ماسل کارها: تاریخچهٔ فورد موستانگ (قسمت یازدهم)

در ادامهٔ نگارش تاریخچهٔ فورد موستانگ، هفتهٔ گذشته تا فیس‌لیفت نسل چهارم که در سال ۱۹۹۸ صورت گرفت پیش رفتیم و گفتیم که در این فیس‌لیفت، استایل ظاهری موستانگ دستخوش تغییرات زیادی شده و قدرت پیشرانه‌های آن نیز افزایش پیدا کرد. فیس‌لیفت سال ۱۹۹۸ اما برای داخل و کابین موستانگ تغییرات چندانی را به همراه نداشت تا جایی که داشبورد خودرو نسبت به نمونهٔ اولیهٔ نسل چهارم تقریباً بدون تغییر باقی‌مانده بود؛ اما برای سال ۲۰۰۱ در داشبورد هم تغییراتی جزئی صورت گرفت. بزرگ‌ترین تغییر این قسمت، طراحی دوبارهٔ پانل میانی بود و امکان نصب پانل سیستم صوتی دوگانه (Doublen Din) برای آن فراهم شد. علاوه بر این، یک ساعت دیجیتال هم در بالای داشبورد تعبیه شد.

در قسمت قبلی اما گفتیم که بخش خودروهای ویژهٔ فورد یا همان SVT در سال ۱۹۹۵ نسخه‌ای مسابقه‌ای و تولید محدود از موستانگ SVT کبرا را با نام کبرا R تولید نمود که تنها ۲۵۰ دستگاه از آن ساخته شد. پنج سال بعد اما یعنی حدود یک سال پس از فیس‌لیفت موستانگ، نسخهٔ کبرا R بار دیگر بازگشت. کبرا R جدید به یک پیشرانهٔ ۵.۴ لیتری V8 مجهز شده بود که ۳۸۵ اسب بخار قدرت و ۵۲۲ نیوتن متر گشتاور داشت. بلوک چدنی این موتور بر اساس بلوک پیشرانهٔ ۵.۴ لیتری فورد ساخته شده بود که در آن زمان در تراک‌های این شرکت مورداستفاده قرار می‌گرفت. همچنین سر سیلندر این موتور نیز با کمی اصلاحات بعداً در فورد GT سال ۲۰۰۵ مورداستفاده قرار گرفت.

همانند کبرا R قبلی، این مدل جدید هم به‌عنوان یک خودروی عملکرد بالای مسابقه‌ای در قالب خودرویی خیابانی و قانونی طراحی شده بود و به همین دلیل از بسیاری از تجهیزاتی که در SVT کبرا وجود داشتند بی‌بهره بود. ازجملهٔ این تجهیزات می‌توان به سیستم تهویه مطبوع، کروز کنترل و حتی سیستم صوتی و صندلی‌های عقب اشاره کرد که همگی در کبرا R مدل ۲۰۰۰ حذف شده بودند؛ اما کبرا R در ظاهر به ویژگی‌های منحصربه‌فردی مجهز شده بود که آن‌را از موستانگ استاندارد و همین‌طور SVT کبرا معمولی متمایز می‌کرد. یکی از این ویژگی‌ها، کاپوت برجسته‌ای بود که روی آن ورودی‌های هوایی تعبیه شده بود تا به کاهش دمای پیشرانه کمک کند.

علاوه بر این، یک اسپویلر بلند و عریض هم در عقب خودرو نصب شده بود که داون‌فورس زیادی را در سرعت‌های بالا تولید می‌کرد. دیگر ویژگی‌های ظاهری کبرا R نیز شامل اسپلیتر جلو و رینگ‌های آلیاژی ۱۸ اینچی پنج پرهٔ منحصربه‌فرد می‌شد که با لاستیک‌های تهاجمی گودریچ G-Force پوشیده شده بودند. علاوه بر این، سیستم اگزوز کبرا R هم کاملاً منحصربه‌فرد بود زیرا شامل دو خروجی مجزا می‌شد که بجای عقب، از طرفین خودرو بیرون آمده بودند. کبرا R همچنین به کمک‌فنرهای Eibach مجهز شده بود که ارتفاع آن‌را در جلو ۳.۸ سانتیمتر و در عقب ۲.۵ سانتیمتر کاهش داده بودند.

برای این موستانگ عملکرد بالا ترمزهای برمبو با دیسک‌های ۱۳ اینچی و کالیپرهای ۴ پیستونه در جلو نیز در نظر گرفته شده بود که توسط کانال‌های بزرگ هوا خنک می‌شدند. نیروی پیشرانهٔ ۵.۴ لیتری کبرا R توسط یک گیربکس شش سرعتهٔ دستی به چرخ‌های عقب انتقال پیدا می‌کرد که هم برای مسابقات درگ و هم برای استفادهٔ جاده‌ای مناسب بود. موستانگ کبرا R مدل ۲۰۰۰ با تکیه بر تمامی این ویژگی‌ها می‌توانست به حداکثر سرعت ۲۸۰ کیلومتر در ساعت دست پیدا کند. این خودرو برای اولین بار در نمایشگاه سِما ۱۹۹۹ رونمایی شده و تنها ۳۰۰ دستگاه از آن ساخته شد که همگی در بیرون به رنگ قرمز عملکردی بودند. در داخل نیز تریم تارک با صندلی‌های مسابقه‌ای ریکارو کار شده بود.

یکی دیگر از نسخه‌های ویژهٔ نسل چهارم موستانگ، مدل بولیت بود که در سال ۲۰۰۱ معرفی شد. این مدل در اصل به‌منظور احیاء و یادآوری موستانگ بولیت اصلی ساخته شده بود یعنی موستانگ فست‌بک مدل ۱۹۶۸ که در فیلم بولیت با بازی استیو مک‌کوئین حضور یافته و به خودرویی نمادین و جاودانه تبدیل شد. بولیت جدید اما که صرفاً به‌صورت کوپه ارائه شد درواقع نسخهٔ ارتقاءیافته‌ای از موستانگ GT استاندارد بود. این ارتقاءها شامل ارتفاع کمتر تعلیق، ترمزهای گرفته شده از مدل کبرا و کمک‌فنرهای Tokico می‌شد. علاوه بر این، با طراحی دوبارهٔ ورودی‌های هوا و همین‌طور ارتقاء سیستم اگزوز، قدرت پیشرانهٔ ۴.۶ لیتری V8 موستانگ GT در بولیت با ۵ اسب بخار افزایش به ۲۶۵ اسب بخار رسید. این مدل همچنین به رینگ‌های منحصربه‌فردی مجهز شده بود که یادآور رینگ‌های موستانگ بولیت اصلی بودند. موستانگ بولیت ۲۰۰۱ تنها در سه رنگ عرضه شد که یکی از آن‌ها همان رنگ سبز یشمی بولیت اصلی بود. از این خودرو درمجموع ۵۵۸۲ دستگاه تولید شد.

بازگردیم به نسخه‌های معمولی موستانگ. گفتیم که هم‌زمان با فیس‌لیفت مدل ۱۹۹۹، با استفاده از سیستم انژکتور جدید در موتور ۳.۸ لیتری پایه، قدرت آن از ۱۵۰ اسب بخار به ۱۹۰ اسب بخار افزایش پیدا کرد؛ اما در سال ۲۰۰۱ فورد بار دیگر در این موتور اصلاحاتی انجام داده و با اضافه کردن سیستم کنترل منیفولد هوا، خروجی آن‌را به ۱۹۳ اسب بخار قدرت و ۳۰۵ نیوتن متر گشتاور افزایش داد. سپس در نیمهٔ دوم سال ۲۰۰۴ این پیشرانهٔ ۳.۸ لیتری با یک نمونهٔ ۳.۹ لیتری V6 جدید جایگزین شد. البته علیرغم حجم بیشتر، خروجی این پیشرانهٔ جدید با نمونهٔ قبلی یکسان بود. این موتور اما تنها شش ماه در نسل چهارم موستانگ ارائه گردید زیرا از سال ۲۰۰۵ نسل پنجم به بازار آمد که پیشرانهٔ پایهٔ آن تغییر کرده بود و بعداً به آن خواهیم پرداخت.

در رابطه با موستانگ کبرا نیز در قسمت قبلی گفتیم که هم‌زمان با فیس‌لیفت مدل ۱۹۹۹، پیشرانهٔ ۴.۶ لیتری V8 این مدل هم ارتقاء پیدا کرده و قدرت آن از ۳۰۵ اسب بخار به ۳۲۰ اسب بخار افزایش پیدا کرد؛ اما بعداً مشخص شد نه‌تنها قدرت این موتور افزایش نیافته بلکه کاهش هم داشته است. به همین دلیل فورد تولید موستانگ کبرا را به‌طور موقتی برای برطرف کردن مشکل متوقف نمود و پس از انجام اصلاحاتی در پیشرانه و سیستم اگزوز، تولید آن‌را برای مدل ۲۰۰۱ از سر گرفت. سپس حدود دو سال بعد، برای مدل ۲۰۰۳ تغییر بزرگ‌تری در پیشرانهٔ موستانگ کبرا صورت گرفت که آن تجهیز به سوپرشارژر بود. البته غیرازاین، در موتور ۴.۶ لیتری V8 کبرا پیشرفت‌های زیاد دیگری هم صورت گرفته بود که تعدادی از آن‌ها در جهت افزایش استحکام پیشرانه به‌منظور تحمل فشار ۸ psi سوپرشارژر انجام شده بود.

حالا با انجام این تغییرات و همین‌طور به لطف وجود سوپرشارژر قدرت پیشرانهٔ ۴.۶ لیتری V8 موستانگ کبرا به ۳۹۰ اسب بخار و گشتاور آن به ۵۳۰ نیوتن متر افزایش پیدا کرد. بدین ترتیب برای اولین بار در کبرا مدل ۲۰۰۳ قدرت موستانگ از قوی‌ترین پیشرانهٔ نسل اول آن یعنی موتور ۷ لیتری V8 کبرا جت بیشتر شد. البته همان‌طور که در بالا گفتیم در سال ۲۰۰۰ هم مدل کبرا R معرفی شده بود که ۳۸۵ اسب بخار قدرت داشت اما کبرا R نمونه‌ای تولید محدود بود که بیشتر برای استفاده در پیست طراحی شده بود اما موستانگ کبرا مدل ۲۰۰۳ نمونه‌ای تولیدی و خیابانی بود. به همین دلیل کبرا مدل ۲۰۰۳ رسماً اولین موستانگ تولیدی محسوب می‌شد که قدرت بیشتری از نسل اول داشت.

سایر تغییرات فنی کبرا جدید نیز شامل استفاده از فلای‌ویل آلومینیومی سبک‌وزن و همین‌طور تجهیز به گیربکس شش سرعتهٔ دستی می‌شد. موستانگ کبرا مدل ۲۰۰۳ که برای اولین بار در بهار سال ۲۰۰۲ معرفی شد، با استفاده از پیشرانهٔ قدرتمند خود می‌توانست ظرف تنها ۴.۵ ثانیه از صفر به سرعت ۹۶ کیلومتر در ساعت دست پیدا کند درحالی‌که حداکثر سرعت آن به‌صورت الکترونیکی روی ۲۵۰ کیلومتر در ساعت محدود شده بود اما در صورت برداشتن محدودیت می‌توانست به حداکثر سرعت ۲۹۰ کیلومتر در ساعت دست پیدا کند. همچنین هم‌زمان با ارتقاء پیشرانه، در ظاهر موستانگ کبرا هم تغییراتی انجام گرفت. این تغییرات ظاهری توسط کامیلو پاردو طراحی شده بود یعنی طراحی اصلی سوپراسپرت فورد GT سال ۲۰۰۵.

این تغییرات بیرونی شامل سپر جلوی جدید با کانال‌های هوا برای ترمزها، سپر عقب جدید با بخش پایینی مشکی‌رنگ و نوشتهٔ COBRA، دو دریچهٔ هوا روی کاپوت، آینه‌های جانبی تاشوی همرنگ بدنه و اسپویلر یکپارچهٔ عقب با چراغ سوم ترمز LED می‌شد. همچنین به‌طور خاص برای کبرا ۲۰۰۳ رکاب‌های جدیدی طراحی شده بود که صاف و مسطح بودند. علاوه بر این، SVT برای این ماشین رینگ‌های پنج پرهٔ جدیدی را هم طراحی کرده بود که به‌صورت استاندارد آلومینیومی بودند اما امکان سفارش نمونهٔ کرومی آن‌ها هم وجود داشت.

اما در سال ۲۰۰۳ غیر از عرضهٔ موستانگ کبرا جدید با پیشرانهٔ قدرتمندتر، فورد خبر خوش دیگری هم برای طرفداران موستانگ داشت که آن بازگشت مدل مشهور و افسانه‌ای مک‌وان پس از ۲۵ سال بود. از این نام آخرین بار در نسل دوم موستانگ استفاده شده بود و پس از خاتمهٔ تولید نسل دوم در سال ۱۹۷۸، نام مک‌وان هم از خانوادهٔ موستانگ کنار رفت؛ اما موفقیت موستانگ بولیت در سال ۲۰۰۱ موجب شد فورد در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ مدل مک‌وان را به‌عنوان دومین نسخهٔ ویژهٔ نسل چهارم موستانگ ارائه کند. مک‌وان از همان پیشرانهٔ ۴.۶ لیتری V8 استفاده می‌کرد که بر اساس موتور موستانگ کبرا ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۲ ساخته شده بود اما سر سیلندر آن از پیشرانهٔ کبرا ۲۰۰۳ گرفته شده بود. این موتور ۳۰۵ اسب بخار قدرت تولید می‌کرد و بنابراین بعد از مدل کبرا، قدرتمندترین عضو خانوادهٔ موستانگ در سال ۲۰۰۳ محسوب می‌شد.

موستانگ مک‌وان در بیرون از کاپوت برجسته با دریچهٔ هوا، خطوط مشکی‌رنگ روی بدنه، اسپویلر ویژهٔ عقب، رینگ‌های منحصربه‌فرد مگنوم و طراحی مجدد ستون C بهره‌مند شده بود که آن‌را از سایر مدل‌های موستانگ متمایز کرده و همچنین مک‌وان‌ها کلاسیک دههٔ ۶۰ و ۷۰ را یادآوری می‌کرد. در داخل این مدل نیز تریمی رترو و با نگاه به گذشته اعمال شده بود تا هرچه بیشتر به مک‌وان‌های دههٔ ۶۰ نزدیک گردد. علاوه بر این، موستانگ مک‌وان به همان تعلیق ارتقاءیافتهٔ موستانگ بولیت مجهز شده بود. موستانگ مک‌وان که با دو گیربکس پنج سرعتهٔ دستی و چهار سرعتهٔ اتوماتیک عرضه می‌شد، در نسخهٔ دستی می‌توانست ظرف ۵ ثانیه از صفر به سرعت ۹۶ کیلومتر در ساعت دست پیدا کند.

بدین ترتیب پس از دو دهه نهایتاً در سال ۲۰۰۴ نسل چهارم موستانگ پس از فروش بیش از ۱.۶ میلیون دستگاه به پایان راه رسید تا نسل تازه‌نفس و متحول‌شدهٔ پنجم جایگزین آن گردد؛ اما پس از دوران سیاه نسل دوم و سوم، نسل چهارم موستانگ خصوصاً بعد از فیس‌لیفت مدل ۱۹۹۹ را می‌توان آغاز اوج‌گیری دوبارهٔ موستانگ دانست چراکه در این نسل طراحی موستانگ بسیار بهتر از قبل شده و به یک موستانگ اصیل نزدیک‌تر شد و همچنین قدرت پیشرانه‌های آن‌هم افزایش پیدا کرد تا جایی که همان‌طور که گفته شد موستانگ کبرا ۲۰۰۳ حتی از قوی‌ترین نمونه‌های نسل اول هم قدرت بیشتری داشت. علاوه بر این، در نسل چهارم مدل پرآوازهٔ مک‌وان پس از ۲۵ سال احیا شد؛ بنابراین می‌توان گفت فورد در نسل چهارم، موستانگ را به دوران اوج خود نزدیک کرد. با پایان تاریخچهٔ نسل چهارم موستانگ، این قسمت از سری مطالب ماسل کارها هم به پایان رسید و از هفتهٔ آینده به سراغ نسل پنجم موستانگ خواهیم رفت. با ما همراه باشید.