یادی از RX-7، افسانهٔ وانکل مزدا

وقتی بحث پیشرانه‌های وانکل یا دوار می‌شود، قطعاً اولین خودرویی که به ذهن متبادر می‌شود مزدا RX-7 است. تعدادی کمی از خودروها در طول تاریخ به‌اندازهٔ RX-7 با قوای محرکهٔ خود ارتباط نزدیکی داشته‌اند. از زمان عرضهٔ این ماشین در سال ۱۹۷۸ به‌عنوان اولین خودروی اسپرت تولید انبوه مزدا تا آخرین سال تولید یعنی ۲۰۰۲، مزدا RX-7 پیشرانه‌های وانکل را در کانون توجه قرار داد و از آن به‌عنوان یک ویژگی منحصربه‌فرد در مقایسه با رقبا استفاده کرد. RX-7 در طول سه نسل ۸۱۱,۶۳۴ دستگاه فروش داشت که بیش از هر خودروی وانکل دیگری بود؛ اما راز این موفقیت چه بود؟ خب RX-7 ترکیبی از عواملی مثل لذت رانندگی، طراحی جذاب و پیشرانهٔ وانکل بود. حال در سالی که مزدا سالگرد صدسالگی خود را جشن گرفته است، ما هم قصد داریم مروری داشته باشیم بر این کوپهٔ بی‌نظیر ژاپنی.

نسل اول، FB

تولید از ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۵

نسل اول RX-7 در سال ۱۹۷۸ در ابتدا در ژاپن و یک سال بعد در اروپا عرضه شد. با وزن تنها یک تن، این ماشین در ابتدا به یک پیشرانهٔ ۱.۱ لیتری دو روتوره مجهز شده بود که بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ اسب بخار قدرت داشت. با ترکیب موتور جلو/وسط، توزیع وزنی نزدیک به ۵۰-۵۰ و انتقال قدرت محرک عقب، به‌راحتی می‌توان فهمید که چرا RX-7 سریعاً به خودروی محبوبی تبدیل شد. این ماشین هندلینگ شگفت‌انگیزی را ارائه می‌کرد و ارتباط ویژه‌ای بین راننده و خودرو برقرار می‌کرد. RX-7 همچنین بالاتر از کلاس قیمت خود قرار داشت خصوصاً زمانی که نسخهٔ توربوشارژ ۱۶۰ اسب بخاری در ژاپن و نسخهٔ ۱.۳ لیتری انژکتوری در ایالات‌متحده عرضه شد. نسل اول این خودرو با فروشی بیش از ۴۷۰ هزار دستگاه، موفق‌ترین نسل RX-7 بود.

نسل دوم، FC

تولید از ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۲

نسل دوم RX-7 با طراحی الهام گرفته از پورشه و بهبودهای فنی مثل استفاده از توربوشارژر و سیستم تعلیق پویای مزدا (DTSS)، حرف‌های بیشتری برای گفتن داشت. در این نسل مزدا دریافت که سیستم تنفس پرخوران به لطف ویژگی‌های جریان اگزوز موتورهای وانکل، برای این پیشرانه‌ها بسیار مناسب بوده و در تقویت گشتاور در دورهای میانی بسیار مؤثر است. هرچند پیشرانهٔ استاندارد نسل دوم RX-7 در همهٔ بازارها موتور ۱.۳ لیتری 13B با ۱۵۰ اسب بخار قدرت بود اما بعداً نسخهٔ توربوشارژ آن با ۱۸۰ اسب بخار و بعداً ۲۰۰ اسب بخار قدرت هم ارائه شد. نسخهٔ توربوشارژ ۲۰۰ اسبی ظرف تنها ۶ ثانیه از صفر به سرعت صد کیلومتر بر ساعت می‌رسید و توانایی دستیابی به حداکثر سرعت ۲۴۰ کیلومتر بر ساعت را داشت. RX-7 FC تنها نسلی بود که علاوه بر کوپه، در نسخهٔ کابریولت هم ارائه شد. مجموعاً مزدا بیش از ۲۷۰ هزار دستگاه از نسل دوم این کوپهٔ اسپرت را به فروش رساند.

نسل سوم، FD

تولید از ۱۹۹۲ تا ۲۰۰۲

نسل سوم و آخر RX-7 که در سال ۱۹۹۲ به بازار آمد، وضعیت آن‌را به‌عنوان یک خودروی پرفورمنس واقعی تثبیت کرد. این موضوع بیشتر به خاطر دو توربوشارژر متوالی جدید آن بود که خروجی پیشرانهٔ 13B را به ۲۴۰ اسب بخار افزایش داد. بسیاری از طرفداران، نسل FD را دارای بهترین هندلینگ در بین سه نسل آن می‌دانند. همچنین نیازی به گفتن نیست که این نسل سریع‌ترین نسل RX-7 هم محسوب می‌شد زیرا ظرف ۵.۳ ثانیه از صفر به سرعت صد کیلومتر بر ساعت می‌رسید و توانایی دستیابی به حداکثر سرعت ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت را داشت. به لطف این شتاب و سرعت، این کوپهٔ ۱۳۰۰ کیلوگرمی به لیگ خودروهای اسپرت سطح بالا راه یافت. متأسفانه به دلیل مقررات آلایندگی، در سال ۱۹۹۶ عرضهٔ RX-7 در اکثر کشورهای اروپایی متوقف شد اما مزدا به تولید آن برای دیگر بازارها همچنان ادامه داد و قدرت آن در سال پایانی تولید یعنی ۲۰۰۲ به ۲۸۰ اسب بخار رسید. تا آن سال بیش از ۶۸ هزار دستگاه از نسل سوم RX-7 به فروش رسید و سپس روح آن در RX-8 که در سال ۲۰۰۳ به بازار آمد همچنان زنده ماند.

آینده

هرچند مزدا همواره در تاریخ خود به استفاده از موتورهای وانکل متعهد بوده است اما متأسفانه این شرکت ژاپنی دیگر از این موتورها استفاده نمی‌کند. تا چند وقت پیش گفته می‌شد شاید در RX-9 بار دیگر موتورهای وانکل زنده شوند اما طبق ادعای منابع نامعلومی، مزدا قصد دارد در این کوپهٔ اسپرت جدید از یک پیشرانهٔ شش سیلندر خطی استفاده کند. بااین‌حال احتمالاً در کراس‌اوور MX-30 که به‌تازگی معرفی شده است، از یک موتور وانکل کوچک به‌عنوان افزایش‌دهندهٔ بُرد استفاده شود.