نگاهی به وانت‌های ارزان‌قیمت بازار ایران

بخش خودروهای ارزان‌قیمت بازار ایران که عمدتاً در دست خودروسازان داخلی و تا حدودی محصولات چینی است اوضاع خوبی ندارد. خودروهای قدیمی، بی‌کیفیت و بدون تجهیزات ایمنی و رفاهی مناسب با موتورهای منسوخ‌شدهٔ کم بازده و پرمصرف از ویژگی‌های خودروهای ارزان‌قیمت و تولید داخل ایران هستند؛ اما اگر فکر می‌کنید این بدترین شرایط حاکم بر خودروهای ایران است سخت در اشتباهید چراکه بدتر از این هم وجود دارد و آن بخش وانت‌های ارزان‌قیمت بازار ایران است!

هم‌اکنون در بیشتر کشورهای دنیا وانت‌های بسیار مناسبی از سوی خودروسازان معتبر عرضه می‌گردد که مجهز به امکانات و تجهیزات رفاهی مناسبی بوده و حتی برخی از آن‌ها دست‌کمی از یک SUV یا کراس‌اوور لوکس ندارند. وانت‌های راحت، پرتوان و کم‌مصرفی که موجب رضایت کامل مالک خود می‌شوند؛ اما اوضاع وانت‌ها در ایران کاملاً متفاوت است چراکه در اینجا وانت مترادف با خودرویی خشن، زمخت، قدیمی، پرمصرف و بدون کمترین امکانات رفاهی است که کار با آن از سخت‌ترین مشاغل دنیا محسوب می‌شود!

البته وانت‌های به‌روز و باکیفیتی مانند ایسوزو D-Max یا تویوتا هایلوکس از سازندگان مطرح جهان در ایران عرضه‌شده است اما این وانت‌ها قیمت‌های بسیاری بالایی دارند که عملاً آن‌ها را از دسترس عموم مردم خارج می‌کند بنابراین افراد مجبور به خرید وانت‌های ارزان‌قیمت بازار با ویژگی‌هایی که بیان شد هستند. وانت‌هایی که از عمر آن‌ها بیش از ۴۰ سال گذشته و نمونهٔ صفرکیلومتر آن‌ها هم فرسوده بشمار می‌روند. درهرحال چاره‌ای نیست و مصرف‌کنندهٔ مظلوم ایرانی باید از بین گزینه‌های موجود مناسب‌ترین نمونه که با نیازهایش همخوانی دارد را خریداری نماید. به همین دلیل بر آن شدیم تا در این مطلب به معرفی وانت‌های ارزان‌قیمت بازار حال حاضر کشورمان بپردازیم.

پیکان

پس‌ازاینکه سرانجام پس از ۳۸ سال تولید پیکان سواری در اردیبهشت سال ۱۳۸۴ متوقف شد گویا ایران‌خودرو قصد خداحافظی با نسخهٔ وانت آن‌را نداشت چراکه تولید آن همچنان ادامه داشت تا یاد و خاطرهٔ پیکان همچنان در ذهن مردم باقی بماند! البته ایران‌خودرو هم بیکار ننشسته و با ایجاد تغییرات شگرفی در این ‌خودرو نام آن‌را به باردو تغییر داد تا نشان دهد که وانت کاملاً جدیدی به بازار عرضه کرده است! سپس در سال ۱۳۹۱ نیز ایران‌خودرو به جهت تطابق وانت پیکان یا همان باردو با استانداردهای ایمنی تغییراتی را در آن ایجاد کرد که شامل تجهیز به ترمز ABS، سپرهای جدید، چراغ‌های جلوی متفاوت و پروژکتور عقب می‌شد. در این سال‌ها وانت پیکان بارها به دلیل استانداردهای آلایندگی تهدید به توقف تولید می‌شد و به همین دلیل ایران‌خودرو اقدام به نصب موتور ۱۷۰۰ سی‌سی بهسازی شدهٔ پژو روآ بر روی باردو نمود؛ این موتور همان موتور ۱۶۰۰ سی‌سی پیکان بود که در سال ۱۳۸۸ برای استفاده در پژو روآ سال مورد بهسازی قرار گرفته و با افزایش ۱۰۰ سی‌سی حجم، قدرتش به ۸۶ اسب بخار رسید. اما سرانجام به دلیل فشارهای سازمان استاندارد و محیط‌زیست تولید آخرین بازماندهٔ خانوادهٔ پیکان در اسفند سال ۱۳۹۳ متوقف شد. بااینکه تولید باردو چند وقتی است متوقف‌شده اما چون در این مطلب قصد معرفی وانت‌های ارزان‌قیمت بازار را داشتیم بد نبود که نگاهی هم به وانت پیکان که سال‌ها ارزان‌قیمت‌ترین وانت ایران محسوب می‌شد داشته باشیم. علاوه بر این هنوز هم نسخه‌های صفرکیلومتر باردو در بازار پیداشده و با قیمتی در حدود ۱۴ میلیون تومان به فروش می‌رسد.

پراید

شرکت سایپا پس از ساخت انواع اقسام مدل‌ها و فیس‌لیفت‌های پراید تصمیم به ساخت نسخهٔ وانت این خودروی بخت‌برگشته گرفت. نمونهٔ اولیهٔ وانت پراید در سال ۱۳۸۹ معرفی شد که چراغ‌ها و قسمت عقبی آن کاملاً مشابه پراید نسیم یا هاچ‌بک بود. شروع تولید انبوه وانت پراید تا سال ۱۳۹۳ به طول انجامید تا اینکه این خودرو بانام سایپا ۱۵۱ و با تغییراتی در چراغ‌ها و قسمت عقب به تولید رسید. البته سایپا بر روی موتور پراید هم ‌جهت استفاده در ۱۵۱ تغییراتی اعمال کرده است. این موتور که M13 نام‌گرفته طبق اعلام سایپا ۷۱ اسب بخار قدرت و ۱۰۸ نیوتن متر گشتاور دارد. پس از توقف تولید وانت باردو، سایپا ۱۵۱ همانند نسخهٔ سدانش جای پیکان را به‌عنوان ارزان‌ترین وانت بازار گرفت. البته توانایی‌های حمل بار ۱۵۱ به‌هیچ‌عنوان قابل‌مقایسه با باردو نیست اما در عوض امکانات و راحتی ۱۵۱ کمی برتر از پیکان است. ظرفیت حمل بار ۱۵۱ از سوی سازنده در حدود ۴۵۰ کیلوگرم اعلام‌شده و هم‌اکنون با قیمت از ۱۶ تا ۱۸ میلیون تومان عرضه می‌شود.

آریسان

پس از توقف تولید وانت پیکان، ایران‌خودرو تصمیم گرفت با نصب موتور آن روی نسخهٔ وانت شدهٔ اتاق پژو پارس (درواقع پژو ۴۰۵)، وانت جدیدی را به‌عنوان جایگزین باردو عرضه کند. این وانت آریسان نام‌گرفته و هم کنون با قیمت ۲۵ میلیون تومان به بازار عرضه می‌شود. قسمت جلویی آریسان از پژو پارس گرفته‌شده است اما تغییراتی در سپر، جلوپنجره و چراغ‌های آن جهت تمایز با پارس اعمال‌شده است. همان‌طور که گفته شد، آریسان از همان موتور ارتقاءیافتهٔ پیکان به حجم ۱۷۰۰ سی‌سی و با قدرت ۸۶ اسب بخار و ۱۴۰ نیوتن متر گشتاور استفاده می‌کند. از امتیازات آریسان در این بازار فاجعه‌بار وانت‌های ارزان‌قیمت ایران می‌توان به نصب کپسول گاز در زیر قسمت بار اشاره کرد که فضای بار را اشغال نمی‌کند. همچنین برآمدگی‌های گلگیرهای عقب نیز در قسمت بار بسیار کم و جزئی هستند درحالی‌که دیفرانسیل عقب بودن آریسان نیز امتیاز دیگری نسبت به وانت‌هایی چون ۱۵۱ بشمار می‌رود. این وانت از داشبورد جدید پژو ۴۰۵ و پارس استفاده می‌کند درحالی‌که راحتی و امکانات آن نیز بسیار بهتر از باردو است. ظرفیت بار آریسان از سوی ایران‌خودرو ۷۵۰ کیلوگرم اعلام‌شده است.

کارو

گروه بهمن نیز این بازار کم تنوع وانت‌های ایران را فرصتی مناسب دیده و به همین دلیل وانت چینی کوچکی را بانام کارو به بازار عرضه کرده است. این وانت دیفرانسیل عقب کوچک، ساخت شرکت چینی Changhe بوده و از وانت‌هایی بلندی محسوب می‌شود که عمدتاً بر اساس ون‌ها ساخته می‌شوند. در این وانت‌ها برآمدگی گلگیرهای عقب در قسمت بار وجود نداشته و درهای قسمت بار از هر سه طرف باز می‌شود. بدین ترتیب فضای بار وسیع و مسطحی در اختیار مالک قرار می‌دهند؛ اما قسمت فاجعه‌بار وانت کارو، موتور کم‌توان آن است. موتوری چهار سیلندر به حجم ۱۰۵۰ سی‌سی که در میانهٔ خودرو نصب‌شده و تنها ۵۲ اسب بخار قدرت و ۸۳ نیوتن متر گشتاور دارد. این وانت در دو نسخهٔ تک کابین و دو کابین توسط گروه بهمن به بازار عرضه می‌شود که طبق اعلام این شرکت نسخهٔ تک کابین آن ظرفیت حمل ۸۳۰ کیلوگرم بار را دارد. کارو تک کابین هم‌اکنون در بازار ایران ۲۵ میلیون تومان قیمت دارد.

کارا ۱۷۰۰

گروه بهمن همچنین سالیان سال است که نسل سوم وانت‌های سری B مزدا را در ایران تولید می‌کند؛ اما در سال‌های اخیر به دلیل تحریم‌ها و استانداردهای آلایندگی، تولید وانت مزدا از سوی گروه بهمن با مشکل مواجه شد. به همین دلیل این شرکت برای حفظ تولید محبوب‌ترین محصولش دست به دامان ایران‌خودرو شده و تصمیم گرفت همان موتور ارتقاءیافتهٔ پیکان (موتور پژو روآ سال و آریسان) را روی وانت مزدا نصب کند. این وانت نوظهور کارا نام‌گرفته و گروه بهمن جهت تمایز آن با قبل تغییراتی در چراغ‌های جلو و جلوپنجرهٔ آن ایجاد کرده است؛ بنابراین به نظر می‌رسد اتاق وانت پیکان آلاینده بوده است نه موتور آن چراکه در حال حاضر همان موتور همچنان در حال تولید بوده و روی دو وانت تولیدی نصب می‌گردد. وانت کارا همانند مزدا در دو گونهٔ تک کابین و دو کابین عرضه می‌شود که نسخهٔ تک کابین آن ظرفیت حمل بار ۸۰۰ کیلوگرم و قیمت ۲۷ میلیون تومان دارد.

کارا ۲۰۰۰

همان‌طور که اشاره شد گروه بهمن در تأمین موتور ژاپنی ۲۰۰۰ سی‌سی وانت مزدا با مشکل مواجه شد و به همین دلیل از موتور ۱۷۰۰ سی‌سی پیکان برای استفاده در وانت مزدا استفاده کرد؛ اما وانت مزدا با موتور کم‌توان پیکان نمی‌توانست جایگزین کامل و مناسبی برای وانت مزدا ۲۰۰۰ باشد. به همین دلیل گروه بهمن به دنبال موتور قوی‌تری جهت استفاده در وانت مزدا رفت که البته بازهم مثل همیشه از کشور دوست یعنی چین انتخاب شد! این موتور متعلق به شرکت DAE چین است که شریک تجاری میتسوبیشی در چین محسوب می‌شود و گروه بهمن هم از همین امر استفادهٔ تبلیغاتی زیادی کرده است. این موتور چهار سیلندر ۲۰۰۰ سی‌سی برخلاف موتور مزدا، ۱۶ سوپاپ بوده و ۱۲۵ اسب بخار قدرت و ۱۶۵ نیوتن متر گشتاور دارد. هم‌اکنون وانت کارا با موتور ۲۰۰۰ سی‌سی چینی در دو نسخهٔ تک کابین و دو کابین در کنار کارا ۱۷۰۰ تولیدشده و نسخهٔ تک کابین آن ۳۴ میلیون تومان قیمت دارد.

مزدا ۲۰۰۰

همان‌طور که گفته شد گروه بهمن سال‌ها است که مشغول تولید نسل دوم وانت مزدا سری B است. وانتی که تولید آن توسط مزدا در سال ۱۹۷۷ آغازشده و در سال ۱۹۸۵ پایان یافت. همان‌طور که گفته شد چند وقتی است تولید این وانت به دلیل عدم تأمین موتور با مشکل مواجه شده است اما هنوز هم تعداد محدودی از این وانت مزدا ۲۰۰۰ به بازار عرضه می‌شود. این خودرو مجهز به موتور چهار سیلندر ۲۰۰۰ سی‌سی ۱۲ سوپاپ است که ۱۰۰ اسب بخار قدرت و ۱۵۵ نیوتن متر گشتاور دارد. وانت مزدا همانند گذشته در دو نسخهٔ تک کابین و دو کابین تولید می‌شود که ظرفیت بار نسخهٔ تک کابین آن ۱۰۰۰ کیلوگرم اعلام‌شده است. این وانت ۴۰ ساله هم‌اکنون از قیمت بالایی در بازار برخوردار است به‌گونه‌ای که نسخهٔ تک کابین آن ۳۷ میلیون و نسخهٔ دو کابین حدود ۴۰ میلیون تومان قیمت دارد.

تندر۹۰

نسخهٔ وانت تند ۹۰ یا همان ال۹۰/لوگان یکی از جدیدترین وانت‌های عرضه‌شده در بازار ایران است. وانتی که برخلاف دیگر وانت‌های این لیست محصول نبوغ خودروسازان داخلی نبوده و توسط رنو/داچیا طراحی شده است. وانت ال۹۰ مجهز به همان موتور ۱۶۰۰ سی‌سی نسخهٔ سدان ال۹۰ با ۱۰۵ اسب بخار قدرت و ۱۴۰ نیوتن متر گشتاور بوده و برخلاف دیگر وانت‌های این مطلب (غیر از وانت پراید یا ۱۵۱) خودرویی دیفرانسیل جلو است. بااین‌حال وانت ال۹۰ از امکانات مناسبی برخوردار بوده و طبق اعلام سازنده توانایی حمل ۸۰۰ کیلوگرم بار را دارد. همچنین به دلیل وجود یک نیم اتاق در قسمت عقب از فضای داخلی جادارتر و راحت‌تری برخوردار است. قیمت این وانت هم در مقایسه با قیمت وانت‌های قدیمی و خشنی مثل مزدا و نیسان مناسب به نظر می‌رسد چراکه هم‌اکنون وانت ال۹۰ قیمتی برابر با ۳۵ میلیون تومان دارد.

نیسان جونیور

اما می‌رسیم به پیش‌کسوت وانت‌های بازار ایران! وانتی ۴۶ ساله که همچنان با قدرت در حال تولید است! هرچند بارها زامیاد قصد داشت نسخه‌های بهسازی شدهٔ نیسان جونیور یا همان زامیاد ۲۴ را تولید و عرضه کند اما هیچ‌یک از مدل‌های جدید این خودرو مانند وانت شوکا و وانت آذر موفق نبودند تا همچنان همان جونیور قدیمی محبوبیت خود را حفظ کند. وانتی با کمترین امکانات و راحتی و یک موتور چهار سیلندر ۲۴۰۰ سی‌سی ۹۵ اسب بخاری. ظرفیت بار این وانت آشنا از سوی سازنده ۲۱۰۰ کیلوگرم اعلام‌شده درحالی‌که مالکین بسیار بیش‌ازحد مجاز بار را با آن حمل می‌کنند. قیمت نسخهٔ بنزینی این وانت پیر هم‌اکنون در بازار حدود ۳۱ میلیون تومان است درحالی‌که نسخهٔ دیزل آن ۳۷ میلیون تومان قیمت دارد.

پادرا

جدیدترین تلاش زامیاد درزمینهٔ بهسازی نیسان جونیور، وانت پادرا نام دارد که چند وقتی است فروش آن آغازشده است. مشخصات فنی و مکانیکی پادرا عیناً مشابه جونیور است چراکه شاسی و موتور آن همان شاسی و موتور جونیور است و فقط اتاق آن تعویض شده است. اتاق پادرا هم متعلق به یک وانت چینی بنام Lion محصول شرکت Foday است. البته پادرا دارای داشبورد جدید و امکانات و راحتی بیشتری نسبت به جونیور است که البته زامیاد برای این راحتی (از نوع وطنی!) بهای زیادی طلب می‌کند چراکه پادرا با قیمتی حدود ۴۳ میلیون تومان عرضه می‌شود یعنی ۱۲ میلیون تومان بیشتر از جونیور!

در پایان هم بد نیست نگاهی به جدیدترین و برترین وانت‌های روز دنیا داشته باشید تا متوجه جایگاه رفیع صنعت خودروسازی ایران در مقایسه با خودروسازان مطرح حال حاضر جهان شوید!