چرا آینده سوخت‌های مصنوعی به صنعت هوانوردی گره خورده است؟

سوخت‌های مصنوعی باعث ایجاد امیدواری در بین طرفداران خودروهای درون‌سوز شده اما تردیدهای زیادی در زمینه تجاری‌سازی و به‌کارگیری آن‌ها در آینده وجود دارد.


در زمانی که به نظر می‌رسد همه به دنبال همه‌گیری خودروهای برقی هستند، سوخت‌های مصنوعی امیدها برای ادامه حیات پیشرانه‌های درون‌سوز را زنده نگه داشته‌اند. در روی کاغذ، سوخت ارزان‌قیمت، پایدار و مطمئن می‌تواند باعث شود پیشرانه‌های درون‌سوز تا ابد عرضه شوند اما یک مشکل وجود دارد: درحالی‌که تولید سوخت‌های مصنوعی از قبل شروع شده اما برای خرید آن در پمپ‌بنزین نزدیک محل سکونت سال‌ها زمان لازم است. رناتو پیریرا مدیرعامل شرکت سوخت‌های بسیار نوآورانه HIF آمریکا می‌گوید:

در حال حاضر هزینه‌های تولید سوخت‌های مصنوعی بالاست که علت آن به تجهیزات جدیدش مربوط می‌شود. در واقع این یک تکنولوژی جدید است

HIF خود را شرکتی پیشرو در زمینه سوخت‌های مصنوعی می‌داند. این کمپانی سوخت‌های کربن خنثی را در چندین کشور و برای استفاده در خودروها، قایق‌ها و هواپیماها تولید می‌کند. سوخت HIF از هیدروژن و دی‌اکسید کربن و با استفاده از انرژی باد به دست می‌آید و می‌تواند بدون هیچ‌گونه تغییری در پیشرانه خودروهای بنزینی بکار رود. به این ترتیب سوخت تولیدی HIF گزینه‌ای جذاب برای افرادی خواهد بود که می‌خواهند از پیشرانه‌های درون‌سوز خود با آلایندگی کمتر سود ببرند. این ایده‌ای وسوسه‌انگیز است اما رسیدن به نقطه‌ای که سوخت مصنوعی HIF به اندازه کافی ارزان شود تا عموم مردم بتوانند از آن استفاده کنند سال‌ها زمان خواهد برد. در واقع تولید، ذخیره‌سازی و توزیع این نوع سوخت‌ها هنوز در فازهای اولیه خود قرار دارد. مشتریان عادی نمی‌توانند از عهده هزینه‌های خرید چنین سوخت‌هایی برآیند. آن‌ها نیازمند یک محصول ارزان‌قیمت و نهایی شده هستند که البته فعلاً وجود ندارد. پیریرا ادامه می‌دهد:

اگر فقط من و شما در این مجموعه باشیم می‌توانیم بگوییم کمی بیشتر برای خرید سوخت مصنوعی در برابر بنزین می‌پردازیم اما نمی‌توانیم چنین روشی را در پیش بگیریم. ما نیازمند سیستم تنظیم گیری و یا حمایت از تولید چنین سوخت‌هایی هستیم تا در نهایت هزینه‌ها کاهش یابند. هر زمانی که شما تأسیسات جدیدی برای تولید این سوخت‌ها بسازید هزینه‌ها پایین خواهد آمد

به دلیل اینکه تأسیس چنین مجموعه‌هایی تا ۵ سال زمان می‌برد بنابراین HIF نیازمند شرکایی است که به توسعه چنین تأسیساتی تعهد دارند. مدیرعامل این کمپانی خاطرنشان می‌سازد:

به منظور ساخت این تأسیسات ما نیازمند تعهدات طولانی‌مدت با قیمتی تثبیت شده هستیم؛ بنابراین نیازمند کسی هستیم که بگوید این میزان پول را برای این سوخت به مدت ۱۵ یا ۲۰ سال می‌پردازم. پس از آن می‌توانیم روی قول او حساب کنیم و از این سرمایه برای توسعه تأسیسات جدید استفاده نماییم

پورشه پیشتاز بخش تولید سوخت مصنوعی است. این خودروساز آلمانی بیش از ۱۰۰ میلیون دلار را از سال ۲۰۲۱ در HIF سرمایه‌گذاری کرده و کمپانی یاد شده با این پول توانسته تأسیساتی را در شیلی بسازد. پورشه به منظور تجاری‌سازی ایده خود و همچنین جلب نظر بقیه از سوخت پاک خود در بسیاری از پروژه‌های مخصوصش بهره برده است. این خودروساز تراز اول جهانی اخیراً توانسته رکورد جدیدی در رسیدن به بالاترین ارتفاع با یک دستگاه ۹۱۱ کررا ۴S ارتقا یافته را ثبت کند. این رکورد با سوخت مصنوعی به دست آمده است. مایکل اشتینر مدیر تحقیق و توسعه پورشه در سال ۲۰۲۲ اظهار داشت:

ما خودمان را پیشتاز سوخت‌های مصنوعی می‌دانیم و می‌خواهیم این تکنولوژی را پیش ببریم. توسعه سوخت مصنوعی یکی از پایه‌های استراتژی پایداری کلی ماست.

اما پیریرا می‌گوید این خودروها نیستند که برای اولین بار در مقیاس بزرگ از سوخت‌های مصنوعی استفاده می‌کنند. در واقع دیگر شکل‌های حمل‌ونقل همچون کشتی‌ها و هواپیماهای مسافری می‌توانند از این سوخت‌ها سود ببرند چراکه احتمال استفاده از قوای محرکه برقی در آن‌ها بسیار ضعیف است. در این صنایع و روش‌های حمل‌ونقل است که سوخت‌های مصنوعی بیشترین مزیت زیست‌محیطی را به نمایش می‌گذارند چراکه سرمایه‌گذاری زیادی برای تغییر قوای محرکه آن‌ها نیاز نیست. دولت‌ها کم‌کم مزیت‌های این نوع سوخت‌ها را متوجه می‌شوند. اتحادیه اروپا الزام داشته سوخت‌های پایدار باید حداقل ۶ درصد از سوخت مصنوعی هواپیماها تا سال ۲۰۳۰ را به خود اختصاص دهند. تا سال ۲۰۵۰ این رقم باید به ۷۰ درصد برسد. در آمریکا اعتبار ۱.۲۵ دلاری به ازای هر گالن سوخت پایدار در نظر گرفته شده است. پیریرا تصریح می‌سازد بازار بزرگی وجود دارد که می‌توان آن را حفظ کرد.

از قضا این ایرلاین ها نیستند که به توافق بلندمدت با شرکت‌هایی همچون HIF تعهد دارند بلکه شرکت‌های نفتی سنتی این کار را انجام می‌دهند. پیریرا می‌گوید:

بیشتر بار این کار روی شرکت‌های توزیع سوخت و نفتی است زیرا آن‌ها شرکت‌هایی هستند که سوخت موردنیاز هواپیماها و فرودگاه‌ها را تأمین می‌کنند؛ بنابراین ما به آن‌ها مراجعه کرده و می‌گوییم این نوع سوخت را داریم، لطفاً قرارداد بلندمدتی با این قیمت را امضا کنید تا ما بتوانیم این تأسیسات را افتتاح کنیم.

امیدواری ماشین بازها این است که سرمایه‌گذاری کافی و قوانین دولتی منجر به افتتاح کارخانه‌های بیشتر و تولید حجم زیادی از سوخت مصنوعی شود. اگر صورت‌های دیگر حمل‌ونقل همچون قایق‌ها و کشتی‌ها از سوخت‌های مصنوعی استفاده شوند، قیمت برای تمامی مشتریان کاهش خواهد یافت. شرکت‌های تولید کننده سوخت‌های مصنوعی می‌خواهند در درازمدت به نقطه‌ای برسند که قیمت این نوع سوخت‌ها به بنزین نزدیک شده و حتی از آن کمتر باشد. این تنها سناریویی است که سوخت‌های مصنوعی می‌توانند به‌صورت گسترده مورد استفاده قرار گیرند. با توجه به فرایند طولانی قانون‌گذاری و زمان لازم برای عقد قراردادهای جدید جهت ساخت تأسیسات تولید سوخت، بی‌شک راه طولانی‌ای برای همه‌گیری این نوع سوخت‌ها وجود دارد. پیریرا مطمئن نیست ما چه زمانی خواهیم توانست از سوخت مصنوعی در پمپ‌بنزین استفاده کنیم. شاید این زمان به چندین سال و حتی چندین دهه برسد. فعلاً کلید خودرو در دستمان است و مشتاقانه منتظر آن لحظه‌ایم.