بازهم خودروهای وارداتی، بازهم تعرفهها!
بحث واردات خودروهای خارجی و البته تعرفههای بازرگانی مربوط به آنها همواره یکی از مهمترین و البته چالشبرانگیزترین موضوعات مربوط به صنعت خودروی داخلی بوده و اهمیت و تأثیرات فراوانی روی بازار خودروی کشور و قیمت آنها دارد. از چندین دهه پیش تاکنون واردات خودروهای خارجی روند پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته اما چندین سال است که تمرکز بیشتری روی این موضوع بوده و کوچکترین تغییری در تعرفه واردات تأثیر بزرگی برای قیمت و میزان عرضه این خودروها بر بازار خودروی کشور گذاشته است.
ورود خودروهای وارداتی به کشور چند سالی متوقف بود اما با گذشت زمان ورود آنها با تعرفههای بالا آزاد شد و تا چندی پیش این روند ادامه داشت. اگر به خاطر داشته باشید بیش از یک دهه قبل قرار بود تعرفه واردات خودرو رفتهرفته کاهش یابد اما با بررسی این رویه میتوان دید نه تنها تعرفهها کاهش نیافته بلکه با مطالعه جدیدترین پیشنهادها برای تعرفه واردات خودرو شاهد افزایش چندین برابری آن هستیم.
اگر بخواهیم نگاهی دقیقتر داشته باشیم باید به چند ماه قبل بازگردیم که کلید تنش در بازار خودروهای وارداتی با اعلام متوقف شدن روند ثبت سفارش زده شد. هر فرد عادی میدانست که این کار میتواند روی بازار این خودروها تأثیر منفی داشته باشد و منجر به گرانتر شدن آنها گردد. این کار که با هدف بررسی دقیقتر واردات خودرو صورت گرفت منجر به افزایش شدید قیمت خودروهای وارداتی شد و در برخی موارد نیز شاهد عدم عرضه آنها بودیم. بیتردید این کار میتوانست با تدبیر بهتری صورت بگیرد تا خریداران مجبور نباشند بازهم با قیمت بیشتری خرید کنند.
اما بخش اصلی این نوشتار به اعلام تعرفههای جدید پیشنهادی دولت برای خودروهای وارداتی مربوط میشود. ظاهراً مسئولان امر پس از بررسی شرایط به این نتیجه رسیدهاند که برای حمایت از تولید داخل، تعرفه واردات خودروها را افزایش دهند. دولت در فهرست تغییرات تعرفهای در کتاب مقررات صادرات و واردات سال 1396 پیشنهاد کرده تعرفه واردات انواع خودرو از 1000 سیسی تا بیش از 3000 سیسی به 55 تا 150 درصد افزایش یابد.
بر این اساس پیشنهاد شده تعرفه واردات خودروهای بیشتر از 1000 تا 1500 سیسی به 55 درصد و خودروهای 1500 تا 2000 سیسی به 95 درصد افزایش یابد. همچنین بر اساس پیشنهاد دولت تعرفه واردات خودروهای 2000 تا 2500 سیسی از 55 به 130 درصد و تعرفه خودروهای بالاتر از 2500 و 3000 سیسی به 150 درصد افزایش خواهد یافت.
واردات خودروهای بالای 3000 سیسی و همچنین خودروهایی با قیمت بالاتر از 40 هزار دلار نیز بهطور کامل ممنوع خواهد شد.
خودرو با حجم پیشرانه | درصد تعرفه فعلی | درصد تعرفه پیشنهادی |
|---|---|---|
۱ تا ۱.۵ لیتر | ۴۰ | ۵۵ |
۱.۵ تا ۲ لیتر | ۴۰ | ۷۵ |
۲ تا ۲.۵ لیتر | ۵۵ | ۹۰ |
۲.۵ تا ۳ لیتر | ممنوعیت واردات | ۱۳۰ |
بیشتر از ۳ لیتر | ۵۵ | ممنوعیت واردات |
همواره یکی از اصلیترین دلایل برای وضع تعرفه بر واردات خودروهای خارجی حمایت از تولید خودروهای داخلی بوده است. سؤالی که همیشه ذهن ما را به خود مشغول میکند این است که آیا چند دهه فرصت برای خودروسازان داخلی برای ساخت خودروهایی نه در حد نمونههای اروپایی بلکه حداقل در حد محصولات چینی کافی نبوده است؟ صنعت خودروی کشور در این چند سال چه دستاورد فوقالعادهای با وضع تعرفههای بالا برای خودروهای وارداتی داشته است؟ درحالیکه صنعت خودروی دنیا در حال حرکت بهسوی تکنولوژیهای الکتریکی و خودران است متأسفانه ما شاهد تولید خودروهایی با تکنولوژی چندین دهه پیش و البته پیشرانههایی پرمصرف هستیم که این نیز به نوبه خود باعث آلودگی هوا و متعاقب آن تحمیل میلیاردها تومان هزینه به کل کشور میشود. یکی از بدیهیترین اصول اقتصادی ایجاد رقابت برای افزایش کیفیت و رضایتمندی است اما متأسفانه سد بزرگ تعرفهها اوضاع را یکطرفه کرده و همین موضوع است که باعث شده خودروسازان داخلی چندین دهه در حال درجا زدن باشند.
خودروهای وارداتی خواه ناخواه بر روی خودروهای تولید داخل نیز تأثیر دارند و هر جا که بهای آنها افزایش یافته شاهد بالا رفتن قیمت مدلهای تولیدی نیز بودهایم. در روزهای اخیر مسابقه برای افزایش قیمت محصولات تولید داخلی شدیدتر شده و روزی نیست که خبری از افزایش قیمت این خودروها در رسانهها منتشر نشود. حال این افزایش قیمت کجا خاتمه مییابد سؤالی است که به نظر میرسد پاسخی ندارد.
مورد جالب دیگر بازار خودروهای وارداتی است. این خودروها با تعرفههای قبلی نیز قیمت بالا و بازار بسیار محدودی داشتند و البته که نمیتوانند رقیبی برای محصولات داخلی محسوب شوند زیرا که نه به تعداد بالا وارد میشوند و نه قیمت آنها با قیمت تولیدات داخلی همخوانی دارد. درست است که اکثر مردم توانایی خرید این خودروها را ندارند اما ورود آنها با قیمت مناسب میتوانست تلنگری بر خودروسازان داخلی باشد تا سریعتر خود را با تکنولوژیها و روند روز صنعت خودروسازی تطبیق داده و محصولات باکیفیتتری تولید کنند.
موضوع دیگر وضع برخی قوانین خلقالساعه و بدون پشتوانه کارشناسی است. یکی از جنجالیترین قوانینی که قبلاً نیز انتقادات فراوانی را برانگیخته بود منع واردات خودروهای با حجم موتور بالاتر از 2500 سیسی بود! اینکه خودروهایی با حجم موتور بالاتر از 2500 سیسی لوکس محسوب شوند فاقد هرگونه دلیل منطقی است. نتیجه وضع چنین قانونی عدم اجازه واردات خودروهای رده میانی همچون هیوندای سانتافه با موتور قویتر و از سوی دیگر ورود خودرویی همچون بامو i8 با قیمت میلیاردی بود که ناکارآمدی چنین قانونی را نشان میداد! در تعرفههای پیشنهادی جدید نیز اعلام شده ورود خودروهایی با بهای بیشتر از 40 هزار دلار و حجم موتور بالاتر از 3000 هزار سیسی ممنوع است که بازهم همان جنجالهای سابق را به دنبال خواهد داشت.
امید داشتیم در وضع تعرفههای واردات خودرو تدبیر بیشتری صورت میگرفت تا هم بازار خودروهای وارداتی آرامش مییافت و هم اینکه خودروسازان داخلی اندکی به خود آمده و محصولات بهروزتر و باکیفیتتری تولید میکردند اما متأسفانه به نظر میرسد راهی را که چندین بار رفته شده دوباره طی خواهیم کرد و این چرخه ادامه خواهد داشت...
کار رسانه پرسش و مطالبه است و امیدواریم که به پرسشهای فراوان خریداران و بازار پاسخ درخوری داده شود. در پایان همچون همیشه امیدواریم صنعت خودروی کشورمان با این سرمایه عظیم انسانی و همچنین گردش مالی بسیار بالا وضعیت بسیار بهتری نسبت به امروز داشته باشد و ما هم بتوانیم در عرصههای جهانی عرض اندام بکنیم. به امید آن روز...