بازگشت آرامش به بازار خودرو و تخلیه حباب قیمتی

از روز دوشنبه قیمت رسمی خودروهای ایران‌خودرو و سایپا حداکثر ۳۰ تا ۳۵ درصد افزایش یافت و این موضوع بهانه‌ای شد تا دلالان و فروشندگان خودرو با افزایش شدیدی قیمت خودروهای خود، مشتریان را با شوک بزرگی مواجه کنند. اما آیا این گرانی قیمت‌ها در بازار پایدار می‌ماند؟

افزایش قیمت خودروها پس از بیش از یک سال سرکوب دستوری قیمت توسط دولت انجام شد تا این موضوع بهانه‌ای برای افزایش تولید و کیفیت خودروهای داخلی شود و فاصله بالای قیمتی کارخانه تا بازار آزاد نیز به واسطه افزایش عرضه کاهش یابد و میزان سود دلالان کاهش و قیمت نهایی مصرف‌کننده نیز کاهش یابد. اما در عمل به این دلیل که این افزایش رسمی قیمت پیش از افزایش تولید و عرضه اعلام شد، باعث افزایش زنجیره‌ای قیمت در بازار آزاد هم شد.

در این میان سودجویان با ماهی گرفتن از این آب گل‌آلود توانستند با التهاب بیشتر بازار، محصولاتی که روی دستشان باد کرده بود را به قیمت‌هایی گزاف بفروشند. این افزایش شدید توسط نمایشگاه‌ها، نمایندگی‌ها و فروشندگان متفرقه، عامه خریداران واقعی و مصرف‌کنندگان را از خرید خودروی موردنظر خود دورتر کرد. تجربه ماه‌ها رکود در بازار خودرو با هیجانی که فروشندگان در این فرضت ایجاد کردند، می‌توانست معکوس شود؛ اما در نهایت ازآنجاکه کشش بازار در حد چنین شوک‌ها و افزایش‌هایی نیست، قیمت فروش خودروها در بازار آزاد از روز پنجشنبه با افت شدیدی همراه شد.

علی خسروانی، مدیرعامل بزرگ‌ترین بنگاه فروش خودروی کشور در این ارتباط در توییتی نوست:

سعید مؤتمنی، رئیس پیشین اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودروی تهران هم گفت:

وقتی شرکت‌های خودروساز قیمت‌های جدید افزایش‌یافته را اعلام می‌کنند باید بلافاصله خودروهای جدید به بازار عرضه کنند اکنون در شرایطی قرار داریم که عرضه ضعیف است و قیمت‌ها افزایش یافته؛ بنابراین با این اتفاق بار دیگر اوضاع بازار مشوش شده است.

وی در گفت‌وگو با ایلنا افزود:

اکنون زمان مناسبی برای معامله نیست و باید چند روزی بگذرد تا مشخص شود خودروسازان در پی این افزایش قیمت خودرو به بازار عرضه می‌کنند یا نه و فعلاً همه چیز به عملکرد خودروسازان گره خورده است.

در این ارتباط چند مورد مهم باید توسط خریداران خودرو مدنظر قرار گیرد.

• اکثر دلالان خودرو که ماه‌ها رکود سنگین در بازار خودرو را تحمل کرده‌اند اکنون توانسته‌اند خودروهای رسوب‌کرده را با قیمت بالا به مشتریان بفروشند و بعید است مجدداً در این قیمت‌های بالا دست به خرید جدیدی زده و دوره جدیدی از رکود را تحمل نمایند.
• بازی در زمین سودجویان و فرصت‌طلبان و تن دادن به قیمت‌های جدید درواقع کمک به آنها برای افزایش بیشتر قیمت‌هاست. مشتریان باید در برابر اعلام قیمت‌های بالا و غیرمنطقی توسط فروشندگان، موضع گرفته و از تأیید آنها خودداری کنند.
• اصلاح قیمت‌ها در بازار نیاز به صبوری خریداران دارد. در چنین التهاب‌هایی، کسانی که به‌سرعت دست به خرید می‌زنند، بازنده‌اند. کمی زمان می‌تواند باعث آرامش در بازار و کاهش شدید قیمت‌ها و به‌صرفه‌تر شدن خرید شود.
• شرکت‌های خودروسازی غیر از ایران‌خودرو و سایپا از سرکوب قیمتی مصون بودند و قیمت محصولات آنها متعادل و با نظر خودشان تعیین می‌شد؛ بنابراین اعلام اینکه آنها نیز به‌زودی افزایش قیمت خواهند داشت بی‌مورد است.
• افزایش قیمت محصولات سایپا و ایران‌خودرو نه‌تنها به قیمت آزاد سایر خودروها مربوط نیست؛ بلکه به‌زودی با افزایش عرضه توسط کمپانی‌ها جبران خواهد شد.
• فروش فوق‌العاده خودروسازان در این شرایط افزایش یافته و ازجمله مدیران خودرو، کرمان موتور و بهمن موتور در این هفته فروش جدید خود را با همان قیمت‌های پیشین استارت زده‌اند.
• به‌زودی باتوجه‌به افزایش سود فروش خودروهای ایران‌خودرو و سایپا، این محصولات با تولید مضاعف و فروش فوق‌العاده در بهمن‌ماه به بازار سرازیر شده و حتی این امکان وجود دارد که قیمت بازار این خودروها با قیمت کارخانه یکسان شود.

انتظار می‌رفت دولت محترم و سازمان‌های عریض‌وطویل حمایت از مصرف‌کننده و شورای رقابت و وزارت صمت و مجلس شورای اسلامی نقش نظارتی پررنگ‌تری در این خوزه داشته و اجازه افزایش رسمی قیمت پیش از افزایش تولید و عرضه را ندهند. حال که در این سوء تدبیر چنین اتفاقی رقم خورد باید با شفاف‌سازی در قیمت‌گذاری، نظارت دقیق بر روند تولید و عرضه، تسریع در عرضه خودرو، تسریع در فرایندهای واردات و کاهش بروکراسی واردات خودرو و ابلاغ آزادسازی واردات خودروهای دست‌دوم فضای تنفسی به خریداران خودرو هم بدهند.