گذر از موتورسیکلت‌های آلاینده با فناوری‌های نوین

هر بار که آلودگی هوای تهران از مرز سلامتی می‌گذرد و زنگ هشدار برای اقشار مختلف جامعه به صدا در می‌آید، بر طبق عادت وسایل نقلیه به عنوان اولین گروه مقصر معرفی می‌شوند و در این میان معمولاً موتورسیکلت یکی از متهم‌های اصلی است.

در حال حاضر موتورسیکلت‌های تولیدی کشور به طور عمده از کاربراتور استفاده می‌کنند و به دلیل تکنولوژی قدیمی به کار رفته در مدل ۱۲۵ موجود میزان آلایندگی هر موتورسیکلت ۴ تا ۸ برابر یک خودرو برآورد می‌شود.

این در حالی است که تمامی موتورسیکلت‌های تولیدی از فیلتر اداره استاندارد نیز گذشته‌اند، اما زمانی که مورد استفاده قرار می‌گیرند داده‌های آزمایشات و بررسی‌ها، نتایج متفاوتی از استانداردهای یورو ۳ اجباری نشان می‌دهد. به همین دلایل چندی پیش کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا در سازمان حفاظت محیط زیست “مـمـنـوعــیـت پـلاک‌گـذاری موتورسیکلت‌های کاربراتوری” را از هر نوع و به‌طورکلی تصویب کرد.
وحید حسینی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوا و عضو این کارگروه دلیل این تصمیم را تأثیر بسیار مثبت و قابل‌توجهی بر کاهش آلاینده‌های ناشی از تردد موتورسیکلت‌ها در تهران اعلام کرده بود، و تاکید داشت تصمیم بسیار درستی برای کاهش آلودگی هوا گرفته شده است.

از سوی دیگر نیز امیرحسین قناتی، مدیرکل دفتر خودرو و نیرومحرکه وزارت صنعت، معدن و تجارت با ارائه گزارشی از اقدامات صورت گرفته در راستای توقف تولید موتورسیکلت کاربراتوری، اعلام کرده بود:

باوجود تلاش‌های صورت گرفته برای استانداردسازی موتورسیکلت‌های کنونی و تعیین ۲۷ شاخص و ضابطه که بدون رعایت آن‌ها از سوی تولیدکنندگان، شماره‌گذاری موتورسیکلت‌ها صورت نمی‌گیرد، بازهم نمی‌توانیم موتورسیکلت کاربراتوری را گزینه مناسبی برای تردد در شهرها بدانیم.

در کنار این اظهارات، سندیکای تولیدکنندگان موتورسیکلت ایران معتقد است هیچ بحث کارشناسی در این زمینه صورت نگرفته و با تصمیماتی که گرفته می‌شود صنعتی را که بیش از ۴۰ سال تجربه دارد را یک شبه می‌خواهند از بین ببرند.
به گفته حجازی نایب‌رئیس سندیکای تولیدکنندگان موتورسیکلت ایران طرح این موارد معلوم نیست با چه مقصودی صورت می‌گیرد اما به نظر می‌رسد در پشت این‌گونه تصمیمات نابودی و به چالش کشیدن این صنعت است که قطعاً شدنی نیست.

نظرات سندیکا در حالی مطرح می‌شود که محمد جواد صفی یاری به‌عنوان یکی کارشناس صنعت موتور می‌گوید سندیکا می‌بایست با اقدامات و راهکاری متوازن این صنعت را در برابر آسیب‌های جدی واکسینه کند در حالی که در سال‌های گذشته هیچ‌گونه پیشرفتی در صنعت موتورسیکلت‌سازی و قطعه‌سازی به وجود نیامده است.

وی همچنین عنوان می‌کند متأسفانه نائب رئیس سندیکا خبر ندارد که موتورسیکلت‌های برقی وسیله تفریح نیست و بخش عمده‌ای از حمل‌ونقل کالا توسط موتورسیکلت‌های برقی در کشورهای پیشرفته صورت می‌گیرد.
به گفته صفی یاری امروزه با پیشرفت تکنولوژی و بلوغ صنعت باطری‌های لیتیومی استفاده از موتورسیکلت‌های برقی رو به زیاد شدن است و دیگر مشکلاتی از قبیل توان کم موتورسیکلت‌های برقی و یا عدم شارژ مناسب را در آنها شاهد نیستیم. ولی هنوز این موتورسیکلت‌ها نسبت به موتورسیکلت‌های بنزینی گران‌ترند و نمی‌توان انتظار داشت که مصرف‌کننده موتورسیکلت به‌تنهایی برای رفع آلودگی شهر حداقل ۲ یا چند برابر قیمت یک موتورسیکلت بنزینی را صرف خرید موتورسیکلت برقی کند.

این کارشناس صنعت موتورسیکلت همچنین معتقد است برای رفع این مشکل دولت‌ها در سراسر دنیا دست به کار شده‌اند و با اعمال مشوق‌های گوناگون مردم را به خرید این وسیله نقلیه ترغیب می‌کند. ازجمله این مشوق‌ها می‌توان به اعمال تعرفه صفر برای واردات، عدم اخذ مالیات از وسایل نقلیه برقی، تخصیص جایگاه‌های مجانی شارژ، تخصیص یارانه مناسب (در بعضی موارد تا ۶۰ درصد قیمت وسیله نقلیه) و … اشاره کرد. این داستان در مورد شهری مثل تهران از یک آلترناتیو پا را فراتر نهاده و حکم ضرورت پیدا کرده و لازم است با سرمایه‌گذاری مناسب برای همه‌گیر شدن موتورسیکلت‌های برقی اقدام کرد.
صفی یاری با اشاره به اینکه راه‌کار دیگر به‌کارگیری موتورسیکلت‌های انژکتوری است تصریح کرد:

در موتورسیکلت‌های انژکتوری با ترکیب مناسب نسبت سوخت و هوا همزمان شتاب بیشتر، آلایندگی فوق‌العاده کمتر و مصرف سوخت پایین‌تر اتفاق می‌افتد.

وی با بیان اینکه مشکل رفع آلایندگی و مصرف سوخت به‌صورت توأمان حل می‌شود نیز اظهار کرد:

بنابراین برخلاف نظر عده‌ای از دست‌اندرکاران سیستم سوخت انژکتوری به معنی به‌کارگیری یک قطعه نیست بلکه جایگزینی سیستم سوخت انژکتوری با سیستم سوخت کاربراتوری است و افزایش چند درصد در قیمت تمام شده نه تنها استفاده از موتورسیکلت را از توجیه اقتصادی نمی‌اندازد بلکه با مصرف سوخت کمتر در درازمدت افزایش چند درصدی قیمت با صرفه‌جویی در مصرف سوخت جبران شده و بالطبع با کاهش آلاینده‌ها بسیاری از هزینه‌های دولت کاهش یافته و سلامتی مردم نیز تأمین می‌شود. و به نظر بنده توقف شماره‌گذاری موتورسیکلت‌های کاربراتوری ضروری است که هرچه سریع‌تر باید اتفاق بیفتد.