نگاهی به هاموی؛ خودروی نظامی مشهوری که جایگزین جیپ شد

هاموی یکی از مشهورترین وسایل نقلیه نظامی آمریکاست و این بار می‌خواهیم به تاریخچه مختصر آن بپردازیم.


ارتش آمریکا در چند دهه گذشته از وسایل نقلیه متفاوتی استفاده کرده است. تانک‌ها، هواپیماها و دیگر نوع وسایل نقلیه مأموریت‌های گوناگونی داشته‌اند اما یکی از این وسایل نقلیه که یک سر و گردن بالاتر از رقبای دیگر قرار داشته و بسیار هم مشهور است جیپ نام دارد. ریشه تولید و استفاده از جیپ به جنگ جهانی اول بازمی‌گردد اما در جنگ جهانی دوم بود که این خودرو توانایی‌های خود را به رخ جهان کشید و به آن چیزی تبدیل شد که امروزه می‌شناسیم. با اینکه جیپ بیش از ۴۰ سال پیش با ارتش آمریکا وداع کرده اما همچنان جزو محبوب‌ترین وسایل نقلیه ارتش این کشور است.

اما سؤالی پیش می‌آید و آن اینکه اگر جیپ آن‌قدر مؤثر عمل می‌کرد که تا چندین دهه به وسیله نقلیه پرچم‌دار ارتش آمریکا تبدیل شده بود پس چرا امروز دیگر از آن خبری نیست؟ پاسخ ساده این است که جیپ دیگر نمی‌توانست با تقاضاهای جدید نظامی هماهنگ شود. در اواخر قرن بیستم میلادی، سلاح‌ها سنگین‌تر شده و نیاز به استفاده از وسایل نقلیه‌ای با ظرفیت حمل بیشتر کاملاً مشهود بود؛ اما جیپ نمی‌توانست پاسخگوی این نیازها باشد. در مارس ۱۹۸۳ بود که جیپ جای خود را به وسیله نقلیه بزرگ‌تری داد که به منظور برآورده ساختن نیازهای یک ارتش مدرن طراحی شده بود. این وسیله نقلیه هاموی Humvee نام داشت و نام آن از عبارت High-Mobility Multipurpose Wheeled Vehicle گرفته شده بود. هاموی هم به اندازه جیپ شناخته شده و می‌خواهیم به تاریخچه آن بپردازیم.

ظهور و افول هاموی

هاموی نیز تقریباً به اندازه جیپ خودرویی نمادین برای ارتش آمریکاست. حتی برخی افراد معتقدند این خودرو جیپ را پشت سر گذاشته و بهترین وسیله نقلیه نظامی تاریخ است. تولید این خودرو باعث شد نسخه‌ای جاده‌ای با نام هامر متولد شد، خودرویی که اولین بار در سال ۱۹۹۲ به بازار عرضه شد. البته رقبایی هم برای هامر و هاموی توسعه یافت که از جمله آن‌ها می‌توان به تویوتا مگا کروزر اشاره کرد.

هاموی در این چند دهه مأموریت‌های گوناگونی را به سرانجام رسانده است. خودروی موردبحث در جنگ پاناما در سال ۱۹۸۹ حضور داشت و سپس در جنگ خلیج‌فارس در دهه ۹۰ میلادی نیز توانایی‌های خود را نشان داد. طبیعتاً این خودرو به‌صورت گسترده توسط ارتش آمریکا مورد استفاده قرار گرفت اما در حال حاضر نشانه‌های قدیمی شدن خود را بروز داده است. توانایی‌های هاموی در انتقال ایمن سربازان در محیط‌های شهری کاهش یافته و انواع بمب‌های دست‌ساز و کنار جاده‌ای می‌توانند به آن آسیب برسانند. برای حل این مشکل می‌تواند از درها و شیشه‌های زرهی استفاده کرد اما این روش هم باعث افزایش وزن هاموی شده و روی مانورپذیری و عملکرد آن تأثیر منفی می‌گذارد. به همین خاطر است که ارتش آمریکا به دنبال یافتن جایگزین‌هایی برای هاموی بوده و خودروی جدیدی را توسعه داده است.

با اینکه هاموی هم‌اکنون توسط ارتش آمریکا بکار گرفته می‌شود اما موقعیت آن در حال حاضر مشابه موقعیت جیپ نظامی در اوایل دهه ۸۰ میلادی است. در واقع هاموی مجوز خروج از مناطق ایمن در زمین نبرد را ندارد و جای خود را به وسایل نقلیه تاکتیکی سبک یا JLTV داده است. این وسایل نقلیه در سال ۲۰۱۸ معرفی شدند تا جای هاموی را در بین تفنگداران نیروی دریایی و ارتش آمریکا بگیرند. تا سال ۲۰۲۱ تعداد زیادی از JLTV ها جایگزین ۱۰ هزار هاموی شده‌اند.

خودروهای جدید ارتش آمریکا بادوام‌تر، عملیاتی‌تر و مانورپذیرتر از هاموی هستند و توسط اوشکوش تولید می‌شوند. میزان موفقیت JLTV در عملیات مختلف بیشتر از هاموی بوده و حتی در مقابل مین‌ها نیز مقاوم است. این نوع وسیله نقلیه جدید از سیستم تعلیق با بازه حرکتی بیشتر و پیشرانه توربو دیزل ۴۰۰ اسب بخاری سود می‌برد و بنابراین علاوه بر حفاظت بالا از سرنشینان، پرفورمنس بهتری دارد. انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰ از تعداد هاموی های مورد استفاده ارتش آمریکا کاسته شده و نهایتاً این خودروی نظامی نیز همانند جیپ بازنشسته شود.