افت 22.4 درصدی تولید خودرو در هفت ماه اول سال 98

دنیای اقتصاد: سه خودروساز بزرگ کشور با تولید ۴۴۰ هزار و ۲۱۴ دستگاه انواع محصول سواری طی هفت ماه امسال، کاهش ۲۲.۴ درصدی را در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته تجربه کردند. با تداوم خودداری وزارت صنعت، معدن و تجارت از انتشار آمار تولید خودرو در کشور، باز هم صورت‌های مالی ارائه شده به بورس، ملاک بررسی تیراژ خودروسازان تا پایان مهر امسال قرار گرفت.

آخرین آماری که وزارت صمت از تولید خودروسازان منتشر کرده، به تیر ماه امسال مربوط می‌شود و پس از آن، انتشار گزارش تیراژ ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو به کما رفته است. با وجود آنکه خودروسازان کمی تا قسمتی از شوک اولیه تحریم خارج شده و تولیدشان با نوسان منفی کمتری در مقایسه با روزهای پس از تحریم طی سال گذشته، مواجه است، وزارت صمت میلی به انتشار آمار تولید ندارد. از همین رو، طی چند ماه گذشته صورت‌های مالی ارائه شده به بورس، ملاک بررسی وضع صنعت خودرو قرار گرفته است. بر این اساس، تیراژ خودروسازان در مقایسه با هفت ماه سال گذشته کاهش را نشان می‌دهد و روندی کند اما نسبتا باثبات دارد. برخی خودروها که تولیدشان پیش‌تر متوقف شده بود، در آمار جدید به خطوط تولید بازگشته‌اند؛ بازگشتی البته احتمالا موقتی. طبق آمارهای منتشره اما تولید ماهانه خودروسازان نیز روندی نزولی داشته است.
بر این اساس، ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو در مجموع طی مهر امسال بیش از ۵۶ هزار دستگاه انواع محصول سواری را به تولید رسانده‌اند که نسبت به شهریور سال جاری ۱۲.۵ درصد کاهش را نشان می‌دهد. همچنین تولید محصولات سواری توسط سه خودروساز بزرگ کشور در مهر امسال و نسبت به ماه مشابه سال گذشته نیز ۱۶ درصد کاهش داشته است.
در بین سه خودروساز بزرگ کشور اما سایپایی‌ها توانسته‌اند لقب پرتیراژترین خودروساز داخلی را کماکان برای خود حفظ کنند. سایپا که چند ماهی می‌شود به خودروساز اول کشور (از جنبه تیراژ) تبدیل شده، طی هفت ماه امسال ۲۰۴ هزار و ۸۱۹ دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده تا در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته ۴.۴ درصد کاهش تیراژ را تجربه کند. این خودروساز البته در تولید ماهانه روندی نزولی داشته، چه آنکه تیراژ ۲۵ هزار و ۶ دستگاهی‌اش در مهر، سبب کاهش ۲۵.۳ درصدی تولید نسبت به شهریور شده است.
پس از سایپا، ایران خودرو تیراژی ۱۸۰ هزار و ۶۸۰ دستگاهی تا پایان مهر امسال از خود به جا گذاشته که نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته ۳۰ درصد افت را نشان می‌دهد. آبی‌های جاده مخصوص اما در مهر و نسبت به شهریور با افزایش ۱۲.۵ درصدی تیراژ مواجه شده‌اند و این روند صعودی از تیراژ ۲۴ هزار و ۳۹۸ دستگاهی آنها حاصل شده است. در نهایت پارس خودرویی‌ها که در هفت ماه امسال ۵۴ هزار و ۷۱۵ دستگاه تیراژ داشته‌اند، نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۳ درصد افت کرده‌اند. پارس خودرو در مهر امسال نیز تنها ۶ هزار و ۶۴۸ دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده تا در مقایسه با شهریور سال جاری ۲۵.۵ درصد عقب‌نشینی کند.

• حذف ویتارا و دانگ‌فنگ

نگاهی اما به جزئیات آمار تولید خودروهای سواری در هفت ماه امسال بیندازیم تا مشخص شود غول‌های جاده‌ مخصوص چه افت‌و‌خیزی در این بازه زمانی داشته‌اند. طبق آمار استخراج شده از صورت‌های مالی ایران خودرو، این شرکت هنوز نتوانسته تیراژ بیشتر محصولات سواری خود را در بازه زمانی تحت بررسی، از محدوده منفی خارج کند. در بین محصولات ایران‌خودرو، گروه پژو (به جز پژو ۲۰۰۸) تیراژی ۱۲۰ هزار و ۵۰۰ دستگاهی تا پایان مهر امسال داشته که این آمار نشان از کاهش ۲۴.۵ درصدی پژویی‌ها در مقایسه با هفت ماه سال گذشته دارد. از آنجا که ایران‌خودرو آمار تولید محصولات پژویی را به تفکیک مدل به بورس ارائه نمی‌دهد، مشخص نیست مدل‌های ۲۰۶، ۴۰۵، ۲۰۷ و پارس هر کدام چند دستگاه تیراژ طی هفت ماه امسال داشته‌اند، هرچند به نظر می‌رسد سهم ۲۰۶ از دیگر اعضای خانواده‌اش بیشتر است.

ایران خودرویی‌ها اما آمار پژو ۲۰۰۸ را خارج از خانواده پژو منتشر می‌کنند و صورت‌های مالی آنها نشان می‌دهد خودروی موردنظر روندی صعودی در هفت ماه امسال داشته است. طبق آمار تا پایان مهر امسال چهار هزار و ۷۶۱ دستگاه پژو ۲۰۰۸ در ایران خودرو به تولید رسیده که نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته ۱۱.۶ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
ظاهرا ایران خودرویی‌ها به اندازه تمام تعهداتی که برای ۲۰۰۸ ایجاد کرده‌اند، قطعه ذخیره‌ کرده و به نظر می‌رسد همه ثبت‌نام‌کنندگان ۲۰۰۸ موفق به دریافت آن خواهند شد. با اتمام ذخایر قطعه‌ای، پژو ۲۰۰۸ نیز به جمع خودروهایی خواهد پیوست که تولیدشان به دلیل تحریم صنعت خودرو کشور، متوقف شده است.
از پژو که بگذریم، ایران‌خودرو در تولید سمند هم با کاهش تولید مواجه شده ‌است. بنابر آمار منتشره، این شرکت طی هفت ماه امسال، ۲۱ هزار و ۴۶۶ دستگاه سمند را به تولید رسانده‌ و این آمار سبب افت ۳۲ درصدی تولید محصول موردنظر نسبت به مدت مشابه سال گذشته شده است. در حال‌حاضر سمند تنها در سایت‌های مرکزی و مازندران ایران‌خودرو تولید می‌شود، هرچند در گزارش این شرکت به بورس مشخص نشده سهم هر یک از این سایت‌ها از تولید محصول موردنظر چند دستگاه بوده است. اما آن‌طور که آمار تولید منتشره در صورت‌های مالی ایران خودرو روایت می‌کند، این شرکت همچنان در تولید دنا روندی نزولی دارد. ایران خودرویی‌ها تا پایان مهر امسال، ۱۵ هزار و ۹۱۳ دستگاه دنا را به تولید رسانده‌اند تا نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته ۳۸ درصد افت تولید را به خود ببینند. دنا در دو مدل معمولی و پلاس به تولید می‌رسد و هر دو مدل نیز قیمتی بالای ۱۰۰ میلیون تومان در بازار دارند. افت تولید دنا در حالی است که دیگر محصول ایران‌خودرو یعنی رانا توانسته رشد را در کارنامه‌اش به ثبت برساند. طبق گزارش ارائه‌شده به بورس، در هفت ماه امسال سه هزار و ۴۴۷ دستگاه رانا در ایران‌خودرو به تولید رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد ۴۳ درصد را نشان می‌دهد. این رشد به نوعی با کم بودن عدد پایه تولید رانا در سال گذشته در ارتباط است، چه آنکه این محصول در گذشته آمار ضعیفی داشت، اما چند ماهی می‌شود که تولید آن جان گرفته است.

نگاهی هم بیندازیم به محصولات مونتاژی ایران‌خودرو، محصولاتی که برخی از آنها با خطوط تولید این شرکت وداع کرده‌اند. آن‌طور که گزارش ارائه‌شده به بورس روایت می‌کند، آبی‌های جاده مخصوص تا پایان مهر امسال تنها ۱۲۰ دستگاه سوزوکی گرندویتارا مونتاژ کرده‌اند و این یعنی تولید محصول موردنظر در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته ۹۴ درصد افت داشته است. ایران‌خودرو طی چند ماه گذشته حتی یک دستگاه سوزوکی را نیز به مونتاژ نرسانده و بنابراین این محصول عملا با خودروسازی کشور وداع کرده است. در کنار ویتارا، به‌نظر می‌رسد دانگ‌فنگ و ایران‌خودرو نیز به آخر خط رسیده‌اند و تولید این محصول چینی در کشور متوقف شده است. آمار تولید ایران‌خودرو در مهر نشان می‌دهد حتی یک دستگاه دانگ‌فنگ نیز در این شرکت مونتاژ نشده و بنابراین احتمالا این محصول چینی نیز با آبی‌های جاده‌مخصوص وداع کرده است. در بین دیگر مونتاژی‌های ایران خودرو اما هایمای چینی تیراژی سه هزار و ۲۸۷ دستگاهی طی هفت ماه امسال از خود به‌جا گذاشته است. با توجه به این آمار، هایما افتی ۶۲ درصدی را نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته به خود می‌بیند. مونتاژ این محصول فعلا در ایران‌خودرو ادامه دارد و باید منتظر ماند و دید در آینده نیز تداوم خواهد داشت یا هایما نیز به جمع حذفی‌ها می‌پیوندد.

• اوج‌گیری پراید پیش از حذف

به سایپا برویم و ببینیم این شرکت چه آماری در تولید محصولات خود طی هفت ماه ابتدایی امسال به‌جا گذاشته است. بنابر آمار ارائه‌شده به بورس، سایپایی‌ها در تولید سراتو که محصولی مونتاژی و تحت‌لیسانس کیاموتورز کره است، با افت تولید مواجه شده‌اند. بر این اساس تا پایان مهر امسال، سه هزار و ۶۳۰ دستگاه سراتو در سایپا مونتاژ شده که در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته، ۳۵ درصد افت را نشان می‌دهد. با توجه به آمار تولید مهر ماه که از صفر بودن تیراژ سراتو حکایت دارد، این مونتاژی کره‌ای نیز در لیست خودروهای حذفی کشور قرار گرفته است. در بین دیگر محصولات سایپا، تیبا تیراژی ۹۱ هزار و ۶ دستگاهی از خود به‌جا گذاشته و بنابراین نسبت به هفت ماه سال گذشته ۳.۲ درصد کاهش را نشان می‌دهد. تولید پراید اما روندی افزایشی داشته است، خودرویی که سایپایی‌ها سرانجام راضی به حذف آن شدند. پراید که قرار است تنها تا تیر ماه سال آینده به تولید برسد، در هفت ماه امسال تیراژی ۱۵۷ هزار و ۳۹۲ دستگاهی از خود به‌جا گذاشته و در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته ۱۵ درصد افزایش تولید را تجربه کرده است.

از تیبا و پراید بگذریم و نگاهی هم به محصولات مونتاژی چینی سایپا بیندازیم. طبق آمار، پارس‌خودرو به‌عنوان زیرمجموعه سایپا، توانسته تنها ۱۹۳ دستگاه برلیانس را به تولید برساند. با توجه به این آمار، برلیانس در مقایسه با هفت ماه سال گذشته ۹۹ درصد افت تولید را تجربه کرده است. نکته مهم دیگر در مورد برلیانس، بازگشت این محصول به خطوط تولید پارس‌خودرو است. برلیانس مدت‌ها بود تولید نمی‌شد و بنابراین در لیست حذف‌شدگان از خطوط تولید خودروسازی کشور قرار گرفته بود، اما آمار تولید مهر نشان می‌دهد پارس‌خودرویی‌ها آن را بازگردانده‌اند، چه آنکه ۱۰۹ دستگاه از این محصول تولید شده است. این بازگشت البته احتمالا موقتی است و بعید به‌نظر می‌رسد تولید برلیانس تداوم چندانی داشته باشد. یکی از مسوولان پیشین پارس‌خودرو پیش‌تر گفته بود قطعات برلیانس در گمرک قرار دارند اما به دلیل قیمت‌گذاری دستوری، تولید این محصول به صرفه نیست. حالا به نظر می‌رسد پارس‌خودرویی‌ها قطعات برلیانس را از گمرک ترخیص و تولید آن را از سر گرفته‌اند و برلیانس‌های تولیدی احتمالا با قیمت حاشیه بازار فروش خواهند رفت.

علاوه بر برلیانس، آریو دیگر محصول چینی گروه خودروسازی سایپا نیز که تولید آن متوقف شده بود، به خطوط تولید بازگشته است. سایپایی‌ها در مهر امسال ۱۵۴ دستگاه آریو را مونتاژ کرده‌اند و این در حالی است که به‌نظر می‌رسد این محصول نیز سرنوشتی شبیه برلیانس دارد. در واقع بعید به‌نظر می‌رسد تولید آریو نیز دوام چندانی داشته باشد و این محصول نیز احتمالا به‌طور موقت به خطوط تولید سایپا بازگشته است. در نهایت اما چانگان دیگر محصول چینی سایپا، تیراژی چهار هزار و ۸۳ دستگاهی را تا پایان مهر از خود به‌جا گذاشته که نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته افت ۵۰ درصدی را نشان می‌دهد.
اما نگاهی هم به اوضاع تولید خانواده ال ۹۰ تا پایان مهر امسال بیندازیم و ببینیم این محصول فرانسوی چه شرایطی در تولید طی هفت ماه امسال داشته است. طبق اطلاعات ارائه‌شده به بورس، در مجموع تیراژ خانواده تندر ۹۰ (شامل تندر معمولی، پارس‌تندر، تندر اتومات و ساندرو) طی بازه زمانی تحت بررسی به چهار هزار و ۸۲ دستگاه رسیده است. با این حساب، تیراژ این خانواده در مقایسه با هفت ماه سال گذشته ۹۰ درصد افت داشته است. اگر آمار تولید خانواده تندر‌۹۰ را به‌صورت جداگانه بررسی کنیم، مشخص می‌شود هر دو شرکت ایران‌خودرو و پارس‌خودرو با کاهش تولید این محصول مواجه شده‌اند. بر این اساس، ایران‌خودرویی‌ها با توجه به تیراژ هزار و ۱۶۲ دستگاهی خود، افتی ۸۸ درصدی را در تولید محصولات رنو به ثبت رسانده‌اند. در پارس‌خودرو نیز تولید محصولات خانواده رنو طی هفت ماه امسال به دو هزار و ۹۲۰ دستگاه رسیده تا نسبت به مدت مشابه سال گذشته، افتی ۹۰ درصدی دامان آن را بگیرد. آمارها می‌گویند تولید محصولات رنو در پارس خودرو متوقف شده، اما ایران خودرویی‌ها ۸۱ دستگاه تندر ۹۰ را در مهر امسال تولید کرده‌اند