ویروس افت تولید در جان خودروسازان خصوصی!

دنیای اقتصاد: آمار تولید شرکت‌های خودروساز خصوصی در آبان‌ماه هم روند کاهشی داشت. این شرکت‌ها از ابتدای سال تا آبان‌ماه گذشته، در مجموع ۷۸ هزار و ۷۹۶ دستگاه خودرو تولید کرده‌اند. این میزان تولید در شرایطی است که شرکت‌های خصوصی در مدت مشابه سال گذشته، در مجموع ۸۱ هزار و ۱۶۷ دستگاه خودرو را روانه بازار کردند؛ بنابراین تیراژ در خطوط تولید خودروسازان خصوصی طی سال جاری به نسبت مدت مشابه سال گذشته، کاهش ۹/ ۲ درصدی را نشان می‌دهد.

سهم خصوصی‌سازان از کل تیراژ تولید تا پایان آبان‌ماه سال‌جاری، ۶/ ۱۱ درصد است. همان طور که اشاره شد این شرکت‌ها در بازه زمانی مورد نظر در مجموع ۷۸ هزار و ۷۹۶ دستگاه خودرو تولید کرده‌اند. این در حالی است که تا پایان آبان‌ماه ۹۷ در مجموع ۶۷۴ هزار و ۹۴۷ دستگاه انواع خودروی سواری در شرکت‌های خودروسازان داخلی تکمیل شده است.

کاهش ۵/ ۴ درصدی تولید شرکت‌های خصوصی در آبان‌ماه گذشته، در شرایطی اتفاق افتاده است که روند عرضه و قیمت‌گذاری این شرکت‌ها کاملا در اختیار خودشان است و دولت در آن دخالتی ندارد. دست‌اندرکاران زنجیره خودروسازی کشور معتقدند یکی از عواملی که سبب شده آمار تولید در شرکت‌های نیمه دولتی کاهش یابد، قیمت‌گذاری محصولات این شرکت‌ها توسط دولت است. این در حالی است که شرکت‌های خصوصی از مدتی پیش و بدون هیچ مانعی اقدام به افزایش قیمت محصولات خود کرده‌اند. حال این سوال مطرح می‌شود که چه عواملی سبب شده تا تیراژ تولید در این شرکت‌ها کاهشی شود؟

بی‌تردید اولین عاملی که سبب کاهش تولید محصولات خصوصی‌سازان شده است را باید در تحریم‌های ایالات‌متحده در ارتباط با صنعت خودروی کشور جست‌وجو کرد. تاثیر این تحریم‌ها را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد. بخش اول، مربوط به بی‌میلی شرکای خارجی برای ادامه همکاری با خصوصی‌سازان داخلی است. این اتفاق سبب شده تا تیراژ تولید این شرکت‌ها روند کاهش در پیش بگیرد.

بخش دیگر مربوط می‌شود به تاثیر غیر‌مستقیم تحریم‌ها روی این شرکت‌ها. برخی شرکت‌های خارجی که با خودروسازان خصوصی داخلی همکاری دارند، با توجه به منافعی که دارند به دنبال این هستند تا در دوران تحریم همچنان سهم خود را در بازار ایران حفظ کنند، اما مشکلاتی از قبیل نقل و انتقال مالی سبب می‌شود که این شرکت‌ها به‌رغم میل خود در ادامه همکاری، با موانع و محدودیت‌هایی روبه‌رو شوند. این محدودیت‌ها روی تیراژ تولید شرکت‌های خصوصی تاثیر منفی می‌گذارد.

نکته دیگر در این زمینه را باید در افزایش قیمت محصولات این شرکت‌ها جست‌وجو کرد. برخی از فعالان بازار معتقدند ممنوعیت واردات، به نفع خودروسازان خصوصی به خصوص مونتاژکاران محصولات چینی تمام شده است و این امکان را فراهم آورده است تا در غیاب رقبای اروپایی و کره‌ای، خودروهای مونتاژی چینی بتوانند بازار آنها را تصاحب کنند. برخی دیگر معتقدند خودروهای چینی نمی‌تواند بازار رقبای کره‌ای و اروپایی را تصاحب کند و محدودیت واردات سبب داغ شدن بازار دست دوم این خودروها شده است. البته نمی‌توان از کنار این نکته گذشت که افزایش قیمت خودروهای مونتاژی بی‌تردید سبب خواهد شد تا بخشی از تقاضای بازار که تا پیش از افزایش قیمت‌ها ترجیح می‌داد به جای خودروی داخلی، به سراغ خودروهای پر آپشن مونتاژی بروند، با افزایش قیمت به ناچار از این بازار خارج می‌شود و این اتفاق می‌تواند روی تیراژ تولید شرکت‌های خصوصی تاثیر منفی بگذارد.

• آمار تولید خصوصی‌ها

براساس آمارهای ارائه شده ازسوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در ۹ ماه گذشته از سال تولید خودرو در شرکت‌های کرمان موتور، بهمن خودروسازان بم و صنعت خودروی آذربایجان به نسبت مدت مشابه سال گذشته صعودی بوده، این در شرایطی است که روند تولید در شرکت‌های مدیران خودرو و کارمانیا نزولی بوده است. براساس این آمارها کرمان موتور در ۹ ماه سال گذشته در مجموع ۲۸ هزار و ۳۷۶ دستگاه از انواع محصولات خود را به بازار عرضه کرده است. این در حالی است که در مدت مشابه سال جاری توانسته با افزایش ۲/ ۲ درصدی میزان تولید خود را به ۲۸ هزار و ۹۹۹ دستگاه برساند. شرکت خودروسازی بهمن هم روند تولید خود را در بازه زمانی ذکر شده به نسبت سال گذشته افزایش داده است. این شرکت در ۹ ماهه سال‌جاری توانسته ۶ هزار و ۹۸۹ دستگاه خودروی سواری تولید کند، در حالی که طی سال گذشته ۵ هزار و ۱۷ دستگاه از محصولات خود را به بازار عرضه کرد؛ بنابراین این خودروساز رشد ۳/ ۳۹ درصدی را طی مدت ذکر شده به نام خود ثبت کرد. خودروسازان بم هم در مسیر کرمان موتور و شرکت بهمن حرکت کرده و توانسته نمودار تولید خود را طی ۹ ماهی که از سال گذشته به نسبت مدت مشابه سال ۹۶ افزایشی کند. این شرکت در بازه مورد اشاره در سال گذشته هزار و ۳۶ دستگاه خودرو تولید کرده که توانسته این آمار را در سال جاری با افزایش ۴۶۵ دستگاهی، ۹/ ۴۴ درصد افزایش دهد.

صنعت خودروی آذربایجان هم در ۹ ماه ابتدایی سال‌جاری به نسبت مدت مشابه سال گذشته نمودار تولید صعودی داشته است. این شرکت که کار خود را از اواسط سال گذشته آغاز کرده سال پیش تنها ۱۹۴ دستگاه از محصولات خود را در خطوط تولید تکمیل کرده این شرکت در مدت مشابه سال جاری ۵ هزار و ۳۴ دستگاه خودرو را به بازار عرضه کرده است؛ بنابراین رشد ۲۴۹۴ درصدی را تجربه کرده است مدیران خودرو و کارمانیا هم به ترتیب ۵/ ۲۴ و ۵/ ۳۷ درصد کاهش تولید را در مدت ذکر شده به نسبت سال گذشته تجربه کردند. مدیران خودرو در ۹ ماه ابتدایی سال گذشته ۴۵ هزار و ۲۳۳ دستگاه تولید کرده است که این آمار در سال جاری با افت ۱۱ هزار و ۷۹ دستگاهی به ۳۴ هزار و ۱۵۴ دستگاه خودرو رسیده است. کارمانیا هم در مدت ذکر شده در سال ۹۶، هزار و ۳۱۱ دستگاه از انواع محصولات خود را تولید کرده بود که این آمار با کاهش ۴۹۲ دستگاهی به ۸۱۹ دستگاه در سال جاری رسیده است.

در میان خودروسازان خصوصی ریگان خودرو که در سال ۹۷ تاسیس شده است توانسته در ۹ ماه ابتدایی سال‌جاری هزار و ۳۰۰ دستگاه از محصولات خود را روانه بازار کند.