شورولت کلرادو ZH2 هیدروژنی؛ آینده خودروهای نظامی

وقتی به وسایل نقلیه نظامی فکر می‌کنیم، فوراً مواردی چون تانک‌ها، زره‌پوش‌ها و نفربرها به ذهن می‌آیند و شاید کمتر کسی به فکر یک «شورولت کلرادو» بیفتد. همچنین مطمئناً کسی به فکر استفاده از تکنولوژی پیل سوختی هیدروژنی در پیشرانه این نوع خودروها نیست. با این وجود، یک نسخه خاص از کلرادو با عنوان ZH2 که یک نمونه اولیه آفرود از مرکز تحقیقات تانک، اتومبیل، توسعه و مهندسی ارتش امریکا (TARDEC) محسوب می‌شود، به زودی در اختیار ارتش و نیروی دریاییِ این کشور قرار خواهد گرفت. این خودرو در نمایشگاه اتومبیل دیترویت ۲۰۱۷ در معرض دید علاقه‌مندان قرار گرفته و به‌زودی، از ماه می سال جاری میلادی، در مأموریت‌های آموزشی به کار خواهد رفت. در نتیجه، میزان کارآیی تکنولوژی پیل سوختی در میدان جنگ مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

ZH2 که بر روی یک نسخه کشیده از شاسی کلرادو ZR2 با اندکی اصلاحات در بدنه، سوار شده است، از پیشرانه پیل سوختی ۹۳ کیلوواتی موسوم به “Gen 0” بهره می‌گیرد؛ پیشرانه‌ای که قبلاً در شورولت ایکوناکس مدل ۲۰۰۷ دیده شده است. این خودرو می‌تواند قبل از تمام‌شدن مخازن سوخت هیدروژنی‌اش، مسافتی به طول ۲۲۸ کیلومتر را بپیماید. در همین حال، طراحی این پروتوتایپ به گونه‌ای است که بتواند در مسیرهای سخت و در مأموریت‌های خاص نظامی مورد استفاده قرار گیرد؛ موضوعی که با استفاده از تجهیزاتی مانند تایرهای BF گودریچ ۳۷ اینچی، افزایش ارتفاع سیستم تعلیق و بهبود زاویه‌های «حمله» و «فرار» حاصل شده است. این تراک دارای یک شعاع گردش کمتر از ۷.۶ متر است و گیربکس ۲ سرعته آن برای حرکت در میان سنگ‌ها و سنگلاخ‌ها مناسب است. این در حالی است که دامپرهای «مولتی‌ماتیک» که در کامارو Z/28 نیز دیده شده‌اند، با حفظ پایداری خودرو، کمترین ضربه را به درون کابین منتقل می‌کنند.

جنرال‌موتورز از زمان معرفی Gen 0، به دو نسخه بهینه‌تر و پیشرفته‌تر از این پیشرانه رسیده است. نسخه Gen 2 حدود ۱۲۷ کیلوگرم سبک‌تر از Gen 0 است، ابعاد بسیار جمع‌وجورتری دارد و به جای ۴۸ هزار کیلومتر، می‌تواند برای مسافتی در حدود ۲۴۰ هزار کیلومتر کارآیی داشته باشد. دلیل اصلی استفاده از Gen 0 در نمونه اولیه ZH2 این است که این سیستم پیشرانه  تجربه تست در میلیون‌ها کیلومتر مسافت دارد و جایی که سخن از جان انسان‌ها در میان باشد، قابلیت‌اطمینان حرف اول را می‌زند.

ZH2 آخرین محصولی است که تحت همکاری TARDEC و جنرال‌موتورز شکل گرفته است؛ شراکتی که البته راه و روش‌ خاص خود را دارد. برایان بوتریکو (Brian Butrico) کسی است که سرپرست مهندسان و مدیر برنامه در پروژه ZH2 بوده و با اشتیاق تمام، مزایای غیرمنتظره پیشرانه‌های هیدروژنی را برای استفاده در نیروهای نظامی بیان می‌کند:

به عنوان مثال، پیل‌های سوختی داخلی یک منبع انرژی کامل برای بیمارستان‌های صحرایی، سلاح‌های با کنترل از راه دور، وسایل ارتباطی و تقریباً هر چیزی هستند که به آنها احتیاج خواهد بود. امّا مزیّت‌های این پیشرانه‌ها به همین جا ختم نمی‌شود.

کلرادو ZH2 نسبت به حالت استفاده از موتور دیزلی، صدای نسبتاً‌ کمی دارد و از این نظر، یک وسیله نقلیه ایده‌آل برای انجام عملیات مخفیانه در هنگام نبرد است. «اثر حرارتی» در این حالت، ۱۰ مرتبه پایین‌تر از یک موتور احتراق داخلی است و در نتیجه، ZH2 می‌تواند با سهولت بیشتری از دید اسکنرهای حرارتی پنهان بماند. گشتاور پیشرانه این خودرو به صورت فوری در دسترس قرار می‌گیرد و در نتیجه، مشکل چندانی برای عبور از کوهستان نخواهد داشت. ضمن اینکه با کاهش ۶۰ درصدی قطعات نسبت به یک سیستم پیشرانه احتراق داخلی، قطعات کمتری در معرض آسیب قرار می‌گیرند. شاید یکی از ویژگی‌های جالب سیستم پیل سوختی، تولید ۳ تا ۱۱ لیتر آب در ساعت به عنوان یک محصول جانبی است؛ موضوعی که می‌تواند یک منبع نجات‌بخش در مکان‌های دوردست و یا مناطق تحت محاصره باشد.

در همین حال، شاید خیلی‌ها در این فکر باشند که این وسیله نقلیه، چگونه می‌تواند در صحنه جنگ، سوخت هیدروژن موردنیاز خود را تأمین کند. راه‌حل این مشکل، استفاده از یک «مبدّل هیدروژن قابل‌حمل» است. در حال حاضر تکنولوژی‌هایی وجود دارند که می‌توانند بنزین، پروپان و بیشتر منابع سوخت دیگر را به هیدروژن قابل‌استفاده تبدیل کنند. امّا ارتش امریکا بر روی یک مبدّل هیدروژنی مولتی-فیول کار می‌کند که می‌تواند جای چند وسیله کاربردی دیگر را نیز بگیرد. مطابق گفته «بوتریکو»، برای شارژ سلول‌ها، امکان استفاده از انرژی هسته‌ای یا شبکه‌های برق شهری وجود خواهد داشت.

به جز کاهش فضای صندلی‌های عقب و عدم‌استفاده از صندلی‌های «ریکارو»، شرایط کابین کلرادو ZH2 کمابیش مشابه سایر نسخه‌های این تراک است. فضای زیادی برای حمل وسایل وجود ندارد، امّا طبق گفته دکتر پال راجرز (Paul Rogers)، رئیس TARDEC، اگر این وسیله نقلیه در آینده از این نوع پیشرانه بخواهد استفاده کند، امکان طراحی سفارشی به منظور بهینه‌سازی فضای داخلی و ویژگی‌های ارگونومیک وجود خواهد داشت. در مقایسه با آنچه در این نمونه اولیه مشاهده می‌شود، یک وسیله نقلیه نظامی واقعی نیاز به مقادیر قابل‌توجهی از سلاح و حفاظ در زیر بدنه‌اش است. «راجرز» در این زمینه می‌گوید:

 یکی از مزایای بسیار عالی پیشرانه پیل سوختی این است که نیازی به جلوپنجره‌های مرسوم ندارد. در نتیجه، یکی از آسیب‌پذیرترین قسمت‌های یک وسیله نقلیه حذف می‌شود و دیگر نیازی به نگرانی در مورد خرابی رادیاتورها نیست.

پروتوتایپ کلرادو ZH2 در مرکز تکنولوژی جنرال‌موتورز واقع در «وارن»، ایالت میشیگان مونتاژ شده است. پس از پایان مرحله مهندسی در ماه آوریل سال جاری میلادی، پیاده‌نظام ارتش، نیروهای ویژه، هوابرد و دیگران، این فرصت را خواهند داشت که بازخوردهای خود را به TARDEC و جنرال‌موتورز ارائه دهند.