تاریخچهٔ پیکان، یار قدیمی ایرانیان (قسمت دوازدهم)

در ادامهٔ نگارش تاریخچهٔ پیکان تا دوران انقلاب پیش رفتیم که پس‌ازآن شرکت ایران‌ناسیونال از برادران خیامی گرفته و به نفع دولت مصادره شد؛ اما در این سال‌ها به خاطر تحولات دوران انقلاب، شرکت ایران‌ناسیونال تقریباً تعطیل بوده و تولیدی نداشت. همان‌طور که در قسمت قبل گفتیم، ایران‌ناسیونال قبل از انقلاب (سال‌های ۵۶-۵۷) بنا به دلایلی که در قسمت قبلی گفته شد تصمیم به فیس‌لیفت و ایجاد تغییراتی در پیکان گرفت. طراحی و فیس‌لیفت پیکان توسط کرایسلر انجام گرفت و همچنین محاسبات نصب موتور ۱۶۰۰ سی‌سی هیلمن اونجر بجای موتور ۱۷۲۵ اصلی پیکان نیز صورت پذیرفت.

بدین ترتیب در همان سال‌های قبل از انقلاب کرایسلر نمونه‌های اولیه و آزمایشی پیکان جدید را به ایران‌ناسیونال تحویل داد که کاملاً برای تولید آماده بود؛ اما این امر مصادف با وقوع انقلاب شد و به همین دلیل تولید پیکان جدید به تعویق افتاد. در همین دوران نیز کرایسلر شعبهٔ اروپایی خود را در سال ۱۹۷۹ به شرکت پژو فروخت و پژو هم که علاقه‌ای به ادامهٔ تولید خودروی قدیمی هانتر نداشت، در همین سال تولید آن‌را متوقف کرد. در سوی دیگر در ایران با گذشت چند وقت از وقوع انقلاب، اوضاع بهبود یافته و شرکت ایران‌ناسیونال به‌صورت دولتی در اواخر سال ۱۳۵۸ مجدداً فعالیت خود را آغاز کرد؛ اما تولید هانتر (همان پیکان) توسط پژو متوقف شده بود و به همین دلیل تأمین قطعات با مشکل مواجه می‌شد.

اما همان‌طور که قبلاً گفته شد، ایران ناسیونال از قبل پیش‌بینی چنین وضعیتی را کرده بود و به همین دلیل فرایند تعویض موتور ۱۷۲۵ سی‌سی پیکان که تولیدش خاتمه یافته بود با موتور ۱۶۰۰ سی‌سی اونجر قبل از انقلاب انجام گرفته بود. این در حالی بود که پژو همچنان تولید این موتور را ادامه داده و در برخی محصولات کرایسلر اروپا که حالا آن‌را خریده بود استفاده می‌کرد. در قسمت‌های نخست تاریخچهٔ پیکان گفتیم که گروه روتس که بعداً به کرایسلر فروخته شد برندهای مختلفی مثل هیلمن، سانبیم و… را در اختیار داشت. یکی از این شرکت‌های زیرمجموعهٔ روتس نیز شرکت تالبوت بود که البته فعالیتی نداشت و فقط امتیاز آن در اختیار روتس بود.

پس از خرید گروه روتس توسط کرایسلر، این شرکت هم توجهی به تالبوت نشان نداد و همچنان این برند بدون فعالیت بود؛ اما پس از خرید کرایسلر اروپا توسط پژو، این شرکت تصمیم به احیای برند تالبوت گرفت تا توسط آن نسخهٔ بروز شدهٔ محصولات سابق روتس را تولید کند. بدین ترتیب در تاریخ ۱ آگوست سال ۱۹۷۹ شرکت تالبوت پس از ۲۱ سال مجدداً فعالیت خود را آغاز کرد. در همین دوران، ایران‌ناسیونال هم که پس از انقلاب فعالیت خود را مجدداً آغاز کرده بود و قصد ادامهٔ تولید پیکان را داشت، با پژو جهت تأمین قطعات پیکان وارد مذاکره شد. پژو تصمیم گرفت قطعات موردنیاز ایران‌ناسیونال را از طرف شرکت تالبوت تأمین کند چراکه پس از خرید کرایسلر اروپا توسط پژو و احیای برند تالبوت، پژو محصولات سابق کرایسلر اروپا را توسط برند تالبوت عرضه می‌کرد. یکی از این مدل‌ها هم همان هیلمن اونجر بود که در بسیاری از بازارها با نام تالبوت اونجر عرضه شد. این در حالی بود که مقدمات تعویض موتور پیکان با موتور ۱۶۰۰ اونجر نیز قبل از انقلاب صورت گرفته و پیکان آمادهٔ نصب این موتور بود. به همین دلیل پژو قراردادی ۱۰ ساله با ایران‌ناسیونال مبنی بر تأمین قطعات پیکان از سوی تالبوت منعقد کرد.

بدین ترتیب سرانجام در اواخر سال ۱۳۵۸ همه‌چیز برای ادامهٔ تولید پیکان محیا شد و ایران‌ناسیونال پیکان جدید را معرفی کرد؛ یعنی همان مدلی که با نام چراغ بنزی می‌شناسیم؛ اما در قسمت قبلی گفتیم که در دوران انقلاب هرچند خط تولید پیکان در ایران‌ناسیونال متوقف بود اما کرایسلر به تعهدات خود عمل کرده و همچنان قطعات را برای ایران‌ناسیونال صادر می‌کرد اما به دلیل توقف خط تولید این قطعات انبار می‌شدند. به همین دلیل پس از شروع دوبارهٔ تولید پیکان، تعداد زیادی قطعات پیکان‌های قبلی همچون موتور ۱۷۲۵ در انبارهای ایران‌ناسیونال موجود بود؛ بنابراین در سال‌های ابتدایی عرضهٔ پیکان جدید یا همان چراغ بنزی، ایران‌ناسیونال آن‌را با همان موتور ۱۷۲۵ قبلی عرضه می‌کرد تا زمانی که قطعات موجودی انبار به پایان برسد. به همین دلیل سری‌های اولیهٔ پیکان چراغ بنزی که در سال ۱۳۵۹ به بازار عرضه شدند، همچنان با نام پیکان دولوکس شناخته می‌شدند.

اما در حالی پیکان در ایران ‌همچنان با همان موتور اصلی ۱۷۲۵ تولید می‌شد که خط تولید این موتور در شرکت مادر متوقف شده بود. پیکان دولوکس جدید در طراحی کلی جلو و عقب و داشبورد کاملاً با پیکان‌های قبلی متفاوت شده بود. سری اولیهٔ پیکان چراغ بنزی همچنان تزئینات کرومی داشتند که البته نسبت به قبل کمتر بود و روی قسمت‌های انتهایی سپرها نیز لاستیک‌های محافظی قرار گرفته بود؛ همچنین با معرفی پیکان جدید در اواخر سال ۱۳۵۸، تولید تمامی مدل‌های قدیمی شامل جوانان، کار، استیشن و دولوکس قدیمی متوقف شد و فقط تولید مدل وانت ادامه یافت که البته تغییرات و فیس‌لیفت مدل سدان بر روی وانت اعمال نشده و همچنان با همان چراغ‌های گرد تولید می‌شد؛ بنابراین طیف وسیع مدل‌های مختلف پیکان به تنها دو مدل کاهش یافت. همچنین در بحبوحهٔ انقلاب و تغییر مدیریت ایران‌ناسیونال، تولید هیلمن اونجر هم که در سال ۱۳۵۷ آغاز شده بود، تنها یک سال بعد و پس ساخت تعداد اندکی متوقف شد.

در سوی دیگر، قطعات انبارشدهٔ قبلی پیکان صرفاً محدود به موتور ۱۷۲۵ نبود بلکه قطعات اتاق، لوازم تزئینی و داشبورد هم در این قطعات موجود بود و مقادیر زیادی از این قطعات متعلق به پیکان قدیمی قبل از فیس‌لیفت در انبار وجود داشت؛ بنابراین ایران‌ناسیونال که نامش در سال ۱۳۵۹ به ایران‌خودرو تغییر یافت، هم برای استفاده از این قطعات قدیمی انبارشده و هم برای افزایش تنوع مدل‌های پیکان که پس‌ از انقلاب فقط به دو نمونهٔ سدان دولوکس و وانت کاهش پیدا کرده بود، تصمیم گرفت نسخهٔ جدیدی از پیکان را با همان ظاهر قدیمی قبل از فیس‌لیفت در کنار مدل جدید تولید کند. این مدل، کارلوکس نام گرفت و تولید آن در سال ۱۳۵۹ آغاز شد. کارلوکس تیپ ساده و ارزان‌قیمتی از پیکان بود که به‌نوعی جایگزین پیکان کار شد. مدلی که تولیدش در سال ۱۳۵۷ خاتمه یافته بود. همان‌طور که گفته شد، پیکان کارلوس با همان اتاق و ظاهر قدیمی قبل از فیس‌لیفت تولید شد یعنی همان چراغ‌های کوچک جلو و عقب؛ اما جلوپنجرهٔ این مدل از نوع جلوپنجرهٔ قدیمی‌تر پیکان متعلق به مدل‌های ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۵ بود؛ یعنی همان جلوپنجرهٔ دوقلو که در سال ۱۳۵۶ با نمونه‌ای جدید جایگزین شده بود.

داشبورد پیکان کارلوکس هم همان نمونه‌های قدیمی موسوم به دوقلو بود که از سال ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۷ برای پیکان مورداستفاده قرار می‌گرفت. از دیگر تفاوت‌های پیکان کارلوکس با دولوکس چراغ بنزی نیز می‌توان به قالپاق‌های کوچک، عدم برخورداری از زه‌ها و تزئینات کرومی، سطح تجهیزات ساده و سپرهای کوتاه (همان سپرهای پیکان کار مدل ۱۳۵۵ به بعد) اشاره کرد. موتور سری‌های اولیهٔ کارلوکس هم مانند دولوکس همان موتور ۱۷۲۵ بود. البته پیکان کارلوکس هرچند همانند پیکان کار، مدل ساده‌ای بود اما در عین ساده بودن، تغییراتی هم نسبت به کار داشت. مثلاً پیکان کار تا سال پایان تولید همچنان از همان جلوپنجرهٔ قدیمی و چراغ‌های خربزه‌ای استفاده می‌کرد و داشبورد آن‌هم از نوع پلاستیکی تخت بود درحالی‌که کارلوکس دارای چراغ‌های مربعی، جلوپنجرهٔ جدید و داشبورد دوقلو بود. بدین ترتیب در سال ۱۳۵۹ سه نسخهٔ پیکان دولوکس، کارلوکس و وانت تولید می‌شدند.

نهایتاً در سال ۱۳۶۱ موجودی موتور ۱۷۲۵ در انبارهای ایران‌خودرو پایان یافت و بدین ترتیب از سال ۱۳۶۲ به بعد کلیهٔ مدل‌های پیکان با موتور ۱۶۰۰ اونجر تولید شدند. موتورهایی که از سوی شرکت تالبوت، زیرمجموعهٔ پژو تأمین می‌شدند؛ بنابراین برخلاف تصور بسیاری از افراد، کلیت پیکان در ابتدا هیچ ارتباطی با تالبوت نداشت و از سال ۱۳۶۲ به بعد صرفاً قطعات آن از سوی این شرکت تأمین می‌شد.

تمامی قسمت‌ها
تاریخچهٔ پیکان، یار قدیمی ایرانیان (قسمت اول)
تاریخچهٔ پیکان، یار قدیمی ایرانیان (قسمت دوم)
تاریخچهٔ پیکان، یار قدیمی ایرانیان (قسمت سوم)
تاریخچهٔ پیکان، یار قدیمی ایرانیان (قسمت چهارم)
تاریخچهٔ پیکان، یار قدیمی ایرانیان (قسمت پنجم)
تاریخچهٔ پیکان، یار قدیمی ایرانیان (قسمت ششم)
تاریخچهٔ پیکان، یار قدیمی ایرانیان (قسمت هفتم)
تاریخچهٔ پیکان، یار قدیمی ایرانیان (قسمت هشتم)
تاریخچهٔ پیکان، یار قدیمی ایرانیان (قسمت نهم)
تاریخچهٔ پیکان، یار قدیمی ایرانیان (قسمت دهم)
تاریخچهٔ پیکان، یار قدیمی ایرانیان (قسمت یازدهم)
تاریخچهٔ پیکان، یار قدیمی ایرانیان (قسمت دوازدهم)
تاریخچهٔ پیکان، یار قدیمی ایرانیان (قسمت سیزدهم)
تاریخچهٔ پیکان، یار قدیمی ایرانیان (قسمت چهاردهم)
تاریخچهٔ پیکان، یار قدیمی ایرانیان (قسمت پانزدهم)
تاریخچهٔ پیکان، یار قدیمی ایرانیان (قسمت شانزدهم)
تاریخچهٔ پیکان، یار قدیمی ایرانیان (قسمت آخر)