ماسل کارها: تاریخچهٔ فورد موستانگ (قسمت چهارم)

امروز هم مثل هفته‌های گذشته با قسمت دیگری از سری مطالب ماسل کارها که به تاریخچهٔ فورد موستانگ اختصاص دارد در خدمت شما هستیم. در قسمت قبلی به‌طور کامل به تغییرات و تحولات نسل اول موستانگ تا سال ۱۹۷۰ پرداختیم و حالا ادامهٔ ماجرا را دنبال می‌کنیم. با توجه به اینکه جنرال موتورز در سال ۱۹۷۰ نسل دوم شورلت کامارو را معرفی کرده بود، فورد هم به فکر انجام یک فیس‌لیفت و بروزرسانی کلی در موستانگ افتاد تا همچنان آن‌را به‌عنوان رقیبی قدرتمند در برابر کاماروی تازه‌نفس حفظ کند. بدین ترتیب همانطور که در قسمت قبلی هم اشاره شد، نسل اول موستانگ در سال ۱۹۷۱ آخرین فیس‌لیفت عمدهٔ خود را تجربه کرد که البته به عقیدهٔ برخی موجب کاهش ابهت و جذابیت آن شد.

درهرحال طی این فیس‌لیفت تغییرات زیادی در موستانگ اعمال شده و بدنهٔ آن به‌طور کامل تغییر کرد. این تغییرات شامل فرم کاملاً جدید دماغه با چراغ‌ها و جلوپنجرهٔ متفاوت، استایل جانبی جدید و نمای عقبی کاملاً جدید می‌شد که در آن چراغ‌های سه‌تکهٔ قبلی با نمونه‌های جدید یک‌تکه جایگزین شدند. در این فیس‌لیفت بازهم طول موستانگ افزایش یافته و از ۴.۷۶ متر به ۴.۸۱ متر رسید و بدین ترتیب بزرگ‌ترین موستانگ تاریخ شکل گرفت تا جایی که حتی نسل کنونی هم طول کمتری نسبت به آن دارد. به‌طورکلی پس‌ازاین فیس‌لیفت ظاهر موستانگ تقریباً به‌طور کامل نسبت به قبل متفاوت شده و هیچ شباهتی با سری‌های اولیهٔ نسل اول نداشت تا جایی می‌شد آن‌را یک نسل جدید دانست. اما هم‌زمان با این فیس‌لیفت، یعنی در سال ۱۹۷۱ تنوع مدل‌های موستانگ بسیار کمتر از قبل شد زیرا همان‌طور که در قسمت قبل گفتیم، تولید مدل‌های شلبی یک سال قبل یعنی در سال ۱۹۷۰ پایان یافت و مدل‌های باس ۳۰۲ و باس ۴۲۹ هم در همان سال ۱۹۷۰ از خط تولید کنار رفتند. علاوه بر این، از سال ۱۹۷۱ مدل GT هم از خانوادهٔ موستانگ حذف شد.

Mustang 1971 Hardtop

بااین‌حال پس ‌از این فیس‌لیفت مدل محبوب مک وان همچنان حفظ شده و با پیشرانه‌های قدرتمند، شکوه و ابهت موستانگ را حفظ کرده بود. این مدل در ظاهر با اسپویلر عقب، بالهٔ جلو، راهنماهای درون جلوپنجره، خطوط روی بدنه و کاپوت مشکی‌رنگ از دیگر مدل‌های موستانگ متمایز شده و ظاهر جذاب‌تری داشت. همچنین در سال ۱۹۷۱ کماکان پیشرانهٔ ۷ لیتری V8 در دو نسخهٔ کبرا جت و سوپر کبرا جت به‌عنوان قوی‌ترین پیشرانهٔ موستانگ برای مک وان هم ارائه می‌شد اما در سال ۱۹۷۱ با اعمال تغییراتی در این پیشرانه مانند افزایش حجم جزئی (از ۴۲۸ اینچ به ۴۲۹ اینچ مکعب)، قدرت آن در نسخهٔ سوپر کبرا جت به ۳۷۵ اسب بخار رسید یعنی دقیقاً مشابه قدرت مدل باس ۴۲۹ که تولید آن خاتمه یافته بود. بدین ترتیب در این سال قدرتمندترین نسخهٔ استاندارد و تولید انبوه موستانگ متولد شد. البته این موتور قدرتمند برای دیگر مدل‌های موستانگ حتی مدل پایه هم ارائه می‌شد و صرفاً اختصاص به مک وان نداشت.

Mustang Mach 1 1971

دیگر موتورهای موستانگ در سال ۱۹۷۱ نیز شامل نمونه‌های ۴.۱ لیتری شش سیلندر خطی با ۱۴۵ اسب بخار قدرت، ۴.۹ لیتری V8 با ۲۱۰ اسب بخار قدرت و ۵.۱ لیتری V8 با قدرتی بین ۲۴۰ تا ۲۸۵ اسب بخار می‌شدند. همچنین در این سال موستانگ همچنان در سه مدل کوپهٔ هاردتاپ، کوپهٔ فست‌بک و کابریولت تولید می‌شد اما نام مدل فست‌بک به اسپرت‌روف (Sportsroof) تغییر یافت. نسخهٔ پایه در هر سه مدل هاردتاپ، اسپرت‌روف و کابریولت تولید می‌شد اما مدل مک وان صرفاً به‌صورت اسپرت‌روف به تولید می‌رسید.

Mustang 1971 Sportsroof

بااین‌حال به خاطر کاهش تنوع شدید مدل‌های موستانگ در سال ۱۹۷۱، فورد تصمیم گرفت یک مدل باس جدید را به خانوادهٔ موستانگ اضافه کند. البته برخلاف دو مدل باس قبلی، این نمونهٔ جدید هیچ ارتباطی با مسابقات نداشت و فورد صرفاً قصد داشت آن‌را به‌عنوان یک نسخهٔ اسپرت و عملکردی و به‌منظور افزایش تنوع به خانوادهٔ موستانگ اضافه کند. برای این مدل، همان پیشرانهٔ ۳۵۱ اینچ مکعبی (۵.۱ لیتری) V8 در نظر گرفته شد که برای دیگر مدل‌های موستانگ هم ارائه می‌شد و بدین ترتیب این مدل جدید، باس ۳۵۱ نام گرفت؛ اما در این پیشرانه برای استفاده در باس ۳۵۱ تغییراتی ایجاد شده که ازجملهٔ آن‌ها می‌توان به استفاده از کاربراتور متفاوت اشاره کرد. بدین ترتیب قدرت این موتور ۵.۷ لیتری از ۲۸۵ اسب بخار در مدل‌های معمولی به ۳۳۰ اسب بخار در باس ۳۵۱ رسید. البته این رقم اعلامی رسمی فورد بود و اندازه‌گیری‌ها مستقل تا ۳۸۰ اسب بخار را هم نشان می‌دادند.

درهرحال هرچند باس ۳۵۱ از پیشرانهٔ کوچک‌تری نسبت به مک وان ۴۲۹ استفاده می‌کرد اما به خاطر وزن کمتر، از لحاظ شتاب و سرعت کاملاً با مک وان برابری می‌کرد به‌نحوی‌که می‌توانست ظرف ۵.۹ ثانیه از صفر به سرعت ۹۶ کیلومتر در ساعت دست پیدا کند. باس ۳۵۱ در ظاهر اما تفاوت چندانی با مک وان نداشت و از همان المان‌های ظاهری استفاده می‌کرد؛ بنابراین امکان تشخیص آن تنها از طریق نوشتهٔ Boss 351 روی گلگیرهای جلو وجود داشت. باس ۳۵۱ اما تنها در همان سال ۱۹۷۱ به تولید رسید و در این یک سال مجموعاً تعداد ۱۸۰۶ دستگاه از آن ساخته شد.

Mustang Boss 351

در سال ۱۹۷۲ تغییرات ظاهری در موستانگ ایجاد نشد اما این موضع در بخش موتورها صدق نمی‌کرد زیرا در این سال به دلیل وضع قوانین آلایندگی جدید، پیشرانهٔ ۷ لیتری V8 از لیست موتورهای موستانگ حذف شد. علاوه بر این، تولید مدل باس ۳۵۱ نیز به خاطر همین قوانین خاتمه پیدا کرد. بدین ترتیب در سال ۱۹۷۲ قوی‌ترین پیشرانهٔ قابل سفارش برای موستانگ، موتور ۵.۱ لیتری V8 بود که البته قدرت آن‌هم نسبت به سال قبل کاهش یافته بود. این موتور که Cleveland نام داشت، در سال ۱۹۷۲ در دو نسخهٔ مختلف به نام‌های CJ Q-Code و HO R-Code ارائه می‌شد که نمونهٔ اول ۲۶۶ اسب بخار و دومی ۲۷۵ اسب بخار قدرت داشت. علاوه بر این، در سال ۱۹۷۲ دیگر موتورهای موستانگ نیز به کاهش قدرت مبتلا شدند به‌نحوی‌که قدرت پیشرانهٔ ۴.۱ لیتری پایه از ۱۴۵ اسب بخار در سال ۱۹۷۱ به تنها ۹۵ اسب بخار در سال ۱۹۷۲ رسید؛ بنابراین با حذف مدل باس ۳۵۱ از خانوادهٔ موستانگ، حذف پیشرانهٔ ۴۲۹ از لیست موتورهای آن و کاهش قدرت پیشرانه‌ها، می‌توان سال ۱۹۷۲ را آغاز دوران افول موستانگ دانست.

در سال ۱۹۷۳ در نمای جلویی موستانگ تغییراتی جزئی صورت گرفت که شامل عمودی شدن راهنماهای درون جلوپنجره و نصب قاب مربع شکلی به دور چراغ‌های جلو می‌شد. این آخرین تغییرات و آخرین سال تولید نسل اول موستانگ بود. در این سال بازهم اتفاق ناخوشایندی در موتورهای موستانگ رخ داد که آن حذف نسخهٔ HO R-Code پیشرانهٔ ۵.۱ لیتری بود؛ بنابراین حالا قوی‌ترین موتور این خودرو تنها ۲۶۶ اسب بخار قدرت داشت. سپس آغاز بحران نفتی سال ۱۹۷۳ در اکتبر این سال، آخرین ضربه را بر پیکر نیمه‌جان نسل اول موستانگ وارد ساخته و بدین ترتیب تولید نسل اول این ماسل کار افسانه‌ای پس از ۹ سال پایان یافت.

در این مدت که نزدیک به یک دهه بود، موستانگ نسل یک طوفانی به پا کرد. پیشرانه‌های قدرتمند و حجیمی چون ۷ لیتری V8، مدل‌های بسیار متنوع مانند شلبی و باس، قدرت‌هایی نزدیک به ۴۰۰ اسب بخار، استایل ظاهری جذاب و باابهت، همه و همه نسل اول موستانگ را به نسلی فوق‌العاده و به‌واقع تکرار نشدنی تبدیل کردند. طی این یک دهه، موستانگ فروشی خارق‌العاده را تجربه کرد. تیراژ تولید این ماشین در سال ۱۹۶۴ از ۱۲۱ هزار دستگاه آغاز شد و در سال ۱۹۶۶ به رقم فوق‌العادهٔ ۶۰۷ هزار دستگاه رسید که رکورد تولید موستانگ محسوب می‌شد اما در سال‌های بعد روند تولید آن همواره سیر نزولی پیدا کرد به‌نحوی‌که در آخرین سال تولید نسل اول یعنی سال ۱۹۷۳ به ۱۳۴ هزار دستگاه رسید. البته یکی از علت‌های مهم این موضوع عرضهٔ رقبای زیادی چون شورلت کامارو، دوج چلنجر و AMC جاولین بود که کاملاً به یکه‌تازی موستانگ در بخش ماسل کارها پایان دادند.

Mustang 1973

Mustang Mach 1 1973

درهرحال نسل اول موستانگ با تمام شکوه و عظمتش پس از نزدیک به یک دهه به پایان راه رسید. از این نسل درمجموع نزدیک به سه میلیون دستگاه به تولید رسید که رقم خارق‌العاده‌ای آن‌هم ظرف تنها ۹ است؛ اما افسوس که با خاتمهٔ تولید نسل اول در سال ۱۹۷۳، دوران شکوه موستانگ نیز به پایان رسید و با معرفی نسل دوم در سال ۱۹۷۴، دوران افول این خودرو آغاز شد. هفتهٔ آینده تاریخچهٔ موستانگ را در نسل دوم پی خواهیم گرفت. روزهای تاریک و سیاه موستانگ در پیش است. با ما همراه باشید.