صنایع نظامیصنایع هوایی

نگاهی به موشک های کروز: مشخصات فنی، برد و هر آنچه باید دانست

در سال‌های اخیر موشک های کروز بیش از هر زمان دیگری در عرصه جنگ‌ها مطرح شده‌اند اما این موشک ها چه مشخصاتی دارند و برد آن‌ها چقدر است؟


موشک ها و هواپیماهای سرنشین دار معمولاً شبیه یکدیگر به نظر می‌رسند چراکه هر دو جزو ماشین‌های پرنده‌ای هستند که با حداکثر کارایی و آیرودینامیک طراحی می‌شوند. در ناوگان هوایی ارتش آمریکا، لاکهید F-104 استارفایتر به دلیل طراحی کم‌عرض و شبیه موشک خود با نام مستعار موشک متحرک و مردی در داخل آن شناخته می‌شود. با این تفاسیر شاید فکر کنید موشک های کروز از همان پیشرانه‌های هواپیماها استفاده می‌کنند. این موضوع تا حدود زیادی صحیح است چراکه پیشرانه‌های جت موشک های کروز در بسیاری از هواپیماهای نظامی نیز بکار رفته‌اند هرچند باید این نکته را به یاد داشت که هریک از آن‌ها برای اهداف متفاوتی طراحی شده‌اند و به روش متفاوتی هم پرواز می‌کنند. البته که از نظر ابعاد و وزن نیز تفاوت‌های فاحشی بین موشک های کروز و هواپیماها وجود دارد. در این مقاله پیشرانه برخی از موشک های کروز و همچنین مشخصات و برد آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.

همچنین بخوانید: مقایسه موتورهای رم جت و اسکرم جت؛ مشخصات، تفاوت‌ها و هر آنچه باید دانست

V-1 آلمان، اولین موشک کروز جهان

انواع مختلفی از پیشرانه جت وجود دارد و اولین موشک کروز دنیا از یک پیشرانه جت خلاقانه در دوران خود استفاده کرده بود. این موشک که V-1 نام داشت توسط ژرمن‌ها تولید شد و به پیشرانه پالس جت مجهز بود. البته نام اصلی موشک V-1 فیسلر Fi-103 است. این موشک اولین بار علیه لندن و در سال ۱۹۴۴ بکار گرفته شد و پیشرانه آن نیروی پیشران ۲۹۳۶ نیوتونی تولید می‌کرد تا حداکثر بردش به حدود ۲۴۱ کیلومتر برسد. همین برد محدود به شدت روی عملکرد موشک تأثیر می‌گذاشت زیرا توانایی رسیدن به اهداف خود را نداشت هرچند تحقیقات بعدی روی بهبود برد آن متمرکز شد. نهایتاً این موشک می‌توانست به برد ۴۰۲ کیلومتری برسد هرچند بازهم کاربردی نبود چراکه فاصله برلین تا لندن حدود ۹۳۰ کیلومتر است و امکان هدف قرار دادن پایتخت انگلستان از برلین میسر نبود. البته ژرمن‌ها موشک V-1 را از فرانسه پرتاب می‌کردند تا اهداف خود را تخریب نمایند. اولین موشک کروز دنیا می‌توانست با حداکثر سرعت ۶۶۸ کیلومتر در ساعت پرواز کند و امکان پرتاب آن از بمب‌افکن‌های هینکل ۱۱۱ وجود داشت. این امر باعث شده بود V-1 شهرهای دیگر همچون آنتورپ بلژیک نیز را مورد هدف قرار دهد. پس از V-1 بود که یک موشک مهم دیگر با نام V-2 که از نوع موشک های بالستیک بود توسط ژرمن‌ها تولید شد.

مقایسه موشک های کروز و بالستیک قاره‌پیما

طولی نکشید موشک هایی معرفی شدند که عملکردی بسیار بهتر از اولین موشک های کروز آلمانی داشتند. در دهه بعدی پس از جنگ جهانی دوم و در سال ۱۹۵۹ ارتش آمریکا موشک اطلس را رونمایی کرد که همچنان رکورد جهانی گینس برای بیشترین برد را در اختیار دارد. این موشک می‌تواند به برد قابل‌توجه ۱۶۶۶۸ کیلومتر دست یابد. البته باید دانست موشک اطلس از نوع کروز نبوده بلکه از نوع موشک بالستیک قاره‌پیما محسوب می‌شود. باید دانست موشک های کروز در داخل جو زمین حرکت می‌کنند و ارتفاع کمی از سطح زمین دارند درحالی‌که موشک های بالستیک قاره‌پیما در فضا حرکت کرده و پس از نزدیک شدن به هدف مدنظر شروع به کاهش ارتفاع کرده و با هدف نهایی خود برخورد می‌کنند.

نکته دیگر اینکه موشک های بالستیک قاره‌پیما از پیشرانه راکت استفاده می‌کنند درحالی‌که موشک های کروز به پیشرانه جت مجهز هستند. استفاده از مسیرهای نزدیک به زمین و استفاده از ژیروسکوپ و تکنولوژی جی‌پی‌اس باعث شده تشخیص و رهگیری موشک های کروز تا حدی دشوار باشد هرچند همین موضوع روی برد آن‌ها تأثیر دارد و موشک های کروز اغلب برد عملیاتی پایین‌تری نسبت به انواع بالستیک خواهند داشت. بنا به همان دلایلی که ذکر شد، قابلیت تخریب موشک های کروز نیز کمتر خواهد بود. در ادامه به برخی از ترسناک‌ترین و مشهورترین موشک های کروز و برد آن‌ها خواهیم پرداخت.

استورم شادو

یکی از مشهورترین موشک های کروز دنیا استورم شادو نام دارد که سال ۱۹۹۷ معرفی شد و اولین بار نیروی هوایی بریتانیا در سال ۲۰۰۴ آن را خریداری کرد. این موشک محصول مشترک بریتانیا و فرانسه بوده و ایتالیا نیز برخی قطعات آن را تأمین کرده است. استورم شادو از پیشرانه میکرو توربو TRI-60-30 استفاده می‌کند و می‌تواند به حداکثر سرعت حدود ۹۶۵ کیلومتر در ساعت دست یابد. برد این موشک بسته به نسخه سفارش داده شده فرق می‌کند به گونه‌ای که نسخه AP فقط ۱۴۰ کیلومتر برد دارد درحالی‌که برد یکی دیگر از نسخه‌های آن به ۵۵۰ کیلومتر می‌رسد. نسخه‌ای از استورم شادو در اختیار نیروی دریایی قرار دارد که می‌تواند تا مسافت ۱۴۰۰ کیلومتر را طی کند. این موشک را می‌توان از زیردریایی‌ها یا ناوهای جنگی شلیک کرد. موشک موردبحث طول ۵ متری دارد و یکی از سلاح‌های جنگنده رافال، تایفون، میراژ ۲۰۰۰ و تورنادو محسوب می‌شود.

تاماهاوک

موشک کروز تاماهاوک آمریکا یکی دیگر از انواع مشهور و قدیمی مورد استفاده در دنیاست. این موشک از سال ۱۹۸۳ تاکنون در نسخه‌های مختلفی تولید می‌شود و در عملیات طوفان صحرا بکار رفته است. در طول چند دهه اخیر، موشک تاماهاوک به خاطر برنامه‌های بهبود مداوم بسیار مرگبارتر شده و از تکنولوژی پیشرفته‌ای سود برده است. جدیدترین نسخه از تاماهاوک در سال ۲۰۲۰ تولید شده است. خانواده موشک تاماهاوک به حدی کاربردی بوده که ارتش آمریکا می‌خواهد از آن تا سال ۲۰۴۰ و سال‌های بعدی نیز استفاده کند. موتور راکت ARC MK 135 و توربوفن F415 ویلیامز در تاماهاوک بکار رفته است. این موشک در دسته موشک های کروز برد بلند قرار می‌گیرد و برد آن به حدود ۲۴۱۴ کیلومتر می‌رسد. حداکثر سرعت موشک تاماهاوک نیز حدود ۸۸۵ کیلومتر در ساعت اعلام شده است.

3M-54 کالیبر

موشک 3M-54 کالیبر روسیه یکی دیگر از انواع کروز مرگبار در دنیاست که طول ۸.۸ متری دارد و تولید آن از سال ۲۰۰۴ آغاز شده است. از جمله مدل‌های متنوع موشک کالیبر می‌توان به نسخه 3M54-E اشاره کرد که به عنوان موشک ضد کشتی طراحی شده است. برد این موشک بین ۲۲۰ تا ۳۳۰ کیلومتر بوده و از سیستم جالبی برای حرکت آن استفاده می‌شود. یک پیشرانه توربوجت در خانواده موشک کالیبر بکار رفته که اگرچه طراحی استانداردی دارد اما برای افزایش اثرگذاری موشک، از یک بوستر ثانویه استفاده شده تا سرعت آن به فراتر از سرعت صوت برسد. در نوامبر ۲۰۲۴ گزارش شد که توانایی‌های موشک کالیبر مشابه موشک تاماهاوک آمریکاست. تحقیقات بریتانیا نشان داده که خطر موشک کالیبر را نباید دست‌کم گرفت هرچند سابقه کارایی موشک تاماهاوک احساس‌برانگیزتر است.

میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۲۷ رای

شاهین احمدزاده

نویسنده و مترجم مجله "پدال"

مطالب مشابه

‫۱۹ دیدگاه‌ها

  1. BlackWing

    ۱۱ اسفند ۱۴۰۳
    سوابق: (1440 ديدگاه)

    سال ۲۰۰۱ و دقیقاً چند روز بعد از حملات ۱۱ سپتامبر ارتش امریکا موقعیت اوسامه بن لادن رو شناسایی کرد و نیروی دریایی چند فروند موشک تاماهاک به موقعیت دقیق بن لادن از دریای عمان شلیک کرد
    اما بخاطر سرعت پایین موشک ها و فاصله زیادی که وجود داشت ، بن لادن و اعضاش اونجا رو ترک کرده بودن

    موافقم 13
    مخالفم 10
  2. datsun

    ۱۱ اسفند ۱۴۰۳
    سوابق: (4027 ديدگاه)

    درود دوستان اهل فن آیا آمریکا موشکی رقیب با مشخصات اورشنیک روس داره چون بعد از عملایتی شدن این موشک غرب و اروپا به شدت از مواضع خودشون عقب کشیدن،

    موافقم 15
    مخالفم 9
    1. حسن

      ۱۱ اسفند ۱۴۰۳
      سوابق: (2309 ديدگاه)

      هیچ کدوم عقب نکشیدن امروز پارلمان اروپا پرداخت 20 ملیارد یورو کمک تسلیحاتی به اکراین را تایید کرد و المان هم بالاخره از لاک ترس اومد بیرون و مجوز ارسال موشک را داد و قراره موشک به اکراین بده
      این موشک سرعتش زیاده و ره گیریش مشکله نیاز به رقیب نداره نیاز به سامانه پدافندی داره که رهگیریش کنن در جنگ برخورد 30 درصد تا 40 پرتابه ها به هدف امری عادیه اینم نهایت ده درصد پرتابه ها را شامل بشه که با این هزینه ی ساخت و مشخصات روسها خودشون هم دلشون نمیاد پرتابش کنن چون هزینه ساختش بسیار بالاست به امریکا هم بردش نمیرسه
      مشکل امریکا با زلنسکی اینه که نفر ندارن بجنگن کمبود نیرو اروپا هم حاضر نیست نفر به اکراین بده برا همین کمک تسلیحاتی تنها کافی نیست باید علمای واتیکان دستور جهاد نکاح بدن همه برن بجنگن
      متاسفانه بقیه ادیان مثل اسلام جاذبه های دینی ندارن

      موافقم 13
      مخالفم 21
      1. محمد

        ۱۱ اسفند ۱۴۰۳
        سوابق: (1575 ديدگاه)

        ۲۰ میلیارد دلار هزینه یک ماه دولت روسیه برای جنگ هست.
        آمریکا به تنهایی تا الان که ۳۶ ماه از شروع جنگ اوکراین گذشته ۳۵۰ میلیارد دلار کمک کرده.
        ترامپ آدم عاقلی هست و رو اسب پیر و شکسته خورده اوکراین شرط نمی بنده.
        اون احمق هایی که می گفتن روسیه داره شکست می خوره کجا هستند؟
        اگر کملا‌ هریس هم رئیس جمهور می شد و قاطعانه از اوکراین حمایت می کرد باز هم اوکراین شکست می خورد.
        ترامپ یک ماه اومده ولی تصرفات‌ روسیه از ۳ سال پیش شروع شد و تا الان ادامه داره.
        پس بایدن نتونست جلوی روسیه رو بگیره و فقط سرعت پیشروی اش را کم کرد.

        موافقم 13
        مخالفم 11
        1. حسن

          ۱۲ اسفند ۱۴۰۳
          سوابق: (2309 ديدگاه)

          شما کامنت دوستمون را بخون جواب من مرتبط با اونه
          گفته غرب با دیدن موشک اورشنیک روسی از مواضع خودش عقب نشینی کرد منم گفتم اینجوری نیست همین امروز این تصمیمات حمایتی را گرفتن
          هیچ بحثی در مورد بودن یا نبودن امریکا نبود از نظر من اروپا بدون امریکا حتی یک کشتی تجاری هم از دریاها نمیتونه رد کنه

          هیچ احمقی نگفت روسیه داره شکست میخوره گفتن فرو رفتن تو باتلاق اکراین برا روسیه از شکست بدتره
          تحلیل پوتین سه ماه جنگ بود الان داره میره برا سال چهارم این ضربات مهلک اقتصادی میزنه به روسیه
          37 ملیون در مقابل 150 ملیون
          300 هزار نظامی در مقابل 900 هزار نظامی فعال و 2 ملیون نظامیه ذخیره
          گلوبال فایرپاور هم گفته روسیه انی نبود که فکر میکردیم
          شکست این کشور در فتح سریع اوکراین، بسیاری را بر آن داشت تا نظر خود را در مورد توانایی نظامی این کشور مورد بازنگری قرار دهند

          موافقم 13
          مخالفم 6
  3. nima.jdm

    ۱۱ اسفند ۱۴۰۳
    سوابق: (1030 ديدگاه)

    باعث افتخاره که تنها ۵ کشور در جهان میتونن موشک کروز بسازن و یکیش ایرانه🇮🇷

    موافقم 32
    مخالفم 11
    1. محمدرضا اشتری - دبیر سایت پدال

      ۱۲ اسفند ۱۴۰۳
      سوابق: (3244 ديدگاه)

      خوش به حالت

      موافقم 18
      مخالفم 28
      1. حسین

        ۱۲ اسفند ۱۴۰۳
        سوابق: (33 ديدگاه)

        اینکه چرا پیشرفت های نظامی ایران به سردبیر یه سایت مثلا خودرویی فشار میاره خیلی تامل برانگیزه.

        موافقم 28
        مخالفم 12
        1. محمدرضا اشتری - دبیر سایت پدال

          ۱۲ اسفند ۱۴۰۳
          سوابق: (3244 ديدگاه)

          التماس تفکر

          موافقم 7
          مخالفم 14
        2. محمد

          ۱۲ اسفند ۱۴۰۳
          سوابق: (1575 ديدگاه)

          چه تفکری؟؟
          بده به یزره پیشرفت تو کشور دلخوشی داشته باشیم؟؟
          بقیه ضمینه ها که مسئولان گند زدن ولی حالا که مسئولین نظامی مون غیرت دارند و کار می کنند به شما بر می خوره؟

          موافقم 11
          مخالفم 2
    2. نا آشناس

      ۱۲ اسفند ۱۴۰۳
      سوابق: (6 ديدگاه)

      درد و بلات بخوره تو سر بی وطن هایی که بهت تیکه میندازن

      موافقم 20
      مخالفم 3
    3. Mr wrong

      ۱۲ اسفند ۱۴۰۳
      سوابق: (471 ديدگاه)

      تنها یه کشور تو دنیا نیسان آبی می‌سازه اونم ایرانه🤟

      موافقم 8
      مخالفم 11
    4. Navid A J

      ۱۴ اسفند ۱۴۰۳
      سوابق: (3888 ديدگاه)

      من که افتخار میکنم بهش. یه زمانی تیر تفنگ و سم خاردار هم نمیزاشتن و نمیتونستیم تولید کنیم. کاش این پیشرفت در اقتصاد و رفاه مردم هم بود اونوقت شیرینیش رو همه میچشیدیم.

  4. arash

    ۱۲ اسفند ۱۴۰۳
    سوابق: (134 ديدگاه)

    به امید خدا روزی شاهد سرنگونی کاخ سیاه شیطان بزرگ آمریکا و هم پیوندش روسیه شرور ودکا خور خواهیم بود به چشم دیدیم که هم ترامپ و هم زلنسکی سر قدرت و شرارت چه سلیطه بازی در می آورند و از نشان دادن شرارتهای خود در انظار هم بیم ندارد چون واقعیت پلید و وقیح آنهاست یاد دو شرور سابق بوش و صدام افتادم … آن وقت مقایسه کنید با ایران عزیزمان که یک پاسدار با دست خالی رفت ده تکاور گردن کلفت آمریکایی سلاح بر زمین گذاشته زانو زده بودند اشک می ریختند گریه میکردند و از برادر پاسدار ما امان میخواستند …

    موافقم 6
    مخالفم 6
    1. Mr wrong

      ۱۲ اسفند ۱۴۰۳
      سوابق: (471 ديدگاه)

      فک کنم معلم آمادگی دفاعی هستی

      موافقم 8
      مخالفم 4
      1. محمد

        ۱۲ اسفند ۱۴۰۳
        سوابق: (1575 ديدگاه)

        معلم آمادگی دفاعی بزرگترین خدمت رو به کشور می کنه.
        تو همین الان هم در کشور های اروپایی معلم آمادگی دفاعی هست.
        زمان جنگ سرد بیشتر بود ولی الان از ۲۰۲۲ به بعد که جنگ اوکراین شروع شد این درس داره بر می گرده.
        البته از شرایطش اطلاع ندارم ولی چند وقت پیش خوندم که کشور سوئد تصمیم گرفته همچین کاری رو دوباره انجام بده.
        حتی یکسری مجلات و فایل های ورد برای آمادگی در برابر جنگ برای شهروندان آماده کردند.
        این یک مجله هست به زبان فارسی برای فارسی زبانان مقیم سوئد=>
        https://t.me/jangaavaran1390/95341

        موافقم 5
        مخالفم 3
  5. Mr wrong

    ۱۲ اسفند ۱۴۰۳
    سوابق: (471 ديدگاه)

    اونایی که واسه چهار تا موشک اینجوری ذوق دارن و بشکن میزنن محض اطلاع عرض کنم در شوروی همزمان که مردمش داشتن از گرسنگی می‌مردند و زنا به تن فروشی رو آورده بودن واسه سیر کردن شکمشون
    شوروی پیشرفته ترین کشور در زمینه علوم فضایی بود و قوی ترین ایستگاه فضایی رو داشت ولی ته ش فروپاشید
    پاکستان و هند هم بمب اتم دارن و مردمشون تو صف آب شرب هستن
    کره شمالی هم که بماند که تکرار مکرراته ازش گفتن

    موافقم 5
    مخالفم 5
    1. حسین دهمرد

      ۱۵ اسفند ۱۴۰۳
      سوابق: (2777 ديدگاه)

      شوروی و هند و پاکستان تو مسابقه ی تسلیحاتی هستن ولی ایران فقط داره تلاش میکنه بازدارندگی ایجاد کنه تا یه صدام جدید سر از تخم در نیاره. از نظر بودجه هم بعید میدونم بودجه ی نظامی ایران از ۱۰ درصد بیشتر باشه. شما حیف و میل ۹۰ درصدی بودجه رو ولی کردید چسبیدید به این ۱۰ درصدی که دارن بیشتر از بقیه کار میکنن. همون شوروی رو هم سیستم کمونیستی زمین زد

      مثه اینه که میلیارد میلیارد خرج فوتبال فکسنی کنی بعد یقه کشتی گیرا رو بگیری که حالا که فوتبالیستا تو زمین چمن میچرن چرا شما کشتیگیرا مدال جهانی میگیرید.

      موافقم 4
      مخالفم 1
  6. علی

    ۱۴ اسفند ۱۴۰۳
    سوابق: (1 ديدگاه)

    باعث تاسف بسیاره که بعضیها اینگونه شیفته غربند وپیشرفتهای کشورخودشون رانمیبینند کاش اینقدر ضعیف النفس نبودیم

    موافقم 4
    مخالفم 2

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

لطفاً از نوشتن به‌صورت پینگلیش، اجتناب نمایید. نظرات حاوی توهین، عبارات غیراخلاقی، سیاسی، مطالب غیر مرتبط، اسپم، ترول و تبلیغاتی پذیرفته نمی‌شوند. برای تغییر آواتار خود می‌توانید از سایت گراواتار استفاده نمایید.

دکمه بازگشت به بالا