ملکوس RS 1000؛ خودروی 3 سیلندر آلمان شرقی با درهای گالوینگ

ملکوس RS 1000 یکی از معدود خودروهای اسپرت بلوک شرق است که از پیشرانه ۳ سیلندر و درهای گالوینگ استفاده می‌کند.


بلوک شرق به خاطر خودروهای پرفورمنس و اسپرت شناخته نمی‌شود بلکه در آن دوران شاهد تولید خودروهای کم‌هزینه و ساده بوده‌ایم که از نظر قابلیت اطمینان هم وضعیت خوبی نداشته‌اند. البته برخی استثناها نیز وجود دارد که یکی از آن‌ها ملکوس RS 1000 خواهد بود. این خودرو در آلمان شرقی و توسط راننده مسابقات خودرویی ساخته شد چراکه می‌خواست خودروی مخصوص خود را داشته باشد. این خودروی غیرعادی که “فراری شرق” نام دارد ظاهری سریع‌تر از قلب تپنده‌اش را به نمایش می‌گذارد. ملکوس RS 1000 در بخش طراحی ظاهری از عناصر ظاهری برخی خودروهای اسپرت زمان خود الهام گرفته و شاید شاخص‌ترین این موارد درهای گالوینگ باشد. همچنین در دل خودرو هم پیشرانه ۳ سیلندر کوچکی قرار دارد که همه این ویژگی‌ها باعث می‌شود RS 1000 شبیه هیچ خودروی دیگری نباشد و در صنعت خودروی آلمان شرقی جزو محصولات عجیب محسوب شود.

آقای هاینز ملکوس در سال ۱۹۵۹ شرکت ملکوس را در درسدن آلمان شرقی تأسیس کرد. این کمپانی عموماً روی تولید خودروهای مسابقه‌ای ساده در آن زمان همچون فرمولا جونیور، فرمولا ۳ و فرمولا فورد تمرکز داشت. اکثر خودروهای ملکوس با استفاده از پیشرانه شرکت‌های دیگر همچون وارتبورگ و ترابانت تولید می‌شدند و در مسابقات نیز موفقیت‌هایی را به دست آوردند. همین موفقیت‌ها باعث شد هاینز ملکوس لقب “کالین چپمن شرقی” را به دست آورد.

او به مدت ۲۷ سال در این زمینه فعالیت نمود و نهایتاً شرکت خود را در سال ۱۹۸۶ تعطیل کرد. با وجود تعطیلی شرکت، ملکوس تصمیم گرفت همچنان در دنیای خودرو باقی بماند هرچند روش متفاوتی را انتخاب کرد. چند سال پس از تعطیلی شرکت ملکوس، او نمایندگی بی ام و در درسدن را افتتاح کرد و پسر و نوه‌اش نیز دنباله‌روی او بودند و در موتور اسپرت و صنعت خودرو حضور یافتند. بزرگ‌ترین پسر او توانست چندین پیروزی را در مسابقات قهرمانی کشورهای سوسیالیست اروپای شرقی کسب کند اما در سال ۱۹۹۰ و در تصادفی دل‌خراش جان خود را از دست داد. پسر جوان‌تر هاینز که در موتور اسپرت فعالیت می‌کرد بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲ شرکت ملکوس را احیا کرد هرچند موفقیت محدودی را به دست آورد و تنها چند خودرو را تولید نمود.

پس از چند دهه تولید خودروهای مسابقه‌ای، هاینز ملکوس در سال ۱۹۶۹ چالش جدیدی را انتخاب کرد که آن چالش تولید خودروی جاده‌ای بود. این خودرو که RS 1000 نام گرفت تنها خودروی جاده‌ای شرکت موردبحث به شمار می‌رود. در طراحی این خودرو از محصولات مسابقه‌ای الهام گرفته شده و استایل آن ما را به یاد فراری ۲۵۰ GTO می‌اندازد. دو رول بار خودرو نیز به‌صورت یکپارچه با فریم شیشه جلو و پشت صندلی راننده جلب‌توجه می‌کنند. پیشرانه ملکوس RS 1000 از نوع ۳ سیلندر دو زمانه است که در دو نسخه تولید شد. نسخه ۱ لیتری ۶۸ اسب بخار قدرت داشت و در اکثر نمونه‌های تولیدی نصب شد. البته برخی مدل‌ها به نسخه ۱.۲ لیتری از همین پیشرانه مجهز شدند و حداکثر سرعت آن‌ها حدود ۱۰ کیلومتر در ساعت بهبود یافت. نیروی تولیدی پیشرانه از طریق گیربکس ۵ سرعته دستی راهی چرخ‌ها می‌شد و صفر تا ۹۶ کیلومتر در ساعت ۱۲ ثانیه‌ای را فراهم می‌کرد.

تنها ۱۰۱ دستگاه از ملکوس RS 1000 تولید شد و اگرچه قدرت پیشرانه چنگی به دل نمی‌زد اما وزن کم ۶۸۰ کیلوگرمی تا حدی این نقیصه را جبران می‌نمود. دلیل وزن کم خودرو نیز بدنه فایبرگلاس و ساختار ساده بود. برای مقایسه باید گفت اولین نسل از لوتوس الیزه نیز وزن حدود ۷۲۵ کیلوگرمی داشته است. در بخش طراحی، عناصر برخی سوپر اسپرت‌های اروپای غربی به ویژه فراری ۲۵۰ GTO دیده می‌شود. البته چشمگیرترین ویژگی RS 1000 را می‌توان درهای گالوینگ آن دانست که حتی امروزه نیز در خودروهای معدودی دیده می‌شود.

ملکوس برای RS 1000 از پیشرانه شرکت وارتبورگ استفاده کرد که زیرمجموعه شرکت AWE محسوب می‌شد. ملکوس قبلاً در خودروهای مسابقه‌ای خود نیز از نیروگاه‌های وارتبورگ استفاده کرده بود. وارتبورگ که هم‌اکنون به خاطرات پیوسته، جزو نام‌های مشهور در چند دهه قبل بوده و اولین بار در سال ۱۸۹۸ و روی یکی از محصولات AWE بکار رفته است. سه دهه بعد، بی ام و نیز از همین نام برای اولین خودروی اسپرت خود یعنی ۳/۱۵ DA-3 وارتبورگ استفاده کرد. پس از جنگ جهانی دوم، AWE وارتبورگ را به عنوان زیرمجموعه خود احیا کرد و از نشان آن روی چندین محصول تولید آلمان شرقی استفاده نمود. در آن دوران بود که AWE روی صادرات تمرکز کرد و برخی خودروهای برند وارتبورگ در آلمان غربی، بریتانیا، آمریکا و… به فروش رفت. پس از تولید برخی مدل‌های ناموفق و رقابت شدید با برندهای آلمان غربی، AWE کسب‌وکار خود را تعطیل و کارخانه وارتبورگ را در سال ۱۹۹۱ به اوپل فروخت.

همان‌طور که گفتیم ملکوس RS 1000 از پیشرانه ۳ سیلندر دو زمانه استفاده می‌کرد، ترکیبی به شدت کمیاب در دنیای خودرو اما نسبتاً رایج در دنیای موتورسیکلت‌ها. شاید مشهورترین برندی که با پیشرانه‌های دو زمانه شناخته می‌شود ساب سوئد باشد که چندین محصول را با این نوع پیشرانه تولید کرد. اولین خودروی ساب یعنی ۹۲ به همراه مدل‌های ۹۳، ۹۴، ۹۵، ۹۶ و سونت به چنین پیشرانه‌هایی مجهز بوده‌اند. با اینکه ساب ۹۲ به پیشرانه ۲ سیلندر دو زمانه مجهز بود اما مدل‌های بعدی از پیشرانه‌های ۳ سیلندر استفاده کردند.

در سال ۲۰۰۶ و دو دهه پس از توقف تولید خودرو توسط هاینز ملکوس، پسر او تصمیم گرفت برند پدرش را احیا کرده و نسخه جدیدی از RS 1000 را تولید کند. این پروژه در سال ۲۰۰۹ کلید خورد و نام خودروی جدید هم به RS 2000 تغییر یافت. این خودرو اولین بار در نمایشگاه فرانکفورت همان سال معرفی شد. RS 2000 بر پایه پلتفرم لوتوس الیزه توسعه یافته بود و به اصول اصلی پدرش در تولید خودرویی سبک‌وزن و چابک وفادار بود.

نسخه‌های گوناگونی از این خودرو شامل GT و GTS و حتی بلک ادیشن تولید شد هرچند سقف تولید هریک از آن‌ها فقط ۵ دستگاه بود. RS 2000 از پیشرانه‌های تویوتا و فولکس‌واگن استفاده می‌کرد و تا سال ۲۰۱۲ فقط ۲۵ دستگاه از این خودرو در سال تولید شد و نهایتاً نیز با ورشکستگی کمپانی داستان ملکوس بازهم به پایان رسید.