چرا شلبی GT350R گران‌ترین فورد موستانگ دنیا است؟

شلبی GT350R گران‌ترین فورد موستانگ دنیاست که در حراجی سال ۲۰۲۰ با قیمت قابل‌توجه ۳.۸۵ میلیون دلار فروخته شد.

زمانی که فورد موستانگ در سال ۱۹۶۴ معرفی شد قیمتی حدود ۲۴۰۰ دلار داشت که معادل ۲۳ هزار دلار امروز است. سفارش آپشن های متعدد باعث افزایش قیمت این خودرو می‌شد اما در هر صورت خریداران می‌توانستند با پول یک تویوتا کرولا ۲۰۲۴ مالک این خودروی عضلانی شوند. یک سال بعد کارول شلبی نسخه مسابقه‌ای موستانگ با نام GT350R را معرفی کرد، خودرویی که ۴,۵۴۷ دلار قیمت داشت. بهای موستانگ در ۶۰ سال گذشته به‌طور مداوم افزایش یافته و حالا قیمت موستانگ دارک هورس جدید با ۵۰۰ اسب بخار قدرت از حدود ۶۱ هزار دلار شروع می‌شود.

علیرغم اینکه همواره از موستانگ به عنوان یک خودروی عضلانی کوچک و ارزان‌قیمت نام برده می‌شود اما چندین نمونه آن در سال‌های گذشته با قیمت‌های قابل‌توجه به فروش رسیده‌اند. البته هیچ‌یک از آن مدل‌ها نمی‌توانند رکورد ۳.۸۵ میلیون دلار ثبت شده توسط GT350R در حراجی سال ۲۰۲۰ را بشکنند. سؤال این است که چرا این خودرو با چنین رقمی به فروش رسیده است؟ برای دانستن پاسخ این سؤال ادامه مقاله را از دست ندهید. به لطف تاریخچه‌ای مسابقه‌ای و دانش فنی بالا، کارول شلبی فورد را متقاعد کرد تا پیشرانه‌های ۸ سیلندر خود را در اختیارش بگذارند تا یک خودروی اسپرت جدید در سال ۱۹۶۲ بسازد. البته خودروی جدیدی بر پایه این پیشرانه ساخته نشد چراکه شلبی فکر می‌کرد خودروی AC ظرفیت‌های زیادی برای قهرمانی دارد و تنها کافی است پیشرانه‌ای مناسب برای آن تولید شود. اینجا بود که اولین خودروی آزمایشی کارول شلبی با نام CSX0001 یا اولین AC کبرا متولد شد.

پروژه کبرا به حدی خوب پیش رفت که فورد برنامه GT40 را هم به شلبی واگذار کرد و او فرصت رقابت با فراری را پیدا نمود. اگر فیلم فورد در برابر فراری را دیده باشید می‌دانید که این ماجرا بسیار خوب پیش رفت. فورد از نتایج تلاش‌های شلبی راضی بود و بنابراین به او اجازه داد جادوی خود را روی موستانگ جدید هم اعمال کند. فرمول مورداستفاده برای شلبی موستانگ GT350 مدل ۱۹۶۵ این‌گونه بود: آغاز کار با پیشرانه قدرتمند ۸ سیلندر کد K و افزایش قدرت از ۲۷۱ به ۳۰۶ اسب بخار به لطف کاربراتور ۴ دهانه هالی و برخی تغییرات دیگر. شلبی همچنین برای افزایش قدرت توقف خودرو نیز ترمزهای دیسکی جدیدی در جلو نصب کرد و برای ترمزهای عقب از نمونه‌های کاسه‌ای فورد گلکسی فول سایز را انتخاب نمود. تنها گیربکس در دسترس برای GT350 هم از نوع ۴ سرعته دستی ساخت بورگ وارنر بود.

شلبی برای طرفداران سرسخت فورد که به GT350 قانع نبودند مدل اسپرت GT350R را تولید کرد که دارای ویژگی‌های خاصی همچون رینگ‌های جدید شیشه‌های عقب پلکسی گلس، میله‌های کشش، سیستم تعلیق جلوی بازنگری شده، باک سوخت ۱۲۹ لیتری، دورشمار و نشانگر روغن جدید، رول کیج ۴ نقطه‌ای و قدرت بیش از ۳۵۰ اسب بخاری بود؛ اما علیرغم نام‌گذاری گیج‌کننده، شاسی 5R001 دومین GT350R تولیدی محسوب می‌شود. کلکسیونرهای خودرویی و به ویژه آن‌هایی که به دنبال خرید محصولات کلاسیک هستند شماره شاسی‌های ابتدایی را بسیار دوست دارند و شلبی موستانگ های دهه ۶۰ میلادی جزو گران‌ترین محصولات در این زمینه به شمار می‌روند و گل سرسبد آن‌ها نیز همین مدل GT350R است.

اما تنها یک نمونه اول از این خودرو می‌تواند وجود داشته باشد و آن‌هم خودرویی است که روی آن تمرکز داریم. از نظر فنی مدل‌های 5R002 و 5R001 پروتوتایپ هایی هستند که به‌طور اختصاصی برای تیم مسابقه خود شلبی تولید شدند. ۳۴ نمونه دیگر از GT350R هم خط تولید را ترک کردند اما این دو نمونه اصلی به دلیل ارتباط مستقیم با خود شلبی و تیمش ارزش بالایی دارند. خودروی موردبحث هزاران کیلومتر تست را پشت سر گذاشته و دو مدل GT350R موردبحث توانسته‌اند قهرمان مسابقات بخش B سال ۱۹۶۵ شوند. چندین مدل سفارشی بعدی هم با ویژگی‌های مدرن‌تر تولید شدند که از جمله شاخصه‌های آن‌ها می‌توان به عدد ۹۸ روی درها اشاره کرد.

یکی از مهندسان فورد در آن زمان گفته بود که هدف از توسعه برنامه GT350 شکست دادن کوروت در مسابقات SCCA است بنابراین باید خودرویی تولید شود که مدیران SCCA آن را به عنوان محصولی اسپرت بپذیرند. این‌گونه بود که موستانگ ارتقا یافته در مسابقات حضور یافت و کوروت را نیز شکست داد. پروتوتایپ GT350R در طول تاریخ موتور اسپرت خود با نام مستعار موستانگ پرنده شناخته شد. این نام نه تنها میزان سریع بودن خودرو را نشان می‌داد بلکه به نوع رانندگی کن مایلز با شلبی GT350R و بالا رفتن هر چهار چرخ خودرو در طول مسابقه هم اشاره می‌کرد. همین تصویری که مشاهده می‌کنید یکی از روش‌های بازاریابی فورد بود و در کنار آن جمله‌ای به این مضمون دیده می‌شد:

همان‌طور که می‌بینید موستانگ های ما واقعاً پرواز می‌کنند!

خودروی موردبحث با رانندگی کن مایلز و جری تیتوس به موفقیت‌های زیادی در موتور اسپرت دست یافت. اولین مسابقه GT350R در پیست گرین ولی تگزاس انجام شد و مقام دوم را کسب کرد. چاک کانتول که در فرایند توسعه خودرو شرکت داشت در مسابقات منطقه‌ای تولید B توانست مقام‌های دوم و اول را کسب کند. اد لسلی هم با مدل 5R002 در پیست سان‌فرانسیسکو مقام دوم را به دست آورد. خودروی اول این مسابقه نیز GT350R 5R001 با رانندگی جری تیتوس بود. در مجموع شلبی GT350R توانست پیروزی‌های زیادی را در کلاس‌های گوناگون SCCA ثبت کند.

اما GT350R پس از موفقیت‌های مسابقه‌ای خود داستان پر فراز و نشیبی داشته است. شلبی خودرو را به مهندسی از بخش فورد پرفورمنس فروخت و او نیز پیشرانه اصلی را با نمونه برگرفته از فورد GT40 تعویض کرد. 5R002 سپس در مسابقات مکزیک شرکت کرد و بعداً با رنگ خاکستری مضحک خود فراموش شد. خوشبختانه مارک گیلت در سال ۱۹۸۹ این خودرو را کشف کرد و پس از چندین بار دست به دست شدن راهی موزه شلبی در کلرادو شد. قهرمان بعدی داستان جان آتزاباخ است که 5R002 را خریداری کرد و به وضعیت اصلی خود در دهه ۶۰ میلادی بازگرداند. کارشناسان پیش‌بینی می‌کردند که شلبی GT350R 5R002 در حراجی با قیمت بالای فروخته شود اما هیچ‌کسی انتظار چنین قیمتی را نداشت. چندین ماه پس از فروش خبرساز موستانگ سبز رنگ فیلم بولیت با هنرنمایی استیو مک کوئین که با قیمت ۳.۷۴ میلیون دلار حراج شد، این محصول شلبی نیز در حراجی سال ۲۰۲۰ با قیمت ۳.۸۵ میلیون دلار به فروش رسید.