۹۷۳ رفته‌ایم، که تنها نمونه موجود در کشور است. با ما همراه باشید تا پس از مروری کوتاه بر تاریخچه بیوک سنچوری، این خودروی زیبا و عضلانی را مورد بررسی قرار دهیم.

نام سنچوری برای اولین بار در سال ۱۹۳۶ توسط بیوک معرفی شد. اما نسل اول آن درواقع سال ۱۹۳۰ و با نام سری ۶۰ که طبق نام‌گذاری مدل‌های بیوک در آن دوره بود، روانه بازار شد. این خودرو بر روی پلت فرم B_body جنرال موتورز و به‌عنوان یک خودروی میان رده ساخته شد، و دارای مدل‌های سدان، کوپه و رودستر بود.

برای این خودرو در طول ۶ سالی که بر روی خط تولید قرار داشت چند پیشرانه در نظر گرفته شد که قوی‌ترین نمونه یک پیشرانه ۲۷۸ اینچ مکعبی هشت سیلندر با قدرت ۱۰۰ اسب بخار بود. در سال‌های ۱۹۳۳ و ۱۹۳۴ سری ۶۰ مانند دیگر مدل‌های بیوک با فیس‌لیفت هایی همراه بود که خودرو را در بخش ظاهر و ابعاد و همچنین پیشرانه دستخوش تغییراتی کرد.

بدنه خودرو با استفاده از خطوط منحنی طراحی شده بود، همچنین جلوپنجره جدید بر روی تمامی مدل‌ها نصب شد. بیوک توانست در طی پنج سال تعداد ۸۶۵۲۰ دستگاه سری ۶۰ را بفروش برساند. با آغاز سال ۱۹۳۶ و هم‌زمان با معرفی نسل دوم، بیوک نام این مدل را به سنچوری تغییر داد. این تغییر نام در دیگر مدل‌های بیوک نیز اتفاق افتاد تا نشان‌دهنده پیشرفت تکنولوژی و طراحی در این کمپانی باشد.

سنچوری در این سال دارای چهار تریم مختلف شامل: کوپه، کوپه کانورتیبل، کوپه ۲+۲ و سدان بود. نسل دوم سنچوری بین سال‌های ۱۹۳۶ و ۱۹۴۲ از یک پیشرانه ۳۲۰ اینچ مکعبی یا ۵.۲ لیتری هشت سیلندر سود می‌برد، که ۱۴۱ اسب بخار قدرت داشت و این خودرو را قادر می‌ساخت تا به سرعت ۱۰۰ مایل و یا ۱۶۱ کیلومتر در ساعت برساند که آن را تبدیل به سریع‌ترین مدل بیوک در آن زمان می‌کرد و به همین دلیل به سنچوری ۱۰۰ نیز معروف شد.

در بخش ظاهری سنچوری تقریباً هر سال دستخوش تغییرات می‌شد، و درنهایت در سال ۱۹۴۲ به دلیل مشکلات ناشی از جنگ جهانی دوم تولید آن متوقف شد و نسل سوم با وقفه‌ای نسبتاً طولانی در سال ۱۹۵۴ معرفی شد، در این نسل به تریم های سنچوری مدل استیشن واگن نیز اضافه شد.

یک پیشرانه ۳۲۲ اینچ مکعبی با قدرت ۲۰۰ اسب بخار برای این خودرو در نظر گرفته شده بود. اما به لطف به‌روزرسانی‌ها قدرت این موتور در سال ۱۹۵۵ به ۲۳۶ اسب بخار و در سال‌های ۱۹۵۶ تا ۱۹۵۸ به ۳۰۰ اسب بخار افزایش یافت. بیوک در سال ۱۹۵۸ مدل invictus را جایگزین سنچوری کرد اما در سال ۱۹۷۳ بار دیگر نام سنچوری توسط بیوک احیا شد.

نسل چهارم این خودرو همانند نسل‌های گذشته در چندتریم مختلف در دسترس بود. برای این خودرو در ابتدا دو پیشرانه ۳۵۰ و ۴۵۵ اینچ مکعبی در نظر گرفته شد اما در سال ۱۹۷۵ و با شدت گرفتن قوانین زیست‌محیطی نمونه ۴۵۵ کنار گذاشته شد و نمونه‌های شش سیلندر به‌عنوان پیشرانه پایه در نظر گرفته شد. این خودرو در سال ۱۹۷۶ دچار فیس‌لیفت شد که تغییرات زیادی را برای آن به همراه داشت. و سرانجام در سال ۱۹۷۷ نسل چهار به کار خود پایان داد و یک سال بعد نسل پنجم معرفی شد. این نسل مانند اکثر خودروهای آمریکایی در آن سال‌ها کمترین نشانه‌ای از دوران اوج خود را نداشت و به‌وضوح در طراحی دچار افت شدید شده بود.

تغییرات در ابعاد و وزن خودرو نیز اعمال شده بود و خودرو کوچک‌تر و درنهایت ۵۰۰ کیلوگرم از نسل قبلی خود سبک‌تر بود. پیشرانه شش سیلندر ۱۹۶ اینچ مکعبی به‌عنوان موتور پایه در نظر گرفته شده بود. اما پیشرانه‌های هشت سیلندر بلوک کوچک همچنان قابل سفارش بودند. در سال ۱۹۸۰ سدان فست‌بک با یک سدان ناچ‌بک جایگزین شد و مدل کوپه فست‌بک نیز در سال ۱۹۸۱ کنار گذاشته شد.

با شروع سال ۱۹۸۲ و عرضه نسل ششم سنچوری دارای دو تریم سدان ناچ‌بک که حالا دیفرانسیل جلو بود و کوپه ناچ‌بک می‌شد اما یک سال بعد مدل استیشن واگن نیز اضافه شد.

در بخش پیشرانه نیز موتورهای چهار و شش سیلندر بنزینی و دیزلی به چشم می‌خورد. این نسل دو بار در سال‌های ۱۹۸۸ و ۱۹۹۱ دچار فیس‌لیفت شد که با اعمال تغییرات نسبتاً زیادی در ظاهر و پیشرانه و همچنین اضافه شدن سیستم‌های ایمنی و راحتی همراه بود. در سال ۱۹۹۳ مدل کوپه به دلیل فروش پایین کنار گذاشته شد.

سنچوری در این نسل باوجود طراحی قدیمی اما از فروش خوبی برخوردار بود و درنهایت در سال ۱۹۹۷ با نسل هفتم جایگزین شد. این نسل که درواقع آخرین نسل سنچوری به شمار می‌رود تنها در مدل سدان و بر روی پلتفرم W_body جنرال موتورز که مدل Regal نیز از آن پلتفرم استفاده می‌کرد، ساخته شد. به همین دلیل این دو مدل شباهت‌های زیادی به هم داشتند اما Regal خودروی لوکس‌تری به شمار می‌رفت و پیشرانه‌های مورد استفاده در آن نیز قوی‌تر بودند.

در سال ۱۹۹۸ و با پایان تولید مدل اسکای لارک سنچوری به‌عنوان مدل پایه بیوک در دسترس بود. سرانجام در ۲۵ اکتبر سال ۲۰۰۴ این خودرو به کار خود پایان داد تا بار دیگر شاهد کنار رفتن یکی از مدل‌های ماندگار باشیم.

۱۹۷۳ تا ۱۹۷۷: این نسل طلایی

بیوک سرانجام در سال ۱۹۷۳ و پس از وقفه‌ای ۱۵ ساله نسل چهارم سنچوری را معرفی کرد. طراحی خودرو خاص و چشم‌نواز بود و تقریباً در تمام قسمت‌ها دارای المان‌های زیبایی بود.

مهم‌ترین خصیصه طراحی بدنه خودرو خطی بود که از بالای چراغ جلو شروع می‌شد و تا نزدیکی گلگیر عقب ادامه داشت. بیوک این خودرو را درواقع به‌عنوان جایگزینی برای مدل skylark در نظر گرفته بود. و با قرار گرفتن این خودرو در رده خودروهای متوسط و سگمنت A رقبایی نظیر شورولت chevelle malibu، الدزمبیل کاتلاس و پونتیاک Lemans را در برابر خود می‌دید.

در بخش پیشرانه یک موتور ۳۵۰ اینچ مکعبی (۵.۷ لیتری) به‌عنوان موتور پایه در نظر گرفته شده بود، که هم با کاربراتور دو دهنه به قدرت ۱۵۰ اسب بخار و هم با کاربراتور چهار دهنه با قدرت ۱۷۵ اسب بخار در دسترس بود. همچنین یک نمونه بلوک بزرگ ۴۵۵ اینچ مکعبی با قدرت ۲۲۵ اسب بخاری نیز در نظر گرفته شده بود.

سنچوری در چند تیپ بدنه کوپه، سدان فست‌بک و استیشن واگن قابل خریداری بود. همچنین این مدل‌ها خود دارای تریم هایی نظیر Luxus، landau، رگال (که یک‌تریم لوکس به شمار می‌رفت و دارای تفاوت‌هایی در بخش ظاهر و کابین با مدل پایه بود و در سال ۱۹۷۵ به‌عنوان یک مدل مستقل تولید شد) بودند.

اما در این بین مدل‌هایی نیز بودند که شاید بتوان آن‌ها را فراتر از یک‌تریم در نظر گرفت، سنچوری coupe gran sport که درواقع جایگزینی برای اسکای لارک کوپه بود و به‌نوعی قوی‌ترین مدل سنچوری نیز به شمار می‌رفت. پیشرانه مورد استفاده در این مدل همان نمونه ۴۵۵ اینچ مکعبی بود با این تفاوت که در این مدل توان این موتور به ۲۷۰ اسب بخار افزایش یافته بود.

هرچند این قدرت به نسبت مدل‌های های پیش از دهه ۷۰ میلادی کم به نظر می‌رسید اما بیوک تمام تلاش خود را بکار گرفت تا نهایت توان را ضمن حفظ قوانین آلایندگی از این موتور بگیرد و همین امر نیز باعث شد که توان gran sport به نسبت دیگر رقبا با موتورهای مشابه بیشتر باشد. سنچوری در سال ۱۹۷۴ با تغییراتی نظیر سپرهای جلو و عقب بزرگ‌تر که برای مطابقت با استانداردهای تصادف ایالات‌متحده بود، سیستم تعلیق اصلاح شده و ترمزهای جلو دیسکی همراه بود.

از دیگر تغییرات می‌توان به کاهش قدرت موتور ۴۵۵ اینچ مکعبی به ۲۴۵ اسب بخار در مدل‌های gran sport نیز اشاره کرد. اما در سال ۱۹۷۵ و با شدت گرفت قوانین زیست‌محیطی، مدل special به‌عنوان نمونه پایه و با یک انجین ۲۳۱ اینچ مکعبی V6 به قدرت ۱۱۰ اسب بخار به بازار عرضه شد، و موتور ۴۵۵ اینچ مکعبی نیز به‌طور کامل حذف شد و نمونه‌های gran sport با پیشرانه‌های ۳۵۰ اینچ مکعبی ۱۹۰ اسب بخاری در دسترس بودند. البته سنچوری دستخوش تغییرات ظاهری کمی در بخش جلوپنجره و چراغ‌های عقب نیز شد.

در سال‌های ۱۹۷۵ و ۱۹۷۶ بیوک با مدل سنچوری در مسابقات Indianapolis شرکت می‌کرد، به همین دلیل اقدام به عرضه نمونه شهری مدل‌های مسابقه‌ای با نام century Free spirit کرد. این مدل در سال ۱۹۷۵ از یک موتور ۳۵۰ اینچ مکعبی استفاده می‌کرد (نمونه مورد استفاده در مسابقات دارای پیشرانه ۴۵۵ اینچ مکعبی بود) و در بخش ظاهری نیز تمامی این مدل‌ها دارای رنگ بدنه سفید به همراه طرح‌های آبی و قرمز که یادآور رنگ‌های پرچم ایالات‌متحده آمریکا بود روانه بازار شدند،

ولی نمونه‌های ۱۹۷۶ دارای پیشرانه V6 به حجم ۲۳۱ اینچ مکعبی (موتورهای مورد استفاده در مسابقات مجهز به توربوشارژر بودند) بود، و در سه رنگ نقره‌ای، مشکی و قرمز و با طراحی خاص در دسترس بودند، مدل‌های Free spirit امروزه جز نمونه‌های ارزشمند و کلکسیونی به شمار می‌روند. اما در سال ۱۹۷۶ تغییرات نه در بخش فنی بلکه بخش ظاهری اتفاق افتاد.

چراغ‌های گرد جای خود را به نمونه‌های مستطیل شکل دادند که به‌صورت دوتایی و افقی بر روی یکدیگر قرار گرفتند، با تغییر چراغ‌ها جلوپنجره نیز دستخوش تغییرات شد اما نمای کناری و عقب با تغییرات جزئی همراه شد. ولی مهم‌ترین اتفاق در این سال تفاوت ظاهری بسیار زیاد بین مدل‌های سدان و کوپه بود به‌گونه‌ای که شاید بتوان آن‌ها را دو مدل مجزا از یکدیگر نامید.

مدل gran sport حذف شد و تریم های کاستوم که جایگزین‌تریم luxus شده بود و تریم landau در دسترس بودند. سنچوری در سال ۱۹۷۷ نیز با تغییرات کمی در ظاهر همراه بود و سرانجام در همین سال نسل چهارم به کار خود پایان داد.

خودروی مورد بررسی ما کوپه مدل ۱۹۷۳ است که یک پیشرانه ۳۵۰ اینچ مکعبی و گیربکس سه سرعته اتوماتیک دارد، این موتور درواقع پیشرانه فابریک خودرو بوده که صدایی بی‌نظیر و گوش‌نواز را تولید می‌کند. و همچنین در بخش شتاب گیری نیز عملکرد قابل قبولی را از خود نشان می‌دهد.

در بخش ظاهر این خودرو با رنگ سبز جذاب و بدنه‌ای بدون ایراد همه نگاه‌ها را به خود خیره می‌کند و در بخش کابین نیز طراحی بسیار زیبای داشبورد و نشانگرها در کنار ترکیب رنگ مشکی داشبورد و رنگ سفید صندلی‌ها و رودری‌ها و همچنین استفاده زیاد از تریم چوب در قسمت‌های مختلف کابین فضایی زیبا و دل‌نشین را به وجود آورده و همین‌طور راحتی صندلی‌ها در کنار فضای زیاد کابین باوجود کوپه بودن خودرو ازجمله نکات مثبت این خودرو به شمار می‌روند.

این خودرو بیش از بیست سال است که در اختیار مالک فعلی بوده و در بخش کابین و فنی کاملاً فابریک و بسیار سالم و تمیز می‌باشد که این موضوع نشان از نگهداری خوب و مناسب مالک است. در پایان از جناب آقای رضا اکبری که هم وقت و هم خودروی‌شان را در اختیار ما قرار دادند کمال تشکر را داریم.

عکس: ابوالفضل ابراهیمی