همه ما با رتبهبندی و ستارههای مربوط به تستهای تصادف مؤسسات ایمنی و همچنین آدمکهای زرد و نارنجی رنگ آشنا هستیم اما این بار میخواهیم به پشتصحنه این تستها بپردازیم.
آدمکهای تست بکار گرفته شده در مؤسسات ایمنی بخش مهمی از تصادفات بررسی شده هستند و همچنین در توسعه یک خودرو نقش برجستهای دارند. تستهای تصادف با توجه به جنبههای مختلف خود کاملاً قابلتوجه خواهند بود هرچند روشهایی برای کنترل شدت برخورد خودرو وجود دارد. در این مقاله میخواهیم به پشتصحنه تستهای تصادف و سیستم امتیازدهی و رتبهبندی مؤسسات ایمنی بپردازیم. اما چرا تستهای تصادف ضرورت دارند؟ این تستها به منظور تخمین و ارزیابی ایمنی خودروهای جدید، صرفنظر از ابعاد و کلاس بکار میروند. تستهای تصادف به خودروسازان اجازه میدهند تا استانداردهای ایمنی سرنشینان را حفظ کرده و آنها کمترین میزان جراحات را در تصادفات مختلف تجربه کنند. در طول چند دهه اخیر، استانداردهای ایمنی، تکنولوژیها و تکنیکهای بکار رفته در تستهای تصادف تغییر کرده و خودروسازان مجبور شدهاند ایمنی محصولات خود را ارتقا بخشند.
همچنین بخوانید: مشتاق انهدام! خودروها چگونه در تست تصادف حاضر میشوند؟
اولین آدمک تست تصادف در سال ۱۹۴۹ و به منظور بهبود ایمنی خلبانهای هواپیماها طراحی و ساخته شد. یکی از اولین تستهای تصادف مستند شده یک دهه پس از تولید اولین آدمک تست تصادف صورت گرفته و مهندسان آلمانی این کار را انجام دادهاند. تست موردبحث در کارخانه زیندل فینگن مرسدس بنز انجام شد و بخش جلوی خودرو با یک مانع برخورد کرد تا تأثیرات نیروهای وارده روی سرنشینان داخل کابین و همچنان ساختار خودرو بررسی شود. تستهای تصادف از آن زمان تاکنون کاملاً تکامل یافتهاند. در سالهای اخیر، قانونگذاران مجبور بودهاند قوانینی برای خودروهای برقی سنگینوزن وضع کنند.
موسسه NHTSA آمریکا در سال ۱۹۷۰ تأسیس شد تا میزان مرگومیر و جراحت ناشی از تصادفات وسایل نقلیه را کاهش دهد. NHTSA در سال ۱۹۷۸ شروع به تست و امتیازدهی به خودروها کرد. این موسسه امتیازهای خود را بر اساس تستهای تصادف از جلو و با دادههای به دست آمده از آدمکها اعطا میکرد. در سال ۱۹۹۳، موسسه موردبحث از سیستم رتبهبندی ۵ ستارهای استفاده کرد تا مشتریان بتوانند اطلاعات مفیدی درباره خودروهای انتخابی داشته باشند. سه سال بعد تست تصادف جانبی نیز معرفی شد و در سال ۲۰۰۰ هم شاهد تست تصادف چپ کردن بودیم. سیستم NHTSA کاملاً بهروز شده و هماکنون بازنگریهایی در نحوه امتیازدهی و همچنین فرایند انجام تستها صورت گرفته است.
با این تفاسیر، یک تست تصادف چگونه صورت میپذیرد؟ آدمکهای یاد شده ظاهری عجیب دارند هرچند زیر نگاههای خالی و علائم خطر روی سر آنها سنسورها و تکنولوژیهای زیادی برای تخمین ایمنی یک خودرو نصب شده است. این آدمکها که برای موقعیتها و انواع تستهای تصادف طراحی شدهاند از فولاد، آلومینیوم، لاستیک و پلاستیک ساخته میشوند. در داخل آدمکها سنسورهای مربوط به شتاب، نیروی برخورد، حرکت و گشتاور وجود دارد. این سنسورها نیرویی را که یک انسان در حین تصادف تجربه کرده و شدت جراحت او را اندازهگیری میکنند. قبل از تصادف برخی بخشهای آدمک تست رنگآمیزی میشود به ویژه بخشهایی که احتمالاً با قطعات کابین برخورد خواهند داشت. از جمله این بخشها میتوان به سر، پاها و بازوهای آدمکها اشاره کرد.
رنگآمیزی این بخشها مهم است زیرا به محققان اجازه میدهد بدانند کدام بخشهای خودرو باید بازبینی شوند تا ریسک برخورد اعضای بدن با آنها کاهش یابد. NHTSA توانسته با بازنگری در تستهای خود میزان ضربات وارده به بخشهای مختلف همچون لگن سرنشینان را تخمین بزند. جالب است بدانید تستهای تصادف خودرو به حدی پیشرفته شدهاند که محققان اخیراً فهمیدهاند آدمکهای یاد شده بهصورت دقیق نمیتوانند شکل بدن بانوان را شبیهسازی کنند. موسسه NHTSA انواع مختلفی از تستهای تصادف را انجام میدهد که از جمله آنها میتوان به تستهای برخورد خودرو از جلو، تست اورلپ متوسط، تست برخورد جانبی و تست چپ کردن خودرو اشاره کرد. هریک از این تستها شرایط و سرعت برخورد مخصوص خود را دارند.
همانطور که گفته شد تستهای تصادف مؤسسات ایمنی از سیستم امتیازدهی ۵ ستارهای پیروی میکنند و کسب ۵ ستاره به معنی بهترین عملکرد در تستها خواهد بود؛ اما یک خودرو برای کسب چنین امتیازی باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟ مهمترین بحث این است که وسیله نقلیه بتواند نیروهای ناشی از تصادف به ویژه انرژی جنبشی را جذب کرده و آن را بهطور مناسب در ساختار خود توزیع نماید تا آسیبی به سرنشینان وارد نشود. بنا به گفته NHTSA، فاکتورهایی وجود دارد که به تخمین قابلیت تصادف و ایمنی یک خودرو در حین تستها کمک میکنند. از جمله این موارد میتوان به تستهای تصادف اورلپ، تصادف از کناره، ایمنی کودکان، چپ کردن، سیستمهای حفظ و نگهداری سرنشینان و محافظت از سرنشینان در برخورد از جلو اشاره کرد.
در کشور آمریکا، ایمنی خودروهای جدید توسط NHTSA تائید میشود و همه وسایل نقلیه نیز باید استانداردهای ایمنی فدرال را رعایت بکنند. خودروسازان همچنین در خلال توسعه محصول خود باید چندین خودروی تست را در اختیار این موسسه بگذارند تا بررسیها و ارزیابیهای مختلف روی آنها انجام شود. در دو دهه اخیر، خودروسازان بیشتری روی شبیهسازی تستهای تصادف سرمایهگذاری کردهاند تا ایمنی خودروهای خود را بهبود بخشند. از جمله ایمنترین خودروهای تست شده توسط NHTSA که توانستهاند ۵ ستاره ایمنی کسب کنند میتوان به ولوو CX60، فورد موستانگ، آئودی A6، هیوندای النترا، لکسوس ES، تسلا مدل ۳ و نیسان آلتیما اشاره کرد. در مقابل هم خودروهایی مثل فورد اسکیپ و رنجر، مزدا تریبیوت، نیسان ورسا، آکورا TL، جیپ لیبرتی و فورد ترانزیت وجود دارند که کمترین امتیاز ایمنی را دریافت کردهاند.