نگاهی به باس 302 یکی از خاص‌ترین نسخه‌های نسل اول موستانگ

باس ۳۰۲ که فقط در دو سال ۱۹۶۹ و ۱۹۷۰ به خاطر مسابقات ترنس ام ساخته شد، با پیشرانهٔ ۴.۹ لیتری و ۲۹۰ اسب بخار قدرت، یکی از سریع‌ترین نسخه‌های موستانگ در پیست بود.

فورد موستانگ بدون شک یکی از نمادین‌ترین نام‌ها در تاریخ خودروسازی آمریکا محسوب می‌شود و بدون شک نسل اول آن در بین ماسل کارهای کلاسیک محبوبیت بسیار بالایی دارد. نسل اول موستانگ از مدل‌های ۱۹۶۵ و ۱۹۶۶ با پیشرانهٔ ۳.۳ لیتری شش سیلندر خطی و تنها ۱۲۰ اسب بخار قدرت گرفته تا نمونه‌های قدرتمند کبرا جت مدل ۱۹۶۸ تا ۱۹۷۱ و باس ۴۲۹ مدل ۱۹۶۹ و ۱۹۷۰، تنوع بسیار بالایی دارد که هرکدام جذابیت خاص خود را دارند اما دراین‌بین یک موستانگ خاص وجود دارد که بالاتر از بقیه قرار می‌گیرد. این نسخه باس ۳۰۲ مدل ۱۹۶۹ و ۱۹۷۰ است.

تاریخچهٔ موستانگ باس ۳۰۲

باس ۳۰۲ یکی از دو نسخهٔ ویژه‌ای است که فورد در سال ۱۹۶۹ معرفی کرد. این خودرو در کنار باس ۴۲۹ ارائه شد که به‌منظور دریافت تأییدیهٔ پیشرانهٔ ۷ لیتری V8 برای مسابقات نسکار تولید شد. باس ۳۰۲ اما برخلاف باس ۴۲۹ فقط برای دریافت تأییدیهٔ موتور ساخته نشد و فورد این مدل را به‌عنوان یک خودروی کامل به خاطر الزام قوانین مسابقات ترنس ام معرفی کرد. البته موستانگ پیش‌ازاین در مسابقات ترنس ام حضور داشت و در اولین فصل این مسابقات در سال ۱۹۶۶ در برابر دوج و پلیموث پیروز شده بود اما شورلت با کامارو Z28 قدرتمندانه وارد مسابقات ترنس ام شد و در سال ۱۹۶۸ تقریباً شکست‌ناپذیر بود.

شورلت با کسب ۱۰ برد در ۱۳ مسابقه، به‌راحتی فورد را مغلوب کرد تا با شرکت تازه‌وارد AMC برای کسب مقام دوم بجنگد. فورد اما برای بازگشت به صدر، نسخهٔ تقویت‌شدهٔ پیشرانهٔ ۴.۹ لیتری بلوک کوچک را که در سال ۱۹۶۸ با ۲۳۰ اسب بخار قدرت طراحی کرده بود را در نظر گرفت. این موتور برای استفاده در باس ۳۰۲ به سرسیلندر پیشرانهٔ V8 بزرگ‌تر کلیولند مجهز شد و قدرت آن به ۲۹۰ اسب بخار افزایش یافت. این پیشرانهٔ منحصربه‌فرد اما به یک موستانگ ویژه نیاز داشت و بدین منظور، طراحی باس ۳۰۲ به لری شینودا سپرده شد که خودرو را با نوارهای اختصاصی روی بدنه، اسپویلر جلو، بال عقب و کرکرهٔ شیشهٔ روی عقب از دیگر نسخه‌های موستانگ متمایز کرد.

شینودا همچنین دریچه‌های هوای تزئینی روی گلگیرهای عقب که در موستانگ‌های معمولی وجود داشت را هم حذف کرد تا باس ۳۰۲ ظاهر شیک‌تری پیدا کند. این پکیج با سیستم تعلیق مسابقه‌ای هم همراه بود. باس ۳۰۲ در سال ۱۹۷۰ مثل دیگر نسخه‌های موستانگ، با طراحی جدیدی به بازار آمد. مهم‌ترین تغییر ظاهری، جلوپنجرهٔ جدیدی بود که چراغ‌های بیرونی جلو را با دو ورودی هوای افقی جایگزین کرد. سه نوار روی کاپوت جایگزین کاپوت تمام مشکی ۱۹۶۹ شد و نوارهای جانبی هم به شکل چوب حاکی طراحی شد. فورد همچنین در مدل ۱۹۷۰ سیستم اگزوز و تعلیق را هم دوباره طراحی کرد.

پرفورمنس قابل‌توجه

باس ۳۰۲ به فورد کمک کرد تا به سلطهٔ شورلت بر مسابقات ترنس ام در سال ۱۹۶۹ پایان دهد. البته هرچند این موستانگ جدید بهتر از قبل عمل کرد و در چهار مسابقه پیروز شد اما بازهم این کامارو Z28 بود با کسب هشت برد، قهرمانی سازندگان فصل ۱۹۶۹ را به دست آورد. فورد اما سرانجام در فصل ۱۹۷۰ قهرمانی ترنس ام را از آن خود کرد. البته این قهرمانی فورد بیشتر به خاطر این بود که رانندگان اصلی شورلت به آمریکن موتور پیوستند. هرچند باس ۳۰۲ نتوانست کامارو Z28 را در دوران اوج خود در مسابقات ترنس ام مغلوب کند اما در بازار فروش به رقیب مناسبی برای کامارو تبدیل شد و این همان چیزی بود که فورد از زمان معرفی Z28 در سال ۱۹۶۷ به آن نیاز داشت.

هرچند باس ۳۰۲ به‌اندازهٔ کبرا جت و باس ۴۲۹ قدرتمند نبود اما به لطف نسبت قدرت به وزن مناسب، موستانگ بسیار سریعی محسوب می‌شد. این ماشین برای رسیدن به سرعت ۹۶ کیلومتر بر ساعت به تنها ۶.۹ ثانیه زمان نیاز داشت و ۴۰۰ متر را در ۱۴.۶ ثانیه طی می‌کرد. مهم‌تر از این، باس ۳۰۲ توانمندترین نسخهٔ موستانگ در پیست محسوب می‌شد حتی در قیاس با شلبی‌های GT350 سال‌های قبل.

ظاهر جذاب

بدون شک باس ۳۰۲ در ظاهر یکی از جذاب‌ترین نسخه‌های نسل اول موستانگ محسوب می‌شود. این نسخه درست زمانی ارائه شد که فورد برای مدل ۱۹۶۹ موستانگ را بازطراحی کرد و تهاجمی‌ترین ظاهر را به آن بخشید. حتی با اینکه برای مدل ۱۹۷۱ فورد دوباره نسل اول موستانگ را بازطراحی کرد اما مدل ۱۹۶۹ همچنین جذاب‌ترین و زیباترین مدل در نسل اول این ماشین محسوب می‌شود. مدل ۱۹۷۰ نیز هرچند به خاطر دو چراغ جلو در داخل جلوپنجره و ورودی‌های هوا در گوشه‌های دماغه چندان جذاب نیست اما در نسخهٔ باس ۳۰۲ به لطف اسپویلر جلو، بال عقب و نوارهای گرافیکی روی بدنه، از دیگ موستانگ‌های ۱۹۷۰ ظاهر بهتری دارد.

تعداد ساخت

هرچند باس ۳۰۲ فقط دو سال تولید شد اما خیلی کمیاب نیست. تقاضا برای این مدل در سال ۱۹۶۹ بسیار کم بود و فقط ۱,۶۲۸ دستگاه از آن ساخته شد اما در سال ۱۹۷۰ این رقم به ۷,۰۱۳ دستگاه افزایش یافت و مجموعاً ۸,۶۴۱ دستگاه از باس ۳۰۲ ساخته شد. برای مقایسه، از باس ۴۲۹ تنها ۱,۳۵۸ دستگاه ساخته شد. علاوه بر کامارو Z28، دوج چلنجر T/A و پلیموث کودا AAR هم از دیگر رقبای باس ۳۰۲ در مسابقات ترنس ام بودند که به ترتیب ۲,۳۹۹ و ۲,۷۲۴ دستگاه از آن‌ها ساخته شد؛ بنابراین، امروز نمونه‌های باقیماندهٔ باس ۳۰۲ را راحت‌تر از دیگر ماسل کارهای کلاسیک می‌توان پیدا کرد.

قیمت امروز

نسخه‌های تولید محدود و پرفورمنس بالای نسل اول موستانگ در حال حاضر قیمت بسیار گران‌تری نسبت به نسخه‌های معمولی دارند اما باس ۳۰۲ نسبت به نسخه‌های باس ۴۲۹، شلبی و مک‌وان‌های کبرا جت، قیمت نسبتاً ارزان‌تری دارد. البته قیمت این موستانگ مثل دیگر خودروهای کلاسیک به عوامل زیادی مثل میزان کارکرد و شرایط کلی بستگی دارد و نمونه‌های فابریک بدون بازسازی که در شرایط خوبی قرار داشته باشند هم‌اکنون بیش از ۱۰۰ هزار دلار قیمت دارند. گران‌ترین باس ۳۰۲ که تاکنون فروخته شده، یک مدل ۱۹۷۰ است که در سال ۲۰۲۲ با قیمت ۲۵۸,۵۰۰ دلار به فروش رسید اما نمونه‌هایی که بازسازی شده باشند، معمولاً بین ۷۰ تا ۱۰۰ هزار دلار قیمت دارند.