کشتی های هوایی هیدروژنی باعث تحول در صنعت حمل‌ونقل هوایی خواهند شد؟

استارت آپ آمریکایی H2 کلیپر به دنبال بازگرداندن کشتی های هوایی هیدروژنی است. این شرکت مدعی شده چنین محصولاتی می‌توانند باعث احیای صنعت حمل‌ونقل محموله‌های هوایی شده و ۸ تا ۱۰ برابر محموله بیشتری را نسبت به هر هواپیمای باری دیگر حمل کرده و مهم‌تر اینکه یک‌چهارم آن‌ها نیز قیمت داشته باشند.

H2 کلیپر می‌تواند تا فراتر از ۱۵۰۰۰۰ کیلوگرم بار را حمل کند و فضای بار حداکثر ۷۵۳۰ مترمکعبی داشته باشد. البته سرعت این کشتی هوایی هیدروژنی به اندازه هواپیماهای باری نبوده و به حدود ۲۸۲ کیلومتر در ساعت می‌رسد؛ اما H2 کلیپر می‌تواند محموله‌های خود را ۷ تا ۱۰ برابر سریع‌تر از یک قایق و بدون آلایندگی حمل کرده و به مقصد برساند.

گاز بالا برنده داخل این کشتی هوایی هیدروژن است که ۸ درصد لیفت بیشتری را نسبت به هلیوم ارائه کرده و قیمت آن نیز بسیار کمتر می‌باشد. قوای محرکه H2 کلیپر نیز از نوع تمام الکتریکی بوده و از سوخت هیدروژن مایع استفاده می‌کند. شرکت سازنده می‌گوید این کشتی هوایی عملکردی بسیار خوب برای مسافت‌های زیر ۸۰۴ کیلومتر تا فراتر از ۹۶۵۶ کیلومتر دارد. به این ترتیب کشتی هوایی موردبحث با یک‌بار سوخت‌گیری خواهد توانست به هرجایی در این کره خاکی سفر کند. در رندرهای منتشر شده از این کشتی هوایی می‌توانیم سلول‌های فوتوولتائیک را روی بخش بالایی بینیم که از نظر تئوری باعث می‌شوند H2 کلیپر در صورت حمل آب و الکترولایزر، هیدروژن خودش را تولید کند.

نکته مهم دیگر اینکه H2 کلیپر قابلیت تیک آف و فرود عمدی داشته و بنابراین نیازی به زیرساخت‌های اضافی در فرودگاه‌ها نخواهد بود.

این شرکت می‌گوید محصولش از نظر اقتصادی نیز بسیار جذاب خواهد بود زیرا هزینه‌های آن به ازای حمل هر تن بار در فواصل ۱۶۰۰ تا ۹۶۵۶ کیلومتری بین ۰.۱۷۷۷ تا ۰.۲۴۷ دلار می‌باشد. H2 کلیپر اظهار داشته این هزینه‌ها یک چهار آن چیزی است که هواپیماهای باری امروزی به مالکان تحمیل می‌کنند. قطعاً هزینه‌های کشتی هوایی یاد شده هنوز هم بیشتر از هزینه‌های حمل کالا با کشتی های کانتینر بر دریایی بوده اما پتانسیل کاهش هزینه‌ها را دارد.

به نظر می‌رسد که H2 کلیپر ایده‌ای عالی بوده هرچند یک نکته اساسی وجود دارد و آن اینکه هیدروژن به همراه هر منبع قابل اشتعال دیگری در آمریکا و اروپا با ممنوعیت استفاده به عنوان گاز بالا برنده مواجه بوده و دلیل آن نیز حوادث زیادی است که در اوایل قرن بیستم رخ داده بود. به‌طور مثال در سال ۱۹۳۷ و طی آتش گرفتن هیندنبورگ، ۳۵ نفر از ۹۷ نفر حاضر در آن جان خود را از دست دادند.

البته یکی از محققان دانشگاه یوتا طی تحقیقات خود به این ممنوعیت انتقاداتی داشته و گفته که اکثر قوانین ایمنی پرواز در اوایل قرن بیستم کارایی چندانی نداشته و به همین خاطر استانداردهای سطح پایینی در نظر گرفته شده بود. همچنین ممنوعیت استفاده از گازهایی همچون هیدروژن منجر به استفاده از مواد قابل اشتعال دیگر شد که آن‌ها نیز حوادث مختلفی را رقم زدند.

اما خود H2 کلیپر می‌گوید تست‌های گسترده در صنعت خودروسازی نشان داده‌اند باک‌های هیدروژنی می‌توانند در برابر گلوله‌های مسلسل هم دوام بیاورند و حتی ورود هیدروژن به هوا باعث انفجار نخواهد شد.

محقق دانشگاه یوتا می‌گوید با وجود استانداردهای مهندسی مدرن شکی وجود ندارد که هیدروژن می‌تواند یک گاز بالا برنده ایمن باشد؛ اما او خاطرنشان می‌سازد تنها راه اطمینان از تولید یک کشتی هوایی هیدروژنی و ایمن سرمایه‌گذاری سنگین روی آن و مقابله با ریسک‌های احتمالی تعطیلی پروژه به خاطر قوانین یاد شده است.

البته این یک درخواست سنگین از سرمایه‌گذاران است هرچند احتمال دارد طیف جدیدی از سرمایه‌گذاران وارد این حوزه شوند. پروژه‌های هیدروژن سبز با سرعت زیادی در حال پیشرفت هستند و سرمایه‌گذاران قبلاً در این بخش حضور داشته‌اند اما حوزه کشتی های هوایی هیدروژنی نیازمند مطالعات بیشتری است.

البته کشتی های هوایی، باری و هیدروژنی H2 کلیپر می‌تواند یک گزینه درست باشند. این وسایل حداقل ریسک را برای انسان داشته و می‌توانند در نهایت به‌صورت کاملاً خودران انجام‌وظیفه کنند. کشتی های هوایی موردبحث ارزان‌تر از هواپیماها بوده و سریع‌تر از کشتی های دریایی عمل می‌کنند و تقریباً شعاع حرکتی نامحدود و انعطاف عملیاتی بسیار خوبی دارند.

این کشتی های هوایی می‌توانند برای صنعت هیدروژن نیز مفید باشند. H2 کلیپر می‌گوید اگر شما به دنبال صادرات هیدروژن مایع باشید این کشتی های هوایی بهتر از حمل‌ونقل ریلی، زمینی و دریایی عمل خواهند کرد.

مدیرعامل H2 کلیپر می‌گوید این کمپانی به دنبال توسعه پروتوتایپ اولیه کشتی هوایی خود در سال ۲۰۲۲ بوده و به دنبال تست‌های واقعی آن در سال ۲۰۲۴ است. این شرکت همچنین می‌خواهد تا سال ۲۰۲۶ آن را عملیاتی کرده و تا اوایل دهه آتی میلادی نیز ۱۰۰ دستگاه را بکار گیرد.