آنتونی چاپمن ؛ بنیان‌گـذار شرکت لـوتـوس

به قلم فرناز خطیبی: آنتونی کلین بروس چاپمن (Anthony Colin Bruce Chapman) یکی از طراحان تاثیرگذار، مخترعان و سازندگان اتوموبیل در انگلستان است. او در سال ۱۹۵۲ کارخانه ساخت خودروهای اسپرت لوتوس کارز ( Lotus Cars ) را تاسیس کرد.

چاپمن در ۱۹ می سال ۱۹۲۸ در حومه لندن بدنیا آمد. دوران کودکی‌اش را در هتل راه‌آهن که پدرش آن‌را اداره می‌کرد، گذراند. علاقه چاپمن به ماشین‌آلات از همین زمان و با مشاهده حرکت روزانه قطار آغاز شد.

بواسطه نمرات خوبش پس از اتمام تحصیلات متوسطه وارد کالج لندن ( UCL ) و در رشته مهندسی راه و ساختمان مشغول به تحصیل شد. چاپمن در این دانشگاه پرواز کردن را آموخت و به اسکادران دانشگاه پیوست. پرواز برای او یک لذت وصف ناشدنی بود و به همین علت دانشگاه را در سال ۱۹۴۸ ترک کرد تا به نیروی هوایی سلطنتی ( Royal Air Force ) بپیوندد اما پس از مدت کوتاهی به رغم پیشنهاد استخدام دائم از سوی نیروی هوایی، آنجار ا ترک کرد تا به دانشگاه برگردد و با گذراندن واحدهای درسی معوقه سرانجام در سال ۱۹۴۹ رسما فارغ‌التحصیل شد.

پس از چند شروع ناموفق در صنعت، چاپمن توانست به شرکت آلومینیوم انگلستان ( British Aluminium Ltd ) بپیوندد و با استفاده از مهارت‌هایی که در رشته ساختمان فراگرفته بود، آلومینیوم را با تلاش فراوان به عنوان یکی از عناصر حیاتی در ساختمان، وارد بازار فروش مواد ساختمانی کرد.

حین کار در این شرکت او وقت‌های آزادش را با گروهی از دوستان به کار بروی اتوموبیل می‌گذراند. علاقه او به اتوموبیل باعث شد تا تفریح وقت‌های آزادش اندک اندک جای کار اصلی‌اش را بگیرد و بدین ترتیب گام‌های اولیه خود را برای ورود به صنعت خودروسازی برداشت. از همان روزهای اولیه ورود به این صنعت، به عرصه رقابت‌های اتوموبیلرانی پا گذاشت و پس از مدت کوتاهی چاپمن به راننده‌ای سرشناس مبدل شد.

آموخته‌های مختصر او از مهندسی هوافضا – طی مدت استخدامش در نیروی هوایی – باعث شد تا پیشرفت‌های تکنینکی قابل توجهی در فناروی‌های اتوموبیل داشته باشد. تلاش‌های او در این زمینه باعث شد تا بتواند برای خودش اتوموبیل بسازد.

او توانست اختراعات و نوآوری هایش را به شرکت‌های خودروسازی بفروشد و پس از مدتی در سال‌های بعد از جنگ کپی‌هایی را که از اتوموبیل‌های معروف زمانش می‌ساخت به فروش رساند.

یکی از اولین کپی‌های چاپمن، آستین۷ ( Austin 7 ) مدل ۱۹۳۰ بود که او بدون دوراندیشی لازم تصمیم گرفت این اتوموبیل را در مسابقات آزمایشی شرکت دهد. تا پیش از این او هیچگاه در مسابقات شرکت نکرده بود. اما این حضور و کسب تجربیات فراوان، سکوی پرتاب چاپمن برای ساخت اتوموبیل‌های جدیدش بود.

در سال ۱۹۵۲ او شرکت مهندسی لوتوس را افتتاح کرد و تیم رانندگان او به نام لوتوس ( Team Lotus ) در مسابقات اتوموبیلرانی شرکت کردند. او هیچگاه علت‌نامگذاری لوتوس برای اتوموبیل‌هایش را عنوان نکرد اما گفته می‌شود که احتمالا او نام لوتوس را از لقب همسرش که Lotus blossom (به معنای شکوفه لوتوس) نام داشته، گرفته است.

در پایان سال ۱۹۵۴ او توانست کار ساختمان را کاملا رها کند. در آن زمان وی دیگر تمام وقتش را صرف مکانیک خودرو و تیم اتوموبیلرانی لوتوس می‌کرد. با موفقیت خودروی لوتوس۶ ( Lotus Mark VI ) او توانست کیت‌های این اتوموبیل را بفروش برساند. طی سال ۱۹۵۶ بیش از ۱۰۰ کیت لوتوس۶ را بفروش رساند.

در سال ۱۹۵۷ چاپمن حق مالکیت لوتوس۷ را به شرکت خودروسازی کاترهام ( Caterham Cars ) فروخت و کاترهام نیز تا به امروز آن‌را در مدل‌های مختلف تولید می‌کند. پس از مدتی آنها توانستند خودرویی جدید برای مسابقات فرمول۲ و سپس فرمول۱ در سال ۱۹۵۸ بسازند.

یکی از اختراعات ویژه چاپمن که بخاطر آن شهرت بسیاری کسب کرد، شاسی ویژه‌ای است که برای لوتوس۲۵ ساخت. این خودرو اولین اتوموبیل چاپمن بود که توانست در مسابقات فرمول یک با رانندگی جیم کلارک ( Jim Clark ) در سال ۱۹۶۳ به مقام قهرمانی برسد. پنج سال بعد یعنی در سال ۱۹۶۸ جیم کلارک طی مسابقه فرمول۲ درگذشت. مرگ او بر روی چاپمن تاثیر بسزایی گذاشت. جیم کلارک یکی از بهترین رانندگان شرکت لوتوس بود که بسیاری از خودروهای این شرکت را به قهرمانی رساند.

در سال ۱۹۶۶ چاپمن با شرکت فورد قراردادی برای حمایت مالی از موتور جدید لوتوس به نام DFV منعقد نمود. چندسال پیش از مرگ نیز وی با جان دلران ( John DeLorean ) مالک شرکت DeLorean Motor  (موسوم به DMC) قرارداد تولید اتوموبیل‌های اسپرت در ایرلندشمالی را بست. این شرکت چندسال بعد متهم به سواستفاده از وام‌های دولتی و کلاهبرداری شد. فرد بوشل ( Fred Bushell ) دوست و نزدیکترین همکار چاپمن، بخاطر همکاری با دلران متهم و به چهارسال زندان محکوم شد. چاپمن نیز ضرر مالی بسیاری از این همکاری داشت.

بسیاری از ایده‌های چاپمن امروزه در مسابقات اتوموبیلرانی و فرمول۱ بکار گرفته شد. همچنین اتوموبیل‌های لوتوس طی سال‌های رکود اقتصادی انگلستان در دهه هفتاد میلادی یکی از بهترین اتوموبیل‌های بریتانیایی بود.

چاپمن در ۱۶ دسامبر سال ۱۹۸۲ ؛ درست در همان روزی که مهندسین شرکتش درحال تست سیستم تعلیق جدید لوتوس موسوم به adaptive suspension بودند، بر اثر سکته قلبی درگذشت.