جت جنگنده Su-57؛ کارشناسان نظامی صنعت هوافضا نظر می‌دهند

آیا زیرسوال رفتن اعتبار جنگنده روسیه در چین دلیل خاصی دارد؟

در نمایشگاه هوافضای اخیر چین ۲۰۲۴ در شهر «ژوهای»، روسیه جنگنده سوخو Su-57 خود را به نمایش گذاشت. خلبان این هواپیما با اجرای مانورهای بی‌نظیر موفق شد توجه بسیاری را به خود جلب کند و به گفته اکانت رسمی مقامات روسی در رسانه «X»، عملکردی خارق‌العاده را از خود به نمایش بگذارد. روسیه در تلاش بود تا با حضور در این نمایشگاه هوایی نشان دهد که جنگنده‌های سوخو از پس هر نوع کاری برمی‌آیند.

متاسفانه برای این کشور، طعم موفقیت با تلخی جایگزین شد. پس از اتمام نمایش هوایی، نسخه اصلی این هواپیما برای بازدید عمومی در یک محوطه نگهداری شده بود. بررسی‌های متخصصان از این جنگنده توانمند نشان داده که کیفیت ساخت مناسبی ندارد و احتمالا در بخش پنهان‌کاری هم با مشکلاتی روبه‌رو خواهد شد.

اتصالات و پیچ‌های این جنگنده با نمونه‌های مدرن بسیار فاصله داشتند و همین مسئله باعث تمسخر کیفیت ساخت جنگنده مشهور روسی در فضای مجازی شد. فارغ از این مهم که چه چیزی ظاهر و ایمنی جنگنده را بهبود می‌بخشد، طراحان باید در نظر داشته باشند که استفاده از برخی مواد خاص باعث شناسایی آن در شبکه راداری و ایجاد رخنه هویتی می‌شود.

اما پیش از پرداختن به جزئیات این مسئله، بهتر است نگاهی به جنگنده روسی داشته باشیم تا بدانیم تاثیر این شیوه بسته‌بندی چگونه روی آن تاثیر خواهد گذاشت؟

سوخو S-57 چیست؟

روسیه برای رقابت با نسل پنجم جنگنده‌های هوایی جت از Su-57 رونمایی کرد. این جت جنگنده قدرتمند که رقیب مدل‌های آمریکایی محسوب می‌شود سال‌ها پیش پا به میدان نبرد گذاشت اما با وجود سال‌ها توسعه و بهبود و فارغ از اینکه این دسته از محصولات برای تطبیق با شرایط جدید به‌روزرسانی می‌شوند، همچنان راه زیادی را تا رسیدن به تکامل دارد.

روسیه مدعی است که این جنگنده ویژگی‌های لازم یک جنگنده نسل پنجمی را دارد؛ پس انتظار می‌رود Su-57 درکنار مانورپذیری بسیار بالا توانایی دستیابی به مرز ابرصوت را هم داشته باشد. برای آشنایی با تاثیر سرعت روی عملکرد جنگنده‌ها مطلب «جت جنگنده؛ راهنمای جامع تاثیر سرعت در عملکرد مهاجمان آسمان» را مطالعه کنید. به این ترتیب می‌توان Su-57 را به‌روزترین پرنده نظامی روسیه دانست که تنها چند فروند از آن در حریم هوایی این کشور مشغول به انجام‌وظیفه هستند.

«سرگی شویگو»، رئیس هیئت ایمنی ریاست جمهوری روسیه، در زمان ایفای نقش وزیر دفاع این کشور گفت که Su-57 عملکرد خود را در نبرد با اوکراین به‌خوبی نشان داده است؛ هر چند که در جمله تمام‌عیار این کشور به خاک اوکراین نقش بسیار بزرگی ایفا نکرده است.

نظر متخصصان درباره سوخو Su-57

«گرگ بگ‌وِل»، فرمانده ارشد اسبق نیروی هوایی سلطنتی انگلستان، می‌گوید که نگاه نزدیک به این هواپیما، سطح پایین تولید مهندسی را در آن به نمایش گذاشت.

هرگونه روی‌هم آمدگی صفحات و فضای خالی، باعث افزایش دید رادار می‌شود و (سوخو) بسیاری از آن‌ها را داشت. مشخصاً نتیجه روند کنترل کیفیت پایین است. می‌دانیم که پیشرفت اصلی درون جنگنده صورت می‌گیرد اما اگر نتوانند یک بخش ساده بیرونی را درست از آب درآورند بعید است که بخش‌های داخلی عملکرد بهتری داشته باشند.

«متیو پاول»، تاریخ‎شناس هوایی و مدرس RAFC کران‌ول، می‌گوید که سوخو Su-57 خیلی خوب نیست. قرار بود این رونمایی یک نمایشگاه بزرگ از حضور متقابل روسیه در برابر جنگنده آمریکایی F35 باشد اما آنگونه که تصور می‌کردند پیش نرفته است.

به نظر من یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات روسیه این بود که به مردم حاضر در نمایشگاه اجازه داد به جنگنده بسیار نزدیک شوند. (مردم) تصویربرداری می‌کنند و حال تمام آن تصاویر در فضای مجازی منتشر شده است؛ آن هم نسخه‌ای که در نمایشگاه حضور دارد و آن‌طور که روس‌ها ادعا می‌کنند نسل پنجمی نیست.

(Su-57) چند پرواز و نمایش را انجام داده و به‌نظرم در آن بخش عملکرد خوبی را از خود نشان داده است. نشان داده که چه کارهایی را می‌تواند انجام دهد. به نظرم از انتظارات فراتر نرفته اما روبه افول هم نیست. نه حیرت‌آور است و نه ناامیدکننده… .

«مارتین داگرتی»، متخصص سلاح و نویسنده کتاب جنگ‌افزارهای جنگ اوکراین، می‌گوید که روسیه تمایل زیادی به استفاده از Su-57 در نقش‌های اصلی‌اش ندارد.

به‌خاطر استفاده از موشک‌های مستقل در محوطه خارج از دید رادار، با سیستم پدافند هوایی برخورد کرده است؛ پس خلبان ضعف‌های آن را می‌داند. حال آنکه این ضعف‌ها به‌درستی برطرف می‌شوند یا نه، در آینده روشن می‌شود. این دسته از شرایط حاصل سیاست‌های داخلی هستند. توسعه‌دهندگان این هواپیما برای دستیابی کارفرما به جنگنده مدنظرش در بخش‌های مختلفی کم‌کاری کرده‌اند تا پروژه را به‌هنگام به آن‌ها تحویل دهند. وقتی فشار برداشته شود، می‌توانند روی افزایش کیفیت کار کنند.

«پیتر لایتون»، عضو انستیتو خدمات متحد سلطنتی در لندن، معقتد است که جنگنده حاضر در نمایشگاه صرفا نمایشی بوده و کیفیت نسخه اصلی را ندارد.

صرفا یک پروتوتایپ برای تست وضعیت بود. احتمالا فاقد سیستم‌های هدایتی و الکترونیکی هواپیماهای حاضر در نبرد هم بود؛ مانند یک نسخه سبک مخصوص خلبان‌ها. عملکرد آیرودینامیکی خارق‌العاده‌ای داشت اما نسخه اصلی از این توانایی به‌خصوص محروم می‌ماند؛ چون با مهمات پر خواهد شد. حدس می‌زنم کیفیت ساخت مدل‌های تولیدی را هم نداشت.

از دهه ۶۰ (میلادی)، آیرودینامیک روس‌ها همواره بهتر از غرب عمل کرده است؛ در نقطه مقابل غربی‌ها با تکیه‌بر کامپیوترهای پیشرفته‌تر هرچیزی را به پرواز درمی‌آوردند. روس‌ها برای پرواز مجبور بودند به ریاضیات تکیه کنند و ساختار هواپیما را برای عملکرد مناسب بهینه‌سازی کنند. به‌این‌ترتیب جای تعجب هم ندارد اگر ببینیم (Su-57) عملکرد هوایی مناسبی دارد. هر چند این بحث پیش می‌آید: درست است که مانورپذیری در نبردهای نزدیک مفید است اما این روزها از موشک‌های دوربرد استفاده زیادی می‌شود. پس تکنیک‌ روس‌ها بیشتر برای نمایش و مقاومت در نبردهای تن‌به‌تن مفید است… .

نظر شما در این‌باره چیست؟ آیا نسخه استفاده شده در نمایشگاه چین یک ماکت سبک‌وزن برای نمایش هوایی بوده است یا روس‌ها فاصله زیادی با جنگنده‌های آمریکایی دارند؟