نیسان جوک از نمای نزدیک

این دیگه چی هست؟ عجب قیافهٔ زشتی داره! از نیسان همچین ماشینی بعید بود! این‌ها اغلب تعاریفی هستند که ما در قسمت نظرات خوانندگان هر سایت خودرویی دربارهٔ نیسان جوک مشاهده می‌کنیم, به نظر شما این خودرو چه چیزی در خود داشته که با وجود این طراحی عجیب و غریب که به مزاج ما ایرانی‌ها اصلاً خوش نیامده توانسته جزو خوش‌فروش‌ترین ماشین‌های نیسان بوده و محبوبیتی روزافزون در مناطق آزاد کشور کسب کند؟

اجازه دهید ابتدا سری به ریشهٔ پیدایش این ماشین بزنیم, نیسان برای اولین بار با کانسپت “کازانا” را در سال ۲۰۰۹ که طرح اولیه این خودرو محسوب می‌شد را به جهانیان معرفی کرد و در نمایشگاه ژنو ۲۰۱۰ اولین محصول نهایی این طرح با نام “جوک” به نمایش درآمد, شاید بسیاری از خود سؤال کرده باشید که منظور نیسان از واژهٔ “ژوک” یا “جوک” چه بوده و آیا این اسم ارتباطی با قیافهٔ آن به قول بعضی دارد؟ نوعی جعبهٔ موسیقی وجود دارد که به آن “جوک باکس” گفته می‌شود و با انداختن سکه این جعبه شروع به نواختن می‌کند, خود واژهٔ “جوک” به معنای مکانی است که موزیک و غذا در آن سرو می‌شود و کاربرد فعل آن به معنای جاخالی دادن است این واژه همچنین در زبان ژاپنی نیز به معنای انجام بهترین مانور است که این اسامی همگی می‌توانند نمایندهٔ صفات این ماشین باشند.

ماشین‌های ژاپنی معمولاً در مدل‌های پایه یا نیم فول خود دچار فقر امکانات هستند و تنها در گران‌ترین مدل‌ها شاهد آپشن بندی‌هایی در حد ماشین‌های کره‌ای هستیم, این ماشین دارای موتور ۱.۶ تنفس طبیعی با قدرت ۱۱۷ اسب است, این نوع موتور تنها به‌صورت تک محور عرضه می‌شود و مدل فول آن شامل امکاناتی نظیر سانروف, کروز کنترل, تریم قرمز رنگ, صندلی‌های طرح لانه زنبوری, آینه جمع‌شو اتوماتیک, شش کیسهٔ هوا و استارت دکمه‌ای می‌شود که در مقایسه با ماشین‌های کره‌ای بسیار فقیر به نظر می‌رسد. اما مدل بالاتر این ماشین که مجهز به موتور ۱.۶ توربو ۱۸۸ اسبی و جفت دیفرانسیل است از امکاناتی نظیر سیستم کنترل پایداری و دف لاک نیز بهره می‌برد, البته لازم به توضیح است مدل‌های ۲۰۱۵ این خودرو در تمام تیپ بندی‌ها با اصلاحاتی در جلوپنجره و تبدیل چراغ‌های اصلی به زنون هالوژنی و چراغ‌های بالایی به “دی لایت” و در مدل‌های “پایه” به بالا مجهز به مانیتور و مسیریاب به بازار عرضه شده‌اند.

از بحث تجهیزات و مسائل روی کاغذ که بگذریم در کنار مشخصات فنی هر خودرو عملکرد دنیای واقعی آن مهم‌ترین فاکتور در هر بررسی برای نتیجه‌گیری نهایی است و تمایل دارم هرچه زودتر سراغ بازگو کردن تجربیات شخصی از این خودروی عجیب و قریب برویم.

در اولین برخورد نزدیک با این خودرو طبیعتاً اولین موردی که توجه شما را جلب می‌کند طراحی کاملاً رادیکال بدنهٔ آن است, با معرفی هر خودروی جدیدی در دنیای خودرو (بخصوص اگر خودروی مورد نظر اهل چین یا کره باشد) مخاطبان سریعاً به دنبال یافتن وجوه اشتراک این خودرو با دیگر مدل‌های برندهای برتر خودرویی می‌روند, اما در مورد “جوک” مطمئناً نمی‌توان هیچ‌وجه اشتراکی با تولیدات دیگر شرکت‌های خودروسازی دنیا پیدا کرد که این ویژگی, ماشین مورد بحث ما را به موردی منحصربه‌فرد تبدیل می‌کند! از نظر ابعاد و اندازه جوک در اصل یک “هاچ‌بک نیمه شاسی‌بلند” یا “کامپکت کراس اور” محسوب می‌شود که در کنار قابلیت‌های اسپرت یک هاچ‌بک (در صورت نیسمو بودن “هات هاچ‌بک”!) توانایی‌هایی در گذر از معابر ناهموار شهری به دلیل ارتفاع بلند و چرخ‌های بزرگ را دارد که البته در صورت ۴*۴ بودن حیطهٔ قابلیت این خودرو در آفرود قابل بحث و بررسی خواهد بود!

خطوط غالب طراحی خارجی جوک تماماً “مدور” و قوس‌دار هستند و در کمتر نقطه‌ای از آن خطوط شکسته و تیز مشاهده می‌شود که این سیر طراحی شامل پف گلگیرهای اغراق شده در عقب و جلو, چراغ‌های گرد و کشیده و همچنین برآمدگی روی درها می‌شود که در کنار جثهٔ کوچک خودرو و جلوپنجرهٔ “لبخند مانند” آن باعث به وجود آمدن ترکیبی جذاب و بقول خارجی‌ها “فان” و غیر جدی در این خودرو شده است که نقطهٔ مقابل طراحی امروزی خودروهایی قرار می‌گیرد که سعی در القای خشونت با استفاده از خطوط شکستهٔ بسیار در جای‌جای خودرو دارند و شاید همین مورد باعث جذابیت این خودرو برای خانم‌ها و کودکان و مورد انتقاد قرار گرفتن نزد بسیاری از آقایان شده, مورد دیگری که باعث تمایز جوک نسبت به دیگر خودروهای دیگر شده حالت فنربندی و شیب سقف آن است که باعث شده ماشین بمانند قورباغه‌ای آمادهٔ پرش در حالت شیب مثبت قرار بگیرد که این مورد همچنین اثرات خوبی بر روی تسلط راننده به اطراف داشته است.

از بحث سلیقه‌ای و نسبتاً خسته‌کنندهٔ طراحی خارجی که خارج شویم! به بحث طراحی و کیفیت ساخت کابین ماشین می‌رسیم, اینکه شما ظاهر ماشین خود را بپسندید مطمئناً امری حیاتی در خرید خودروست اما باید توجه داشت که راننده بیش از ۹۰ درصد زمانی را که با ماشین خود صرف می‌کند در فضای داخلی آن می‌گذراند و اگر طراحی داخلی ماشین مورد پسند مشتری نباشد و یا راحتی لازم را نداشته باشد بالاخره باعث دل‌زدگی خواهد شد, با ورود به فضای داخلی جوک اولین موردی که توجه شما را جلب می‌کند سادگی کابین این خودرو است, یعنی برخلاف دیگر خودروهای روز خبری از خطوط شکسته و چند لایه بر روی داشبورد و دکمه‌های بی‌شماری که به شما حس هواپیما سواری می‌دهد نیست! شما با محیطی کاملاً ساده و پلاستیکی, پارچه‌ای روبرو هستید! تمام خط‌ها و قوس‌های استفاده شده در کابین همانند بیرون خودرو مدور بوده و دارای پف هستند, با نگاه به رو دری‌ها آثار ارزان‌سازی عمدی شرکت برای رسیدن به قیمت نهایی در نظر گرفته شده را به وضوح احساس خواهید کرد, به نظر می‌رسد طراحان نیسان با نیل به این موضوع و برای جبران این کار با استفاده از چرم مصنوعی برای فرمان و آلومینیوم برای دستگیره‌ها و پارچه‌ای کردن نشیمنگاه دست چپ راننده (درست قسمت‌هایی از کابین که دست بیشترین تماس را با آن دارد) سعی در جبران این کار داشته‌اند.
صندلی‌های خودرو از جنس پارچه و برزنت هستند و به رنگ قرمز و با طرح لانه زنبوری تزیین شده‌اند که با ترکیب کنسول وسط و قرمز کابین که بی‌شباهت به باک موتورسیکلت نیست سعی در خلق فضایی کاملاً اسپرت داشته‌اند که در این کار کاملاً موفق بوده‌اند, برعکس خودروهای کره‌ای کوچک‌ترین اثری از طرحی که سعی در ارائهٔ حس لوکسی داشته باشد در کابین مشاهده نشد که نشد! همان‌طور که قبلاً گفته شد صندلی‌های این خودرو از جنس پارچه و برزنت هستند و به‌خوبی بدن راننده را دربر می‌گیرند, با وجود اینکه امکان تنظیم گودی کمر راننده تعبیه نشده اما این صندلی‌ها بسیار راحت و رضایت‌بخش هستند و بر اساس تجربهٔ شخصی نسبت به ماشین‌هایی مانند “نیو مزدا” “ماکسیما” و اپتیما راحتی بسیار بیشتری برای راننده فراهم می‌کنند و تنها خودرویی که چنین راحتی‌ای در صندلی‌های آن احساس کرده بودم تویوتا کمری بوده!

دید راننده نسبت به اطراف به لطف شیب مثبت خودرو در دماغه و آینه‌های جانبی بزرگ بسیار عالیست و حتی اگر برای اولین بار پشت این خودرو بنشینید احساس خواهید کرد سالهاست رانندهٔ آن هستید! در قسمت میانی داشبورد سیستم پخش بسیار سادهٔ مجهز به بلوتوث تماس‌های تلفنی (در مدل ۲۰۱۵ این سیستم به‌صورت استاندارد تبدیل به مانیتور شده) و سیستم “آی-کان” قرار دارد, این سیستم مرکز کامپیوتری خودرو محسوب می‌شود که می‌توان حالات رانندگی “نرمال” “اسپرت” و “اکو” را از میانشان انتخاب کرد و دیگر اطلاعاتی نظیر مقدار ساعات رانندگی, میانگین سرعت و میزان مصرف بنزین نیز قابل مشاهده است, در بالای مانیتور نمایش‌دهندهٔ این اطلاعات دکمهٔ “کلایمت” نیز وجود دارد که با فشار آن کاربرد دکمه‌های اطراف و مانیتور عوض شده و به سیستم گرمایش و سرمایش تبدیل می‌شود. فضای سرنشینان عقب این خودرو بسیار جمع‌وجور و کوچک است و با سوار شدن سه نفر انسان بالغ درشت هیکل به آن تا مقصد, کمی فشار وزن یکدیگر را باید تحمل کنند! البته با نظر گرفتن لقب “کامپکت” ای که در مقابل نام کلاس این خودرو قرار دارد انتظاری بیش از این نباید داشت! صندوق عقب این خودرو همانند فضای سرنشین عقب آن کوچک و جمع‌وجور است که البته می‌توان با خواباندن صندلی‌ها به فضایی بیشتر دست یافت و یا با خارج کردن سبد لوازم پنچرگیری و دفترچه عمق فضای بیشتری ایجاد کرد.

خودروی مورد نظر ما در این تجربهٔ رانندگی همان‌طور که در بالا اشاره شد دارای موتور HR16DE نیسان است که دارای حجم ۱۶۰۰ سی‌سی, قدرت ۱۱۷ اسب بخار در ۶۰۰۰ دور و گشتاور ۱۵۸ نیوتون بر متر در ۴۰۰۰ دور است و نکتهٔ جالب اینکه این موتور و حتی پلتفرم در ساخت نیسان قشقایی نیز مورد استفاده قرار گرفته‌اند, البته شما می‌توانید با پرداخت حدود ۱۵ میلیون بیشتر صاحب مدل توربو این خودرو شوید که شتابی ۸ ثانیه‌ای در اختیارتان قرار می‌دهد, شتاب صفر تا صد موتور تنفس طبیعی این خودرو بر طبق اعلام کارخانه ۱۱.۵ ثانیه در حالت نرمال است که در حالت اسپرت و با خاموش کردن سیستم “اور درایو” شاید بشود به رقمی کمتر دست یافت. به جرئت این ادعا را مطرح می‌کنم که موتور ۱۶۰۰ تنفس طبیعی این خودرو یکی از قوی‌ترین و چابک‌ترین موتورهای ۱۶۰۰ در سطح و کلاس خود است و هیچ ماشین “هم رده‌ای” با موتور ۱۶۰۰ معمولی “استوک” توانایی پیروزی بر نیسان جوک ۱۷۰۰ کیلویی را ندارد! که دلیل این موضوع در کنار موتور پربازده آن شاید به هماهنگی فوق‌العاده گیربکس و موتور برگردد. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که با سوار شدن بر یک خودرو خاص و هنگام تخته گاز هیچ حس شتابی احساس نکرده باشید و برعکس با سوار شدن به یک خودروی دیگر احساس شتاب را به‌خوبی حس کرده‌اید! اما وقتی این دو خودرو شروع به مسابقه با یکدیگر کرده‌اند با کمال تعجب شاهد آن بوده‌اید که خودرویی که شتاب کمتری در آن احساس می‌کردید کاملاً جلوتر از بقیه در حال حرکت است! این مسئله به نوع ساخت شاسی و اتاق و گیربکس خودرو مربوط می‌شود که به بحث ما ربط چندانی ندارد, تنها نکته‌ای که با گفتن این موضوع قصد اشاره به آن داشتم خاصیت نبود حس شتاب در این خودرو است!

بسیاری با سوار شدن بر این خودرو با تعجب از تنبلی و کندی جوک متعجب می‌شدند و ادعا می‌کردند با ماشین‌های وطنی خود قادر به مغلوب کردن این ژاپنی هستند که بعد از هر تست شتاب قیافهٔ همه‌شان بسیار دیدنی بود! حتی وقتی با ماشین‌هایی مانند نیو مزدا ۳ و اپتیما ۲.۴ تست صفر تا صد گرفتیم هم نتیجه چشم‌گیر بود و همین جوک فسقلی با این دو خودرو تا نزدیک‌های سرعت ۹۰-۹۵ پا به پا حرکت می‌کرد و بعد از این سرعت‌ها بود که حجم کم موتور باعث عقب ماندن می‌شد, وجود گیربکس “سی وی تی” بر روی این خودرو به نوعی هم نقطهٔ ضعف و هم نقطهٔ قوت آن محسوب می‌شود. قبل از توضیح در مورد نقاط ضعف و قوت مایل هستم اشاره کنم گیربکس‌های “سی وی تی” نیسان نوع خاصی از گیربکس هستند که با نام “ایکس ترونیک” شناخته می‌شوند و وجه تمایزشان با دیگر گیربکس‌های سی وی تی در این است که کاملاً به‌وسیلهٔ کامپیوتر مرکزی خودرو کنترل می‌شوند.

برگردیم سر بحث نقاط مثبت و منفی, نقطهٔ قوت این گیربکس مصرف سوخت بسیار اقتصادی آن است که اگر با سیستم “اور درایو” همراه شود باعث نگاه داشتن دور موتور در کمترین حالت و استخراج بیشترین گشتاور از آن می‌شود و شخصاً اولین بار است که میزان مصرف اشاره شده در کاتالوگ با دنیای واقعی رانندگی‌ام هماهنگی دارد و در هر صد کیلومتر تنها ۷.۵ لیتر بنزین مصرف می‌شود! البته همان‌طور که در سایت پدال هم گاهی می‌خوانیم در هر مقاله‌ای که بحث خودروهای کم‌مصرف بنزینی باشد اسم نیسان جوک به چشم می‌خورد. حسن دیگر این گیربکس هماهنگی بسیار خوب آن با موتور است و همچنین پیوسته بودن بالا رفتن دور موتور آن شتاب گیری بهتری برای این خودرو فراهم می‌کند. نقاط ضعف این گیربکس خارج از مباحث فنی قرار می‌گیرند و بیشتر جنبهٔ سلیقه‌ای دارند, با وجود گیربکس سی وی تی شما دیگر حس لذت‌بخش تعویض دنده و نعره‌های موتور در پایان هر تعویض دنده را نخواهید شنید و موتور ماشین زمان شتاب گیری بمانند فردی که در مسابقهٔ “کی نفس بیشتری داره” شرکت کرده و در حال “دووو” گفتن در یک‌نفس نعره می‌کشد! در حالی که عایق‌بندی تایرهای این ماشین در بهترین سطح قرار دارد و کمترین صدای تماس لاستیک با جاده به داخل اتاق نفوذ می‌کند, متأسفانه عایق‌بندی پشت موتور و جلوی کابین این خودرو به نظر چندان خوب نیست و وقتی دور موتور به چهار هزار می‌رسد صدای موتور به‌وضوح داخل اتاق شنیده می‌شود و در جاده‌هایی که شیب مثبت دارند و شما قصد حرکت با سرعت ۱۲۰ کیلومتر به بالا را دارید کمی این موضوع اذیت کننده خواهد بود, مگر تصمیم بگیرید از سرعت خود بکاهید!

همان‌طور که قبلاً اشاره شد نیسان جوک دارای سه حالت رانندگی است که شامل “نرمال” “اسپرت” و “اکو” می‌شوند, در حالت نرمال عملکرد موتور, گیربکس و سیستم تهویه مطبوع در حالت نرمال قرار دارند و بر روی نمایشگر میزان گشتاور موتور و قدرت برق باطری خودرو نمایش داده می‌شود, در حالت اسپرت صدای موتور کمی خشک‌تر به گوش می‌رسد و گشتاور بیشتری در دورهای پایین در اختیار راننده قرار می‌گیرد و پدال گاز شدیداً به فشار حساس می‌شود و با کمی فشار خودرو را به جلو پرت می‌کند و هیچ تمایلی به پایین آوردن دور موتور در گیربکس مشاهده نمی‌شود و حتی در ترمزهای ناگهانی نیز دور موتور را در بهترین حالت برای شتاب گیری دوباره قرار می‌دهد که این حالت با خاموش کردن سیستم “اور درایو” حالت هیجان‌انگیزتری به خود می‌گیرد. حالت اکو خواب‌آورترین حالت رانندگی با این خودرو است, تهویه مطبوع خودرو در این حالت با کمترین درجهٔ ممکن کار می‌کند, پدال گاز شدیداً نسبت به هر اشاره بی‌تفاوت می‌شود و با تأخیر چند ثانیه‌ای و با کمترین دور موتور پاسخ شمارا می‌دهد و سعی می‌کند بیشترین استفاده را از سیستم اور درایو خودرو داشته باشد و حتی کوچک‌ترین انرژی باقی‌مانده در موتور را به چرخ‌ها انتقال می‌دهد که این‌ها همه باعث پایین آمدن چشمگیر مصرف سوخت می‌شود.

همان‌طور که همه واقفیم سواری و تجربهٔ رانندگی خودرو تنها در موتور و قدرت آن خلاصه نمی‌شود و المان‌هایی نظیر راحتی و هندلینگ نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در مقبولیت یک خودرو در بازار دارند, نیسان جوک از سیستم فنربندی مک فرسون در جلو و مولتی لینک در عقب بهره می‌برد و به خاطر ذات اسپرتش از فنربندی نسبتاً خشکی برخوردار است که البته این خشکی اصلاً آزاردهنده نیست و در عوض باعث جلوگیری از وجود تکان‌های جانبی‌ای شده که در خودروهای کراس اور و “اس یو وی” معمولاً به‌وفور دیده می‌شود! فرمان این خودرو از نوع برقی حساس به سرعت است که در حالت سکون بسیار نرم و در حال حرکت در سرعت‌های بالا بسیار قابل اعتماد عمل می‌کند, مشکل اغلب فرمان‌های برقی این است که معمولاً هیچ حسی از جاده به دست‌های راننده منتقل نمی‌کنند و شما کمتر به حواس خود در فرمان دهی به ماشین اطمینان می‌کنید که این مشکل در نیسان جوک به هیچ‌وجه وجود ندارد که باعث افزایش لذت رانندگی شده است. وقتی به بحث هندلینگ در ماشین‌های نیسان می‌رسیم مطمئناً آن‌قدر حرف برای گفتن هست که شاید از حوصله خارج باشد, همه میدانیم که ماشین‌های نیسان در زمینهٔ هندلینگ زبان زاد عام و خاص هستند و با سرمایه‌گذاری قابل‌توجه ای که نیسان بر روی این مدل انجام داده مطمئناً باید برگ برنده‌ای نسبت به دیگر رقبا داشت! اصولاً فردی که به دنبال هندلینگ و لذت رانندگی باشد کمتر به سراغ کراس اور های پر از تکان‌های جانبی و کج شدگی سر پیچ‌ها می‌رود و با بودجه‌ای که بالفرض می‌تواند برای خرید جوک صرف کند می‌تواند به سراغ طیف وسیعی از ماشین‌های سواری خوش‌دست نظیر مزدا ۳, فولکس پولو یا ولوستر برود.

برگ برندهٔ جوک در برابر دیگر رقبا هندلینگ مثال‌زدنی آن در کلاس خود است, تایرهای پهن این مدل و شاسی به‌خوبی مهندسی شدهٔ نیسان و چسبندگی مثال‌زدنی آن به سطح جاده این اجازه را به کارخانه داده‌اند تا انواع قوی‌تر موتورها را بر روی بدنهٔ این خودرو سوار کنند (البته موتور نیسان جی تی بعد از بهینه‌سازی شاسی نصب شده بود) و مدل نیسمو نیز برای این مدل با شتاب ۶ ثانیه در نظر بگیرد, همه میدانیم نیو مزدا ۳ مونتاژ بهمن خودرو یکی از خودش دست‌ترین ماشین‌های کشور است و هندلینگی مثال‌زدنی دارد. وقتی از پشت مزدا پشت جوک قرار گرفتم با خود گفتم” خب دیگه این مزدا نیست و باید یه سری عادات رانندگی‌ام رو فراموش کنم!” که بعد از مدتی متوجه شدم آن‌طورها هم که فکر می‌کردم با ماشین ناتوانی روبرو نیستم و با همان سرعتی که با مزدا وارد پیچ‌ها می‌شدم و سر همان خیابان‌هایی که برای پیچیدن از ترمزدستی استفاده می‌کردم! این بار با جوک وارد می‌شوم! در یک کلام به نظر این بندهٔ حقیر بهترین ویژگی این خودرو راحتی کابین و هندلینگ خوب آن است و وجود گیربکس سی وی تی باعث تحت‌الشعاع قرار دادن لذت رانندگی شده که خب در مناطق آزاد دست خریدار کاملاً باز است و می‌تواند گیربکس دستی آن را وارد کرده و از صدای تعویض دنده‌ها و شتاب گیری‌های ناگهانی مختص گیربکس‌های دستی لذت دوچندان برد.

اگر بخواهیم در مورد این خودرو نتیجه‌گیری‌ای کلی داشته باشیم می‌توان این‌طور گفت: در صورتی که با ظاهر این خودرو مشکلی ندارید و به دنبال یک خودروی شهری کم‌مصرف هستید که هنگام رانندگی تسلط خوبی به اطراف داشته باشید و کمی هم قابلیت رفتن به جاده‌های ناهموار در کنار ذات اسپرت و سرگرم‌کنندهٔ آن شما را راضی می‌کند مطمئناً این خودرو می‌تواند خودرویی مناسب برای شما باشد و در گذر زمان شمارا شیفتهٔ خود کند.

نویسنده: محسن قاسم‌پور