چرا بعضی تجهیزات خودروهای مسابقه‌ای در مدل‌های جاده‌ای ممنوع هستند؟

احتمالاً می‌دانید که استفاده از بعضی تجهیزات خودروهای مسابقه‌ای در مدل‌های عادی جاده‌ای ممنوع است اما آیا با دلایل آن آشنا هستید؟


خودروی مسابقه‌ای یک هدف دارد: ثبت سریع‌ترین زمان ممکن در پیست. به منظور دستیابی به چنین هدفی و همچنین تبدیل یک خودروی جاده‌ای به مسابقه‌ای، تغییراتی در خودرو صورت می‌گیرد تا از ثبت بهترین زمان در یک پیست اطمینان حاصل گردد. جدای بهبودهای بدیهی پیشرانه برای کسب حداکثر قدرت و حذف برخی قطعات غیرضروری برای کاهش وزن، برخی تغییرات تأثیر زیادی روی پرفورمنس و ایمنی خودروی مسابقه‌ای دارند اما اعمال این تغییرات روی خودروهای جاده‌ای و عادی ممنوع است.

از جمله تغییرات ممنوعه خودروهای مسابقه‌ای برای مدل‌های عادی می‌توان به تغییر سیستم اگزوز، حذف کاتالیزور، وجود بال عقب بزرگ و یا اسپلیتر جلو، رول کیج ایمنی و… اشاره کرد. نصب یک رول کیج حرفه‌ای جزو الزامات خودروهای مسابقه‌ای خواهد بود. این قفس مستحکم باعث بهبود استحکام پیچشی خودرو شده و بنابراین جان راننده در پیست حفظ می‌شود. زمانی که با سرعت ۱۶۰ کیلومتر در ساعت از یک پیچ رد می‌شوید اصلاً علاقه‌ای به مچاله شدن بدنه ندارید و بنابراین رول کیج اینجا نقش اساسی ایفا می‌کند.

زمانی که با سرعت بسیار بالا به پیچ می‌رسید، نیروهای گریز از مرکز سنگینی به خودرو وارد می‌شوند. هرچقدر شاسی و بدنه مستحکم باشند این نیروها تأثیر کمتری روی خودروی مسابقه‌ای خواهند داشت و بنابراین خودرو از هندلینگ قابل پیش‌بینی و نهایتاً سرعت بالاتر بهره خواهد برد. البته همان‌طور که گفته شد عملکرد اصلی رول کیج حفظ ایمنی راننده در تصادفات است. گاهی اوقات در تصادفات داخل پیست تنها آینه‌بغل خودرو کنده می‌شود درحالی‌که امکان دارد راننده با سرعت بالای ۱۵۰ کیلومتر در ساعت با موانع پیست برخورد کند. رول کیج اینجا وارد میدان می‌شود و به همراه سایر سیستم‌های محدود کننده همچون کمربند ایمنی چندنقطه‌ای و کلاه ایمنی جان راننده را حفظ می‌کند.

باید دانست در خودروهای مسابقه‌ای تمام‌عیار خبری از کیسه هوا یا ترمز ضد قفل نیست چراکه امکان باز شدن ناگهانی کیسه هوا در سرعت بالا و به خطر افتادن جان راننده وجود دارد. با این تفاسیر می‌توان گفت رول کیج بعد جدیدی از ایمنی را برای خودرو به ارمغان می‌آورد اما در مورد خودروی جاده‌ای این‌گونه نیست. اگر خواهان نصب رول کیج کامل روی خودروی خود باشید باید کمربند ایمنی ۵ نقطه‌ای بسته و کلاه ایمنی بگذارید. در غیر این صورت اگر تصادفی رخ دهد آسیب بیشتری نسبت به خودرویی مجهز به کیسه هوا و کمربند ایمنی معمولی خواهید دید. همچنین رول کیج باعث می‌شود ورود و خروج به خودرو سخت‌تر باشد. رول کیج به‌طور خاص برای جلوگیری از مچاله شدن بخش‌های مشخصی از خودروی مسابقه‌ای طراحی شده و اگر با چیز سختی برخورد کنید و فاقد سیستم‌های محدود کننده همچون کمربند ایمنی کارا و کلاه ایمنی باشید به‌صورت ناگهانی متوقف خواهید شد که این امر آسیب زیادی به بدن راننده معمولی وارد می‌کند. نصب رول کیج کامل در خودروی معمولی ایده خوبی نیست و پلیس اکثر کشورهای جهان نیز با این موضوع برخورد می‌کنند.

موضوع دیگر به سیستم اگزوز پرفورمنس خودروهای مسابقه‌ای مربوط می‌شود که طراحی و تولید آن نیازمند مهارت و تجربه زیادی است. در واقع فرایند کار به سادگی حذف اگزوز استاندارد خودرو و نصب نمونه جدید نیست. قطعاً سیستم اگزوز خودروی مسابقه‌ای باید صدای زیادی تولید کند هرچند موضوع فقط این نیست. یک تکنسین ماهر و حرفه‌ای می‌تواند اگزوزی پرفورمنس بسازد تا جریان هوای بهتری برای پیشرانه فراهم شود. این نوع اگزوز می‌تواند حتی روی قدرت تولیدی نیز تأثیر مثبت بگذارد؛ اما نصب سیستم اگزوز دستکاری شده روی خودروهای جاده‌ای ممنوعیت‌های مشخصی دارد و حتی از آن به عنوان آلایندگی نام برده شده است. البته قوانین مربوط به اگزوز خودروها در کشورهای مختلف متفاوت است و برای مثال صدای اگزوز خودرو در ایالت کالیفرنیا آمریکا نباید از ۹۵ دسی‌بل بیشتر باشد. ظاهراً در نیویورک دوربین‌هایی نصب شده که می‌تواند آلایندگی اگزوز را اندازه بگیرد و خودروهای ناقض این قانون را جریمه کند.

یکی از ویژگی‌های خودروهای مدرن امروز کاتالیزورهایی است که جزو سیستم اگزوز به شمار می‌روند. کاتالیزور دارای فلزات خاصی است که گازهای سمی اگزوز همچون کربن مونوکسید را به محصولاتی با ضرر کمتر به محیط‌زیست تبدیل می‌کند. قطعاً این فرایند نقش زیادی در کاهش آلایندگی خودرو دارد اما به دلیل اینکه جریان گازهای عبوری از کاتالیزور محدود شده بنابراین چند اسب بخار از قدرت پیشرانه کاسته می‌شود. حذف کاتالیزور از روی یک خودروی مدرن می‌تواند ۳ تا ۱۵ اسب بخار به قدرت خودرو اضافه کند. در خودروهای قدیمی که امکان مسدود شدن کاتالیزور وجود دارد، شاید حذف این قطعه تأثیر چشمگیرتری روی خروجی پیشرانه بگذارد. خودروهای مسابقه‌ای که تمرکز زیادی روی حداکثر قدرت و سرعت دارند از قوانین آلایندگی مشابه خودروهای معمولی پیروی نمی‌کنند و بنابراین فاقد کاتالیزور هستند.

همچنین می‌دانیم که آیرودینامیک نقش بسیار مهمی در خودروهای مسابقه‌ای ایفا می‌کند و بال بزرگ می‌تواند داون فورس زیادی در پیچ‌ها ایجاد کند و خودروی مسابقه‌ای با سرعت بالاتر پیچ‌ها را پشت سر بگذارد. باید دانست جریان هوای اطراف بال عقب باعث می‌شود خودرو به زمین بچسبد و پایداری و چسبندگی و نهایتاً سرعت بیشتری داشته باشد. یک بال عقب حرفه‌ای قطعه روی پرفورمنس خودرو تأثیر قابل‌توجهی خواهد گذاشت. در پیست مسابقه که همه خودروها دارای رول کیج هستند و رانندگان نیز از کلاه ایمنی استفاده می‌کنند، تصادفات زیادی بین خودروهای دارای بال‌های بزرگ رخ می‌دهد اما رانندگان به ندرت در این تصادفات آسیب می‌بینند. در معابر عمومی، استفاده از بال بزرگ مشکل‌ساز خواهد بود چراکه این قطعه تیز و بزرگ می‌تواند هم قانون را نقض کرده و هم به دیگران آسیب برساند.

در اکثر کشورهای دنیا محدودیت‌هایی از نظر نصب بال‌های بزرگ روی خودروهای عادی وجود دارد. برای مثال در یکی از ایالات آمریکا بال نصب شده باید فاقد هرگونه لبه تیز بوده و به خوبی روی خودرو نصب شده باشد. یکی از مثال‌های مشهور این قضیه بی ام و ۳.۰ CSL است که با یک بال عقب نصب نشده به فروش می‌رسید چراکه در آن زمان نصب بال مسابقه‌ای روی خودرویی عادی در آلمان ممنوع بود و ژرمن‌ها خودروی خود را با یک بال در صندوق‌عقب تحویل مشتریان می‌دادند. همین نوع قوانین درباره اسپلیتر بزرگ مسابقه‌ای نیز صدق می‌کند.

نهایتاً باید گفت تولید یک خودروی مسابقه‌ای تمام‌عیار همچون بی ام و M هیبرید V8 یا مرسدس AMG GT3 فرایندی هزینه‌بر و بسیار پیچیده است. باز آنجایی که هدف نهایی این خودروها ثبت سریع‌ترین زمان ممکن در پیست است بنابراین تمامی جزئیات باید با نهایت دقت در نظر گرفته شوند. جدای از وجود قوانین مشخص در زمینه عدم نصب برخی تجهیزات خودروهای مسابقه‌ای روی مدل‌های عادی، استفاده از رول کیج یا بال بزرگ به معنی هدر دادن وقت و سرمایه خواهد بود.