F-14 تامکت جزو مشهورترین جنگنده‌های دنیاست که تنها در اختیار آمریکا و ایران بوده است. این هواپیما سال ۱۹۷۴ وارد خدمت شد و حالا برای نیروی دریایی آمریکا بازنشسته می‌شود.
گرومن F-14 تامکت احتمالاً مشهورترین جنگنده قرن بیستم میلادی است که یکی از دلایل آن را می‌توان درخشش فیلم سینمایی تاپ گان ۱۹۸۶ با بازی تام کروز دانست. عموم مردم در این فیلم سینمایی با مانورهای زیبای F-14 تامکت و توانایی‌های فرود و پرواز آن آشنا شدند؛ اما آنچه که مردم ندیده‌اند توانایی درگیر شدن این جنگنده با دشمنان قبل از دیده شدن توسط آن‌ها بوده است. تامکت می‌توانست هواپیماهای دشمن را از فاصله بیش از ۱۴۵ کیلومتری هدف قرار دهد.
جنگنده موردبحث در دوران جنگ سرد و برای رقابت با کشورهای دیگر جانشین F-4 فانتوم شد. نیروی دریایی آمریکا اولین سفارش این جنگنده را در سال ۱۹۷۲ دریافت نمود و تا زمانی که جنگنده‌های جدیدتر همچون F/A-18 هورنت عملیاتی نشدند از F14 استفاده کرد.
در پایان سال ۲۰۰۶ میلادی هیچ خبری از تامکت در نیروی دریایی آمریکا نبود و همه آن‌ها بازنشسته شدند. متأسفانه این جنگنده کلاسیک نمی‌توانست با تکنولوژی رقبای مدرن‌تر برابری کند. پیمانکاران نظامی جنگنده‌هایی همچون F-117 نایت هاوک پنهان‌کار و بمب‌افکن B-2 را در زمان خدمت F-14 تامکت تولید می‌کردند و نهایتاً نیز تمامی این تلاش‌ها منجر به تولید F-22 رپتور به عنوان پیشرفته‌ترین جنگنده دنیا با تکنولوژی پنهان‌کاری شد. واضح است که F-14 تامکت هرگز جنگنده‌ای پنهان‌کار نبوده است. با اینکه F/A-18 هورنت نیز از نظر پنهان‌کاری قابل‌مقایسه با F-22 رپتور نیست اما مطمئن‌تر از تامکت نشان می‌دهد و فرود آن روی ناوهای هواپیمابر بسیار راحت‌تر صورت می‌گرفت. موضوع دیگری که روی بازنشستگی تامکت تأثیر داشت هزینه‌های نگهداری آن بود که پس از هر سورتی پرواز به مبلغ چشمگیری می‌رسید.
پرواز با سرعت فراصوت در ارتفاع حدودا ۱۵ کیلومتری از سطح زمین، یک فناوری ساده نیست. تمامی توانایی‌های تئوری جنگنده‌ها زمانی به واقعیت بدل خواهد شد که بتوانند قابلیت اطمینان بالایی داشته باشند و یک پرواز ایمن را فراهم سازند. یکی از خبرسازترین اتفاقات برای F-14 تامکت این بود که در سال ۱۹۷۳ در حین پرواز به خودش شلیک کرد. در واقع موشک به‌طور کامل شلیک نشد و براده‌های آهن وارد ورودی هوای موتور شد و خلبان و افسر رادار رهگیر را مجبور به اجکت کرد.
همچنین F-14 در معرض آسیبی به نام اسپین فلت بود و این جنگنده در حالت افقی می‌چرخید. زمانی که این اتفاق رخ میداد و خلبان و افسر همراهش باید اجکت می‌کردند، شرایط ایمن نبود. در فیلم تاپ گان نیز به از دست رفتن جان گوس در سناریویی مشابه اشاره شده است. در واقع رخ دادن چنین چیزی در شرایط واقعی نیز احتمال بالایی داشت. مورد بعدی به هزینه‌های نگهداری جنگنده F-14 تامکت مربوط می‌شود. شاید با خود فکر کنید هزینه تعمیر جنگنده‌های قدیمی چندان زیاد نیست اما زمانی که یک هواپیما نیازمند زمان نگهداری ۳۰ تا ۶۰ ساعتی برای هر ساعت پرواز باشد بنابراین هزینه‌های آن نیز بالا خواهد بود. تقریباً تمامی قطعات حیاتی جنگنده موردبحث، از فعال‌کننده‌های بال گرفته تا سیستم‌های الکترونیکی رادار نیازمند تعویض مداوم بودند.
نیروی دریایی آمریکا برای حل چنین مشکلاتی تصمیم گرفت تا از سیستم LANTIRN در اواخر دهه ۹۰ میلادی استفاده کند. با این سیستم تامکت می‌توانست در ارتفاع کمتری نسبت به سطح زمین در شب پرواز کرده و به اهداف زمینی حمله کند اما متأسفانه این راه‌حل هم نتوانست مشکلات هزینه‌های تعمیر و نگهداری F-14 را برطرف کند و تقریباً یک دهه بعد، جنگنده مشهور یاد شده راهی موزه شد. اما F/A-18 هورنت در مقایسه با F-14 تامکت چگونه عمل کرده است؟ مقایسه هر دو جنگنده کار راحتی است زیرا F/A-18 هورنت جنگنده سطح بالاتر نیروی دریایی آمریکا بوده چراکه سرعت و شعاع پروازی بیشتری داشته است. البته در بحث طراحی ظاهری نیز تفاوت‌های واضحی وجود دارد. درحالی‌که بال‌های F-14 قابلیت تنظیم داشته‌اند، بال‌های هورنت از نوع ثابت هستند. همچنین تامکت ابعاد بزرگ‌تری نسبت به هورنت داشته است. با اینکه تامکت از نظر سرعت بسیار توانا بود و می‌توانست به سرعت ماخ ۲.۳ دست یابد اما F/A-18 هورنت در داگ فایت سرعت‌های پایین‌تر عملکرد بهتری به نمایش می‌گذاشت. سقف سرعت هورنت ماخ ۱.۸ بوده است.
از طرفی باید دانست هورنت با نزدیک‌تر شدن به اهداف خود بهتر عمل می‌کرد درحالی‌که F-14 می‌توانست از فواصل دورتر با اهداف متخاصم درگیر شود. یکی از خلبان‌های اسبق نیروی دریایی آمریکا که تجربه هدایت هر دو جنگنده را داشته تامکت را پلتفرمی آنالوگ و هورنت را دیجیتال می‌نامد. او می‌گوید:
من فکر می‌کنم تامکت می‌تواند هورنت را به چالش بکشد اما هورنت در مجموع بسیار بهتر است چراکه در یک جنگ کم‌سرعت، این جنگنده زاویه حمله بالاتری دارد.
او در مصاحبه خود به شدت روی قابلیت اطمینان بالاتر هورنت نسبت به تامکت تأکید می‌کند. هم‌اکنون هورنت کاملاً دگرگون شده و به صورت بلوک III سوپر هورنت درآمده است تا جنگنده‌ای مناسب قرن ۲۱ باشد. البته با اینکه F-14 تامکت در آمریکا بازنشسته شده اما در کشورمان همچنان حضور دارد. قرارداد فروش ناوگانی از این جنگنده‌ها به کشورمان قبل از پیروزی انقلاب اسلامی امضا شد، قراردادی که ۲ میلیارد دلار ارزش داشت. نشنال اینترست ادعا می‌کند:
تحلیلگران F-14 آن دوران را معادل F-22 امروزی میدانند.
علت چنین ادعایی آن است که تامکت در دوران خود یکی از پیشرفته‌ترین جنگنده‌های دنیا بوده است. مقامات آمریکایی در آن زمان فروش تامکت به ایران را جهت جلوگیری از نفوذ و بررسی شوروی تائید کردند هرچند پس از پیروزی انقلاب اسلامی اوضاع به گونه دیگری رقم خورد و مهندسان کشورمان تا به امروز توانسته‌اند این جنگنده‌ها را عملیاتی نگه دارند.
HR3
۱۰ آبان ۱۴۰۳دیگه دوران جنگنده با سرنشین داره به سر میاد زین پس پهبادها با ابعاد و قدرت پیمایش مختلف و با با قابلیت ها مختلف هوش مصنوعی حرف اول و آخر رو میزنن
هر کشوری بتونه پهبادهای کاربردی و ارزانتر درست کنه دست برتر رو داره
فورد
۱۰ آبان ۱۴۰۳به نظر من دلیل بازنشستگی تامکت هزینه نگهداری نیست وفکر کنم پیچیده تر از این حرفاست چطور ایران با اینهمه کمبود تونست ولی امریکا از پس هزینش بر نیومد شاید از ترس دسترسی جاسوس های شوروی به تکنولوژی ونقشه هاش بوده درضمن هواپیما های پرخرج تر از اونم فعلا در امریکا خدمت میکنن
Avan
۱۰ آبان ۱۴۰۳چون برای ایران هزینه کردن سر این چیزها مهم نیست از طرفی جایگزینی هم براش ندارد.
حسن
۱۰ آبان ۱۴۰۳بزرگوار تو ایران هزینه کردن یک نوع نعمته
هر چیز حیاتی که هزینه داشته باشه مافیا هم داره بودجه هم داره یه کاسه ی بزرگ با صد تا دست داخلش هم داره
کلا هرجا اسم هزینه بیاد رو چشمشون میذارن یه سفره میندازن دور هم میخورن اصلا دور هم بودن جمیع واجباته چون سله ی رحم هم محسوب میشه کمک و همیاری هم محسوب میشه خیلی خوبه
B
۱۰ آبان ۱۴۰۳واقعا قبطه میخورم به این سواد نظامی همینجوری مملکت وضعش انقدر عالیه دیگه
حسن
۱۰ آبان ۱۴۰۳اینا خوباشونن خدا را شکر کن حداقل میتونن بنویسن و بخونن
حسن
۱۰ آبان ۱۴۰۳اینا خوباشونن حداقل میتونن بنویسن و بخونن خدا نکنه با اون پاکتیا سرو کله بزنی
جرمی کلارکسون
۱۰ آبان ۱۴۰۳من یه جایی خوندم یادم نیست کجا بود ولی نوشته بود F28 طراحیشو دیدم یه سری توضیح داده بود مثل اینکه نسخه جدید F14 هست
خیلی کامل نبود مقالش
مهراد
۱۰ آبان ۱۴۰۳تحلیگران F14 آن دوران را معادل رپتور امروزی میدانند …
عکسای تامکت رو باید دانلود کنی و بزنی والپیپر لپ تاپ و موبایل از بس زیباس این گربه نر مغرور و چالاک و زیبا
پیشرفته ترین و گرونترین و زیباترین جنگنده تمام دهه ۷۰ میلادی
این پسر حساسه ، مثل جواهر باید لای ابریشم نگهداری بشه
ضمنا در انتها این حقیقت که نیروهای ایران تونستن علیرغم وجود قطعات صفر هنوز تعداد نسبتا زیادی از این جنگنده رو عملیاتی نگه دارن خیلی پشم ریزونه شاید متخصصای خیلی خوبی قطعاتش رو پشتیبانی میکنند مثل ماشین سازی اراک .
کاوه
۱۰ آبان ۱۴۰۳نخیر بزرگوار اصلا علتش این نیست.به صورت خیییییییلی واضحی توانایی تولید قطعات یدکی مورد نیازش رو نداریم به هیچ وجه.و چون فقط ایران و امریکا داشتن هیچ کشور دیگه هم قطعه اش رو نداره که بخرن ازش.علت اینکه تونستن عملیاتی نگه دارن(البته به صورت خییییییییلی محدود و کلا میشه گفت گذاشتن یه گوشه و ازش استفاده نمیکنن تا موقع نیاز)اینه که وقتی تامکت بازنشسته شد امریکا کلا همه موجودی هاش رو برد توی گورستان هواپیمای خیلی بزرگی که داره و گذاشتنش اونجا مثل باقی هواپیما های بازنشسته.اونجا هم چون یه گورستان هواپیماست به اون صورت محافظت نمیشد و بعد از یه مدت دیدن یه سری ادم یواشکی رفتن و کلی از قطعات اون هواپیماهای اوراقی رو باز کردن و دزدیدن!!!!!اون قطعات قاچاق شدن توی ایران و با وصله پینه کردن فعلا تونستن یه تعداد از هواپیماها رو عملیاتی نگه دارن.بعدا که متوجه شدن امریکا اومد همه تامکت های اوراقی مونده رو منتقل کرد جای دیگه که دست دزدها بهش نرسه و کاملا داره ازش مراقبت میشه
Nr
۱۰ آبان ۱۴۰۳اها درست… 50 ساله روند همینطوره پس…
یکی دو بار سرقت کردن…از اون به بعد جنگنده های داخل کشور با همون قطعات سرپاس اره؟
B
۱۰ آبان ۱۴۰۳البته جنگنده اصلی ایران هنوز که هنوزه f4 هست و در آینده احتمالا میگ یا سوخو جایگزین بشن اف ۱۴ عملیاتی هم باشن و همچیشون بدون مشکل باشه خیلی قدیمی شده و دیگه اون کارایی ای که باید رو نداره
Nr
۱۰ آبان ۱۴۰۳هرکدوم از این جنگنده ها بعد از هر پرواز نیاز به اورهال کوتاه دارند و بعد از چندین پرواز نیازمند یک اورهال سنگین هستند…
چندین تامکت بودن که درطول جنگ یا بعد از اون دچار نقص فنی یا حادثه شدن که بعد ها به صورت داخلی به طور کامل اورهال و بازسازی شدن مثل تامکت کد 3-6002
…
غیر منطقی ترین نظر ممکن همینه که بگیم هنوز تمام قطعات حال حاضر رو تامکت های توی کشور ساخت امریکا اند
علی
۱۰ آبان ۱۴۰۳آره نون خشکی های که میرن اونجا ، میرن قطعات رو بر میدارن میفرستن ایران. یعنی حاضرید هر چیزی بگید که خود تحقیری کنید
amirkhanzadeh
۱۰ آبان ۱۴۰۳حله
.
۱۰ آبان ۱۴۰۳دلم میخواد کامنت بزنم و یه سری اطلاعات تکمیلی و کاملاً ویژه بزارم واسه دوستان
.
ولی حیف که سانسور اجازه نمیده…..
فقط وقت و انرژیه که از من هدر میشه
جرمی کلارکسون
۱۰ آبان ۱۴۰۳Top Gun 💯🤟
بابک
۱۰ آبان ۱۴۰۳بگذشته نگاه کردن و افتخار کردن تا حدودی خوبه اما باید چشمانمان را بیشتر باز کنیم و آینده را با دقت و هوشمندی بسازیم .
صنعت هوایی و مخصوصا بخش نظامی آن جز صنایع پرهزینه و استراتژیک است.
ما متاسفانه به علت مشکلات عجیب و غریب داخلی و خارجی ، بیش از حد از واقعیت صنعت جهان دور هستیم و خودمان را بیش از حد بزرگ و توانا می دانیم .
اتکا به نفس خوبه ، اما کاذب آن خطرناک مهلک است
علی منصوری
۱۰ آبان ۱۴۰۳موافقم با شما،متاسفانه دوستان باید واقع گرا باشن، صنعت هوایی ایران بیشتر شوخیه الان ،نه تنها بروز نیستیم و بلکه تو اورهال نیروهای فعلیمونم مشکل داریم
محمد
۱۰ آبان ۱۴۰۳روح اون بزرگمردی که این شاهکار رو برای ایران خرید شاد ، یکی از بزرگترین دلایلی که اف ۱۴ بازنشسته شد هزینه توسعه مدل های جدید بود و گرنه گرومن در غالب پروژه سوپرتامکت ۲۱ قصد داشت تامکت رو تا دوران فعلی به روز نگه داره و حتی مدل پیشرفته تری به اسم ASF-14 برای سال های بعد از ۲۰۱۰ برنامه ریزی شده بود اگه مثل زمان اون خدابیامرز یه سرمایه گذار پیدا میشد هنوز تولید اف ۱۴ ادامه داشت پلتفرم اف ۱۴ بسیار بهتر از اف ۱۵ بود گرومن بازی رو توی زمین حمایت سیاستمدار ها از مک دانل داگلاس و اف ۱۵ و کمبود سرمایه باخت و گرنه همه میدونستن اف ۱۴ بهترین هواپیمای نسل چهارم برای ارتقا هست
Navid A J
۱۰ آبان ۱۴۰۳درود به مرزبانان و محافظان ایران
LH44
۱۰ آبان ۱۴۰۳نور به قبر اونی بباره که این ها رو برای ایران خرید.
اون به قول شما مهندسین هم خیلی موفق نبودن. الان چنتا f14 عملیاتی دارن حضرات؟؟
تا یه چیزی میشه همین f14 های 60 سال پیشو هوا میکنن.
زیادی تاپ گان 2 رو دیدن!!!!!!!!
Navid A J
۱۰ آبان ۱۴۰۳من از تجهیزات نظامی زیاد سر در نمیارم. ولی خریدنش و داشتنش به تنهایی افتخاری نداره. اونم وقتی که توان تولید قمقمه ارتشمونم نداشتیم. حتی برای تعویض یه پیچ این هواپیما؛ اجازه نمیدادن یه ایرانی اونجا حضور داشته باشه ولی الان اوورهالش رو خودمون انجام میدیم.
اگر جسارت الان رو اون زمان داشتیم و یکم روی توان داخلی مون هم کار میکردیم و تا تقی به توقی میخورد؛ طرف چمدان ب دست فرار نمیکرد؛ حال و روز الان ما هم این نبود.
LH44
۱۰ آبان ۱۴۰۳اون ادم میدونست یک شبه نمیشه به امثال شوروی رسید. برای همین تجهیزات درجه یک رو از بهترین کشور ممکنه میخرید. وگرنه خریدن ادوات دسته دوم درجه سوم با قیمت درجه یک از روسیه هنر نیست. جسارت هم نیمخواد. بی غیرتی میخواد. اون ادم اینقدر اعتبار داشت که جنگنده ای رو که امریکا اجازه فروش به هیچ کشوری نمیداد، خرید و وارد ایران کرد. بماند که چقدر از این تجهیزات با ش.و رش 57 وارد نشدن. ولی همون هایی که وارد شدن در اون هشت سال یا بهتر بگیم، دو سال، فرشته نجات مردم بودن.
برای تولید هم بهتره هیچی نگیم. همین الانم صنایع بزرگ از دستگاه های اون موقع استفاده میکنن.
اون ادم رفت که بهای موندنش جون هم وطنانش نباشه. نه مثل الان. ایران اش.غال شده. فقط یکم منطق میخواد تا متوجهش بشید. کله گنده های نظامی با حداقل 50 کیلو اضافه وزن به فکر من و شما نیستن.
datsun
۱۰ آبان ۱۴۰۳تنها دلیلی که آمریکا اینها رو به ایران داد جنگ سرد با شوروی بود دیگه نمیخواد انقدر احساسیش کنی،
LH44
۱۰ آبان ۱۴۰۳قضیه احساسی نیست، واقعیته. همسایه بودن با شوروی و خلیج فارس همیشه تریکی بوده که اون خدابیامرز ازش استفاده میکرده و سلاح های روز رو دریافت میکرده. وگرنه از زمان ایزنهاور که قرار به کمک به کشورهای اسیب دیده شد، ایران کمک و تجهیزات چندانی دریافت نمیکرد.
منصور
۱۰ آبان ۱۴۰۳خرید پیشرفته ترین هواپیمای جنگنده ای که به هر کجایی فروخته نمیشد و بکارگیری آن نیازمند هزینه و زیر ساختها و آموزش نیروهای انسانی فراوان بود افتخار کمی نیست. ایران در همان زمان هم از بسیاری از کشورهای همتراز خودش در ساخت اسلحه و مهمات جلوتر بود و برنامه های تسلیحاتی بزرگی داشت به گونه ای که اگر بعضی از اتفاقات روی نمی داد امروز اورهال جنگنده های پنجاه سال پیش که هیچ ، تولید پیشرفته ترین جنگنده های جهان را هم انجام میداد. همانهایی که امروز اورهال هواپیما رو انجام میدن شاگردان کسانی هستند که در آمریکا آموزش تعمیرو نگهداری هواپیما رو گذرونده بودند. اگر جسارت الان رو اون زمان داشتیم و خوشی هم زیر دلمان نزده بود اصلا تقی به توقی نمی خورد و نگران فرار کسی نبودیم و مثل بسیاری دیگر از مردمان این کره خاکی از یک زندگی نرمال برخوردار بودیم
Saeed
۱۰ آبان ۱۴۰۳F/A- 18 HORNET
لطفا تصحیح کنید.
علی منصوری
۱۰ آبان ۱۴۰۳داستان تامکت خیلی جالبه، انیمیشن تبلیغاتی f14 ببینین…. نشون میده ی گربه برای داشتن قلمروش اول نقاط ضعف حریفش پیدا می‌کرد و نسبت ب اونا خودش تقویت می‌کرد ….البته در مورد خرید تامکت دوستان مطلع می‌دونن وقتی ک ب ایران معرفی شد همون زمان f15 نیز تو مارکت بود، یکی از دلایل خریدش تبحر خلبانی بود ک تونست توان واقعی گرومن تامکت ب جلو مشتری بخوبی نشون بده، متأسفانه بخاطر مخالفت سنا آمریکا ( چون گرومن اون زمان ی جنگنده استراتژیک بحساب میومد)گرومن تحویلی با موتورهای ایراد دار پرت اند ویتنی ک اغلبشون مشکل کمپرسور داشتن ب ایران داد ولی خب این مشکلم خلبان های ایرانی تونستن تا جایی حلش کنن، با تمام این حرفا ترکیب فونیکس و تامکت بسیار موفق بود بخصوص قبل از اومدن میراژ f1 فرانسه ک برای تامکتهای ایران دردسر ساز شدن( تو جنگ نفتکشها)…..
برای ما ایرانیا این کهنه سرباز یادآور خاطرات قشنگیه و وقتشه تو ایرانم بازنشسته بشه
Kiarash
۱۰ آبان ۱۴۰۳روحش شاد که برای ارتش ایران چنین کارایی کرد
اشکودا عشق مردم ترکیه
۱۰ آبان ۱۴۰۳اون سردبیر خوشتیپه یجا گفت تو عملیات h3 از این استفاده شد
محمدرضا اشتری - دبیر سایت پدال
۱۰ آبان ۱۴۰۳یک مرتبه مجدد مطالعه بفرمایید ببینیم کدام سردبیر بوده
datsun
۱۰ آبان ۱۴۰۳تو عملیات h3 از تامکت به عنوان اسکورت سوخت رسان ها استفاده شد ولی کار اصلی رو فانتوم ها کردن