مقایسه مزدا میاتای جدید و پدربزرگ 27 ساله‌اش

سال ۱۹۷۶ میلادی است و باب هال (Bob Hall) که متخصص ماشین‌های ژاپنی در مجله‌ی مخصوص خودروی Motor Trend است در پاسخ به سؤال کنیچی یاماموتو و گای آرای، رؤسای بخش تحقیق و توسعه‌ی مزدا در آن سال، که درباره‌ی محصولات بعدی مزدا پرسیده شده بود، گفت:

به نظر من شما باید یک رودستر ارزان قیمت‌تر تولید کنید… مدل‌های کنونی واقعاً از دسترس مردم عادی خارج هستند!

این صحبت شروعی بود برای طراحی و تولید Mazda MX-5، خودروی رودستری که سنت‌های قبلی را شکست و به یکی از محبوب‌ترین اسپایدرهای زمان خودش تبدیل شد!

همیشه این‌قدر سوخت ارزان نبود (البته صحبت ما درباره‌ی ایالات‌متحده هست!) و جالب است بدانید که در سال‌های ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۵، مهم‌ترین فاکتور خرید یک خودرو مصرف سوخت آن بود و متأسفانه رودسترهای آن موقع مانند یک هیولا بنزین مصرف می‌کردند؛ قیمت بالای خود رودسترها را نیز در نظر بگیرید تا «عمومی» نبودن آن‌ها را متوجه شوید!

Mazda MX-5 اما، این معادلات را کاملاً بر هم زد و نشان داد که چگونه باید یک رودستر زیبا، کم‌صرف و نسبتاً خوش‌قیمت را تولید کرد. با نسخه‌ی اولیه‌ی Mazda MX-5 میاتا که در سال ۱۹۸۹ رونمایی شد، آشنا شوید:

حال که ۲۷ سال از معرفی اولین خودرو از سری MX-5 میاتای مزدا می‌گذرد، نسخه‌ی سال ۲۰۱۶ آن با برگشت به اصول و فلسفه‌ی طراحی پدربزرگ ۲۷ ساله‌اش (!) در دسترس وب‌سایت Car and Driver قرار گرفته است تا مقایسه‌ی کاملی بین نسخه‌های اولیه و نهایی آن -تا به امروز- انجام شود.

خوشبختانه و یا باتاسف، این روزها سلیقه‌ی مردم روزبه‌روز به سمت خودروهای کشیده‌تر و در کل بزرگ‌تر متمایل می‌شود و اغلب خودروسازان نیز برای ارضا کردن این سلیقه‌ی مردم به سمت تولید خودروهایی مطابق با نیاز روز می‌کنند؛ حال اوضاع میاتای ۲۰۱۶ کاملاً برعکس است! این خودرو نه تنها نسبت به نسخه‌های سال‌های اخیرش جمع و جورتر طراحی شده، بلکه طول آن حتی از اولین نسخه‌ی خودش نیز حدود ۳/۵ سانتی‌متر (۱/۳ اینچ) کوتاه‌تر است! همچنین وزن این خودرو نیز تنها ۵۵ کیلوگرم نسبت به اولین مدل میاتا افزایش داشته که با توجه به پیشرفت‌های فنی این رودستر در طول این ۲۶ سال، واقعاً میزان کم و فوق‌العاده‌ای است!

از دیگر تغییراتی که در طول ربع قرن متوجه این خودرو شده است می‌توان به برقی شدن آینه‌ها، قفل‌ها و شیشه‌ها، اضافه شدن ۳ کیسه‌ی هوا و افزایش ۲ اینچی قطر چرخ‌های آن اشاره کرد.

جنگ‌جهانی دوم به اتمام رسیده و از اقتصاد ژاپن چیزی جز خرابه‌هایی باقی نمانده است؛ این همان نقطه‌ی تاریخی سرنوشت‌ساز ژاپن است! نقطه‌ای که مردم و رهبران این کشور دست به دست هم دادند تا پس از مدت کوتاهی تبدیل به «پرسرعت‌ترین» و «پویاترین» اقتصاد دنیا شوند. چگونه ایالات‌متحده در مقطعی به طول ۱۰ سال از این کشور عقب ماند و دیگر الگوی سایر کشورها «رؤیای آمریکایی» نبود، الگوی آن‌ها سرزمین خورشید، ژاپن، بود.

شاید نتوان اقتصاد ژاپن را در تولید «خودرو» خلاصه کرد، اما مطمئناً می‌توان اثرات آن را به‌وضوح در این صنعت مشاهده کرد؛ اثراتی که از سیاست تولیدکنندگانی چون مزدا مشخص است. هنگامی‌که آمریکا به تولید خودروهایی پر سروصدا و تشنه‌ی بنزین مشغول بود، هنگامی که انگلستان به تولید خودروهای فوق‌العاده لوکس می‌پرداخت؛ این ژاپن بود که با تولید خودروهای کم‌مصرف، همه‌پسند و باکیفیت، نظر تمام خریداران را جلب کرد!‌ ژاپن بجای تمرکز بر روی خریداران «خاص»، بر روی عمده‌ی مردم، افرادی که نه توان خرید یک خودروی انگلیسی را داشتند و نه راضی به سیراب کردن خودروی آمریکایی‌شان بودند، تمرکز کرد.

باب هال دیگر یک روزنامه‌نگار حرفه‌ای نبود، وی به یکی از برنامه‌ریزهای مزدا تبدیل شده بود. او روزی با تمام حقوق یک سالش، به یک نمایندگی Lotus سر زد و بالاخره خودروی Lotus Elan را خرید؛ خودرویی که نه برای لذت شخصی‌اش، بلکه برای مهندسی معکوس آن توسط همکارانش در مزدا خریداری شده بود! اثرات طراحی، مهندسی و چهارچوب کلی Lotus Elan کاملاً در اولین نسل MX-5 مشهود بود؛ اولین نسل میاتا با موتور ۱۱۶ اسب‌بخاری ۱/۶ لیتری‌اش، به نبرد بزرگان نرفت، به میزبانی مخاطبان عادی رفت! مخاطبانی که عاشق خودرویی مثل Lotus Elan بودند، اما توان خریدش را نداشتند!

جالب اینجا است که پس از این همه سال، هنوز مزدا شروع موفقیت سری MX-5 را فراموش نکرده است و حتی از ایده‌ی وب‌سایت Motor Trend برای مقایسه‌ی نسخه‌ی سال ۲۰۱۶ و ۱۹۹۰ میاتا، بسیار استقبال کرد! ایدئولوژی ژاپنی‌ها هنوز هم پیچیده است؛ شاید دیگر اولین اقتصاد دنیا نباشند، اما هنوز هم به اعتقاد بسیاری از فعالان اقتصادی، خورشید دنیای کسب‌وکار هر روز از سرزمینش، ژاپن، طلوع می‌کند.

موافقید تا کمی «فنی‌تر» صحبت کنیم؟ خب پس، اجازه دهید تا از میاتای ۲۶ ساله که تنها در این مدت حدود ۷۵۰۰ کیلومتر پیموده است، شروع کنیم.

حقیقتاً اگر سن و سال این خودرو را ندانید، اصلاً و به هیچ‌وجه قدمت آن را بیش از ۱۰ سال تخمین نخواهید زد؛ ۵ دنده‌ی دستی میاتای سال ۱۹۹۰ به نرمی و راحتی جا می‌افتند، خودرو به کوچک‌ترین چرخش فرمان به خوبی واکنش نشان می‌دهد و در کمال تعجب، موتور ۴ سیلندری آن در مدت زمانی بسیار کمتر از ۹.۲ ثانیه‌ای که قبلاً در مجله‌ی Motor Trend اعلام شده بود، صفر تا صدش را طی می‌کند.

در دنیایی که گربه‌های جهنمی داج (Dodge SRT Hellcats) قدرتی برابر ۷۰۷ اسب‌بخار دارند، MX-5 سال ۲۰۱۶ هیچ فرقی با یک لاک‌پشت نخواهد داشت؛ اما مزدا ترجیح داده است تا بجای یک گربه‌ی جهنمی که کمتر کسی توان خرید و استفاده‌ی از آن (از نظر سوختی) را دارد، لاک‌پشتی دست‌یافتنی‌تر را طراحی کند؛ خودرویی برای اغلب افراد جامعه!

۲۶ سال تفاوت؛ تأثیر این ۳ دهه را می‌توان به وضوح در تکامل ۲ خودروی C2 و C7 از شورلت مشاهده کرد! در سال ۱۹۹۰، موستانگ ۸ سیلندری تنها ۲۲۵ اسب بخار را به جولان وا می‌داشت، پنجره‌های برقی هنوز یک امکان «انتخابی» بودند که کمتر ماشینی به آن‌ها مجهز بود و جالب آنکه هنوز موتور مینی‌ون تویوتا در میان صندلی‌های ردیف جلوی خودرو جای گرفته بود. اما تفاوت‌های میاتای ۲۰۱۶ و ۱۹۹۰ به هیچ‌وجه به اندازه‌ی ۲۶ سال نیست؛ اگر با خط‌کش به متر کردن این خودرو بپردازیم، حتی مشخصات طولی آن نیز فرقی با نسل اولش ندارد، هنوز هم این همان میاتای جمع‌وجور و دوست‌داشتنی قبلی است؛ همان میاتایی که دستگیره‌ی در کرومی‌اش با یک انگشت باز و سقفش هم در طی چند ثانیه جمع می‌شد!

شاید میاتای سال ۲۰۱۶ از نظر فلسفه و چهارچوب کلی تفاوتی با پدربزرگش نداشته باشد، اما مطمئناً در زمینه‌ی تغییرات سانتی‌متری انقلابی به پا کرده است؛ تغییراتی بسیار کم که اصلاً به چشم نمی‌آیند، اما لذت رانندگی را چند برابر می‌کنند! موتور این خودرو به ترتیب حدود ۱.۳ و ۱.۵ سانتی‌متر به سمت پایین و عقب جابجا شده است، همچنین برای افزایش تسلط راننده به نوک خودرو و تنظیم بهتر مرکز ثقل میاتا، صندلی‌ها ضمن کاهش ارتفاع به اندازه‌ی حدوداً ۱.۷ سانتی‌متر، ۱.۵ سانتی‌متر نیز به سمت نوک خودرو مایل شده‌اند. در ضمن، در کنار تغییراتی در گلگیر ماشین، کاپوت نیز حدود ۲.۵ سانتی‌متر کاهش ارتفاع داشته است.

معمولاً با ورود نسل جدید هر خودرو علاوه بر افزایش و بهبود مشخصات فنی، امکانات رفاهی و آسایشی آن نیز دچار تغییراتی در جهت کسب رضایت بیشتر خریداران می‌شود؛ اما در میاتا چنین خبری نیست! مهندسان مزدا این‌بار بجای اضافه کردن قطعات و صرفاً سنگین‌تر کردن خودرو، در اندیشه‌ی کاهش وزن خودرو بوده‌اند. ۱۰ کیلوگرم وزن کم‌تر در یک خودرو اصلاً یک «دستاورد» راحت و معمول نیست؛ مزدا با آلومینیومی کردن گلگیرهای جلو، سپر جلو و عقب، سگدست، تغیر جنس و بافت صندلی‌های خودرو و در نهایت تغییراتی که در چرخ‌های میاتای ۲۰۱۶ ایجاد کرده، موفق به این امر شده است.

موتور ۲ لیتری میاتای ۲۰۱۶ با مشخصات ۱۵۵ اسب‌بخار و گشتاور ۲۰۰ نیوتن‌متری‌اش نسبت به نسل قبلی خود به ترتیب ۱۲ واحد کاهش قدرت و ۸ واحد افزایش گشتاور را به همراه دارد، این موتور به‌راحتی صفر تا صدش را در کمتر از ۷ ثانیه طی می‌کند.

با وجود تمام تفاوت‌های میاتای ۱۹۹۰ و ۲۰۱۶، شباهت‌های این دو خودرو نیز بسیار قابل توجه است؛ طراحی پنل جلویی، قسمت‌های پلاستیکی داخل خودرو و دسته‌دنده‌ی آن نیز که این‌چنین فریاد می‌زنند! تعویض دنده در میاتای جدید که از جعبه‌دنده‌ی ۶ تایی دستی بهره می‌برد، بسیار حساس، سریع و راحت طراحی شده است و واقعاً باید به مزدا بابت حفظ اصالت خودرو در حین بهبود و انجام تغییرات بنیادی تبریک گفت.

حفظ یک نرخ مشخص از نرم بودن رانندگی خودرو بسیار اهمیت دارد، اولین چیزی که راننده متوجه می‌شود همین است!

عقیده‌ی مزدا، بر حفظ یک تجربه‌ی نرم و راحت برای راننده است؛ حتی در اسپرت‌ترین مدل‌های میاتا! سیستم تعلیق میاتا به‌گونه‌ای طراحی شده است که سر پیچ‌های کوتاه و یا بلند، دست‌انداز و یا دیگر ناهمواری‌های جاده، خودرو همواره در اختیار راننده باشد و هیچ تکان و ضربه‌ی احتمالی متوجه راننده نباشد.

هرچند مزدا میاتا یک خودروی کانورتیبل (خودرویی که از ساختمان سقف بهره نمی‌برد) به شمار می‌آید و بیشتر بر روی خریداران و مردم عادی تمرکز دارد، جالب اینجاست که میاتا یکی از محبوب‌ترین خودروهای رانندگان ریسینگ و مسابقات محسوب می‌شود و شاید دلیل آن لذت بی‌نهایت فشار پدال گاز و شنیدن صدای خوش موتورش باشد؛ میاتای ۲۰۱۶ تنها به فشار اندکی بر روی پدال نیاز دارد تا هرگونه جاده‌ای را درنوردد.

طبق اعلام مزدا، مهندسان طراح این خودرو حداقل زمان ممکن را به آزمایش میاتا MX-5‌ سال ۲۰۱۶ در شرایط مسابقه گذرانده‌اند و تنها به کسب اطمینان از سیستم خنک‌کننده‌ی موتور و پاسخگویی ترمزها در شرایط سخت مسابقه راضی شده‌اند؛ تمام این‌ها بیش از پیش علت محبوبیت این خودرو در بین رانندگان حرفه‌ای را عجیب جلوه می‌دهد!

اگر بخواهیم که مزدا میاتا MX-5 سال ۲۰۱۶ را در چند کلمه خلاصه کنیم، مطمئناً واژگانی چون زیبا، سریع، چالاک، نرم، خوش قیمت و کم‌مصرف بسیار مناسب به نظر می‌رسند. شاید مزدا بر کلمه‌ی «اسپرت» تأکید زیادی داشته باشد، اما حقیقت این است که میاتای ۲۰۱۶ به هیچ‌وجه یک خودروی «اسپرت» به شمار نمی‌آید! به کار بردن عبارت «ماشین اسپرت» برای توصیف میاتای ۲۰۱۶ «ناکامل و ناقص» به نظر می‌رسد. شاید ۲۶ سال از معرفی و عرضه‌ی اولین نسخه‌ی مزدا میاتا MX-5 گذشته باشد، اما میاتای ۲۰۱۶ هنوز هم همان حس و حال رودستری ۲۶ سال پیش را به راننده القا می‌کند.

ممکن است که مزدا از همان اول قصد حرکت در مسیر تولید یک خودروی «اسپرت» را داشته و حقیقت امر هم همین است که میاتا در طول این ۲۶ سال پیشرفت زیادی را به خود دیده است، اما با وجود حرکت این خودرو به سمت تعاریف یک ماشین «اسپرت»، به نظر می‌رسد که در طول این سال‌ها استانداردهای یک خودروی «اسپرت» سریع‌تر از میاتا MX-5 جاده‌های پیشرفت را طی کرده است. شاید میاتای ۲۰۱۶ از قدرت و استانداردهایی که در سال ۲۰۱۶ از یک خودروی «اسپرت»انتظار داریم، بویی نبرده باشد، اما اشتباه نکنید! این اصلاً به معنی ضعف و بدی میاتا نیست، میاتا بهتر است! میاتا حس هیجان، تحسین و ماجراجویی شما را به حداکثر می‌رساند؛ از طریق اسب‌های بخارش نه، اما حس ضربه‌های باد بر روی صورتمان هنگام رانندگی با این زیبای چالاک و البته نرم، مطمئناً هر راننده‌ی عادی و معمولی را عاشق خود می‌کند.

مزدا میاتای سال ۲۰۱۶ خودروی یک «راننده‌ی خوب» است، نه خودرویی برای مسابقات درجه اول!

توجه: اعداد ذکر شده در این جدول در برخی از موارد نسب به مقاله به دلیل تفاوت در خودروها، متفاوت هستند.
منابع:

وب‌سایت CarAndDriver

ویکی‌پدیا انگلیسی

ویکی‌پدیا فارسی