استقبال از خودروهای گیربکس دستی در بازارهای جهانی به کمترین میزان رسیده اما این تنها علت کاهش تولید محصولاتی با گیربکس دستی نیست.
گیربکس دستی وسیله ساده‌ای به نظر می‌رسد. در واقع همان اصول اولیه چند ده سال قبل این نوع گیربکس‌ها پابرجاست و گیربکس دستی یکی از معدود قطعات خودروهای مدرن به شمار می‌رود که فاقد ECU مخصوص به خود است. شاید ساختار این نوع گیربکس ساده باشد اما ساخت خودروهای گیربکس دستی مدرن امری فوق‌العاده پیچیده است و ما فقط درباره کاهش استقبال از این نوع گیربکس‌ها و به تبع آن عدم علاقه خودروسازان به تولدی گیربکس‌های دستی صحبت نمی‌کنیم. عجیب اینکه نصب یک گیربکس دستی در خودروهای مدرن نیازمند مهندسی عجیب و سختی خواهد بود.
برای مثال قوانین دست و پا گیر مربوط به صدای خودروها باعث شده‌اند انتخاب نسبت‌های دنده دشوار باشد. در روی کاغذ اگر یک خودرو در سرعت زیر ۶۰ کیلومتر در ساعت صدای تولیدی مشخصی داشته باشد شما می‌توانید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید که خودرو از دنده سبک‌تر استفاده کند اما در خودروی گیربکس دستی این‌گونه نیست. مایکل روسلر مدیر خط تولید پورشه ۹۱۱ می‌گوید:
ECU خودروهای گیربکس دستی در صندلی راننده است.
به همین خاطر شما نمی‌توانید نسبت‌های دنده را برای دور پایین‌تر پیشرانه استفاده کنید تا به این ترتیب استانداردها و قوانین سر و صدای خودروها پاس شوند. همچنین آلایندگی نیز یک مشکل دیگر است. سال قبل یک مقاله توسط دانشگاه نانت فرانسه و رنو منتشر شد و در آن آمده بود که در خودروهای گیربکس دستی رفتار راننده تأثیر زیادی روی آلایندگی خودرو دارد. در این مقاله می‌خوانیم:
نتایج نشان دهنده اهمیت حداقل زمان تعویض دنده به منظور کاهش مصرف سوخت و آلایندگی اگزوز هستند.
واضح است که انجام چنین کاری برای گیربکس اتوماتیک بسیار آسان است اما در خودروهای گیربکس دستی همه‌چیز بر عهده راننده خواهد بود. روسلر می‌گوید برای استفاده از چنین گیربکس‌هایی باید تلاش‌های زیادی انجام شود تا از عدم وجود مشکل بین قطعات و هماهنگی آنها با یکدیگر اطمینان حاصل گردد. پورشه شاید تحت تأثیر قوانین سخت‌گیرانه جدید قرار گرفته باشد اما درعین‌حال لذت رانندگی را به مصرف‌کنندگان ارائه می‌کند. بسیاری از خودروهای گیربکس دستی مدرن دارای هماهنگ کننده دور موتور هستند تا راننده پس از فشردن پدال کلاچ سرعت پیشرانه را حفظ کند. طبیعتاً با این کار بنزینی که نسوخته وارد محفظه احتراق خواهد شد و مخلوط سوخت و هوا را تقویت خواهد کرد که نتایج آن می‌تواند افزایش آلایندگی باشد. برای اینکه بتوان یک خودروی مدرن و گیربکس دستی را که فاقد این حالت است ساخت و درعین‌حال استانداردهای آلایندگی را پاس کرد می‌بایست تلاش‌های زیادی صورت گیرد. شاید طراحی سخت‌افزاری پایه گیربکس دستی در طول این سال‌ها تغییر نکرده باشد اما جزئیات زیادی برای طراحی آن بکار می‌رود. رائول رایاس مدیر مهندسی شرکت ترمک می‌گوید:
برای هر کاری که مصرف‌کننده می‌خواهد انجام دهد یک کتاب طراحی وجود دارد که بسیار بسیار گسترده است و شاید گاهی اوقات نیازمند رعایت ۲۰۰ صفحه از جزئیات باشد
رایاس می‌گوید خودروسازان خواهان عملکردهایی همچون کیفیت تعویض دنده، سرعت، قابلیت اطمینان، دوام و راندمان (به معنی میزان اتلاف قدرت بین پیشرانه و شفت خروجی) هستند. ساخت یک گیربکس دستی با چنین ویژگی‌هایی نیازمند سرمایه هنگفت خواهد بود. به همین خاطر است که گیربکس TR6060 ترمک چندین سال است که در بازار حضور دارد و خود آن نیز نسخه‌ای جدیدتر از گیربکس T56 با طول زیاد به شمار می‌رود. برای بهبود جزئیات باید کارهای زیادی صورت گیرد. رایاس خاطرنشان می‌سازد:
این جزئیات به بهبود راندمان و همچنین کیفیت بهتر تعویض دنده‌ها کمک می‌کنند زیرا جزم کمتری باید در زمان سبک یا سنگین کردن دنده‌ها سنکرونیزه شود.
مدیر ترک همچنین اظهار می‌دارد در زمینه راندمان اگرچه اکثر خودروسازان کارایی ۹۰ تا ۹۵ درصدی را می‌خواهند اما ما در تست‌ها راندمان ۹۷ درصدی را نیز ثبت کرده‌ایم. او ادامه می‌دهد:
ما از جدیدترین نرم‌افزار و ابزارهای شبیه‌سازی برای طراحی گیربکس‌ها استفاده می‌کنیم. ما می‌توانیم نمونه‌های پروتوتایپ مجازی را بررسی نماییم تا بهترین طراحی را داشته باشیم؛ و یکی از چیزهایی که در طول این سال‌ها دیده‌ام همبستگی بسیار نزدیک پروتوتایپ های مجازی با نمونه‌های واقعی است
این مرحله طراحی بسیار مهم است چراکه طرحی کلی در زمینه توجیه اقتصادی تولید یک گیربکس دستی را ارائه می‌کند. توسعه چنین نرم‌افزاری هزینه بالایی دارد اما در ادامه می‌تواند منجر به صرفه‌جویی عظیم در خط تولید شود. پورشه هم به همین منظور گیربکس ۷ سرعته دستی ۹۱۱ را به همراه اولین نسل گیربکس دوکلاچه PDK توسعه داده است. روسلر می‌گوید:
ما اولین نسل PDK را به عنوان گیربکس دستی ساختیم بنابراین سخت‌افزار موجود بسیار شبیه یکدیگر است هرچند در بخش هیدرولیکی تفاوت‌های زیادی وجود دارد.
روسلر از چنین فرایندی به عنوان یک سرمایه‌گذاری بسیار بزرگ توسط پورشه در چند سال قبل نام میبرد. در واقع گیربکس PDK اولین بار در نسخه فیس لیفت از ۹۱۱ نسل ۹۹۷ در سال ۲۰۰۸ معرفی شد درحالی‌که ۹۱۱ نسل ۹۹۱ مجهز به نسخه دیگری از این گیربکس در سال ۲۰۱۱ از راه رسید. روسلر با افتخار می‌گوید حدود ۵۰ درصد فروش مدل‌های کررا GTS دیفرانسیل عقب در آمریکا از نوع گیربکس دستی هستند. به‌طورکلی پورشه‌های دستی در این کشور طرفداران زیادی دارند و با توجه به اینکه آمریکا بزرگ‌ترین بازار پورشه به شمار می‌رود بنابراین این استقبال به معنی آمار فروش بالا خواهد بود. البته هنوز هم سؤالاتی درباره اینکه میزان فروش مدل‌های گیربکس دستی پورشه در آمریکا خواهد توانست هزینه‌های توسعه آنها در درازمدت را توجیه کند یا خیر وجود دارد. فولکس‌واگن در حال حاضر گیربکس دستی از گلف است و اخیراً نیز همین کار را درباره نسل ۸.۵ فیس لیفت این خودرو انجام داده است.
اگرچه الزامی شدن قوانین بسیار سخت‌گیرانه یورو ۷ از سال ۲۰۲۵ به ۲۰۲۷ موکول شده اما ژرمن‌ها گیربکس دستی را از گلف فیس لیفت حذف کردند تا زودتر این استانداردها را رعایت کنند. در واقع عواملی همچون هزینه، آلایندگی و فروش پایین علت اصلی این تصمیم بوده‌اند. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که بسیاری از مدل‌های گلف GTI و R در آمریکا با گیربکس دستی به فروش می‌رسند. البته مقایسه فولکس‌واگن و پورشه صحیح نیست اما بسیاری از فاکتورها مشابه هم هستند و فروش نسبتاً خوب پورشه ضرورتاً به معنی توجیه اقتصادی این نوع گیربکس نیست. روسلر امیدوار است تولید خودروهای گیربکس دستی مدرن ادامه یابد. او این روزها اکثراً به کار نرم‌افزاری می‌پردازد و می‌گوید بازگشت به موضوعات مکانیکی خالص لذت‌بخش خواهد بود:
این قطعات مکانیکی برای من مثل ساعت کلاسیک هستند و همان‌طور که می‌بینیم مشتریانی هم وجود دارند که وسایل مکانیکی را دوست دارند. من امیدوارم بتوانیم در آینده نیز چنین گیربکس‌هایی را حفظ کنیم.
محمد
۱۴ اسفند ۱۴۰۲اینطوری که علم داره جلو میره ده پانزده سال دیگه میگن کم کم راننده رو از ماشین حذف کنیم ، عصر طلایی رانندگی داره به پایان میرسه ، احتمالا بین سال های ۲۰۴۰ تا ۲۰۵۰ دیگه ماشین های خودران پادشاهی کنن ، ای کاش شرایط بهتر بود تا قبل از اینکه همه چیز رباتی بشه آخرین ماشین های بنزینی درست و حسابی رو می‌تونستیم تجربه کنیم
امیر
۱۴ اسفند ۱۴۰۲نکران نباش تو ایران همه ماشینا حتی پیکان هم تو اون سال زندس
NAVID۰۰۹۸
۱۴ اسفند ۱۴۰۲کل مقاله در پاراگراف آخر خلاصه شده!!!
تنها کاری که شرکت‌ها باید بکنند اینه که روی کنترل هرزگردی با دنده دستی کار کنند چون موتورها قدرتاشون به شدت بالا رفته و دنده دستی هم قدرت مستقیم را به چرخ‌ها میده و با هر حرکت و کلاژ گرفتن و وِل کردن ، خودرو تو هر سطحی هم که باشه دریفت میکشه لاستیک دود میکنه!!!
همیشه گفتم و خواهم گفت ، لذتی که در راندن دنده دستی هست در هیچ اتوماتی نیست و البته ماشین هم بیشتر تو دست هست و البته که ۹۰٪ استهلاک و خرج کمتری نسبت به اتومات‌ها داره !!!
بهترین گیربکس‌های اتومات هم تاریخ مصرف دارند در صورتی که گیربکس دنده‌ای اگر دست کسی باشه که درست و آرام بره بیاد ، هیچگاه خراب شدن تو کارشون نیست ( گیربکس دنده‌ای شرکت‌های مطرح رو میگم ، حالا نگید پراید پژو و… بیاید مقایسه کنید ، خداشاهده با چشم دیدم تو جاده که تیبا پوسته گیربکسش شکسته بود مثل پوست هندونه و روغن‌هاش ریخته و جام کرده بود وسط بیابون تا نیسان بیاد یدکش کنه از بس کیفیت‌ها بالاست ماشالاه ماشالاه … 😂 )!!!
Taha Ayoobi
۱۴ اسفند ۱۴۰۲دستی به حال دیگه ای داره واقعا
Dark Knight
۱۴ اسفند ۱۴۰۲بستگی به ماشین داره مثلا روی بعضی ها مثل داج چلنجر یا کامارو ۸ سیلندر واقعا دنیایی لذت داره ولی در مورد اکثر ماشینا ترجیح میدم اتومات باشن
Taha Ayoobi
۱۴ اسفند ۱۴۰۲آره به مدل ماشین خیلی بستگی داره
مثلا دوج رم 3500 پرو مستر قاعدتا کسی خیلی تمایل به دستی نداره
BMW
۱۴ اسفند ۱۴۰۲حیف دنده دستی نیست خدایی🥲👌
misha
۱۴ اسفند ۱۴۰۲اگه تمام گیربکس های اتوماتیک رو کمپانی پورشه ساخت و مهندسیش رو به عهده بگیره شاید بشه با حذف گیربکس دستی کنار اومد
من تجربه‌ی مختلفی از انواع گیربکس های اتوماتیک دارم و به عنوان یه دوستدار گیربکس دستی میگم حداقل ۶۰/۷۰ هزار دلار هزینه داره خودرویی که اتوماتیک باشه و بتونه نیمچه لذتی هم داشته باشه، اگه عاشق گیربکس دستی هستین گول پدل شیفترهای خودروهای اقتصادی رو نخورین، عملکردشون جوریه که بار اول که تجربه‌ش میکنید دیگه به فکر استفاده ازش هم نمیفتین
ناجی
۱۴ اسفند ۱۴۰۲قضیه آلودگی و استاندارد و…فریبی بیش نیست، سالهاست با وارد شدن رقبای جدید در تولید خودرو و رقابتی شدن فروش در همه سگمنتها سود خالص تولید اتومبیل به حداقل رسیده و کمپانی های مختلف خودروسازی درآمد اصلی خودشونو از بخش خدمات پس از فروش کسب میکنن و اتومبیل ها جوری طراحی و تولید میشن که خریدار ناچار باشد دائما به نمایندگی ها رفت و آمد کرده و پول پرداخت کند، یکی از قسمت های بسیار جذاب اتومبیل برای کسب درآمد گیربکس های اتومات پیچیده امروزی هستند که داخلشان مملو از قطعات مصرفی مثل صفحات متعدد کلاج و ترمز و باندهای مربوطه هست که هر چند وقت یکبار بالاخره یکی از آنها خراب شده و احتیاج به تعمیر و جایگزینی پیدا می‌کنند،تولید اتومبیل با گیربکس دستی که هیچوقت خراب نمی‌شود و فقط چند سال یبار احتیاج به تعویض دیسک و صفحه دارند این درآمد عظیم را از کمپانی ها می‌گیرد، با حذف کامل گیربکس دستی در آینده ای نزدیک درآمد خودروساز ها از خدمات پس از فروش چندین برابر خواهد شد
Amir
۱۴ اسفند ۱۴۰۲دقیقا موضوع همینه ممنون از نقد خوبتون
به نظر شما چرا سایپا و ایران خودرو دارن گیربکس cvt رو وارد بازار میکنن
یه گیربکس نرمال و تقریبا میان رده اما بسیار آشغال روی پلتفرم های ایرانی
کوییک اتومات رو اگر سوار بشید اصلا لذتی نداره
بخدا من توی پراید لذت تعویض دنده و همون شتاب موتور 80 اسبی رو حس میکنم اما توی ماشین های جدید پایین رده کمپانی های داخلی هیچ لذتی حس نمیشه
شاید اومدن اینکار رو کردن تا هر سال بیای تسمه گیربکس بخری شاید این کارو کردن بلبرینگ های آشغال رو عوض کنی و هزار تا دلیل دیگه که فقط دلال ها می‌دونن
تخریب نیست اما صفحه کلاچ های داخلی روز به روز آشغال تر میشه و داره به گیربکس های خوب قدیمی آسیب می‌رسونه
و سایپا و ایران خودرو می‌خوان از این پول در بیارن و دارن اینکار رو میکنن
ایشالا موفق باشن
رضا
۱۴ اسفند ۱۴۰۲من میگم ایران خودرو و سایپا کمتر میرم سراغ ماشین بگو ، تکلوژی بالای ساخت دنده دستی دارن 😄
راستی هنوز تارا وانت به بازار نیومده ؟
محسن
۱۵ اسفند ۱۴۰۲تمامی این قوانین دستو پاگیر کار دموکراتهای آمریکا هستش که اگه قدرت رو تو دست بگیرن به بهانه های متعدد خیلی از لذت های زندگی رو از بشر میگیرن و همه چی رو پولی و مالیاتی میکنن.مثلا یکی از سیاست هاشون همینه که ماشینهای گریبگس دستی رو محدود کنن به مسابقات و رالی و باشگاهو از اینجور چیزا؛
تبلیغ هم بکنن که لذت ماشین سواری با ثبت نام در باشگاه خودرو سواران بشتابید! و برای عموم مردم هم که فقط ماشین تمام اتومات توشهری
محسن
۱۵ اسفند ۱۴۰۲خودروهای برقی رو هم بهش اظافه کنین
ارمان
۱۵ اسفند ۱۴۰۲اقا بده هفت😂