گیربکس‌های اتوماتیک جهت تعویض دنده، بخشی به نام ساعت گیربکس دارند که می‌توان آن را به‌عنوان مغز سیستم تعویض دنده دانست. ممکن است گاهی اوقات هنگام رانندگی متوجه شوید که گیربکس خودرو شما مانند همیشه به‌خوبی کار نمی‌کند. برخی علائم نشان‌دهندۀ این است که ساعت گیربکس ایراداتی دارد و لازم است برای تعمیر گیربکس اتوماتیک خودروی خود دست‌به‌کار شوید. اگر حین رانندگی علائمی را مانند آنچه در این مطلب ذکر خواهد شد مشاهده کردید سریعاً اقدام کنید.
ساعت گیربکس اتوماتیک
ساعت گیربکس قطعه‌ای پر از شیارهای پرپیچ‌وخم و کانال‌های مختلف است که به‌وسیلۀ آن روغن گیربکس به سمت محلی موردنظر هدایت می‌شود. درواقع همین عمل باعث می‌شود که بتوان به‌آرامی عمل تعویض دنده را انجام داد. درصورتی‌که به هر دلیلی عملکرد این بخش با مشکل مواجه شود روغن گیربکس به محل موردنظر نخواهد رسید. در این صورت کاری که باید انجام شود تا گیربکس به حالت اولیۀ خود برگردد تعمیر ساعت گیربکس اتوماتیک است.
در حیطۀ خودرو، بروز هر مشکلی برای یک قطعۀ خاص با علائمی همراه است. در این مورد نیز نشانه‌هایی وجود دارند که اگر با آن‌ها مواجه شدید حتماً لازم است برای تعمیر درست و اصولی به مراکز تعمیرات تخصصی مراجعه کنید.
شنیده شدن صداهای مختلف
یکی از نشانه‌های بروز خرابی و نیاز به تعمیر گیربکس اتوماتیک شنیده شدن صداهای مختلف هنگام تعویض دنده، شتابگیری یا حرکت خودرو به سمت عقب است. اگر تجربۀ رانندگی با گیربکس‌های دستی را داشته باشید به احتمال زیاد صدای تق‌تق این گیربکس را هنگام تعویض دنده شنیده‌اید. در صورت بروز خرابی در گیربکس اتوماتیک چنین صدایی را خواهید شنید.
البته علت شنیده شدن چنین صدایی فقط مربوط به فشار نامناسب روغن گیربکس نیست. ممکن است بدنۀ گیربکس در اثر ضربات گوناگون آسیب دیده باشد و مشکل مربوط به ساعت گیربکس نباشد، اما به‌هرحال شنیده شدن این صدا به معنای بروز خرابی در گیربکس است.
تعویض دنده با تأخیر زیاد
اگر مدت طولانی با خودروهای اتوماتیک رانندگی کرده باشید می‌دانید که تعویض دنده توسط گیربکس اتوماتیک تقریباً چه مقدار طول می‌کشد. درصورتی‌که حین رانندگی متوجه شدید که تعویض دنده با تأخیری بیشتر از دو ثانیه انجام می‌شود به‌احتمال زیاد گیربکس خودرو با مشکل مواجه شده است و ساعت گیربکس نیاز به تعمیر دارد.
سیستم طراحی گیربکس‌های اتوماتیک به‌گونه‌ای است که تعویض دنده در بهترین زمان ممکن انجام شود. بااین‌حال در صورت بروز خرابی ممکن است متوجه شوید که تعویض دنده به‌صورت اشتباه انجام می‌شود؛ یعنی زمانی که انتظار دارید گیربکس به دندۀ بالاتر سوئیچ کند به دندۀ پایین‌تر می‌آید یا برعکس. در این مورد، نیاز به تعمیر گیربکس اتوماتیک در مراکز تخصصی وجود دارد.
عوض نشدن دنده
یکی از مواردی که به‌وضوح نشان می‌دهد نیاز به تعمیر ساعت گیربکس اتوماتیک وجود دارد عوض نشدن دنده است. ممکن است در حین حرکت یا زمانی که قصد به حرکت درآوردن خودرو را دارید با این مشکل مواجه شوید. در چنین شرایطی لازم است برای تعمیر ساعت گیربکس اقدام کنید. شاید از خود بپرسید که آیا در این حالت می‌توان خودرو را تا تعمیرگاه رساند؟ بله. این امکان وجود دارد، اما کسانی می‌توانند این کار را بکنند که تجربۀ بالایی در رانندگی با گیربکس‌های اتوماتیک داشته باشند.
وارد شدن ضربه به بدنه گیربکس
خودروسازان تقریباً همۀ قطعات مخصوص خودرو را از متریالی می‌سازند که مقاومت بالایی داشته باشند. بااین‌حال گاهی به دلایل مختلف مانند وارد شدن ضربه یا جمع شدن زباله، ممکن است بدنۀ گیربکس آسیب ببیند و این آسیب از ناحیه‌ای باشد که ساعت گیربکس در آنجا قرار گرفته است. اصولاً بروز چنین حوادثی بسیار نادر است، اما به‌هرحال ممکن است اتفاق بیفتد و منجر به تمیز کردن یا تعمیر ساعت گیربکس اتوماتیک شود.
معمولاً بسیاری از افراد هنگام روشن شدن چراغ چک به آن بی‌اعتنایی می‌کنند، اما حقیقت این است که همیشه روشن شدن این چراغ نشان‌دهندۀ مشکلات جزئی نیست. یکی از مواردی که ممکن است باعث روشن شدن چراغ چک شود، بروز هرگونه ایراد و خرابی در گیربکس خودرو است. بهتر است به‌محض روشن شدن این چراغ علت را جویا شوید تا در صورت بروز مشکلات جزئی سریعاً آن را رفع کنید و دیگر نیازی به تعمیر گیربکس اتوماتیک به‌صورت اساسی نداشته باشید.
سؤالات متداول
هنگام بروز چنین مشکلاتی، معمولاً سؤالاتی برای افراد پیش می‌آید که در این مطلب سعی کردیم به سه مورد از رایج‌ترین آن‌ها پاسخ دهیم.
سؤال اول
درصورتی که متوجه شویم نیاز به تعمیر ساعت گیربکس اتوماتیک وجود دارد به هر علتی می‌توان تا مدتی به این وضع رانندگی کرد؟
این مورد بستگی به میزان آسیب واردشده به ساعت گیربکس دارد. انجام چنین کاری به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود؛ چراکه حتی در صورت توانایی خودرو برای ادامۀ حرکت، قطعاً هزینه‌های تعمیر گیربکس به‌شدت افزایش خواهد یافت.
سؤال دوم
در بعضی از تعمیرگاه‌ها جهت صرفه‌جویی در هزینه، به‌جای تعویض ساعت گیربکس به تعمیر آن می‌پردازند. آیا انجام چنین کاری به صلاح است؟
برای تعمیر ساعت گیربکس توسط متخصصان این امر هیچ مانعی وجود ندارد، اما بهترین کار این است که این قطعه به کل تعویض گردد تا تعمیر گیربکس اتوماتیک به‌صورت اصولی انجام‌شده و طول عمر آن بیشتر شود.
سؤال سوم
آیا امکان تعویض ساعت گیربکس بدون اینکه گیربکس را از روی خودرو باز کنند وجود دارد؟
با توجه به اینکه این قطعه معمولاً در پایین‌ترین سطح بدنۀ گیربکس نصب می‌شود، امکان تعمیر ساعت گیربکس اتوماتیک بدون باز کردن گیربکس وجود دارد. البته بهتر است یک تعمیرکار مجرب چنین کاری را انجام دهد.
جمع‌بندی
در این مطلب به‌تمامی نشانه‌های بروز خرابی در ساعت گیربکس اتوماتیک پرداختیم. اگر با هرکدام از این موارد یعنی شنیده شدن صداها از گیربکس، تعویض دندۀ اشتباه یا با تأخیر زیاد، عوض نشدن دنده یا روشن شدن چراغ چک روبرو شدید، حتماً برای تعمیر گیربکس اقدام کنید.
