مازراتی بای‌توربو، اولین خودروی توئین توربوی تولیدی جهان

مازراتی بای‌توربو که در سال ۱۹۸۱ معرفی شد، اولین خودروی تولیدی جهان بود که از پیشرانه‌ای با دو توربوشارژر استفاده می‌کرد.

این روزها استفاده از دو توربوشارژر در بسیاری از خودروها کاملاً متداول است اما در دهه ۸۰ حتی استفاده از یک توربوشارژر هم ایده‌ای تازه محسوب می‌شد و این شیوه القای اجباری صرفاً در خودروهای اسپرتی مثل پورشه ۹۱۱ بکار گرفته می‌شد؛ بنابراین، چهار دهه پیش، القای اجباری توئین توربو حتی در حد ایده هم مطرح نبود. بااین‌حال، یک شرکت در سال ۱۹۸۱ یعنی سال‌ها زودتر از رقبا این فناوری را ارائه کرد.

مازراتی بای‌توربو، اولین خودروی تولیدی توئین توربو

در دهه‌های ۶۰ و ۷۰، مازراتی به لطف تولید خودروهای اسپرت جذاب، به برند بسیار مشهوری تبدیل شده بود. این شرکت با مدل‌هایی مثل مراک، بورا و گیبلی، در کنار نام‌هایی مثل فراری و پورشه، جزء برندهای پیشرو در بازار خودروهای پرفورمنس بود. در دهه ۸۰ اما که مازراتی به تملک دتوماسو درآمد، الخاندرو دتوماسو ایده جدیدی برای این برند ایتالیایی داشت. وی معتقد بود که مازراتی بجای تمرکز روی سوپراسپرت‌ها، باید برای جذب خریداران بیشتر، خودروهای معمولی‌تری را معرفی کند تا بتواند فروش خود را افزایش دهد. بدین ترتیب، مدل بای‌توربو خلق شد.

این خودرویی با فرم سنتی سه جعبه‌ای بود که نشانی طراحی گوه‌ای شکل خودروهای قبلی مازراتی نداشت. بای‌توربو عصر جدیدی را برای مازراتی آغاز کرد و به ستون فقرات این شرکت تبدیل شد که تا سال ۱۹۹۴ در انواع مختلفی به تولید رسید. البته ظاهر جعبه‌ای شکل بای‌توربو شبیه دیگر خودروهای زمان خود بود و تفاوت چندانی با لانچیا دلتا یا آئودی کوپه نداشت که این باعث می‌شد کاملاً با تصویر مازراتی که طی سال‌ها به‌عنوان سازنده سوپراسپرت شکل گرفته بود فاصله داشته باشد ولی وقتی کاپوت باز می‌شد، همه‌چیز تغییر می‌کرد. اینجا پیشرانه‌ای عجیب و پیشرفته قرار داشت. این یک موتور جمع‌وجور ۲ لیتری V6 بود که به دو توربوشارژر مجهز شده بود آن‌هم در زمانی که آئودی تازه با مدل کواترو که یک توربوشارژر داشت جهان را شگفت‌زده کرده بود. این پیشرانهٔ نوآورانه با کابین لوکسی همراه بود تا یک مازراتی روزمره را خلق کند.

نگاهی به پیشرانه منحصربه‌فرد مازراتی بای‌توربو

مازراتی بای‌توربو که در دسامبر ۱۹۸۱ عرضه شد، به یک موتور V6 با زاویه ۹۰ درجه مجهز بود که از دو توربوشارژر کوچک بهره می‌برد. این برای اولین بار بود که در یک خودروی تولیدی از دو توربوشارژر استفاده می‌شد و ایده‌ای بسیار جلوتر از زمان خود بود. این موتور ۲ لیتری همچنین اولین موتور تولیدی بود که از سه سوپاپ در هر سیلندر (دو سوپاپ هوا و یک سوپاپ دود) استفاده می‌کرد که البته بعداً به چهار سوپاپ در هر سیلندر مجهز شد. دو توربوشارژر این موتور به‌صورت موازی یعنی هم‌زمان باهم کار می‌کردند ولی هرکدام یک ردیف از سیلندرها را تغذیه می‌کردند. به عقیده مازراتی، دو توربوشارژر کوچک‌تر سریع‌تر از یک توربوشارژر بزرگ دور می‌گیرد و درنتیجه تأخیر توربو که در اکثر خودروهای پرخوران اولیه بشدت احساس می‌شد را کاهش می‌دهد.

قدرت معمولی

هرچند موتورهای توئین توربوی امروزی با حجم کم قدرت‌های بالایی تولید می‌کنند ولی پیشرانهٔ V6 توئین توربوی مازراتی تنها ۱۸۰ اسب بخار قدرت داشت. بااین‌حال، به لطف وزن تنها ۱۰۸۵ کیلوگرمی خودرو، بای‌توربو ظرف ۶.۵ ثانیه از صفر به سرعت ۹۶ کیلومتر بر ساعت می‌رسید و می‌توانست به حداکثر سرعت ۲۱۵ کیلومتر بر ساعت دست یابد. در سال ۱۹۸۳ اما مدل قوی‌تر بای‌توربو S معرفی شد که ۲۰۵ اسب بخار قدرت داشت. این افزایش قدرت به لطف افزایش بوست توربوها و تجهیز به دو اینترکولر حاصل شده بود که توسط دو کانال هوا روی کاپوت تغذیه می‌شدند. در سال‌های ۱۹۸۶ و ۱۹۸۷ نیز هردو نسخه به سیستم سوخت‌رسانی انژکتوری مجهز شدند و بای‌توربو i و بای‌توربو Si نام گرفتند. سیستم انژکتوری قدرت این مدل‌ها را به ترتیب به ۱۸۸ و ۲۲۰ اسب بخار افزایش داد.

ازآنجایی‌که در ایتالیا خودروهایی که حجم موتوری بیش از ۲۰۰۰ سی‌سی داشتند مشمول مالیات بر ارزش‌افزوده ۳۸ درصدی می‌شدند، بای‌توربو در دو نسخه تولید شد. نسخه‌های ۲ لیتری عمدتاً برای بازار داخلی ایتالیا در نظر گرفته شده بودند و بای‌توربو در بازارهای صادراتی ابتدا با موتور ۲.۵ لیتری و بعداً ۲.۸ لیتری عرضه می‌شد. موتور ۲.۵ لیتری در نسخهٔ کاربراتوری برای بازار آمریکا ۱۸۵ اسب بخار و برای بازار اروپا ۱۹۲ اسب بخار قدرت داشت. در سال ۱۹۸۹ نیز حجم این موتور به ۲.۸ لیتر افزایش یافت که قدرت را در آمریکای شمالی به ۲۲۵ اسب بخار و در اروپا به ۲۵۰ اسب بخار رساند.

موفقیت در بازار

هرچند بای‌توربو مازراتی را از سازندهٔ سوپراسپرت‌های جذاب به رقیبی برای خودروهای ب‌ام‌و تبدیل کرد و به گفتهٔ آزمایش‌کنندگان آن زمان رانندگی چندان آسانی هم نداشت ولی این خودرو توانست فروش مازراتی را افزایش دهد. بای‌توربو مخاطبان جدیدی را به سمت مازراتی کشاند. نسخهٔ اسپایدر این خودرو هم توسط زاگاتو ساخته شد که اولین خودروی روباز مازراتی پس از ۱۲ سال محسوب می‌شد. در این نسخه، شاسی بای‌توربو کوتاه شد و فاصلهٔ محوری از ۲,۵۱۴ میلی‌متر به ۲,۴۰۰ میلی‌متر رسید. علاوه بر این، مدل‌های اسپرت‌تر گیبلی و شمل، نسل چهارم کواتروپورته و کوپهٔ لوکس کاریف نیز همگی بر اساس بای‌توبو ساخته شدند. مجموعاً از تمام مدل‌هایی که بر اساس این پلت‌فرم ساخته شدند در طول حدود دو دهه، بیش از ۳۸ هزار دستگاه تولید شد.