جنگنده‌های نسل هفتم چه ویژگی‌هایی خواهند داشت؟

اگرچه هنوز با جنگنده‌های نسل ششم و هفتم فاصله نسبتاً زیادی داریم اما در این مقاله جذاب می‌خواهیم به انتظارات خود از آن‌ها بپردازیم.


اگرچه در حال حاضر استفاده از کلاس‌بندی “نسل” برای جت‌های جنگنده امری عادی به شمار می‌رود اما تا قبل از تولید F-35، کشورها یا شرکت‌های سازنده خیلی از این نوع عبارت استفاده نمی‌کردند. در واقع این لاکهید مارتین بود که از واژه نسل برای توصیف ویژگی‌های یک جنگنده استفاده کرد و این ترفند بازاریابی کاملاً جواب داد و در بین عموم مردم و کارشناسان پذیرفته شد. در حال حاضر اکثر جنگنده‌ها در دسته‌بندی رسمی یاد شده قرار می‌گیرند و مدرن‌ترین و پیشرفته‌ترین نمونه‌های حاضر همچون F-22 رپتور و F-35 لایتنینگ II بخشی از جنگنده‌های نسل پنجم هستند و انتظار می‌رود جنگنده‌های نسل ششم نیز اواخر دهه جاری میلادی پدیدار شوند.

با این تفاسیر به نظر می‌رسد چندین دهه تا توسعه جنگنده‌های نسل هفتم فاصله داشته باشیم. البته این به معنی عدم فکر کردن شرکت‌های سازنده و مهندسان به تولید چنین محصولاتی نیست. در حقیقت هرگز برای گمانه‌زنی درباره یک تکنولوژی جدید دیر نیست. بنا به گفته گرت جنینگز، نویسنده صنعت هوانوردی در جینز، ما می‌توانیم به پیشرفت نسل‌های پیشین جنگنده‌ها نگاه کرده و آینده را پیش‌بینی کنیم. بی‌شک یک جنگنده نسل هفتمی بسیار پیشرفته‌تر از رپتور یا لایتنینگ II خواهد بود و این امر می‌تواند به معنی توانایی‌های پنهان‌کاری بهتر، قابلیت‌های مانور بیشتر و هدآپ دیسپلی پیشرفته‌تر باشد.

بیایید با یکدیگر تصور کنیم جنگنده‌های نسل هفتم می‌توانند چه ویژگی‌هایی داشته باشند. خلبان‌های F-35 از کلاه‌های مخصوص و منحصربه‌فرد برای ارتقای توانایی‌های رزمی استفاده می‌کنند. احتمالاً این تکنولوژی در همه جت‌های آتی وجود خواهد داشت. همچنین این جنگنده‌ها می‌توانند ساختار فیزیکی بهتری داشته باشند تا وزن کمتر، سرعت بالاتر و قابلیت مانور بهتر را ارائه کنند. تمامی داده‌ها نیز احتمالاً از طریق کلاه خلبان به او منتقل خواهد شد. به نظر می‌رسد هوس مصنوعی در جنگنده‌های نسل هفتم به یک ویژگی کلیدی بدل شود و شاید حتی قبلاً نیز از آن استفاده شده است.

در حال حاضر یکی از احساس‌برانگیزترین ویژگی‌های جنگنده‌های نسل پنجم را می‌توان سطح مقطع راداری کوچک، سنسورهای متنوع و توانایی حفظ سرعت مافوق صوت بدون استفاده از پس‌سوز دانست. جنگنده‌های نسل ششم این ویژگی‌ها را به سطح بالاتری خواهند رساند و انواع نسل هفتم می‌توانند حتی بهتر هم باشند. از طرفی احتمال دارد جنگنده‌های نسل هفتم نیازی به خلبان نداشته باشند و قبلاً نیز پروژه‌هایی همچون CCA با هدف تولید پهپاد کاملاً خودکار که توانایی پرواز در کنار جنگنده‌های سرنشین دار را دارد به راه افتاده‌اند.

شرکت جنرال اتمیکس برای طراحی این پروژه انتخاب شده است. تا زمان آماده‌سازی جنگنده‌های نسل هفتم، احتمال دارد یک جت خودران مجهز به هوش مصنوعی مأموریت‌های رزمی عادی را انجام دهد و دیگر هیچ نیازی به خلبان نباشد؛ اما هزینه چنین طرح‌هایی چقدر خواهد بود؟ برنامه F-35 ثابت کرده که توسعه یک جنگنده پیشرفته چقدر می‌تواند هزینه‌بر باشد و میزان سرمایه‌گذاری در آن به میلیاردها دلار برسد؛ بنابراین جنگنده‌های نسل هفتم صرف‌نظر از خودران بودن یا نبودن می‌توانند هزینه تولید بالاتری داشته باشند. البته این تصور نیز وجود دارد که ساخت جنگنده‌های پیشرفته‌تر با اتخاذ برخی تدابیر هزینه کمتری خواهند داشت. سال قبل اعلام شد کشورهای بریتانیا، ژاپن و ایتالیا به منظور توسعه مشترک نسل بعدی جنگنده‌ها با یکدیگر به توافق رسیده‌اند. وزیر دفاع بریتانیا به رویترز گفته است:

هیچ کشوری نمی‌تواند به تنهایی این کار را با این سطح از تخصص و به همراه مهارت‌ها، تجهیزات و طراحی ما انجام دهد

نه تنها همکاری کشورهای مختلف با یکدیگر بر سر چنین پروژه‌ای باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود بلکه پروژه‌های مشترک باعث توسعه جنگنده‌های نسل‌های بعد موجب گردهم آمدن متخصصان حوزه نظامی و دفاعی خواهد شد. واضح است که کارشناسان و متخصصان در زمان توسعه جنگنده‌های نسل هفتم باید نقاط قوت و ضعف جنگنده‌های نسل پنجم و ششم را بررسی کنند. البته نگرانی‌های امنیتی نیز وجود دارد و برای مثال آمریکا از صادرات F-22 خودداری کرده تا جزئیات آن افشا نشوند. از طرف دیگر اگرچه در حال حاضر برخی کشورها متحد هم محسوب می‌شوند اما شاید پس از برخی مشکلات و تغییر و تحولات جهانی، روابط نزدیک آن‌ها با یکدیگر تغییر کند.