ایلان ماسک مدیرعامل تسلا و یکی از مدیران ارشد دولت ترامپ به شدت با استفاده از جنگنده‌هایی همچون F-35 مخالف است اما در عوض به پهپادها علاقه ویژه‌ای دارد. در این مقاله با دیدگاه‌های او دراین‌باره بیشتر آشنا خواهیم شد.
در نوامبر ۲۰۲۴ ایلان ماسک ویدئویی در شبکه اجتماعی ایکس یا توییتر سابق منتشر کرد. در این ویدئو پهپادی به همراه نوشته “برخی احمق‌ها هنوز در حال تولید جنگنده‌های سرنشین داری همچون F-35 هستند” منتشر کرد. طبیعی است که انتشار این ویدئو سر و صدای زیادی به پا کرد و طرفداران و منتقدان دیدگاه ماسک به بحث و گفت‌وگو با یکدیگر پرداختند. این ویدئو احساس واقعی ماسک درباره برنامه جنجالی F-35 را به نمایش گذاشت. او بعداً نیز اعلام کرد طراحان F-35 از یک جنگنده نسل پنجمی مطالبات زیادی داشتند اما باید چیزهای زیادی را فراهم می‌ساختند. او همچنین اظهار داشت جنگنده‌های سرنشین دار دیگر منسوخ شده‌اند و فقط خلبانها را به کشتن میدهند.
ماسک معمولاً به عنوان فردی برجسته که میتواند نقاط قوت و ضعف پروژه‌ها را ببیند تحسین می‌شود و دیدگاه او درباره برخی مشکلات F-35 لایتنینگ II درست به نظر می‌رسد. این جنگنده چندین حادثه جدی را تجربه کرده و بنابراین سابقه درخشانی ندارد. در واقع همین چند روز قبل نیز یک خلبان مجبور شد حین سقوط جنگنده خود در آلاسکا ایجکت کند. در سال قبل نیز سقوط یک فروند F-35 دیگر در نیومکزیکو گزارش شده است. برنامه لایتنینگ II همچنین با تأخیرهای گوناگون مواجه شده و جمع هزینه‌های آن به فراتر از ۲ تریلیون دلار رسیده است. ماسک در ایکس نوشته است:
اجازه دهید تولید یک جنگ‌افزار نظامی با بدترین ارزش در برابر مبلغ پرداختی یعنی F-35 را متوقف کنیم.
اما لاکهید مارتین و طرفداران این جنگنده مخالف دیدگاه‌های ماسک هستند. زمانی که کارشناسان می‌گویند F-35 پیشرفته‌ترین جنگنده دنیاست، به دنبال راه‌اندازی یک کمپین تبلیغاتی و بازاریابی نیستند. لاکهید مارتین سه نسخه از این جنگنده را تولید کرده است. نیروی هوایی فقط از F-35A استفاده میکنند که فرایند پرواز و فرود مرسوم را دارد اما تفنگداران دریایی آمریکا F-35B را بکار گرفته‌اند که توانایی پرواز و فرود عمودی را دارد. نیروی دریایی نیز مالک F-35C با بال‌های بزرگتر و تجهیزات فرود قوی‌تر برای کاربری روی ناوهای هواپیمابر است. هر سه نسخه از جنگنده موردبحث با سنسورهای پیشرفته‌ای تولید می‌شوند که داده‌های گوناگون را در اختیار خلبان می‌گذارد. توانایی‌های پنهان‌کاری و جنگ الکترونیک نیز جزو دیگر ویژگی‌های شاخص F-35 هستند.
این جنگنده به دلیل داشتن ابزارهایی که به خلبانها امکآن‌هماهنگی با نیروی دریایی، هوایی و زمینی را بدهد به عنوان قطب اصلی یک منطقه جنگی عمل می‌کند. چینیها موفقیت‌های کمی در کپی‌برداری از F-35 داشته‌اند و جنگنده جدید J-20 تنها یک مزیت نسبت به F-35 دارد و آن‌هم توانایی چین در تولید انبوه چنین جنگنده‌ای با سرعت قابل‌توجه است. آمریکا بزرگترین خریدار F-35 بوده و ۲۴۵۶ فروند از آن را سفارش داده است. البته ۱۹ کشور دنیا در توسعه جنگنده یاد شده دخیل بوده‌اند و لاکهید مارتین بیش از ۱۰۶۰ فروند از آن را تحویل داده و همچنان به تولید سفارش‌های قبلی ادامه می‌دهد.
باید دانست ایلان ماسک با روی کار آمدن دولت ترامپ نفوذ بیشتری در کاخ سفید دارد. او ۲۵۰ میلیون دلار را به کمپین تبلیغاتی ترامپ کمک کرده و حالا نیز رئیس اداره کارایی دولت اوست. وظیفه او مدرن سازی تکنولوژی فدرال و کمک به بهبود کارایی و راندمان دستگاه‌های دولتی است و می‌خواهد به هدر رفت پول‌های دولتی پایان دهد. البته درخواست توقف یک پروژه سنگین با تلاش برای حذف واقعی آن دو موضوع جداگانه است و قطعاً در حالت دوم چالش‌های بسیار بیشتری وجود دارد. بودجه دفاعی آمریکا قبلاً در کنگره تصویب شده و اگرچه ماسک میتواند به ترامپ توصیه‌هایی درباره برنامه F-35 داشته باشد اما اگر رئیس‌جمهور آمریکا تلاش کند بودجه ساخت این جنگنده را قطع کند کنگره امکان طرح موضوع در دادگاه را خواهد داشت. یکی از سناتورهای آمریکایی با انتقاد از ماسک دراین‌باره می‌گوید:
من دیدگاه ماسک را درک میکنم. تکنولوژی پهپادها اهمیت بسیار زیادی دارد اما این پیشنهاد که می‌توانیم پروژه توسعه F-35 و جنگنده‌های سرنشین دار نیروی هوایی را حذف کنیم اشتباه است.
مدیرعامل آریزونا چمبر کامرس نیز می‌گوید دونالد ترامپ قبلاً حمایت زیادی از پروژه F-35 در سال‌های قبل کرده و معتقدیم این کار را بازهم انجام خواهد داد. نظر شما چیست؟ آیا دوران جنگنده‌های سرنشین دار به پایان رسیده یا اینکه همچنان ساخت آن‌ها منطقی است؟ آیا پهپادها می‌توانند جایگزینی برای این جنگنده‌ها باشند؟
ممد ژانگولر
۲۱ بهمن ۱۴۰۳من خودم شخصا پشت ابن ماشین چینیها که خیلی منو و مانیتور داره نشستم مغزم هنگ کرد داشتم بدتر تصادف میکردم حالا شما فکر کن هر چی جنگنده ها پیشرفته تر میشه و از محاسبات مغزیه خلبان میزنه جلو یعنی عملا سرعت محاسبه خلبان برای تصمیم گیری میاد پایین و ناچارا باید واگذارش کنی به هوش مصنوعی و گروه پشتیبانی از راه دور که شامل چندتا انسان حرفه ایی هستن .یعنی بطور مثال قیمت سیب زمینی دو سال پیش بوده کیلویی ۸۰۰۰ تومن الان شده ۷۰۰۰۰ت تومان یعنی وقتی قیمتها اینجوری پیشرفت میکنه تکنولوژی هواپیماها هم متناسب با قیمت سیب زمینی باید پیشرفت کنه دیگه درسته؟
مهراد
۲۲ بهمن ۱۴۰۳دمت گرم ممد ژانگولر 👏🏻👏🏻
صد در صد صحیح گفتی ، اونهمه سنسور و دیتا رو اون خلبان ننه مرده چطور میخواد کنترل کنه
ممد ژانگولر
۲۲ بهمن ۱۴۰۳یدونه ایی داداش مهراد .کم آدم فهیم مثل خودت پیدا میشه قدر حرفامو بدونه .
همایون
۲۲ بهمن ۱۴۰۳برخلاف چیزی که فکر میکنی خلبان افسیوپنج حجم کار کمتری نسبت به سایر خلبانها داره مثل اینکه شما چیزی به نام اتوماسیون نشنیدی این جنگنده همه چیزش ابتدا توسط کامپیوتر کنترل میشه فقط خلبان نقش یه ناظر و تصمیم گیرنده نهایی رو داره و به نظرم هنوزم وجود خلبان لازمه و هیچوقت نباید شلیک تسلیحات بدست ربات و هوش مصنوعی بیفته
ممد ژانگولر
۲۲ بهمن ۱۴۰۳داداش همایون حرفمو متوجه نشدی .آدمیزاد مغزش ی کششی داره وقتی حجم اطلاعات و واکنشها بالا بره ناچارن باید از کمکم هوش مصنوعی یا رباتها استفاده کرد که توسط خود ما برنامه ریزی شدن و سرعت واکنششون از آدمیزاد بالاتره و چاره ایی نیست . الان این همه ماشین تو دنیا تولید شده با سیستم خودران لول ۲.۵ که اصلا کارایی نداره و شایدم باعث تصادف و گیجی راننده بشه . ولی خودرویی که کاملا خودران باشه خیلی فرق میکنه. جنگنده هم دقیقا حکایت همین قضیه میشه.شماها نوک بینیتونو میبینید من از راز و رمزهای کشف نشده پشت کوه صحبت میکنم . دیگه خود دانی دوست داشتی بیا ببرمت
Ehsan
۲۱ بهمن ۱۴۰۳قدرتش با ترامپ برابری میکنه
قبل از انتخابات این حرف ها رو علیه اف 35 زده بود و ویدیو هایی از پهپاد ها و کوادهای چینی میزاشت و میگفت ببینین اونا به کجا رسیدن،تا انتخابات تمام شد حرفش به کرسی نشست و ترامپ همسو با ماسک عمل کرد و پروژه توقف اف ۳۵ رو کلید زد
اما این ها شاید حواسشون نیست که چین موازی با پیشرفت پهپاد هاش همزمان ۲ مدل جنگنده نسل ۶ هم معرفی کرده درحالی که امریکا حتی نزدیک به ساخت نسل ۶ هم نشده هنوز و فعلا تو مراحل انتخاب شرکت سازنده هست
اخه ماسک چه چیزی از علم نظامی میدونه که تو این چیزا نظر میده!
heshmat021
۲۱ بهمن ۱۴۰۳چیز خاصی نمیدونه
شما میتونی ۲۰۰۰ هزار تا پهپاد با قیمت ناچیز بفرستی هوا ، یه منطقه رو برای پرواز مختل کنی
Parsaa
۲۲ بهمن ۱۴۰۳قابل توجهتون که اولین پروتوتایپ های جنگنده های نسل شش آمریکا ۵ سال پیش پرواز کردند.
رحیم
۲۱ بهمن ۱۴۰۳وقتی یه نفر باهوش یا مبتکر و خلاق هست، به این معنی نیست که مه نظرات و ایده هاش درسته.
Amilie
۲۲ بهمن ۱۴۰۳با سلام حضور برادر راه دورم اگر قابل بدانید تمنا میکنم ارتش چین هر چه زودتر از هر روشی هست هزینه دنیا را بپردازد ممنون میشوم از هر راهی که میتواند
شایان
۲۱ بهمن ۱۴۰۳واکنش نیروی هوایی ایالات متحده: چشم عباس آقا
amirmohammadja79
۲۱ بهمن ۱۴۰۳ماشین هیچوقت نمیتونه جای انسان رو بگیره هرچقدرم پیشرفته باشه باز هم موقعیت هایی خصوصا در نبرد های هوایی و… پیش میاد که فقط انسان توانایی انجام اونها رو داره
بنظرم پهپاد نمیتونه جایگزین جنگنده بشه این دو در کنار هم موفق تر هستن
کاربر پدال
۲۱ بهمن ۱۴۰۳آقای امیرمحمد
هوش مصنوعی از لحاظ قدرت تصمیم گیری بهتر از انسان عمل میکنه به دلیل اینکه ضریب خطا کمتره و توانایی بیشتری در ذخیره اطلاعات (که بصورت کد برایش تعریف میشه) نسبت به مغز انسان داره که هیچکدام رو فراموش نمیکنه؛
گذشته از این موارد، برتری که میتونه داشته باشه: انجام کار های مختلف در لحظه هست.
اگر مشکلی در جملات من هست عزیزان بفرمایند 🙏
محمد
۲۱ بهمن ۱۴۰۳وقتی این حرف از دهن یکی از موفق ترین مدیران دنیا که از قضا مالک یکی از بزرگترین شرکت های خصوصی فضایی و دو شرکت فعال در زمینه هوش مصنوعی هست بیرون میاد باید جدیش گرفت تو آزمایشاتی که خود نیروی هوایی آمریکا انجام داده خلبان های هوش مصنوعی بسیار کارآمد تر خلبان های انسانی عمل کردن ، گذشته از مسأله کارآمدی هزینه تربیت هر خلبان نظامی از سه تا ده میلیون دلاره و چندسال هم زمان لازمه و برای حفظ آمادگیشون طبق استاندارد های ناتو پرواز و رزمایش های مداوم نیازه که با حذف نیروی انسانی صرفه جویی عظیمی در هزینه ها میشه
دانیال_Surrey،England
۲۱ بهمن ۱۴۰۳البته نیازی به گفته ماسک نبوده،اونا خودشون خیلی وقته بهش فکر کردن.
هر دو پروژه تمپست و NGAD تو دو نسخه سرنشین دار و بدون سرنشین طبق برنامه تولید میشن،احتمالا نسخه بدون سرنشین هر دو با فاصله 5 ساله نسبت به نسخه سرنشین دار تحویل داده بشن.
BMW is GOD
۲۱ بهمن ۱۴۰۳دوستان من یه بی‌ام‌و ۵۳۰ مدل ۲۰۱۷ دارم ولی الان یه بی‌ام‌و ۴۳۰ گرن کوپه مدل ۲۰۱۶ دیدم که خیلی خوشم اومده به نظرتون ۴۳۰ رو بخرم بهتره یا همین ۵۳۰ خودم خوبه ؟؟؟؟؟؟ چون خیلی از ۵۳۰ خودم راضی هستم واقعاً موندم چون ۵۳۰ خودم واقعاً کم استهلاک و پرشتاب و راحته
گاس فرینگ
۲۱ بهمن ۱۴۰۳اگه جای مطمئنه و از ماشین خودت تمیزتر و کم کار تره بخر
نمایندگی های پرشیا خودرو هم تازگی ها دارن دغل بازی میکنن
شاهین
۲۱ بهمن ۱۴۰۳همونو نگه دار
BMW is GOD
۲۱ بهمن ۱۴۰۳لطفاً اگه کسی تجربه ۴۳۰ رو داره ممنون میشم پاسخ سوالم رو بده. 🌹
ممد ژانگولر
۲۱ بهمن ۱۴۰۳داداش bmw is god فکر ۴۳۰ از سرت بنداز بیرون .چرا چون که ۴۳۰ به علت گشاد بودن جلوپنجرش به درد آب و هوای ایران نمیخوره و هر چی آلودگی و خاک و شنه میکشه توش . رادیاتورت پر خاک میشه بعدش ماشینت جوش میاره . به نظرم مال خودتو بفروش ی دومیلیارد بذاری روش ی فولکس ID4 pure بخری که نه جلوپنجره بازه نه رادیاتور موتور داره نه خیلی بدبختیای خودروهای سوخت فسیلی که همه گرفتارشونن.
BMW is GOD
۲۱ بهمن ۱۴۰۳واقعا منظور دیس لایک هاتون رو متوجه نمی‌شم من فقط یه سوال پرسیدم که خواستم نظر شما رو هم بدونم
علی جردن
۲۱ بهمن ۱۴۰۳صدرصد سری چهار گرن کوپه رو بردار
حتی ۱ درصدم شک نکن
بهت قول می دم تو سری چهار گرن کوپه بهت بیشتر لذت بده حتی سری هفت هم داشتی می پرسیدی می گفتم با سری چهار گرن کوپه طاق بزن
BMW is GOD
۲۱ بهمن ۱۴۰۳ممنون بابت نظراتتون من یک مقدار راجع به ۴۳۰ گرن کوپه ۲۰۱۶ تحقیق کردم و ازش خوشم اومد و حالا ماشینم رو عوض کردم ۵۳۰ رو فروختم و ۴۳۰ را خریدم
محمد
۲۱ بهمن ۱۴۰۳دلیل این دیسلایک ها سوتی هاییه که دادیه
اولا که ما اصلا ۴۳۰گرن کوپه نداریم و مدل گرن کوپه توی ایران مدلش۴۲۸هستش
دوما که کدوم آدم عاقلی میاد ماشین مدل بالارو میفروشه که بره مدل پایینتر بخره؟؟؟
سوما که بی ام و هیچوقت کم استهلاک نبوده
اول سواد علمیت رو ببر بالا بعد فخر فروشی کاذب راه بنداز
جلال
۲۱ بهمن ۱۴۰۳حالا اینا هیچی در عرض یک روز هم نظر خواست هم سبک سنگین کرد هم انتخاب کرد هم رفت ماشین رو دید هم با خریدار هماهنگ کرد هم رفتن دفتر زدن به نام اونم بعد از زمان اداری 🤥
نوجوان زیر 20 سال با آرزوی Bmw به روایت تصویر…
آره عزیزم مارو گول میزنی خودتو گول نزن برو درساتو بخون
GearHead
۲۱ بهمن ۱۴۰۳داداشا انقد زود قضاوت نکنید. شاید تو بازی موبایلی کامپویتری چیزی منظورش بوده. یه دکمه زده ماشینه آب شده یه دکمه دیگه زده مدل جدید خریده
اکبر کوهی
۲۲ بهمن ۱۴۰۳بی ام و هم بی ام و قدیم 2002 ،320,518 زمانی که فقط تو آمریکا و اروپا سوار میشدند نه الان که تو آنگولا و کویت و دبی آدمای عادیشون هم رقبتی بهش ندارند بلی داداش وقتی ماشین هوشمند بدون راننده داشتی پُز بده
BlackWing
۲۱ بهمن ۱۴۰۳درسته ماسک آدم باهوش و موفقیه اما این شخص به طور قاطع با حضور فیزیکی انسان تو بیشتر بخش ها مشکل داره و این خیلی خطرناکه
احتمال داره یکی از کسانی که دنیا رو به چوخ بده همین ایلان ماسک باشه
ارسلان
۲۱ بهمن ۱۴۰۳ایلان ماسک مردی که از ترس سربازی فراری شد…. طرف تفنگ بادی دست نگرفته ، در مورد جنگنده نظر میده…
OpenAi به اصطلاح خودش شرکت رقیب x.ai سرمایه ۵۰۰ میلیاردی جذب کرده ، اینم افتاده به دری وری…با این روند سال ۲۰۳۰ باید بری کفش سم آلتمن و واکس بزنی داداش ایلان ، دیگه هرکس یه دوره ای داره
اکبر کوهی
۲۲ بهمن ۱۴۰۳سلام
بیشتر تغییرات بنیادی از اظهار نظر شروع شده است بر خلاف ایران که اول انتخاب میکنند بعدا نظر میدهند بعنوان نمونه کسی که فقط تو عمرش لگد زده یا با حریف سر شاخ شده و کُنده کشیده رو می‌آورند و مردم هم رای میدهند اداره شهر رو به رای اون می‌سپارند ویا شورایی که همیشه تو تآیید صلاحیت اشتباه کرده را نزدیک به نیم قرن است که کاری باهاش نه کسی میتونه داشته باشه و ن انتقاد کنه اما پابند الکترونیکی کسی رو تو دنیا مستثنا نکرده حتی رییس جمهور را
اکبر کوهی
۲۲ بهمن ۱۴۰۳همین که آدم زمانی هم دوره‌ای داشته باشه که نامش جهانی و فضایی بشه و مثل ادیسون دنیا بهش احترام بگذاره به خاطر خدماتی که آ بنده را مدیون خودش کنه کافی است .مثل ابن می‌مونه که شما بگی دوره ادیسون تموم شده
اکبر کوهی
۲۲ بهمن ۱۴۰۳سلام پس اینجور که شما می‌گویید پس دوره ادیسون و پاستور و غیره هم حتما تموم شده
تو دنیا بعضی نام‌ها چه خوب و چه شر همیشه ماندنی و جهانی هستند هلیتر ، ادیسون
ماسک هم یکی از این نامهاست که در تاریخ باقی خواهد ماند
Hamid
۲۱ بهمن ۱۴۰۳سلام. آینده از آن پهپادهای هوشمند، با جثه بسیار کوچک، با مانور پذیری فوق العاده، رادار گریز، قابلیت پرواز در هر ارتفاعی و البته مجهز به سلاح های لیزری و خود کنترل است. دوران جنگنده ها به همین F35 و نسل پنجم بسنده خواهد شد. اما باید پذیرفت لاکهید مارتین، سازنده اسطوره هایی چون F22, F14 و همین F35 است که بسیار فراتر از زمان های خود بودند، انگار از آینده آمدند.
گاس فرینگ
۲۱ بهمن ۱۴۰۳بنظر من یه ترکیب متوازن از هر دو راه بهتریه
. حمله های کوچک و جزئی با پهپاد و حمله های بزرگتر با موشک و جنگنده های دیگه اف 35 رادارگریزیش در شرایط خاصی هست بره پشتیبانی برای دفاع هم جنگنده
علی جردن
۲۱ بهمن ۱۴۰۳یه روز هممون از رو زمین میریم با ایلان
امیر
۲۱ بهمن ۱۴۰۳این آدم از چیزایی خبر داره که هیچ کسی حتی نمیتونه بهش فکر کنه
دنیا آبستن حوادث عجیب و غریبیه
علی جردن
۲۱ بهمن ۱۴۰۳چون اون بیشتر از بقیه آدما مطالعه داشته اما بازم منطقی نیست
فرشته مرگ
۲۱ بهمن ۱۴۰۳اینجوری بهتره ،دیگه تلفات جانی نداره.✨️
بهنام
۲۱ بهمن ۱۴۰۳دوتا عکس آخری F22 Raptor هست نه F35
Nnn
۲۱ بهمن ۱۴۰۳درسته ایشون ثروت زیادی دارن ، ولی به این معنی نیست که میتونه درباره ی هر موضوع مرتبط و غیر مرتبطی اظهار نظر بکنه.
datsun
۲۱ بهمن ۱۴۰۳نخود هر آش
مهدی عالمی
۲۱ بهمن ۱۴۰۳مشکل جایی هس ک ماها فک میکنیم حتی ترامپ هم قدرت داره درصورتی ک شرکت های تجهیزات نظامی ک براحتی با جعل چند سند جنگ دوم عراقو راه انداختن براحتی میتونن با ی عملیات فریب تروریستی کاری کنن ک اف۳۵ ک هیچ اف ۴۵ هم امریکا مجبور ب ساختش بشه.این شرکتای اسلحه سازی قدرتشون فرای کنگره و کاخ سفید هس چرا….چون خودشونن ک رییس جمهور و سناتورا رو انتخاب میکنن اگ ب مستند ماخفی العظم الجزیره ک کاملا حذف شده از مجازی و تو یوتیوب ب سختی پیدا میشه نگا کنین میبینین ک روند انتخاب سناتورا کاملا بسته ب فاندی هس ک شرکتای اسلحه سازی میدن و اوناهم مجبور ب اعمال توصیه های اونان و این چرخه معیوب همیشه ادامه داره
علیزاده
۲۲ بهمن ۱۴۰۳تئوری توطئه
اذرگون
۲۲ بهمن ۱۴۰۳دوره ،دوره پهبادهاست
همایون
۲۲ بهمن ۱۴۰۳این آقا یه تنه داره بشریت رو به قهقرا میبره و به کمک زور دولتها حرفشو به کرسی میشونه وجدانن اگه زور دولتها و جریمه های سنگینشون نبود تسلا و خودروهای برقی به این زودی موفق میشدن جای بنزینیهارو بگیرن؟حالا هم که میخواد هم راننده رو از پشت فرمون تاکسیها برداره هم خلبان رو از درون کاکپیت هواپیماها خارج کنه و تو کارخونه ها و فروشگاه ها هم کارگرهارو بیرون کنه جاشون ربات بیاره تکلیف اینهمه آدم بیکار و انهمه شعل نابود شده چیه اونهم وقتی اجازه نمیده که روند کارها طبیعی پیش بره و جابه‌جایی و پیشرفت با سرعت عادی جلو بره و با زور دولتها همه چیزو میخواد یه شبه انجام بده الانم با پولی که به ترامپ داده هرکاری بخواد میکنه یکی نیست بگه آخه لعنتی مگه تو همه زمینه ها تو بیشتر از بقیه میفهمی؟
البته که ترامپ از اول هم با افسیوپنج مشکل داشت نتیجه‌اش هم شد اون صدوخرده‌ای F15ex که نیروی هوایی مجبور شد به زور و با قیمت بیشتر از افسیوپنج بخره ولی هنوز نیومده میگن در مقابل نسل پنج چینی کاری از دستش برنمیاد.در ضمن همه جنگنده ها سقوط میکنن و نرخ سقوط افسیوپنج در مقابل تعداد ساخته شده طبیعیه و ابدا نرخ تولید انبوه نسل پنج چینیها سرعت بیشتری از اف سی‌وپنج نداره برعکس کمتر از یک چهارم اف سی و پنج در سال نولید میکنن تازه اگه راستشو بگن