دنیای اقتصاد: دولت و مجلس به دلیل مصرف بالای بنزین خودروهای داخلی، سال‌هاست که به دنبال چاره‌اندیشی و ایجاد راهکار مناسب برای حل این معضل ملی هستند. هر چند راهکار اصلی در این زمینه خروج پلت‌فرم‌های قدیمی از خط تولید و ارتقای تکنولوژی محصولات است اما این موضوع چندان به مذاق مسوولان صنعتی و خودروسازان خوش نیامده به‌طوری‌که هر بار موضوع خروج محصولات پرمصرف یا جریمه تولید‌کنندگان در قالب طرح و لایحه مطرح می‌شود، در نهایت این طرح‌ها و لوایح به نفع خودروسازان ختم به خیر می‌شود. با این حال اما مسوولان باز هم نمی‌توانند از مصرف بالای بنزین در کشور به واسطه خودروهای تولیدی چشم‌پوشی کنند.
طبق گزارشی که دو روز پیش مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر کرد مصرف بنزین در کشور طی دو دهه گذشته بیش از دو برابر شده است. به‌طوری که مقدار متوسط مصرف روزانه از حدود ۴۶ میلیون لیتر در سال ۱۳۸۰، به حدود ۸۹ میلیون لیتر در سال ۱۳۹۷ رسیده و در چهار ماه ابتدای سال جاری نیز این رقم به ۹۵.۳ میلیون لیتر افزایش یافته است. بازوی پژوهشی مجلس همچنین پیش‌بینی کرده که تا پایان سال‌جاری متوسط مصرف روزانه به حدود ۱۰۰ میلیون لیتر برسد. به این ترتیب به نظر می‌رسد دولت برای صرفه‌جویی در مصرف سوخت دو راه بیشتر ندارد؛ یا با فشار به خودروسازان زمینه تولید خودروهای نسبتا کم‌مصرف را فراهم کند یا اینکه با کاهش یارانه سوخت و سهمیه‌بندی از مصرف بنزین بکاهد. در این بین مشخص است که با توجه به افت تیراژ و به دنبال آن عدم توسعه محصول به دلیل تحریم و مشکلات نقدینگی، اصرار بر بهینه‌سازی مصرف سوخت از سوی خودروسازان بی‌نتیجه است بنابراین دولت سهمیه‌بندی و همچنین کاهش یارانه را در دستور کار قرار داده است.
حال این سوال مطرح است که تا چه مدت می‌توان برای کاهش مصرف سوخت متوسل به چنین اقداماتی شد؟
در پاسخ به این سوال بازوی پژوهشی مجلس دوشنبه گذشته در گزارشی با بررسی یارانه انرژی در ایران پیشنهاد‌هایی همچون استفاده بیشتر از خودروهای گاز‌سوز، به کارگیری تکنولوژی جدید و افزایش راندمان خودروها و درنهایت کاهش عمر ناوگان را برای مصرف بهینه سوخت ارائه داده است. پیشنهاد‌های مرکز پژوهش‌های مجلس در شرایطی است که صنعت خودرو جهان سال‌هاست که برای کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی تولید محصولات برقی و هیبرید را در دستور کار قرار داده حال آنکه در گزارش مرکز پژوهش‌ها نه تنها الزامی در این زمینه دیده نمی‌شود بلکه باز هم بر تولید و عرضه محصولات گاز‌سوز تاکید شده است. محصولاتی که مدت‌هاست با افت تولید همراه شده و از سوی مشتریان نیز چندان مورد استقبال واقع نشده است. در ادامه این گزارش به چالش راهکارهای بازوی پژوهشی مجلس در زمینه کاهش مصرف سوخت می‌پردازیم.
- چالش پیش‌روی خودروسازان
همان طور که اشاره شد بازوی پژوهشی مجلس به‌عنوان یکی از راهکارهای مرتبط با بحث مدیریت مصرف سوخت در کشور به دنبال توسعه خودروهای با سوخت CNG در سبد تولیدی شرکت‌های خودروساز است. تولید خودروهای دوگانهسوز همواره به‌عنوان سیاستی دم‌دستی برای مقابله با کاهش مصرف بنزین مدنظر سیاست‌گذاران بوده است. حال آنکه این سیاست به دلیل مشکلات زیرساختی چندان با استقبال مشتریان داخلی همراه نبوده است. هر چند در دولت نهم با توجه به حذف یارانه بنزین تولید دوگانه‌سوزها با توجه به تقاضای زیاد آن به‌طور چشمگیری افزایش یافت اما پس از مدتی با نمایان شدن مشکلات زیرساختی مصرف گاز در خودروهای تولیدی، استقبال از دوگانه‌سوزها به شدت افت کرد و به همان میزان نیز تولید این نوع خودروها روند کاهشی به خود گرفت.
اما همان‌طور که گفته شد آنچه سبب استقبال کم از این خودروها شده است را باید در نبود زیرساخت‌ها در بخش تامین سوخت این خودروها جست و جو کرد. کمبود جایگاه‌های CNG و همچنین افزایش قیمت آن به نوعی متقاضیان محصولات دوگانهسوز را کاهش داد. این کاهش استقبال خود محرکی است که شرکت‌های خودروساز را به سمت کاهش سهم این خودروها در سبد محصولاتشان سوق می‌دهد. راهکار دیگری که از سوی کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس برای کاهش مصرف سوخت و کاهش یارانه پرداختی در این بخش پیشنهاد شده است، مربوط به ارتقای سطح تکنولوژی خودروها به منظور تولید محصولات به روزتر در خطوط تولید است. این پیشنهاد از نظر بسیاری از کارشناسان در شرایطی که بخش عمده‌ای از محصولات خودروسازان روی پلت‌فرم‌های قدیمی تولید می‌شود، چندان عملیاتی به نظر نمی‌رسد. این اتفاق زمانی جدی‌تر می‌شود که شرکت‌های خودروساز داخلی توان تولید پلت‌فرم‌های جدید را به تنهایی ندارند و برای این منظور نیازمند همراهی شرکای بین‌المللی هستند؛ بنابراین تا زمانی که محصولات تولیدی روی پلت‌فرم‌های قدیمی بخش عمده‌ای از سبد محصولات شرکت‌های خودروساز را به خود اختصاص می‌دهد، نمی‌توان امیدوار بود از این طریق، تولید محصول با استفاده از تکنولوژی روز، عملیاتی شود. در این بین اما دولت یازدهم با در نظر گرفتن مقرراتی، خودروسازان را مجبور به کاهش تولید محصولات پرمصرف کرد.
در اواخر عمر دولت یازدهم با پیشنهاد وزیر صنعت، معدن و تجارت وقت خودروسازان طبق تصویب‌نامه‌ای ملزم شدند که به ازای تولید هر خودرویی با مصرف ۸ لیتر و بین ۸ تا ۸.۵ و همچنین مصرف ۸.۵ لیتر یک خودروی فرسوده از رده خارج کنند. این مصوبه هیات دولت اما در دولت دوازدهم لغو شد. محمد شریعتمداری وزیر وقت صنعت، معدن و تجارت در اولین نامه کاری خود به جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور خواستار اصلاح مصوبه دولت و لغو مصوبه الزام به اسقاط خودرو توسط خودروسازان داخلی شد. وی در نامه خود تاکید کرده بود که به‌دلیل تبعات منفی این مصوبه بر بازار خودرو و همچنین افزایش قیمت تمام‌شده برای مشتریان دستور فرمایید مصوبه مذکور اصلاح و خودروهای تولید داخل از شمول خروج فرسوده‌ها با در نظر گرفتن میزان مصرف سوخت خارج شوند. همچنین نوسازی ناوگان تجاری در شرایطی مورد توجه بازوی پژوهشی مجلس قرار گرفته است که این راهکار نیز خالی از چالش نیست و برای تحقق آن مسیر ناهمواری پیش روی سیاست‌گذاران و شرکت‌های خودروساز قرار دارد.
پیش‌تر پروژه‌ای با عنوان «ابر‌پروژه اسقاط» در دولت گذشته مصوب شده بود. بر اساس این مصوبه قرار بود ۲۰۲ هزار دستگاه انواع خودروی فرسوده تجاری اعم از کامیون، کشنده، اتوبوس، مینی‌بوس و کامیونت تا پایان دولت دوازدهم نوسازی شوند. اعتبار مورد نیاز برای این منظور قرار بود از محل صرفه‌جویی مصرف سوخت تامین شود. همچنین شرکت‌های خودروساز فعال در زمینه تولید تجاری‌ها نیز متعهد شدند تا تعداد خودروی معین شده در این پروژه را تامین کنند؛ اما از آنجا که تولید بخش عمده‌ای از خودروهای تجاری که ذکر آن رفت، نیازمند شریک بین‌المللی است و تجاری‌سازان به تنهایی نمی‌توانند نسبت به تولید آنها اقدام کنند، بنابراین پروژه با توجه به شرایط حاکم بر خودروسازی کشور در حال حاضر متوقف شده است. البته نمی‌توان از کنار مساله افزایش نرخ ارز در این زمینه نیز به راحتی گذشت. افزایش نرخ ارز و افزایش قیمت تمام‌شده این خودروها سبب شد مصرف‌کنندگان نسبت به تحویل گرفتن این خودروها، در صورت امکان تولید، با مشکل روبه‌رو شوند.
علی
۲ آبان ۱۳۹۸همه منتظرن یکی از بیرون بیاد و یه کاری بکنه .
مزدا
۲ آبان ۱۳۹۸به این جمله مقاله دقت بفرمایید
“دولت و مجلس به دلیل مصرف بالای بنزین خودروهای داخلی، سال‌هاست که به دنبال چاره‌اندیشی و ایجاد راهکار مناسب برای حل این معضل ملی هستند. “!!!
یعنی اشک شوق تو چشام جمع شد از اینکه مسولان شب و روز ندارن و از خانواده و خورد و خوراکشون زدن و شب و روز فک میکنن راهکار پیدا کنن!!
باور کنید دارن خیلی فک میکنن ??
حالا نتیجه چندین سال فک کردن رو در مقاله پاسخ داده
“در این بین مشخص است که با توجه به افت تیراژ و به دنبال آن عدم توسعه محصول به دلیل تحریم و مشکلات نقدینگی، اصرار بر بهینه‌سازی مصرف سوخت از سوی خودروسازان بی‌نتیجه است بنابراین دولت سهمیه‌بندی و همچنین کاهش یارانه را در دستور کار قرار داده است.”
و مثل همیشه بی عرضگی مدیران و خودروسازان بی سواد رو باید از جیب ملت بگیرن
مزدا
۲ آبان ۱۳۹۸این موضوع مصرف زیاد بنزین در کشور مسئله پیچیده و غیر ممکنی نیست که چند سال مسولان محترم بهش فک میکنن.
اول یه کم چشماشونو باز کنن و ببینن دیگر کشورهای پیشرفته از چه راهکارهای استفاده کردن مصرف بنزین رو کاهش دادن.
۱-واردات خودروهای با مصرف پایین و هیبریدی
۲-استفاده از خودروهای الکتریکی
۳-فرهنگ سازی استفاده از دوچرخه
۴-ایجاد مشوق های برای استفاده از دوچرخه و ماشین های الکتریکی
۵-بالا بردن کیفیت وسایل نقلی عمومی
۶-استفاده از وسایل نقلی عمومی برقی و الکتریکی
۷-برخورد جدی و قانونی با خودروسازانی که استادندارها رو رعایت نمیکنن(تو ایران غیرممکنه)
۸-رقابت خودروسازان داخلی و خارجی در کشور
و….
به خدا همه اینا شدنی هستا فقط لازم هست مسئولان دندون طمع رو بکشن و دست از دلال بازی بردارن و یه کم هم به فک ملت و نسل آینده باشن
مهدی
۳ آبان ۱۳۹۸راهکار هایی که گفتی هیچکدام عملی نیست ۱ واردات خودروی الکتریکی یا هیبریدی در سطح کلان با وجود تحریم ها غیر ممکنه ۲ استفاده از خودروی الکتریکی نیاز به تجهیزات شارژ وخدمات جاده ای درون شهری داره که با وجود تخریم ها جذب سرمایه گذار و تجهیزات فنی و‌مهندسی غیر ممکنه ۳ فرهنگ سازی استفاده از دوچرخه به دلیل بافت شهری و نوع خیابان کشی ها عملا امکان پذیر نیست و نیاز به میلیارد ها دلار سرمایه داره تامین منابع در شرایط کنونی غیر ممکنه ۴ قیمت دوچرخه استاندارد سر به فلک کشیده حال بماند که دوچرخه الکتریکی عددی بالای ده میلیون پیدا کرده و برای دولت با بدهی هزاران میلیارد تومانی و کسر بودجه اساسا در اولوبت نیست و نخواهد بود ۵ بالا بردن کیفیت وسایل عمومی با توجه به اینکه هیچ کمپانی خارجی حاضر به تولید محصول در ایران نیست تولید اتوبوس و کامیون به عدد صفر رسیده و عملا فلج شده حال تولید محصول روز دنیا بماند ۷ خودت گفتی غیر ممکنه مورد ۸ به نظر خودت اساسا خودروساز ایرانی توان رقابت داره حالا اینکه خارجی بیایند یا نیایند به کنار
مهدی
۲ آبان ۱۳۹۸پراید های مدل هشتاد تا نه مصرف سوخت بسیار کمی دارند و‌قابل مقایسه با مدل های مخصوصا ۹۵ به بعد نیستند و‌از رده خارج کردن اونا مصرف سوخت کشور شدیدا بالا میبره همچنین سمند و ۴۰۵ و حتی ۲۰۶ های قدیمی به مرتبط پاک تر و کم مصرف تر هستند
پیکان جوانان گوجه ای
۲ آبان ۱۳۹۸من خودم ماه قبل سمندم برای میزان مصرف تست کرد خیلی دقیق بار اول تو جاده اصلی که مصرف 8 بود بعد تو شهر که به 10 رسید اینا بدون کولر گرفتن بود اونم یک موتور 4 سیلندر
Omid622
۲ آبان ۱۳۹۸بعضی مواقع ارقام مصرف بنزین رو زیاد اعلام میکنن تا بهانه برای گرون شدنش داشته باشن
مجتبی
۲ آبان ۱۳۹۸کار اینها مثل قاچاق فروشی میمونه که جنسش رو میفروشه به معتاد. بعدش هم میگه اینها رو باید ترکشون داد گناه دارن دارن ظلم میکنن به زن و بچه شون.بازدوباره صبح از صبح روزی از نو
علی
۲ آبان ۱۳۹۸کی گفته دولت دو راه بیشتر نداره. n تا عامل توی مصرف بنزین تاثیر دارن و nتا روش برای کاهش مصرف.
به نظر من مهم ترین حرکت استفاده از حمل و نقل عمومیه و اصلاح وضعیت حمل و نقل عمومی باعث تشویق مردم به استفاده از اون میشه. یا مثلا یه سری مسائل دیگه که به شهرسازی مربوط میشه. طرف از این سر شهر بچشو میبره اون سر شهر مدرسه،اونوریه میاره اینور.
تولید خودروهای با تکنولوژی بالاتربه هزار دلیل دیگه حتما باید صورت بگیره اما نباید به عنوان راهکار اصلی برای کاهش مصرف بنزین بهش نگاه بشه. چون خیلی طول میکشه تا ماشین ها جایگزین بشن.تا همه ماشین ها جایگزین بشن عمر اونایی تو سال اول جایگزین شدن به سر میاد و باید اونا هم از رده خارج بشن.
ما همیشه دنبال ساده ترین راه حل ها هستیم چون توانایی پیشبرد و مدیریت راه حل های پیچیده تر رو نداریم.
(یکی از آشناهامون تو آمریکا صرفا برای کاهش هزینه رفت و آمد بچش به مهد کودک با دو دو تا چهار تا کردن تصمیم گرفت بره به شهر دیگه. چرا؟ چون خونه های نزدیک مهد گرون تر بودن و با فاصله گرفتن از مهد هم هزینه رفت و آمدشون زیاد میشد. )
Radison
۲ آبان ۱۳۹۸موثرترین راهکار تولید خودروی هیبریدی و الکتریکی، حمل و نقل عمومی الکتریکی، کاهش خیابونای شهری و افزایش حمل و نقل عمومی نسبتا ارزان هستش. تو اوج تعطیلات مصرف بنزین و گاز بالا میره چرا؟به خاطر گرون بودن اتوبوس و تاکسی و قطار وغیره همه ترجیح میدن با خودروی خودشون برن مسافرت. همچنین تو روزای تعطیلم حمل ونقل عمومی داخل شهرا ول معطل نباشه مثل متروی اصفهان.
البته سهمیه بندی هم راهکار خوبیه ولی فقط مثل مسکن عمل میکنه
meysam
۲ آبان ۱۳۹۸.
بازوی پژوهشی مجلس از کتف چسبیده به تنه دولت که خود دولت هم بخشی از یه سیستمه.
اینها همشون تو یه سیستم و تابع اون هستن و اون سیستم هم فقط یه هدف داره.
مثل بدن انسان . مثلا وقتی شما تو آفتاب 50 درجه هستی و خیلی گرمته، مغز دستور میده که یه کاری کنی تا خنک بشی، مثلا بری دوش آب سرد بگیری یا یه نوشیدنی خنک بنوشی یا بری تو سایه ای جایی که دمای کمتری داشته باشه. امکان نداره شما گرمت باشه و مغز دستور بده بری بخاری رو روشن کنی و بچسبی بهش. هرچی مغز متفکر سیستم دستور بده همونه.
سروش
۲ آبان ۱۳۹۸سیستم زندگی ما ایرانیا و بروکراسی اداری کشور و تجمع امکانات، مسافرت های درون و برون شهری طولانی می‌طلبه که در دیگر کشور ها اینطور نیست. اینجا مردم صبح تا شب تو خیابونا می‌چرخن. کل سیستم باید اصلاح بشه. یکیش تکنولوژی خودروعه. یکیش یارانه سوخته. یکیش سبک زندگی و امکانات و حمل و نقل عمومی
پیام
۲ آبان ۱۳۹۸چنان میگن اسقاط خودروهای فرسوده که انگار قرار جاشون پورشه تایکانی،تسلا مدل اس بیارن دوباره همون آشغالایی مثل سمند و ۴۰۵ و پراید قراره جاشون بیاد دیگه