قوانین جدید برای پیش فروش و فروش خودروها در کشور

فروش خودرو در ایران در سالهای اخیر کاملاً فرآیندی یکطرفه به سود کارخانه یا وارد کننده بوده است. به عنوان مثال شرکت تولید کننده در ابتدا مبلغ لازم برای تولید خودرو را از خریدار دریافت می کند و سپس با آن به تولید مبادرت می نماید. از آنجایی که سود انتظار و تاخیر هم همواره کمتر از سود وام بانکی و یا سود تولید و واردات خودرو است، هیچ گونه ابایی از تاخیر در تحویل خودرو نیز وجود ندارد. گاهی تاخیر در تحویل خودرو کار را به شکایت مشتریان می کشاند. وارد کنندگان نیز از این آشفته بازار مستثنی نبودند و حتی شرکتهای معتبر و با سابقه نیز با پیش دریافت مبلغ خودرو از خریدار و واردات آن، گاهی به بهانه هایی نظیر تغییر نرخ ارز، طلب مبالغی بیشتر از خریدار را هم می کردند. گاهی نیز خودرویی در نهایت در کار نیست. مانند تجربه فروش فیات سی‌ینا و دردسرهای خریداران برای دریافت خودرویشان یا حتی بازپس گیری وجه پرداختی. اما حالا برای چندمین بار زمزمه های تغییر این شرایط و قانونمند شدن فروش و پیش فروش خودرو به گوش می رسد.

وزارت صنعت، معدن و تجارت شرایط و ضوابط جدیدی را برای فروش خودرو در کشور تدوین کرده است. این وزارتخانه در اصلاحیه آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان خودرو، دستورالعمل شرایط فروش خودرو را تدوین کرده است.
بر اساس این دستورالعمل شرایط فروش خودرو در کشور در شیوه‌های «تحویل فوری»، «پیش‌فروش قطعی»، «پیش‌فروش عادی»، «مشارکت در تولید» و «سفارشی تیراژ محدود» پیش‌بینی شده است.
در این دستورالعمل حداکثر تاریخ تحویل خودرو در شرایط فروش تحویل فوری ۳۰ روز، پیش‌فروش قطعی ۹ ماه، پیش‌فروش عادی ۱۲ ماه، مشارکت در تولید سه سال و سفارشی تیراژ محدود در خودروهای داخلی سه ماه و خودروهای وارداتی چهار ماه است. البته باید دید که در برابر شرکتهایی که نام روش فروش خود را از پیش فروش به خرید مشارکتی تغییر می دهند باید چه تصمیمی گرفت!

همچنین طبق این ضوابط حداقل سود مشارکت در شرایط پیش‌فروش عادی معادل حداقل سود سپرده یک‌ساله سیستم بانکی و در شرایط فروش مشارکت در تولید نیز معادل نرخ سود سپرده‌های سه ساله سیستم بانکی تعیین شده است.
در این دستورالعمل حداقل سود انصراف در شرایط فروش تحویل فوری و پیش‌فروش قطعی و عادی، معادل حداکثر سه درصد کمتر از نرخ سود سپرده‌های یک‌ساله سیستم بانکی تعیین شده است.
حداقل سود انصراف در شرایط فروش مشارکت در تولید نیز معادل حداکثر سه درصد کمتر از نرخ سود سپرده‌های سه ساله سیستم بانکی و در شرایط فروش سفارشی تیراژ محدود نیز معادل حداکثر سه درصد کمتر از نرخ سود سپرده‌های یک‌ساله سیستم بانکی تعیین شده است.

جریمه تأخیر در تحویل در شرایط فروش تحویل فوری معادل ماهانه ۲.۵ درصد، در شرایط پیش فروش قطعی نیز معادل ماهانه ۲.۵ درصد و در شرایط پیش فروش عادی معادل سود مشارکت به‌علاوه ماهانه یک درصد تعیین شده است.
همچنین جریمه تأخیر در تحویل در شرایط فروش مشارکت در تولید برابر با سود مشارکت به‌علاوه ماهانه یک درصد و در شرایط فروش سفارشی تیراژ محدود نیز معادل ماهانه سه درصد تعیین شده است.
در این دستورالعمل شرایط خاص نیز پیش‌بینی شده که بر اساس آن در شرایط فروش مشارکت در تولید در صورت عدم امکان تحویل خودرو، خودروی جایگزین از میان خودروهای تولیدی به انتخاب مشتری و طبق شرایط قرارداد تحویل داده خواهد شد.

در شرایط فروش سفارشی تیراژ محدود نیز در صورت تأخیر بیش از ۲ ماه در تحویل خودرو مشتری حق انصراف خواهد داشت.
این دستورالعمل ذیل اصلاحیه آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان خودرو تدوین شده که به زودی به تصویب نهایی وزارت صنعت، معدن و تجارت رسیده و به تمام خودروسازان و واردکنندگان خودرو ابلاغ خواهد شد.