سایکلوتک بلک‌برد؛ عجیب‌ترین خودروی پرنده با بشکه‌های چرخان!

سایکلوتک بلک‌برد، خودروی پرنده‌ای با شش بشکه چرخان به نام سایکلوروتور، استانداردهای جدیدی در وسایل عمودپرواز الکتریکی (eVTOL) تعریف کرده است.

اگر بلک‌برد را در آسمان ببینید، شاید فکر کنید از یک فیلم علمی تخیلی بیرون آمده است اما این خودروی پرنده الکتریکی، ساخته شرکت اتریشی سیکلوتک، واقعی است و با پرواز موفقیت‌آمیز خود در ۲۷ مارس ۲۰۲۵، تاریخ‌ساز شده است. برخلاف هلیکوپترها یا پهپادهای سنتی که از پره‌های چرخان استفاده می‌کنند، بلک‌برد با شش سایکلوروتور (بشکه‌های چرخان با پره‌های قابل‌تنظیم) پرواز می‌کند. این نمونه اولیه ۳۴۰ کیلوگرمی بدون صندلی، با حداکثر سرعت ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت و برد ۱۰۰ کیلومتر، اولین هواپیمایی است که با این فناوری عجیب به پرواز درآمده و آینده حمل‌ونقل هوایی را بازتعریف می‌کند.

هر سایکلوروتور یک بشکه افقی است که دیواره‌های آن از پره‌های بال‌ مانند تشکیل شده و این پره‌ها در حین چرخش بشکه، زاویه خود را تغییر می‌دهند. این سیستم شبیه مکانیزم هلیکوپترها است اما بشکه‌ها با سرعت ثابت می‌چرخند و تغییر جهت یا شدت رانش تنها با تنظیم زاویه پره‌ها انجام می‌شود. این فناوری امکان کنترل رانش ۳۶۰ درجه را فراهم می‌کند، برخلاف پروانه‌های معمولی که برای تغییر رانش باید سرعت چرخش خود را تنظیم کنند. بلک‌برد با چهار سایکلوروتور در گوشه‌ها و دو سیکلوروتور اضافی در زیر بدنه (در محور طولی)، می‌تواند بدون کج کردن بدنه به طرفین حرکت کند، در هوا ترمز کند یا حتی مانند پارک موازی در آسمان مانور دهد. این چیدمان شش‌تایی نه‌تنها مانورپذیری را افزایش می‌دهد بلکه ایمنی را در صورت خرابی یک موتور تضمین می‌کند. این خودروی پرنده با ابعاد ۴.۸ متر طول، ۲.۳ متر عرض و ۲ متر ارتفاع، نصف اندازه هواپیماهای مشابه با پروانه است و نیازی به زیرساخت‌های خاص ندارد.

مزیت اصلی سایکلوروتورها، پاسخگویی فوق‌العاده سریع آن‌هاست. در شرایط بادهای شدید شهری، جایی که پهپادها و پرنده‌های عمودپرواز سنتی که برای حفظ تعادل نیاز به تنظیم مداوم سرعت پروانه دارند، بلک‌برد با تغییر آنی زاویه پره‌ها، پایداری بی‌نظیری ارائه می‌دهد. این خودروی پرنده می‌تواند در حین معلق ماندن تا زاویه ۳۰ درجه کج شود، در هوای طوفانی فرود دقیق انجام دهد و حتی در فضاهای شلوغ شهری با ایمنی بیشتری عمل کند. این ویژگی‌ها، همراه با توانایی ترمز در میانه هوا و حرکت جانبی بدون کج شدن بدنه، تجربه پروازی نرم‌تر و راحت‌تر را برای سرنشینان آینده فراهم می‌کند، شبیه به یک زیردریایی هوایی که با دقت و بدون لرزش حرکت می‌کند.

با وجود نوآوری‌ها، سایکلوروتورها پیچیدگی مکانیکی بالایی دارند. تعداد قطعات متحرک زیاد، نگرانی‌هایی درباره نگهداری و قابلیت اطمینان ایجاد می‌کند. پره‌های سیکلوروتورها، هرچند کمتر از پروانه‌های سنتی خطرناک به نظر می‌رسند اما همچنان می‌توانند برای پرندگان یا اشیاء خارجی تهدید باشند. علاوه بر این، سایکلوتک پیش‌بینی می‌کند که مدل تولیدی، به نام CruiseUp تا سال ۲۰۳۵ به بازار نیاید که در دنیای پرشتاب eVTOL زمانی طولانی است. CruiseUp به‌عنوان یک خودروی پرنده شخصی دونفره با حداکثر سرعت ۱۵۰ کیلومتر بر ساعت، برد ۱۰۰ کیلومتر و زمان پرواز ۴۲ دقیقه طراحی شده است که برای سفرهای کوتاه شهری از حومه به مرکز شهر کافی است.

بلک‌برد که پس از ۸۰۰ پرواز آزمایشی نمونه‌های قبلی ساخته شده، یک پلتفرم آزمایشی برای اثبات قابلیت‌های این فناوری است. «هانس گئورگ کینسکی»، مدیرعامل سایکلوتک، می‌گوید:

ما تنها شرکتی هستیم که روی کاربرد تجاری سیکلوروتورها به‌عنوان سیستم پیشران اصلی کار می‌کنیم. بلک‌برد نشان می‌دهد که این فناوری چگونه بازار خودروهای پرنده را باز خواهد کرد.

هدف سایکلوتک تولید انبوه خودروی پرنده نیست بلکه توسعه و صدور مجوز فناوری سیکلوروتور برای کاربردهای مختلف، از پهپادهای باری تا خودروهای پرنده امدادی و حتی پلتفرم‌های نظامی است. این شرکت که از سال ۲۰۱۱ روی این فناوری کار می‌کند، در فوریه ۲۰۲۵ حدود ۲۰ میلیون یورو سرمایه جذب کرد و بلک‌برد را در تنها ۱۱ ماه از کانسپت به پرواز رساند.