میز خبر: چهره شکست‌خورده با ژست پیروزی

بر همگان واضح است که ایران‌خودرو از آغازین روزهای شروع کار خود در سال‌های ابتدایی دهه چهل به‌عنوان یک مونتاژکننده محصولات صنعت خودرو غرب (با نام ایران‌ناسیونال) تا امروز که خود را در گیرودار مونتاژکننده و خودروساز سردرگم نموده هرگز برندی مستقل و صاحب سبک نبوده است. ایران‌خودرو این روزها اما سرگشته‌تر از همیشه خود را با انبوهی از نام‌های بزرگ و کوچک از هایمای چینی تا سوزوکی ژاپنی و رنو فرانسه و از فیات ایتالیایی تا مرسدس بنز آلمانی مشغول نموده و بی‌آنکه توجهی به اقتضائات تاریخی ایران و حال‌وروز خود و وضعیت بازار نماید همچنان در جاده سراب به پیش می‌تازد و به طرز رقت‌انگیزی قصد دارد با ایستادن کنار مدیران برندهای بزرگ و گرفتن عکس یادگاری خود را مهم و قدرتمند جلوه دهد.

این درحالی است که عمده خبرهای پیرامون این خودروساز به مونتاژ بی‌تغییر و البته کم‌کیفیت محصولات از مد افتاده برندهای بزرگ مربوط می‌شود و در این بین کلاه بزرگی که سر خریداران در آن فرورفته، استفاده چندین و چندباره این شرکت از لحاف ملای معروف یا عنوان خودروساز ملی است، عنوانی که مشخص نیست به چه جهت است. در شرایط حاضر و در جایی که وام ازدواج جوانان دم‌بخت فدای ناتوانی مالی دولت شده، مسئولان وزارت صنعت همه‌چیز را فدای اسب فرتوتی به نام ایران‌خودرو و فروش محصولات قدیمی آن نموده‌اند و پیاپی یارانه‌های میلیاردی و وام‌های کم‌بهره را نثار مدیران این شرکت می‌نماید.

جالب آنکه حتی در پسابرجام که ایران‌خودرو اقدام به اخذ جریمه هنگفت از شرکت پژو به خاطر ترک بازار ایران می‌نماید هیچ چیز عاید خریداران بخت‌برگشته محصولات این شرکت نمی‌شود، نه فراخوانی داده می‌شود تا قطعات چینی با منابع پرداخت شده توسط پژو تعویض ‌شوند و نه کسی بهای افت شدید کیفی خودروهای خود را به ملت پرداخت می‌کند. این روزها چشم‌انداز اقتصاد ایران امیدوارانه ترسیم می‌شود اما حرکات ایران‌خودرو بیش از امیدواری، گویای سردرگمی است. فولکس از دست ایران‌خودرو به ماموت پناه می‌برد و رنو همکار کنونی این شرکت در پروژه ال ۹۰ فریادش از مدت‌ها پیش درآمده است.

اما فهرست خودروهای مجاز وارداتی در سال ۹۵ در حالی منتشر شد که بیش از ۵۰ مدل خودرو از این فهرست حذف و ۲۰ مدل-برند جدید به این لیست اضافه شده است. هر سال با آغاز سال جدید ضوابط واردات خودروهای سواری در حالی ابلاغ می‌شود که وزارت صنعت، معدن و تجارت با همکاری سازمان‌های محیط‌زیست و سازمان ملی استاندارد ضمن در نظر گرفتن ضوابط مذکور فهرست خودروهای مجاز را معین می‌کند. بر اساس جدول تدوین شده در سال جاری، دولت اجازه واردات ۸۴ مدل خودرو را صادر کرده است. این موضوع در حالی است که سال گذشته ۱۳۴ خودرو مجوز ورود به کشور را دریافت کردند. به این ترتیب به‌نظر می‌رسد که سخت‌گیری دولت در واردات خودرو برای سال جاری نسبت به سال‌های گذشته تشدید شده است. نکته جالب اضافه شدن ۲۰ مدل-برند جدید به این فهرست است که نشان از تغییر چهره واردات خودرو در سال جدید دارد؛ به‌طوری‌که در این میان واردات دو مدل خودرو آمریکایی به کشور بیشتر از همه به چشم می‌آید.

همچنین طبق روالی معمول در آغازین روزهای سال جدید، بسیاری از نمایندگی‌ها در انتظار لیست قیمتی شرکت‌های خودروساز می‌مانند، فهرستی که از آن به‌عنوان هزینه‌های دولتی یاد می‌شود و خودروسازان با احتساب این هزینه‌ها، قیمت قطعی خودرو را اعلام می‌کنند. هزینه‌های مذکور که از خریداران دریافت و به خزانه دولت واریز می‌شود در حوزه‌هایی همچون مالیات بر ارزش افزوده، عوارض قانونی، هزینه شماره‌گذاری و نرخ بیمه از سوی خودروساز محاسبه و بر قیمت خودرو افزوده می‌شود. اما هزینه‌های یاد شده که هر سال بین ۲۰ تا ۳۰ درصد قیمت قطعی خودروها را شامل می‌شود امسال برخلاف سال‌های گذشته با تغییرات زیادی مواجه نبوده و تنها نرخ بیمه آن هم با افزایش ۱۵ درصدی همراه بوده است.

به تازگی نیز قیمت خودروهای داخلی به دلیل تغییرات نرخ بیمه با افزایش ناچیزی همراه شده است. این موضوع نیز از آنجا ناشی می‌شود که افزایش نرخ دیه رشد هزینه‌ شرکت‌های بیمه‌گر در سال جاری را به‌دنبال دارد و این شرکت‌ها نیز هزینه برخی خدمات خود به‌ویژه بیمه شخص ثالث خودروها را افزایش می‌دهند. البته به نظر می‌رسد که افزایش سالانه قیمت خودرو که در ابتدای هر سال اعمال می‌شود و خودروسازان نیز هیچ‌گونه اراده‌ای برای کاهش یا حذف آن ندارند، در سال جاری چندان تأثیری بر قیمت خودرو نخواهد داشت چراکه بر این اساس هزینه مالیات بر ارزش افزوده در سال ۹۵ همچون سال گذشته ۹ درصد باقی مانده و هزینه شماره‌گذاری خودروهای سواری با ارزش بیش از پانصد میلیون ریال، صد هزار تومان و هزینه شماره‌گذاری یا تعویض پلاک خودرو با ارزش کمتر از پانصد میلیون ریال نیز ۵۰۰ هزار تومان باقی مانده است.

اما به تازگی خبر تازه‌ای آبی‌پوشان جاده مخصوص به گوش می‌رسد. مدیرعامل ایران‌خودرو در حالی چند ماه پیش از انتخاب فیات به‌عنوان شریک جدید این شرکت خبر داد که به تازگی و بنا به گفته منابع آگاه، توافقاتی کلی میان ایران‌خودرو با خودروساز ایتالیایی بر سر همکاری مشترک، حاصل شده است. بر این اساس، مسئولان ایران‌خودرو و فیات در زمستان سال گذشته مذاکراتی را با یکدیگر انجام داده‌اند که نتیجه آن، توافقی کلی بر سر عرضه محصولات این خودروساز ایتالیایی در بازار ایران بوده است. آن طور که منابع آگاه می‌گویند، ایران‌خودرو و فیات بر سر پوشش بازه قیمتی ۳۰ تا ۶۰ میلیون تومان بازار خودرو ایران به توافق کلی دست یافته‌اند. به‌عبارت بهتر، قرار است فیات محصولاتی متناسب با این بازه قیمتی در ایران تولید و عرضه کند، بازه‌ای که بخش ۳۰ تا ۴۰ میلیون آن نسبتاً پر جمعیت است، اما ۴۰ تا ۶۰ میلیونش نیاز مبرم به محصولات جدید دارد. به اعتقاد برخی کارشناسان، فیات به لحاظ سبد محصولات، از قابلیت لازم برای پوشش دادن بازه قیمتی ۳۰ تا ۶۰ میلیون تومان بازار ایران برخوردار است، البته به شرطی که ایران‌خودرو بتواند قراردادی محکم و برد-برد با این خودروساز ایتالیایی امضا کند.

بورس هم دستخوش بازی دوار خودروسازان داخلی است و فشارش با فرازوفرود آن‌ها بالا و پایین می‌رود. پس از آنکه طی ماه‌های گذشته زمزمه‌هایی مبنی بر خرید ۱۷ درصد سهام ایران‌خودرو توسط فیات مطرح و موجب رشد مقطعی و کوتاه‌مدت این شرکت بزرگ بورسی و گروه خودرویی شد که به‌تازگی اخبار پیرامون همین شرکت موجب افت شاخص‌های بازار بورس شده است. روز گذشته شاخص کل بورس تهران با فضای منفی در گروه خودرویی با افت ۶۸۴ واحدی به سطح ۸۰ هزار و ۸۵۳ واحد رسید. افت ۵/ ۳ درصدی شاخص صنعت خودرو فضای منفی را در کل بازار به وجود آورد. جو منفی خودرویی به‌عنوان لیدر ماه‌های گذشته باعث شد تا بازار بورس فشار عرضه را در سایر نمادها افزایش داده و هیجان برای خرید نمادهایی خودرویی فروکش نماید. امروز اما بازار در اثر وضعیت شاخص‌های خودرویی بالا رفت و شاخص کل رنگ بهاری به خود گرفت. باید منتظر ماند و دید عاقبت ایران‌خودرو در پسابرجام به کجا ختم می‌شود.

اما از آن سوی آب‌ها خبر می‌رسد سوزوکی خودروساز ژاپنی در تدارک تولید نسل جدید مدل سوئیفت است. مدلی که در هفته‌های گذشته افشای رندرهای دیجیتال آن سروصدای بسیاری به پا کرد. حالا و در زیر یک کاور ضخیم، سوئیفت مورد آزمایش قرار گرفته تا عیوب و نقاط قوت آن بیشتر مشخص گردد. اطلاعات منتشرشده در سایت‌های غربی به ما می‌گوید سوزوکی درحال گذراندن مراحل پایانی جهت تولید نهایی سوئیفت ۲۰۱۷ است. اطلاعات در مورد این خودرو از آنجا مهم است که گفته شده قرار است نسل فعلی سوئیفت در آینده در ایران توسط ایران‌خودرو مونتاژ شود. انتظار می‌رود این خودرو با تغییرات اندکی نسبت به نمونه پروتوتایپ و نمایشگاهی تولید شود و از موتوری دوال‌جت (DUALJET)، ۱.۲ لیتری و ۹۰ اسبی بهره بگیرد. این احتمال نیز وجود دارد که سوئیفت علاوه بر موتور پایه با یک موتور ۱ لیتری توربوشارژردار ۱۱۲ اسبی یا یک گونه ۱۴۰ اسبی ۱.۴ لیتری توربو نیز ارائه گردد. پس از اتمام این آزمایش‌ها و کنترل‌های نهایی، سوئیفت آماده می‌شود تا پس از حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی، برای بهار آینده در بازارهای جهانی عرضه گردد. به تازگی هیوندای موتورز و فرزندخوانده‌اش کیا از تولید بیش‌ از ۲۶ مدل الکتریکی و هیبریدی جدید تا سال ۲۰۲۰ خبر داده‌اند. به گزارش مجله تجاری صنعت خودرو این مدل‌ها شامل ۲ مدل هیدروژنی، دو مدل الکتریکی، شش مدل پلاگ این هیبریدی و ۱۶ مدل هیبریدی هستند و شامل اصلاح برخی نمونه‌های فعلی از جمله سوناتا هیبرید می‌باشند. چرخه معرفی نیز بدین‌گونه است که به‌طور سالانه محصولاتی همچون کراس‌اوور کیا نیرو یا هیوندای یونیک که محصولاتی الکتریکی هستند به‌طور مداوم معرفی، تولید و ارتقا می‌یابند. این روند به دلیل اعتقاد مدیران کنسرسیوم کیا- هیوندای به اهمیت بازار خودروهای سبز انتخاب شده و کیا هیوندای قصد دارد با معرفی این ۲۶ مدل و فروش سالانه ۳۰۰ هزار دستگاه از این محصولات، تا سال ۲۰۲۰ پس از تویوتا جایگاه دوم تولیدکننده خودروهای سبز را در جهان به دست آورد. تویوتا در سال ۲۰۱۵ توانسته بیش از ۱.۲ میلیون دستگاه از خودروهای الکتریکی، هیدروژنی و هیبرید موسوم به خودروهای سبز را به فروش رساند. کیا و هیوندای نیز درسال ۲۰۱۵ در کنار هم و در مجموع توانسته‌اند حدود ۷۰ هزار دستگاه از این محصولات را به فروش برسانند. اما به تازگی شرکت فورد موتور اعلام کرد حدود ۴۸ هزار و ۳۰۰ خودرو را به سه دلیل جداگانه فراخوان می‌کند. به گزارش دیترویت نیوز، بزرگ‌ترین فراخوان مربوط به فراخوان ۳۷ هزار و ۹۰۵ دستگاه خودروی ون فورد ترانزیت به‌دلیل مشکل کیسه‌های هوای کناری است. فورد اعلام کرد در برخی از این ون‌ها کیسه‌های هوای کناری در جای مناسبی نصب نشده است و این مسئله موجب می‌شود در موقع تصادف این کیسه‌های هوا به خوبی عمل نکنند. فراخوان دوم برای ۵ هزار و ۵۳۶ دستگاه لینکلن مدل سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ و شاسی‌بلند اکسپلورر ۲۰۱۶ به‌دلیل نقص بخاری انجام می‌شود. بخاری این خودروها بیش از حد گرم می‌شود و دو مورد آتش‌سوزی به‌دلیل این نقص در کانادا گزارش شده است. در فراخوان سوم ۴ هزار و ۸۰۰ کامیون اف-۶۵۰ و اف-۷۵۰ به‌دلیل نقص ترمز فراخوان می‌شود. به‌دلیل این نقص دربرخی موارد کامیون‌ها هنگام پارک به حرکت درمی‌آیند.

اما اشکودا زیرمجموعه اقماری فولکس‌واگن و خودروساز موفق این سالها، در تدارک است تا نسل نو کراس‌اوور عضلانی و زیبای خود یتی را به بازارهای جهانی ارائه نماید. رندرهای جدید و منتشر شده از این خودرو نشان می‌دهد سبک و سیاق جدید اشکودا در یتی حلول نموده و پس از ارائه در مدل سوپر ب، در این مدل نیز شاهد تغییرات جدید در طراحی بدنه هستیم. یتی نخستین بار در سال ۲۰۰۹ توسط اشکودا معرفی و تولید شد و به دلیل برخورداری از ویژگی‌های مناسب، با اقبال مناسبی نیز روبرو گردید. حالا و به مدد به‌روزرسانی همان ویژگی‌ها و استفاده از پلاتفورم جدید و جهانی MQB که در عمده محصولات گروه معظم فولکس‌واگن از جمله تیگوان بکار رفته، یتی می‌رود تا بهتر از همیشه جای خود را در بازار پیدا کند. این رندرها به‌وضوح نشان از بدنه تیز، عضلانی و اسپرتی است که اشکودا علاوه بر یتی، آن را در سوپر ب نیز بکار برده است. این خودرو در صورت تولید قیمتی معادل ۲۴ هزار یورو خواهد داشت و به صورت دیفرانسیل جلو و با جعبه دنده دستی در حالت استاندارد در کارخانه واسینی جمهوری چک نیز روی خط تولید خواهد رفت. از دیگر موارد مهم و قابل اشاره نیز می‌توان به امکان انتخاب‌های اضافه‌ای یاد کرد که از جمله آن‌ها یک گیربکس دی‌اس‌جی دو کلاچه و سیستم awd هستند. گفته شده اشکودا پیش از نهایی شدن تولید و عرضه نسل دوم یتی، در نمایشگاه بزرگ خودروی پاریس از یک اس‌یووی ۷ سرنشینه با نام کودیاک رونمایی خواهد نمود.

خبرهای منتشر شده از نشریه الکترونیکی لفت‌لان‌نیوز از افزایش محسوس فروش خودروهای آمریکایی در بازار آمریکا خبر می‌دهد. جنرال موتورز، فیات‌کرایسلر و دیگر خودروسازان عمده بازار، فروش کمتر از انتظاری را در ماه مارس در آمریکا ثبت کردند، زیرا تقاضا برای خودروهای سدان کاهش یافت و طی تعطیلات عید پاک فروش افت کرد. بر اساس آمار آتودیتا، فروش خودرو در ماه مارس ۳ درصد افزایش یافته و به ۶/ ۱ میلیون دستگاه رسید. این در شرایطی است که تحلیلگران و اقتصاددانان شرکت‌کننده در نظرسنجی تامسون رویترز افزایش حدود ۷ درصدی فروش را پیش‌بینی کرده بودند. مارک ویکفیلد، رئیس بخش خودروی شرکت الکسی‌پارتنرز می‌گوید کاهش فروش نمایندگی‌های فروش طی تعطیلات عید پاک به فروش لطمه زده است. با وجود این فروش در سال ۲۰۱۶ از رکورد فروش ۴/ ۱۷ میلیون دستگاه خودرو که در سال ۲۰۱۵ حاصل شد، فراتر خواهد رفت. جنرال موتورز اعلام کرد فروش این شرکت ۹/ ۰ درصد افزایش یافته است و فیات‌کرایسلر رشد ۸ درصدی فروش را گزارش داد. تویوتا نیز اعلام کرد فروش در آمریکا با کاهش ۷/ ۲ درصدی رو‌به‌رو شده است.

و در پایان اینکه اگرچه نخستین اتومبیل‌های نازک‌نارنجی فرانسوی در ایران به نام «ژیان»، اواخر سال ۱۳۴۷ تولید شدند، اما جراید کشور روز ۱۷ فروردین سال ۱۳۴۸ را به‌عنوان ورود نخستین گروه از اتومبیل‌های ژیان به خیابان‌های تهران اعلام کرده‌اند. این اتومبیل توسط شرکت سهامی تولید اتومبیل سیتروئن ایران تولید شد که در سال ۱۳۴۵ با سرمایه اولیه ۱۶۰ میلیون ریال در ایران تأسیس شده بود و نخستین محصولات آن ژیان، پیکاپ، آهو و اتومبیل‌های رنوی ۲ درب و ۴ درب و عرضه و فروش لوازم یدکی آن‌ها بود. در آن روزگار جوانان زیادی از ژیان و ژیان مهاری استقبال کردند. بعد از انقلاب شرکت تولیدی سیتروئن ایران به «سایپا» تغییر نام داد و در تیرماه ۵۸ به مالکیت دولت در آمد و از سال ۱۳۶۰ به بعد تحت سرپرستی سازمان گسترش و نوسازی ایران قرار گرفت.