گیربکس 7 سرعته دستی؛ مزایا و معایب

گیربکس‌های هفت سرعته دستی به دلایلی که در اینجا خواهیم گفت چندان فراگیر نشدند و تنها خودروهای محدودی از آن‌ها استفاده کردند.

تاریخچهٔ گیربکس هفت سرعته دستی کوتاه است. این گیربکس با سابقه‌ای کمتر از ۱۵ سال، ویژگی نسبتاً جدیدی در خودروها محسوب می‌شود و خودروسازان زیادی سراغ آن نرفته‌اند تا جایی که در سال ۲۰۲۴ تنها یک خودرو در بازار گیربکس هفت سرعته دستی پیدا می‌شود. دلیل اصلی متداول نشدن این نوع گیربکس، افزودن پیچیدگی اضافی به گیربکس در قبال منفعت حداقلی است که هزینهٔ توسعه و تولید را توجیه نمی‌کند. درنتیجه، این نوع گیربکس خیلی کم مورداستفاده قرار گرفت. در ادامه با تمام خودروهایی آشنا خواهیم شد که با گیربکس هفت سرعته دستی تولید شدند.

مزایای گیربکس هفت سرعته دستی

• امکان انتخاب دندهٔ مناسب‌تر در هر شرایطی
• کاهش دور موتور در سرعت‌های بالا
• کاهش مصرف سوخت

معایب گیربکس هفت سرعته دستی

• احتمال تعویض دنده‌های اشتباه به دلیل نزدیکی دنده‌ها به هم
• پیچیدگی بیشتر و هزینهٔ ساخت بالا
• تأثیر جزئی روی بهبود پرفورمنس و کاهش مصرف سوخت

پورشه ۹۱۱

اولین خودرویی که به گیربکس هفت سرعته دستی مجهز شد، پورشه ۹۱۱ در نسل ۹۹۱ بود که در سال ۲۰۱۱ معرفی شد. این گیربکس با بازخوردهای مختلفی مواجه شد زیرا شخصیت کلی گیربکس هفت سرعته دستی با چیزی که طرفداران پورشه جزئی از ذات ۹۱۱ می‌دانستند مطابقت نداشت. بااین‌حال، این گیربکس جدید باعث کاهش مصرف سوخت خصوصاً در رانندگی‌های پرسرعت در بزرگراه‌ها می‌شد. به همین دلیل، پورشه در ۹۱۱ نسل ۹۹۲ که در سال ۲۰۲۰ به بازار آمد، همچنان این گیربکس را ارائه کرد و هم‌اکنون می‌توان مدل‌های کاررا S و کاررا T را با گیربکس هفت سرعته دستی خرید. البته سرنوشت این گیربکس پس از فیس‌لیفت نسل ۹۹۲ که به‌تازگی فقط با گیربکس‌های اتوماتیک معرفی شده مشخص نیست.

آستون‌مارتین ونتیج

هر دو نسل اخیر ونتیج به گیربکس هفت سرعته دستی مجهز شدند. البته نسل قبلی ونتیج در سال‌های پایانی عمر خود و فقط در تعداد محدودی از این نوع گیربکس بهره‌مند شد. در نسل قبلی این خودرو، صرفاً نسخهٔ V12 S در سال ۲۰۱۷ به گیربکس هفت سرعته دستی مجهز شد که فقط در ۳۵۱ دستگاه ساخته شد. پس از معرفی نسل کنونی ونتیج در سال ۲۰۱۸ نیز دو سال طول کشید تا گیربکس هفت سرعته دستی ارائه شود. این گیربکس ابتدا در سال ۲۰۲۰ در نسخهٔ AMR ارائه شد و از سال ۲۰۲۱ برای ونتیج معمولی هم قابل انتخاب بود ولی پس از یک سال کنار گذاشته شد.

شورلت کوروت C7

نسل هفتم کوروت که بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹ تولید شد، یکی دیگر از معدود خودروهایی بود که از گیربکس هفت سرعته دستی استفاده کرد. شورلت قصد داشت با افزودن یک دندهٔ بیشتر به گیربکس، شتاب و سرعت کوروت را بهبود بخشد و درعین‌حال مصرف سوخت را کاهش دهد. این گیربکس که توسط ترمک ساخته شده بود، به تطبیق‌دهندهٔ اتوماتیک دور موتور هم مجهز بود. البته در کنار این، یک گیربکس هشت سرعته اتوماتیک هم برای C7 قابل سفارش بود و از ۴۸۵ کوروتی که در اولین ماه عرضهٔ این نسل فروخته شد، تنها ۳۸ درصد به گیربکس دستی مجهز بودند. به همین دلیل، در کوروت C8 شورلت کلاً گیربکس دستی را کنار گذاشت.

پاگانی یوتوپیا

اولین پاگانی که از گیربکس هفت سرعته دستی استفاده کرد، سومین مدل تاریخ این شرکت یعنی یوتوپیا بود. این خودرو که در سال ۲۰۲۲ معرفی شد، به گیربکس هفت سرعتهٔ دستی ساخت اکس‌ترک مجهز شده است. البته این سوپرکار ایتالیایی به‌صورت استاندارد با نسخهٔ AMT همین گیربکس عرضه می‌شود اما نسخهٔ دستی هم به‌عنوان یک آپشن قابل سفارش خواهد بود. جالب اینکه بعداً نمونهٔ تک ساخت و ویژه‌ای از پاگانی هوآیرا با نام اپیتمی که به سفارش یک خریدار ساخته و اوایل امسال رونمایی شد هم به همین گیربکس هفت سرعته دستی مجهز شد.

فورد برانکو

گیربکس هفت سرعتهٔ دستی برانکو با دیگر خودروهایی که در بالا دیدیم متفاوت است زیرا دنده هفت آن در شرایط معمولی قابل‌استفاده نیست و فقط برای خزش از روی صخره‌ها در نظر گرفته شده است. همچنین برای استفاده از دنده هفت روش کمی پیچیده‌ای طراحی شده تا از درگیر شدن ناخواستهٔ آن جلوگیری شود. برای این کار، راننده باید شاسی زیر سر دنده را بالا بکشد و دسته‌دنده را به سمت چپ و عقب حرکت دهد. این گیربکس فقط برای پیشرانهٔ ۲.۳ لیتری چهار سیلندر ارائه می‌شود و با توجه به فاصله گرفتن پورشه از گیربکس دستی با رونمایی از فاز دوم ۹۱۱ نسل ۹۹۲، برانکو تنها خودرویی در بازار آمریکا است که با گیربکس هفت سرعته دستی ارائه می‌شود حتی اگر یک هفت سرعته واقعی نباشد.