مصرف سوخت تانک و نفربر چقدر است؟

طبیعی است که یک تانک با توجه به ابعاد، وزن و نوع قوای محرکه خود مصرف سوخت بالایی داشته باشد اما آیا از رقم دقیق آن اطلاع دارید؟


یکی از اولویت‌های اصلی خریداران خودرو مصرف سوخت آن است اما مصرف سوخت در بین کارکنان ارتش اهمیت کمتری نسبت به خریداران عادی خودرو دارد هرچند این موضوع در تعیین بودجه‌های دفاعی مهم قلمداد می‌شود. ارتش‌های سراسر جهان از انواع مختلف تانک‌ها استفاده می‌کنند و این هیولاهای مرگبار از زمان جنگ جهانی اول تاکنون چهره نبردهای زمینی را تغییر داده‌اند. هرچقدر وسیله‌ای بزرگ‌تر و سنگین‌تر باشد انرژی بیشتری برای حرکت آن موردنیاز خواهد بود و این موضوع در مورد تانک‌ها نیز صدق می‌کند. به همین خاطر مصرف سوخت تانک‌ها در مقایسه با وسایل نقلیه غیرنظامی بسیار بیشتر است.

همچنین بخوانید: داستان جذاب تاریخچه پیدایش تانک در جنگ جهانی اول

با اینکه وزن متوسط یک خودروی امروزی به حدود ۲ تن می‌رسد اما معمولاً وزن یک تانک بین ۴۰ تا ۷۰ تن است. البته ارتش آلمان در جنگ جهانی دوم تانکی با ۱۸۸ تن وزن تولید کرد هرچند این تانک هرگز وارد نبرد نشد. تانک M1A1 آبرامز مصرف سوخت حدود ۳۹۲ لیتری در صد کیلومتر دارد و بنابراین به هیچ عنوان در لیست کم‌مصرف‌ترین وسایل نقلیه قرار نخواهد گرفت! تانک‌ها در کلاس‌های گوناگون از جمله سبک، متوسط و سنگین قرار می‌گیرند. با اینکه نفربرهای زرهی و توپ‌های خودکششی از جمله تانک‌ها نیستند اما به خاطر اینکه جزو وسایل نقلیه نظامی هستند و به‌صورت مستقیم در نبردها شرکت می‌کنند بنابراین به آن‌ها هم پرداخته‌ایم. ما همچنین از سیستم کلاس‌بندی وزن قدیمی برای تفکیک بهتر مصرف سوخت برخی از تانک‌ها استفاده کرده‌ایم.

مصرف سوخت تانک چقدر است؟

تانک‌های سبک

تانک FV101 اسکورپیون بریتانیا به‌صورت رسمی جزو تانک‌های نبرد زمینی است اما فقط ۷.۹ تن وزن دارد و بنابراین یک تانک سبک واقعی به شمار می‌رود. از نظر صنایع دفاعی، تانک‌های سبک کمتر از ۲۰ تن وزن دارند. FV101 در ابتدا از پیشرانه‌های بنزینی ۴.۲ لیتری جگوار استفاده می‌کرد اما بعداً به پیشرانه‌های دیزلی مجهز شد و سرعت حدود ۸۲ کیلومتر در ساعت داشت. این تانک از باک سوخت ۸۸ گالنی استفاده می‌کرد و با یک باک سوخت می‌توانست مسافت ۷۵۶ کیلومتری را طی کند. به این ترتیب مصرف سوخت حدودی تانک FV101 اسکورپیون حدود ۴۷ لیتر در صد کیلومتر بوده است. البته زمانی که تانک موردبحث در زمین‌های ناهموار حرکت می‌کرد مصرف سوخت افزایش می‌یافت و این موضوع درباره همه وسایل نقلیه صادق است. یکی از تانک‌های سبکی که بازنشسته شده تانک شریدن M551 است که توسط ارتش آمریکا توسعه یافت و وزنش ۱۵.۲ بود. این تانک در مسیرهای مسطح حداکثر سرعت ۶۹ کیلومتر در ساعت و توان پیمایش حدود ۵۶۳ کیلومتری داشت. با وجود باک سوخت ۱۵۸ گالنی، مصرف سوخت تانک شریدن حدود ۱۰۷ لیتر در صد کیلومتر بوده است.

تانک‌های متوسط

این تانک‌ها وزن بین ۲۰ تا ۵۰ تن داشته‌اند و انواع گوناگونی از آن‌ها تولید شده است. تانک لئوپارد 1 آلمان از دهه ۶۰ میلادی تاکنون در حال استفاده است و ۴۲.۲ تن وزن دارد. در دل این تانک پیشرانه دیزلی ۱۰ سیلندر دایملر بنز قرار گرفته است. لئوپارد ۱ حداکثر سرعت ۶۴ کیلومتر در ساعت و شعاع حرکتی ۵۹۹ کیلومتری دارد. با وجود باک سوخت ۲۵۲ گالنی، تانک موردبحث در صد کیلومتر حدود ۱۵۷ لیتر گازوئیل مصرف می‌کند. یکی دیگر از تانک‌های متوسطی که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرد تانک T-90 روسیه است که ۴۶.۵ تن وزن دارد. این تانک به پیشرانه ۱۲ سیلندر دیزلی با ۹۴۰ اسب بخار قدرت مجهز است و سرعتش به حدود ۶۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد. باک سوخت ۴۲۳ گالنی T-90 و مصرف سوخت ۱۸۱ لیتری در صد کیلومتر از جمله مشخصات این تانک هستند.

تانک تایپ ۱۰ ژاپن که اولین بار در سال ۲۰۱۲ معرفی شد بسته به پیکربندی خود بین ۴۰ تا ۴۸ تن وزن دارد و نسخه ۴۰ تنی آن در مسیرهای مسطح به سرعت ۷۰ کیلومتر در ساعت دست می‌یابد و بنابراین چابکی بالایی دارد. نیروبخش این تانک پیشرانه ۸ سیلندر دیزلی است. با وجود باک سوخت ۲۳۲ گالنی، مصرف سوخت تایپ ۱۰ به حدود ۲۰۰ لیتر در صد کیلومتر می‌رسد و توان پیمایش آن نیز ۴۴۰ کیلومتر ذکر شده است.

تانک‌های سنگین

با توجه به سیستم کلاس‌بندی قدیمی، تانک‌های سنگین وزنی بیش از ۵۰ تن دارند. یکی از شاخص‌ترین تانک‌های سنگین را می‌توان FV4034 چلنجر ۲ بریتانیا با وزن ۶۲.۵ تن دانست. البته در صورت نصب ماژول‌های زرهی و سایر تجهیزات، وزن این تانک ۷۵ خواهد بود. نیروبخش تانک چلنجر ۲ پیشرانه ۱۲ سیلندر ۲۶ لیتری دیزلی پرکینز است که توسط باک سوخت ۴۲۱ گالنی تغذیه می‌شود. مصرف سوخت این تانک بزرگ حدود ۳۳۶ لیتر در صد کیلومتر است و بنابراین توان پیمایش آن حدود ۴۵۰ کیلومتر خواهد بود. البته در صورت استفاده از باک سوخت اضافی شعاع حرکتی چلنجر ۲ افزایش خواهد یافت هرچند در این صورت آسیب‌پذیری آن در برابر حملات نیز بیشتر می‌شود.

تانک M1A2 آبرامز آمریکا حدود ۶۸ تن وزن دارد و از پیشرانه توربین ۱۵۰۰ اسب بخاری استفاده می‌کند تا حداکثر سرعت ۶۷ کیلومتر در ساعت داشته باشد. با وجود باک سوخت ۵۰۵ گالنی و مصرف سوخت ۴۵۲ لیتری در صد کیلومتر، شعاع حرکتی تانک آبرامز حدود ۴۱۲ کیلومتر خواهد بود. البته در صورت نصب تجهیزات اضافی، توان پیمایش این تانک ۲۵ درصد کاهش می‌یابد و بنابراین آبرامز اهمیت چندانی به راندمان و مصرف سوخت نمی‌دهد؛ اما جدیدترین تانک سنگینی که وارد میدان می‌شود جانشین چلنجر ۲ یعنی چلنجر ۳ است. با وزن ۶۴ تنی و بدون زره اضافی و استفاده از پیشرانه ۱۲ سیلندر ۱۲۰۰ اسب بخاری، حداکثر سرعت چلنجر ۳ حدود ۵۶ کیلومتر در ساعت است. مصرف سوخت چلنجر ۳ حدود ۳۳۶ لیتر در صد کیلومتر است که تفاوت چندانی با نسل قبلی ندارد.

نفربرهای زرهی

انواع مختلفی از نفربرها وجود دارند هرچند برخی از آن‌ها دارای چرخ و برخی نیز همانند تانک‌ها دارای زنجیر هستند. یکی از مشهورترین نفربرها را می‌توان M2/3 بردلی آمریکا دانست که از زنجیر استفاده کرده و ۲۴.۹ تن وزن دارد. این نفربر از پیشرانه ۸ سیلندر سوپرشارژردار ۵۰۰ اسب بخاری استفاده کرده و حداکثر سرعت ۶۴ کیلومتر در ساعت و شعاع حرکتی ۴۸۳ کیلومتری دارد. باک سوخت ۱۹۷ گالنی و مصرف سوخت حدود ۱۵۷ لیتر در صد کیلومتر از جمله ویژگی‌های M2/3 بردلی هستند.

اما نفربر سبک‌تر M113 از دهه ۶۰ میلادی تاکنون در حال استفاده است و اگرچه آمریکا آن را با مدل‌های M2 و M3 جایگزین کرده اما کشورهای دیگر همچنان از آن استفاده می‌کنند. بدون وجود باک سوخت و تجهیزات اضافی، M113A2 وزن ۱۲.۵ تنی دارد و ۹۵ گالن سوخت را حمل می‌کند. به لطف وجود پیشرانه ۵.۲ لیتری ۲۱۰ اسب بخاری، این نفربر به سرعت ۶۷ کیلومتر در ساعت و توان پیمایش ۴۸۳ کیلومتر در ساعت دست می‌یابد و مصرف سوخت ۷۸ لیتر در صد کیلومتر را بر جای می‌گذارد.

توپخانه خود کششی

با اینکه برخی افراد در تشخیص تانک و توپخانه خودکششی دچار اشتباه می‌شوند اما این دو وسیله نظامی تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند. یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های توپخانه خودکششی را می‌توان M109A6 هویتزر دانست که قابلیت درگیری مستقیم را دارد و عملکرد آن شبیه تانک است و اکثر پرسنل توپخانه‌ها نیز از آن به عنوان تانک نام می‌برند. هویتزر وزن ۳۱.۸ تنی دارد و از پیشرانه دیزلی توربوشارژر ۴۴۰ اسب بخاری استفاده می‌کند. با وجود باک سوخت ۱۱۳ گالنی و مصرف سوخت ۱۴۷ لیتری، هویتزر توان پیمایش ۳۴۴ کیلومتری خواهد داشت.

یکی دیگر از انواع توپخانه‌های خود کششی به کشور بریتانیا تعلق دارد و با نام AS-90 شناخته می‌شود. این هیولای ۴۵ تنی از پیشرانه ۸ سیلندر توربوی دیزلی استفاده کرده و می‌تواند با سرعت حدود ۴۵ کیلومتر در ساعت حرکت کند و شعاع حرکتی ۳۷۰ کیلومتری داشته باشد. مصرف سوخت AS-90 حدود ۱۹۶ لیتر در صد کیلومتر است. البته ارتش آلمان از توپخانه ۲۰۰۰ هویتزر نیز استفاده می‌کند که بسیار سنگین‌تر است و ۶۱ تن وزن دارد. این توپخانه متحرک از پیشرانه ۸ سیلندر دیزلی استفاده کرده و مصرف سوخت آن حدود ۱۱۷ لیتر در صد کیلومتر است.