گیربکس دستی در برابر گیربکس اتوماتیک؛ کدام‌یک؟!

چندین سال پیش گیربکس‌های اتوماتیک تنها در بخش بسیار کوچکی از خودروها مورد استفاده قرار می‌گرفتند. اما با گذشت زمان همه‌چیز تغییر کرده و هم‌اکنون خودروهای بسیاری از مدل‌های شهری کوچک گرفته تا سدان های لوکس بزرگ از این نوع گیربکس‌ها بهره‌مند هستند.

بسیاری از کارخانه‌ها نمونه‌های دوکلاچه ای را ارائه می‌کنند که نه‌تنها سریع‌تر از انسان عمل تعویض دنده را انجام می‌دهند بلکه مصرف سوخت کمتری را نیز بر جای می‌گذارند. برخی برندها اصلاً دردسر نمونه‌های دستی را به جان نمی‌خرند. خب با این تفاسیر، شما چه نوع گیربکسی را انتخاب می‌کنید؟ اتوماتیک یا دستی؟

• پرفورمنس

عموماً گیربکس‌های اتوماتیک برای کسانی طراحی شده بودند که علاقه‌ی چندانی به رانندگی نداشتند. اگر لذت رانندگی واقعی را می‌خواستید، باید یک نمونه‌ی دستی را انتخاب می‌کردید. اما هم‌اکنون اوضاع تغییر کرده است. تعویض‌های فوق‌سریعی که برخی گیربکس‌های اتوماتیک دارند خیلی سریع‌تر از نمونه‌های دستی هستند. فاصله‌ی بین تعویض دنده‌ها در حین شتاب گیری سریع تنها در حد چند دهم و صدم ثانیه است البته که در رانندگی روزمره تفاوت‌هایی وجود دارد.

وقتی در پیست یا در جاده‌ای پرپیچ‌وخم سریع می‌رانید، گیربکس دستی نسبت به نمونه‌ی اتوماتیک زحمت زیادی دارد. شما باید به‌صورت تقریباً هم‌زمان ترمز کنید، کلاچ را فشار دهید و دنده را تعویض کرده و البته با پدال گاز نیز بازی کنید. در گیربکس اتوماتیک برخی از این فرایندها تنها با فشار یک پدال صورت می‌گیرد. این همان دلیلی است که چرا برخی طرفداران دوآتشه رانندگی گیربکس دستی را ترجیح می‌دهند. این وضعیت مهارت بیشتری را طلب می‌کند. حس بهتری وجود خواهد داشت وقتی خودتان همه‌چیز را به خوبی انجام می‌دهید.

مهم‌تر از همه اینکه در ترافیک هیچ‌کسی رانندگی را دوست ندارد اما استفاده از گیربکس اتوماتیک باعث می‌شود که کمتر خسته شوید.

• ارزش و قیمت

به علت پیچیده بودن، اغلب باید بهای بیشتری را برای سفارش گیربکس اتوماتیک بپردازید. قیمت‌ها نسبت به برند و مدل خودروها بسیار متفاوت است. عموماً گیربکس اتوماتیک در یک خودرو باعث افزایش بهای ۱۵۰۰ پوندی آن می‌شود. برخی برندها بهای بیشتری طلب می‌کنند مثلاً پورشه اضافه پرداخت ۲۲۰ پوندی و برخی مدل‌های آئودی ۲۹۰۰ پوندی را می‌خواهند.

انتخاب شما به ندرت روی ارزش باقی‌مانده خودرو پس از چند سال تأثیر می‌گذارد اگرچه که برخی خودروهای لوکس مثل مرسدس بنز در صورت دارا بودن گیربکس اتوماتیک در بازار خودروهای دست‌دوم معمولاً بهای بالاتری خواهند داشت.

• مصرف سوخت

در گذشته گیربکس اتوماتیک تأثیری منفی روی مصرف سوخت داشت اما نرم‌افزارهای هوشمندتر و نسبت‌های اضافی استفاده شده در سیستم‌های مدرن به این معنی است که در حال حاضر گیربکس‌های اتوماتیک به ندرت اثری منفی روی مصرف سوخت دارند. البته باید اشاره کنیم که مصرف ادعایی کارخانه همیشه درست نیست اما حداقل به شما اجازه می‌دهد تا ایده‌ای از نوع انتخابتان را به دست بیاورید.

وقتی‌که به یک مدل معمولی ب‌ام‌و 320i نگاه می‌کنیم، مدل مجهز به گیربکس دستی مصرف سوخت ۵.۳ لیتر در هر صد کیلومتر را دارد درحالی‌که این عدد در مدل مجهز به گیربکس اتوماتیک ۵.۴ است. میزان آلایندگی هر دو مدل نیز مشابه است. برخی گیربکس‌های اتوماتیک راندمان بسیار بهتری نسبت به نمونه‌های دستی دارند. برای مثال پورشه ادعا می‌کند که گیربکس PDK موجود در ۹۱۱ کررا نه تنها در خط مستقیم سریع‌تر عمل می‌کند بلکه مصرف سوخت کمتری نیز دارد.

هرچند به علت پرداخت بهای بیشتر در ابتدای خرید، شاید این مصرف و راندمان بهتر گیربکس اتوماتیک در درازمدت به چشم نیاید؛ مثلاً شما باید بیش از ۲۴۰ هزار کیلومتر با خودروی خود رانندگی کنید تا اضافه پرداخت ۲۲۰۰ پوندی جبران شود!

• قضاوت نهایی

از نظر اقتصادی گیربکس دستی هنوز هم ارزان‌تر بوده و در درازمدت گیربکس دستی انتخاب بهتری است. البته اگر طرفدار رانندگی هیجانی هستید این انتخاب آسان‌تر نیز خواهد بود.

اگر اضافه پرداخت ابتدایی برای گیربکس اتوماتیک را قبول می‌کنید، پس این نوع گیربکس حس بیشتری را برای شما خواهد داشت. گیربکس‌های اتوماتیک تعویض‌های نرم داشته و رانندگی سهل‌تری را نیز ارائه می‌کنند و البته تفاوت بسیار کوچکی در بحث پرفورمنس و مصرف سوخت با نمونه‌های دستی دارند. چه کسی از اینکه رانندگی برایش آسان‌تر شود فرار می‌کند؟