روبوتاکسی تسلا؛ رویای ایلان ماسک برای تحول در حمل‌ و نقل عمومی

چالش‌های بسیار در فرایند توسعۀ روبوتاکسی تسلا،  وجود دارد؛ ایلان ماسک می‌خواهد با این پروژه حمل و نقل عمومی را متحول کند.

ایلان ماسک مدت‌ها است که اعتقاد دارد خودروهای خودران توانایی‌های بسیار بیشتری از صرفاً رهایی دادن مردم از دردسر رانندگی کردن دارند و این وسایل، تا حد زیادی نیاز مردم به داشتن خودروی شخصی را از بین خواهند برد. آینده متعلق به چیزی است که ماسک آن را روبوتاکسی می‌نامد. یک وسیلهٔ نقلیهٔ بدون راننده که هنگام احضار از سوی شما حاضر می‌شود، شما را به مقصد می‌رساند و سپس سراغ مسافر بعدی می‌رود. در نوامبر ۲۰۲۱، ماسک پنج نفر از معاونان رده‌بالای خود را در آستین گرد هم جمع کرد تا دربارهٔ این ایده صحبت کنند. آن‌ها به این نتیجه رسیدند که روبوتاکسی باید خودرویی کوچک‌تر، ارزان‌تر و کم‌سرعت‌تر از مدل ۳ باشد.

ماسک گفت:

تمرکز اصلی ما باید روی تیراژ باشد. هیچ تعدادی کافی نیست. می‌خواهیم به بیست میلیون دستگاه در سال برسیم.

چالش اصلی، چگونگی طراحی خودرویی بدون فرمان و پدال بود که بتواند با استانداردهای ایمنی دولتی مطابقت داشته باشد و شرایط خاص را مدیریت کند. ماسک هفته‌به‌هفته تمام جزئیات را بررسی می‌کرد. او پرسید اگر کسی فراموش کند درب روبوتاکسی را هنگام پیاده شدن ببندد چه؟ ما باید مطمئن شویم که خودرو می‌تواند درها را خودش ببندد. روبوتاکسی چگونه می‌تواند وارد پارکینگ‌ها یا کوچه‌هایی که راه‌بند دارند شود؟ شاید به بازویی نیاز داشته باشد که بتواند دکمه‌ای را فشار دهد یا قبض بگیرد.

در پایان تابستان ۲۰۲۲، ماسک و تیمش به این نتیجه رسیدند که باید در مورد موضوعی که یک سال با آن درگیر بودند تصمیم نهایی بگیرند. آیا باید برای روبوتاکسی فرمان یا پدال در نظر بگیرند یا باید کاملاً خودران باشد؟ اکثر مهندسان گزینهٔ اول را به خاطر ایمنی بیشتر مناسب‌تر می‌دانستند زیرا معتقد بودند سیستم تمام خودران را نمی‌توان خیلی زود آماده کرد. در جلسهٔ سرنوشت‌سازی در ۱۸ آگوست، طراح ارشد تسلا «فرنس فون هولزهاوزن» به ماسک گفت:

اگر در مسیری برویم که فرمان نداشته باشیم و سیستم تمام خودران آماده نباشد، نمی‌توانیم روبوتاکسی را به جاده‌ها بفرستیم.

او پیشنهاد ساخت خودرویی با فرمان و پدال‌هایی را داد که به‌راحتی قابل جدا کردن باشند:

پیشنهاد ما این است که در حال حاضر آن‌ها را داشته باشیم اما زمانی که اجازه پیدا کردیم فرمان و پدال را حذف کنیم.

ماسک اما مخالفت کرد گفت آینده به‌سرعت به سمت ما نخواهد آمد مگر اینکه مجبورش کنیم. ماسک گفت:

نه، نه، بدون آینه، بدون پدال، بدون فرمان. این من هستم که مسئولیت این تصمیم را می‌پذیرم. بگذارید رک بگویم. این وسیلهٔ نقلیه باید به‌عنوان یک روبوتاکسی خالص طراحی شود. ما این ریسک را می‌کنیم. اگر شکست بخوریم تقصیر من است. ما قصد نداریم قورباغهٔ دوزیست طراحی کنیم که خودرویی نصفه و نیمه باشد. ما در مسیر رانندگی کاملاً خودکار هستیم.

چند هفته بعد، ماسک به‌صورت تلفنی در جلسهٔ هفتگی روبوتاکسی گفت:

این یک انقلاب عظیم تاریخی خواهد بود. این همه‌چیز را متحول خواهد کرد. این محصولی است که تسلا را به شرکتی ۱۰ تریلیون دلاری تبدیل می‌کند. مردم صد سال دیگر در مورد این لحظه صحبت خواهند کرد.

بااین‌حال، در پایان تابستان ۲۰۲۲، فون هولزهاوزن و دیگران تصمیم گرفتند ماسک را متقاعد کنند تا کمی کوتاه بیاید. «لارس موراوی» یکی از مدیران ارشد تسلا می‌گوید ما اطلاعات جدیدی به او دادیم و گفتیم حتی اگر وسایل نقلیهٔ خودران در ایالات‌متحده مجوز تردد بگیرند، سال‌ها طول خواهد کشید که در سطح بین‌المللی تأیید شوند؛ بنابراین، ساخت نسخه‌ای از این وسیله با فرمان و پدال منطقی بود.

علاوه بر روبوتاکسی، مقامات تسلا سال‌ها در مورد تولید یک خودروی کوچک و ارزان با قیمتی در حدود ۲۵ هزار دلار هم صحبت کرده بودند. خود ماسک در سال ۲۰۲۰ این ایده را مطرح کرده بود اما بعداً این برنامه را متوقف و طی دو سال آینده بارها با آغاز پروژه مخالفت کرد زیرا معتقد بود ساخت روبوتاکسی، خودروی کوچک را غیرضروری خواهد کرد. بااین‌حال، فون هولزهاوزن بی‌سروصدا این خودرو را به‌عنوان پروژه‌ای مخفی در استودیوی طراحی خود زنده نگه داشته بود. همچنین در جلسه‌ای محرمانه در سپتامبر ۲۰۲۲، فون هولزهاوزن و چند نفر از دیگر اعضای ارشد تیم تسلا، داده‌هایی ارائه کردند که نشان می‌داد برای رشد ۵۰ درصدی تسلا در هرسال، باید یک خودروی کوچک ارزان‌قیمت تولید شود.

بازار جهانی برای چنین خودرویی بسیار بزرگ خواهد بود و تا سال ۲۰۳۰ ممکن است فروش آن به دو برابر مجموع فروش مدل ۳ و مدل Y برسد. سپس آن‌ها نشان دادند که می‌توان از همان پلت‌فرم و خطوط تولید خودروی ۲۵ هزار دلاری برای ساخت روبوتاکسی هم استفاده کرد. فون هولزهاوزن می‌گوید:

ما او را متقاعد کردیم که اگر این کارخانه‌ها را بسازیم و این پلت‌فرم را داشته باشیم، می‌توانیم هم روبوتاکسی و هم یک خودروی ۲۵ هزار دلاری تولید کنیم که هردو بر اساس یک معماری باشند.

بااین‌حال، پس از جلسه معلوم بود که ماسک هنوز هم نسبت به خودروی ۲۵ هزار دلاری اشتیاق ندارد. او گفت:

این واقعاً محصول هیجان‌انگیزی نیست.

دل او برای تغییر حمل‌ونقل با روبوتاکسی بود اما چند ماه بعد بسیار مشتاق توسعهٔ خودروی ارزان‌قیمت شد و بدین ترتیب، وسیلهٔ نقلیهٔ تولید انبوه جدید تسلا هم با فرمان و هم در قالب روبوتاکسی تحت عنوان “پلت‌فرم نسل بعدی” تصویب شد. ماسک ابتدا تصمیم داشت تسلا کارخانهٔ جدیدی در شمال مکزیک بسازد که از ابتدا برای ساخت چنین خودرویی طراحی می‌شد. این کارخانه از روش ساخت کاملاً جدیدی استفاده می‌کرد که تا حد زیادی خودکار بود اما خیلی زود مشکی در ذهن ماسک نقش بست. او همیشه بر این باور بود که مهندسان طراح تسلا باید دقیقاً در کنار خط تولید حاضر باشند نه اینکه تولید در مکان دورافتاده‌ای به حال خود رها شود. در این صورت، مهندسان می‌توانند در مورد نوآوری‌هایی که هم خودرو و هم فرایند ساخت آن را بهبود می‌بخشد بازخوردهای فوری دریافت کنند.

این موضوع در مورد خودرو و فرایند تولید کاملاً جدید اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند و هرگز نمی‌شد همه مهندسان را مجبور به نقل‌مکان به مکزیک کرد. به همین دلیل، در می ۲۰۲۳ ماسک تصمیم گرفت مکان ساخت کارخانهٔ روبوتاکسی را به آستین تغییر دهد یعنی جایی که محل کار خود و مهندسان برجسته‌اش دقیقاً در کنار خط تولید قرار داشت. در طول تابستان امسال نیز ماسک هر هفته با تیمش کار کرده است تا هر ایستگاه را در خط تولید طراحی کند و راه‌هایی برای کاهش میلی‌ثانیه‌ای زمان تولید هر مرحله بیابد.