ماسل کارها: تاریخچهٔ فورد موستانگ (قسمت هفتم)

در قسمت قبلی مطلب تاریخچهٔ موستانگ تا پایان نسل دوم پیش رفتیم و بدین ترتیب طی قسمت‌های گذشته تاریخچهٔ نسل‌های اول و دوم این ماسل کار آمریکایی را به‌طور کامل بررسی کرده‌ایم. در قسمت‌های قبلی از دوران پرشکوه نسل اول گذر کردیم و به دوران سیاه نسل دوم رسیدیم. نسلی که هرچند به‌هیچ‌عنوان در شأن نام موستانگ نبود اما از مرگ آن جلوگیری کرده و حتی از لحاظ فروش بسیار هم موفق عمل کرد. درهرحال گفتیم که نسل دوم موستانگ در سال ۱۹۷۸ پس از چهار سال از خط تولید کنار رفت تا نوبت به نسل سوم برسد که امروز در این قسمت تاریخچهٔ آن‌را آغاز می‌کنیم.

تولید نسل سوم موستانگ در سال ۱۹۷۸ آغاز شده و با مدل ۱۹۷۹ به بازار آمد؛ اما اوضاع طراحی این نسل حتی از نسل قبلی هم بدتر بود زیرا هرچند طراحی نسل دوم به‌هیچ‌عنوان قابل قیاس با طراحی‌های باشکوه نسل اول نبود ولی همچنان می‌شد در چهرهٔ آن یک موستانگ را مشاهده کرد و کماکان تا حدودی استایل آمریکایی و اصیل خود را حفظ کرده بود ولی نسل سوم به یک کوپهٔ معمولی تبدیل شده بود که بیشتر به کوپه‌های ژاپنی دههٔ ۸۰ میلادی شباهت داشت. نسل سوم موستانگ کوپه‌ای ساده با طراحی صاف و اتوکشیده بود که هیچ شباهتی به یک ماسل کار نداشت تا جایی که بدون نگاه به نام و نشان آن هرگز نمی‌شد تشخیص داد که این یک موستانگ است. به همین دلیل می‌توان نسل سوم موستانگ را بدترین نسل از لحاظ طراحی دانست.

نسل سوم موستانگ روی پلت‌فرم Fox فورد ساخته شده بود که به جهت کاهش هزینه‌ها با طیف گسترده‌ای از محصولات گروه فورد مانند فورد تاندربرد، مرکوری کوگار و لینکلن کانتیننتال مشترک بود. نسل سوم موستانگ نیز همچون نسل‌های قبل در دو نسخهٔ کوپهٔ مختلف تولید می‌شد که یکی کوپهٔ ناچ‌بک و دیگری کوپهٔ لیفت‌بک بود. بنابراین همچنان خبری از نسخۀ کابریولت در بین مدل‌های موستانگ نبود.

پیشرانه‌های نسل سوم موستانگ همگی از نسل دوم گرفته شده بودند که شامل سه موتور چهار سیلندر، شش سیلندر و هشت سیلندر می‌شد. همان‌طور که در نسل قبلی شرح دادیم، موتور پایه یک واحد ۲.۳ لیتری چهار سیلندر با ۸۸ اسب بخار قدرت بود. موتور بعدی از نوع ۲.۸ لیتری شش سیلندر خطی با ۱۱۰ اسب بخار قدرت بود و نهایتاً بالاترین موتور هم همان نمونهٔ ۴.۹ لیتری V8 با ۱۴۰ اسب بخار قدرت بود. البته این موتور با عنوان ۵ لیتری به بازار عرضه می‌شد و نشان ۵.۰ L هم روی گلگیرهای جلوی آن چسبانده شده بود؛ بنابراین در ابتدا نسل سوم موستانگ در بخش پیشرانه‌ها هیچ تفاوتی با نسل دوم نداشت. گیربکس‌ها نیز در این سال شامل دو نمونهٔ چهار سرعتهٔ دستی و سه سرعتهٔ اتوماتیک می‌شد.

Mustang Liftback 1979

اما مدت کوتاهی بعد یعنی در اواخر سال ۱۹۷۹، ارائهٔ پیشرانهٔ ۲.۸ لیتری V6 برای موستانگ به دلیل عدم تأمین قطعات کافی پایان یافت و بجای آن فورد یک پیشرانهٔ ۳.۳ لیتری شش سیلندر خطی را ارائه کرد که ۸۵ اسب بخار قدرت داشت. سپس در همین زمان نسخهٔ توربوشارژ موتور ۲.۳ لیتری چهار سیلندر نیز برای موستانگ ارائه شد و بدین ترتیب اولین موستانگ توربوی تاریخ متولد شد. این موتور ۱۱۷ اسب بخار قدرت تولید می‌کرد که بعد از موتور V8، قوی‌ترین پیشرانهٔ موستانگ محسوب می‌شد.

تا اینجا به معرفی مدل‌ها و پیشرانه‌های مختلف نسل سوم موستانگ پرداختیم و حالا به سراغ تیپ‌های مختلف آن می‌رویم. این نسل در ابتدا در دو تیپ مختلف پایه و گیا تولید می‌شد که دومی لوکس‌تر بود و برخلاف گذشته در هردو نسخهٔ کوپه قابل خریداری بود. همچنین در این نسل خبری از مدل مک وان هم نبود اما بااین‌حال همانند نسل قبلی، در نسل سوم نیز همچنان پکیج کبرا برای موستانگ ارائه می‌شد. این مدل در ظاهر از جلوپنجره و قاب چراغ‌های همرنگ بدنه، سپرهای مشکی‌رنگ و تریم مشکی‌رنگ قسمت پایینی بدنه برخوردار بود. همچنین نوشتهٔ COBRA هم روی درهای آن چسبانده شده بود اما نشان مار کبرای روی کاپوت سفارشی بود.

موستانگ کبرا صرفاً در مدل کوپهٔ لیفت‌بک ارائه می‌شد و برای اینکه ماهیت اسپرت آن بیشتر نشان داده شود تنها با پیشرانه‌های قدرتمند ۲.۳ لیتری چهار سیلندر توربو و ۵ لیتری (در اصل ۴.۹ لیتری) V8 به تولید می‌رسید و سایر موتورها برای آن قابل سفارش نبودند. موستانگ کبرا در مدل ۱۹۷۹ از اسپویلر عقب بی‌بهره بوده و دستگیرهٔ درها و قاب اطراف شیشه‌های آن نیز کرومی بودند؛ اما از مدل ۱۹۸۰ اسپویلر عقب به آن اضافه شد و دستگیرهٔ درها و قاب اطراف شیشه‌ها هم به رنگ مشکی درآمدند.

همچنین، در این مدل جلوپنجره و سپر جلو هم تغییر کردند. علاوه بر این، در موستانگ کبرا مدل ۱۹۸۰ جلوپنجره و قاب چراغ‌های جلو به رنگ مشکی درآمدند، مه شکن‌هایی به سپر جلو اضافه شدند، دریچهٔ کاپوت به‌صورت برعکس نصب شد و نوشته COBRA هم از روی درها به روی لچکی‌های عقب انتقال یافت درحالی‌که همین نوشته روی اسپویلر عقب هم به چشم می‌خورد. موستانگ کبرا در سال ۱۹۷۹ و ۱۹۸۰ به ترتیب ۱۷,۵۷۹ دستگاه و ۵,۵۵۰ دستگاه فروش داشت. در سال ۱۹۸۱ اما به دلیل بازگشت مدل GT، تولید مدل کبرا پایان یافت و تنها ۱,۸۲۱ دستگاه از آن در این سال به فروش رسید.

پس از بحران نفتی دوم در سال ۱۹۷۹ که به دلیل کاهش تولید نفت پس از انقلاب ایران رخ داده بود، فورد در سال ۱۹۸۰ موتور ۴.۹ لیتری V8 را از لیست پیشرانه‌های موستانگ حذف کرده و بجای آن یک پیشرانهٔ ۴.۲ لیتری V8 را ارائه کرد که مصرف سوخت کمتری داشت؛ اما این موتور که تنها با گیربکس سه سرعتهٔ اتوماتیک عرضه می‌شد، تنها ۱۲۰ اسب بخار قدرت تولید می‌کرد که بنابراین کم‌توان‌ترین پیشرانهٔ هشت سیلندر موستانگ در طول تاریخ آن محسوب می‌شود. البته خوشبختانه این موتور تنها در سال‌های ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۲ ارائه شد و بعداً دوباره با یک پیشرانهٔ ۵ لیتری جایگزین گردید که در ادامه بیشتر به آن خواهیم پرداخت.

در سال ۱۹۸۰ هرچند موتور V8 قبلی با نمونه‌ای ضعیف‌تر جایگزین شد اما قدرت موتورهای چهار سیلندر و شش سیلندر افزایش پیدا کرد به‌نحوی‌که حالا موتور ۲.۳ لیتری چهار سیلندر توربو ۱۲۰ اسب بخار و موتور ۳.۳ لیتری شش سیلندر خطی ۹۵ اسب بخار قدرت تولید می‌کرد. بدین ترتیب حالا پیشرانهٔ توربو قدرت یکسانی با موتور هشت سیلندر موستانگ داشت. علاوه بر این، در این سال یک گیربکس پنج سرعتهٔ دستی هم به دو گیربکس قبلی اضافه شد که البته صرفاً برای پیشرانهٔ چهار سیلندر قابل سفارش بود (هردو نسخهٔ تنفس طبیعی و توربو). در سال ۱۹۸۱ گزینهٔ سقف T-Top هم برای موستانگ ارائه شد.

در سال ۱۹۸۲ اما نسخهٔ توربوشارژ پیشرانهٔ ۲.۳ لیتری چهار سیلندر به دلیل مشکلاتی مربوط به قابلیت اطمینان پایین از لیست پیشرانه‌های موستانگ حذف شد اما در عوض فورد در این سال خبر خوبی برای علاقه‌مندان موستانگ داشت که آن بازگشت مدل GT پس از سیزده سال بود. این مدل که با شعار «رئیس بازگشت» به بازار آمد، به همان پیشرانهٔ ۴.۹ لیتری V8 سابق مجهز شده بود اما با سوپاپ‌های جدید، کاربراتور بزرگ‌تر، تنفس بهتر و سیستم اگزوز بهتر قدرت آن به ۱۵۷ اسب بخار افزایش پیدا کرده بود. البته مثل قبل این موتور با عنوان ۵ لیتری به بازار عرضه می‌شد. همچنین این موتور صرفاً اختصاص به مدل GT نداشت و برای سایر تیپ‌های موستانگ هم ارائه شد. علاوه بر این، همان‌طور که گفته شد سال ۱۹۸۲ آخرین سالی بود که پیشرانهٔ هشت سیلندر کوچک‌تر ۴.۲ لیتری برای موستانگ ارائه می‌شد. این موتور هم برای تمامی مدل‌ها قابل سفارش بود.

Mustang GT 1982

بنابراین در سال ۱۹۸۲ لیست پیشرانه‌های موستانگ شامل موتورهای ۲.۳ لیتری چهار سیلندر، ۳.۳ لیتری شش سیلندر خطی، ۴.۲ لیتری V8 و ۴.۹ لیتری V8 می‌شد که بدین ترتیب پس از چندین سال دوباره دو موتور هشت سیلندر در لیست موتورهای این ماسل کار دیده می‌شد. موستانگ GT اما که در ابتدا تنها در چهار رنگ مختلف شامل قرمز روشن، قرمز تیره، نقره‌ای و مشکی به بازار آمد، در ظاهر از برخی ویژگی‌های مدل کبرا مانند سپر جلوی متفاوت با مه شکن، اسپویلر عقب و تزئینات مشکی‌رنگ استفاده می‌کرد تا ظاهر آن از نسخه‌های معمولی موستانگ متمایز شود. همچنین همان‌طور که گفته شد در سال ۱۹۸۲ به دلیل بازگشت مدل GT، مدل کبرا از خانوادهٔ موستانگ حذف شد.

اما در سال ۱۹۸۲ مدل GT تنها عضوی نبود که به خانوادۀ موستانگ اضافه شد چراکه فورد نسخۀ کابریولت را هم پس از ۹ سال غیبت به خانوادۀ موستانگ افزود تا نشان دهد قصد دارد رونق را به این ماشین بازگرداند. نسخۀ کابریولت همزمان با خاتمۀ تولید نسل اول موستانگ در سال ۱۹۷۳ از خانوادۀ آن حذف شد و در نسل دوم هم خبری از آن نبود تا اینکه در سال ۱۹۸۲ درحالیکه چهار سال از عمر نسل سوم موستانگ میگذشت، بار دیگر نسخۀ کابریولت به مدل‌های این ماشین اضافه شد.

علاوه بر این، در سال ۱۹۸۲ در تیپ‌های مختلف موستانگ نیز تجدیدنظر شد به‌نحوی‌که حالا تیپ پایه L نام داشت و بعدازآن به ترتیب تیپ‌های GL و GLX قرار داشتند درحالی‌که نهایتاً در صدر خانوادهٔ موستانگ نیز مدل GT حضور داشت. بدین ترتیب در این سال تنوع مدل‌های مختلف موستانگ تا حد قابل‌توجهی افزایش یافته بود چراکه این ماشین حالا در چهار مدل مختلف (کوپه ناچ‌بک، کوپه لیفت‌بک، کابریولت، سقف T-Top)، چهار تیپ مختلف (L، GL، GLX و GT) و با چهار پیشرانهٔ گوناگون (۲.۳ لیتری چهار سیلندر، ۳.۳ لیتری شش سیلندر، ۴.۲ لیتری شش سیلندر و ۴.۹ لیتری هشت سیلندر) به بازار عرضه می‌شد. هفتهٔ آینده ادامهٔ تاریخچهٔ نسل سوم فورد موستانگ را پی خواهیم گرفت. با ما همراه باشید.