شاید در ظاهر، خرید تایرهای گران قیمت و رینگهای اسپرت، اسراف پول به نظر رسد؛ اما مهندسی خودرو و علم فیزیک ثابت کرده است که این تجهیزات، میتوانند برای بهبود رانندگی بسیار مفید باشند. رانندگان حرفهای، بیشتر از آنکه به دنبال خودروی قویتر با اسب بخار بالاتر باشند، حاضر به پرداخت هزینه برای لاستیکهای باکیفیت و رینگهای بزرگ سبک وزن هستند.
نقش لاستیک در تجهیزات فنی خودرو
برای درک اهمیت تایر، ابتدا سراغ اعداد حک شده روی لاستیک خودرو میرویم. عدد سه رقمی در سمت چپ، پهنای تایر برحسب میلیمتر را نشان میدهد. عدد دوم دورقمی است و فاق لاستیک را به نسبت پهنای تایر مشخص میکند. مثلا، ۳۵ درصد از ۲۵۵ میلیمتر، یعنی فاق لاستیک ما ۸۹/۲۵ میلیمتر است. عدد سوم رینگ مناسب تایر را برحسب اینچ نشان میدهد.
روی لاستیک، یک حرف هم وجود دارد که ساختار داخلی تایر و نوع چیدمان لایههای داخل آنرا مشخص میکند. تقریبا تمام لاستیکهای موجود برای خودروهای امروزی، دارای حرف R برای نوع رادیال هستند. حرف B برای لاستیک بایاس و حرف D برای دایاگنال بایاس استفاده میکند.
تایر ماشین از لایه های مختلف ساخته شده است، به مجموع این لایهها، کارکَس (Carcass) یا لاشه لاستیک گفته میشود که دارای الیاف فولاد و پلیستر است. آنچه ما به عنوان لاستیک یا کائوچو میشناسیم، روی کارکَس قرار میگیرد. در تایرهای بایاس، لایههای داخلی به حالت ضربدری روی هم هستند اما در مدل رادیال، زاویهی ۹۰ درجه دارند.
عدد بعدی که روی تایر نوشته شده، وزن استانداردی است که هر حلقه لاستیک خودرو می تواند تحمل کند. برای رسیدن به مفهوم این عدد، یک جدول ویژه و استاندارد برای تمام تایرها وجود دارد. مثلا کد ۹۸ به معنی ۷۵۰ کیلوگرم است.
حرف انگلیسی بعدی، نهایت سرعت مجاز قابل استفاده برای رانندگی را نشان میدهد. مثلا، W نشانهی ۲۷۰ کیلومتربرساعت و حرف Y معادل ۳۰۰ کیلومتر برساعت است.
روی لاستیک های مخصوص مسابقه، میزان تریدویر (Treadwear) یا کیفیت عاج هم نوشته شده که توضیحی برای سختی یا نرمی تایر است. تریدویر، چسبندگی تایر به سطح جاده را نشون میدهد و به راننده اجازه می دهد تا با سرعت بالاتر، از پیچ های تند عبور کند. به بیان سادهتر، هرچه عدد مربوط به تریدویر کمتر باشد، نرمی لاستیک بالاتر، چسبندگی بهتر و البته استهلاک تایر بیشتر میشود. عبارت اختصاری برای توضیح این خاصیت، UTQG است مخفف Uniform Tire Quality Grading به معنی درجهبندی یکسان کیفیت تایر. خودروهای خانوادگی، معمولا UTQG برابر با ۴۰۰ یا ۵۰۰ دارند؛ درحالیکه مدلهای مسابقهای با عدد ۱۰۰ یا ۲۰۰ تولید میشوند.
عدد UTQG یا همان سختی عاج لاستیک ، واحد اندازهگیری یا استاندارد مشخص ندارد. سازندهی لاستیک براساس آزمایش های محرمانه خود، UTQG را تعیین می کند. درواقع تریدویر، طول عمر لاستیک و چسبندگی را رو به صورت حدودی و نمادین نشان می دهد..
اهمیت چرخ در تجهیزات فنی خودرو
طبیعتا هرچه رینگهای نصب شده سبکتر باشند، برای سرعت گیری و شتاب بهتر هستند؛ اما ابعاد چرخ هم نقش مهمی در خودروهای امروزی دارد.
چرخ به دلیل گردش مداوم هنگام حرکت و اثر گریز از مرکز، روی فرمان پذیری خودرو تاثیرگزار است. به همین دلیل، چرخ های سنگین فولادی، نه تنها انرژی هدر میدهند، بلکه باعث اتلاف قدرت موتور و کاهش فرمان پذیری میشوند. به همین دلیل رینگهای بزرگ و سبکوزن در مقابل اثر گریز از مرکز بهتر عمل می کنند و برای بهبود فرمان پذیری مفید هستند. پس نصب رینگهای اسپرت و سبک وزن (آلومینیوم یا فیبرکربن) روی خودرو، مشابه تقویت پیشرانه عمل میکند.
افزایش پهنای تایر، سطح تماس لاستیک با جاده را افزایش میدهد و فرمانپذیری را بهتر میکند؛ اما با کمی کاهش فشار باد تایر هم میتوان به این هدف رسید. البته واضح است که تایرهای بیباد، قادر به تحمل وزن خودرو نیستند و به دلیل اصطکاک بالا با سطح جاده، داغ و بلااستفاده میشوند. تایرهایی که بیش از اندازه داغ شوند، چسبندگی با سطح مسیر را از دست میدهند. به همین دلیل، لاستیکهای گرانقیمت مناسب خودروهای مسابقهای، قادر به حفظ کیفیت عملکرد (چسبندگی) خود در شرایط دمایی بالا هستند.
فناوری ساخت چرخ، دیگر موضوع مهم در بحث فرمانپذیری خودو است. وقتی چرخ به شکل غالب ریزی شده تولید شود، وزن بالا و ساختار غیریکنواخت (از نظر مولکولی) دارد؛ اما رینگ اسپرت فورج کاری شده که بعد از غالب گیری، تراشکاری شود، علاوهبر ساختار یکنواخت، وزن کمتر و استقامت بالاتر دارد.
تقسیم وزن داخل چرخ هم برای رینگهای اسپرت مسابقهای، به شکلی هوشمندانه رعایت میشود. تولیدکننده سعی میکند تا بخش مرکزی رینگ، سنگینتر و قسمتهای حاشیهای سبکتر باشند تا گردش چرخ و تاثیر منفی گریز از مرکز، بهبود یابد.
جرمیا بورتون، کارشناس فنی دونات مدیا (Donut Media) که خود رانندهی تست مدلهای مسابقهای است، در یک ویدئوی آموزشی، آزمایش جالبی برای بررسی تاثیر اندازهی چرخ و فشار تایر بر عملکرد فنی خودرو انجام میدهد. او با استفاده از دو مدل لاستیک مشابه ساخت فالکن (Falken) روی چرخهای ۱۷ و ۱۸ اینچ، سه نوع فشار باد مختلف را برای رانندگی در مسیری دایرهای، بررسی میکند. بر این اساس، در حالتی که سرعت قابل پیمایش بیشتر باشد، فرمانپذیری و امکان گذر سریع از پیچ، بهتر است.
آزمایش دونات مدیا به خوبی نشان میدهد که تایرهای با فشار باد کمتر، چسبندگی بهتری دارند و به راننده اجازه میدهند تا پیچهای تند را با سرعت بیشتری طی کند. همچنین، چرخهای بزرگ و سبکوزن ۱۸ اینچ هم در مقایسه با رینگ ۱۷ اینچ مورد استفاده در این آزمون، عملکرد بهتری داشتند. در نهایت با زمانگیری یک دور پیست، اهمیت رینگهای اسپرت برای رانندگی حرفهای، ثابت میشود.
NAVID۰۰۹۸
۲۰ بهمن ۱۴۰۰چیزی که میشه در تفاوت لاستیکها احساس کرد ( سواری ، ترمز ، هندلینگ )
به شخصه ، لاستیک کرهای هانکوک را برای تمام خودروها پیشنهاد میدهم و اگر میخواهید کمتر خرج کنید و ایرانی بخرید ، فقط کویرتایر بخرید و باقی لاستیکهای ایرانی به معنی واقعی کلمه بُنجُل هستند ، بخصوص بارز !
محمدرضا اشتری - دبیر سایت پدال
۲۰ بهمن ۱۴۰۰بهترین لاستیک ایرانی تا جایی که من تحقیق کردم و سالها مدلهای مختلف روی ماشین داشتم،
یزد تایر (مرکوری) بود
مهدی موتور
۲۰ بهمن ۱۴۰۰مرکوری اکت وان👺🤡
SS
۲۰ بهمن ۱۴۰۰تجربه من هم از یزدتایر (گل اسکای فابریک روی سراتو) خوب بوده
تایرهای نسبتا نرم و خوبی بودن و عمر مناسبی هم داشتن. وقتی با میشلن پرایمسی عوض کردم ماشین فقط یه مقدار نرمتر شد. البته صدای میشلن خیلی کمتر و ترمزگیریش بهتر هست ولی خب این موارد در مقایسه لاستیک تابستونی با چهار فصل طبیعی هستن.
MAHDI
۲۰ بهمن ۱۴۰۰با جناب اشتری موافقم
منم با تجربه ای که داشتم از یزد تایر مدل مرکوری رضایت خیلی بیشتری نسبت به بارز و ایران تایر دارم ، هر 3 تاشو سایز 205 داشتم
دانیال
۲۰ بهمن ۱۴۰۰بچه های آژانس ما همگی بارز استفاده میکنن و راضی هستن ، اما من به لاستیک ایرانی نمیتونم اعتماد کنم زیر پرایدم از اول فقط دانلوپ ژاپن ، فالکن تایلند و فالکن ژاپن انداختم ، بیشتر از دوبرابرِ لاستیکهای ایرانی هزینه ش میشه اما نرمی ماشین ، ترمز گیری ، دیرتر خراب شدن جلوبندی ، و حتی هندلینگ ماشین من با ماشین بقیه ی همکارام ملموس هستش ، و مهمتر از همه چیز خیالم تو جاده ( از بابت لاستیک ) راحته چون تا وقتی پراید دارم خیلی حساس ( و شاید ترسو ) هستم ماشین ایرانیه دیگه😁
زیزیگولو
۲۰ بهمن ۱۴۰۰البته رینگهایی که ظاهر شیکی دارن ولی تقلبی هستن خیای زیاده و تازه فروشنده های متقلب به اینم اکتفا نمیکنن و لاستیکهای تاریخ گذشته رو هم همراه این رینگهای تقلبی میفروشن به افرادی که زیاد از این چیزا سر در نمیارن و وارد نیستن !!! …… من بارها دیدم که علاوه بر ترکیدن این لاستیکهای تاریخ مصرف گذشته حتی این رینگهای تقلبی هم قبل از لاستیک میترکن و حادثه آفرین میشن مخصوصاً تو سرعتهای بالا
زیزیگولو
۲۰ بهمن ۱۴۰۰البته رینگهایی که ظاهر شیکی دارن ولی تقلبی هستن خیلی زیاده و تازه فروشنده های متقلب به اینم اکتفا نمیکنن و لاستیکهای تاریخ گذشته رو هم همراه این رینگهای تقلبی میفروشن به افرادی که زیاد از این چیزا سر در نمیارن و وارد نیستن !!! …… من بارها دیدم که علاوه بر ترکیدن این لاستیکهای تاریخ مصرف گذشته حتی این رینگهای تقلبی قبل از لاستیک میترکن و حادثه آفرین میشن مخصوصاً تو سرعتهای بالا
کیان
۲۰ بهمن ۱۴۰۰میشلن واقعا بهتره، دوامش خیلی بیشتر از هانکوک هست، هانکوک به قول معروف پاک کن هست گوشتش نرمتر هست ولی همین نرمی دوامش و کم میکنه
ولی میشیلن خب گرونتر هست و کمیابتر خصوصا تو این شرایط پیدا کردنش با تاریخ خوب سخته
میشیلن سایزش انگار از سایز هانکوک یه سایز بالاتر هست همینجوری تو سایز برابر
Iman99
۲۴ بهمن ۱۴۰۰آره میشلن بهترین هست از همه نظر
میشلن فرانسه و آلمان هست
تو لاستیک های آفرود هم گودیر و بی اف گودریچ امریکایی بهترینش هستن
تو رینگ ها هم بهترینشون بازم از شرکت های اروپایی یا امریکایی هست
تولید کننده های دیگه ای هم هستن ولی به پای اینهایی که گفته شد نمیرسن
محمد امین
۲۰ بهمن ۱۴۰۰واقعا عالی بود ، دم آقای اشتری گرم خیلی خوب ترجمه شده بود و خیلی کامل
درکل تایر های در هر سطح تکنولوژی بسیار پیچیده محسوب میشن ، مثلا شرکت پیرلی برای تأمین و توسعه تایر های خودرو های فرمول یک ، چند صد ملیون دلار و گاها بیشتر هزینه میکنه .. البته تایر های ریسینگ برای خودرو های کلاس gt3 و کلاس lmp هم که توسط میشلن ساخته میشن بسیار های تک هستن و توانایی تحمل شرایطی رو دارن که تایر های معمولی سوپرکار ها اصلا بهش نزدیک هم نمیشه حتی چندین سال بعد
محمدرضا اشتری - دبیر سایت پدال
۲۰ بهمن ۱۴۰۰ممنونم سلامت باشید :)
قاسم
۲۰ بهمن ۱۴۰۰اکثر لاستیکهایی که رینگ فروشی ها می فروشند فاسد هستن و باید خیلی مواظب بود
M.Kkarimi
۲۰ بهمن ۱۴۰۰RB18 ، خودروی جدید ردبول برای فصل 2022 رونمایی شد !
لطف کنید پوشش بدید 🙏🙏🙏
محمدرضا اشتری - دبیر سایت پدال
۲۱ بهمن ۱۴۰۰فقط چند تا عکس هست که خودتون حتما دیدین
اگر مقالات فنی و نوآوری مهندسی داشته باشه، حتما مقاله اختصاصی منتشر می شه
کافر مقدس
۲۱ بهمن ۱۴۰۰اون کامارو هنوزم ارزش خرید بالایی داره
Farzad
۲۱ بهمن ۱۴۰۰من همیشه به ماشین به عنوان یک موجود زنده نگاه میکنم ، همونطور که پا قلب دوم آدمه چرخ هم قلب دوم ماشینه و البته لاستیک ها هم کفش هاشن که خیلی مهم هستن .
Delphian
۲۲ بهمن ۱۴۰۰ممنون جناب اشتری.. .
از این دست ویدئوها کاربردی هستند و مورد نیاز. ..
/ // موفق باشبد.