یادی از تویوتا سلیکا، پاسخ ژاپن به خودروهای عضلانی آمریکایی

تویوتا در سال ۱۹۷۰ کوپهٔ اسپرتی بنام سلیکا را معرفی کرد که با الهام از خودروهای عضلانی آمریکایی طراحی شده بود و بسیار موفق عمل کرد.

زمانی که تویوتا اولین بار در سال ۱۹۵۷ وارد بازار آمریکا شد، ابتدا چندان موفق عمل نکرد. در این سال، تویوتا تنها ۲۸۸ دستگاه خودرو در آمریکا به فروش رساند که شامل ۲۸۷ دستگاه کراون و یک دستگاه لندکروزر می‌شد. بااین‌حال، ناکامی تویوتا در این بازار چندان طولانی نبود زیرا در پایان همان دهه، این شرکت به سومین برند وارداتی پرفروش در بازار ایالات‌متحده تبدیل شد و تا اواسط دههٔ ۷۰ به جایگاه اول رسید. درحالی‌که تویوتا در ابتدای دههٔ ۷۰ در تولید خودروهای ساده و قابل‌اعتماد مثل کرولا، کرونا و هایلوکس سرآمد بود، یک بازار محبوب در آمریکا وجود داشت که هنوز به آن وارد نشده بود یعنی بخش خودروهای عضلانی. با آغاز بحران نفتی در دههٔ ۷۰ اما تویوتا اقدام به ساخت یک کوپهٔ اسپرت با الهام از ماسل کارهای آمریکایی کرد که درنهایت به جایگزینی مناسب برای موستانگ و کامارو تبدیل شد.

تویوتا سلیکا، پاسخ ژاپن به خودروهای عضلانی آمریکایی

در طول دههٔ ۶۰، ماسل کارهای آمریکایی مثل فورد موستانگ، پونتیاک فایربرد، شورلت کامارو و دوج چلنجر بسیار محبوب شدند. از سوی دیگر، اولین خودروی اسپرت ژاپنی، تویوتا ۲۰۰۰GT بود که با همکاری یاماها توسعه پیدا کرد و هرچند بسیار عالی بود اما به دلیل قیمت فوق‌العاده گران، امکان رقابت با ماسل کارهای آمریکایی را نداشت. تویوتا به کوپهٔ معمولی‌تر و ارزان‌تری نیاز داشت و درنتیجه، سلیکا متولد شد. توسعهٔ این خودرو از اواخر دههٔ ۶۰ برنامه‌ریزی شده بود و نهایتاً در سال ۱۹۷۰ در نمایشگاه خودروی توکیو در قالب یک خودروی اسپرت زیبا، شیک و نسبتاً ارزان‌قیمت معرفی شد. تویوتا دقیقاً مثل فورد موستانگ، برای ساخت سلیکا از پلت‌فرم و بسیاری از قطعات فنی یکی از سدان‌های تیراژ بالای خود یعنی کارینا استفاده کرده بود.

سلیکا در بازار داخلی ژاپن با پیشرانه‌های سری T تویوتا با حجمی بین ۱.۴ تا ۱.۶ لیتر قابل خریداری بود که قوی‌ترین آن‌ها با نام ۲T-G با دو میل‌سوپاپ و دو کاربراتور سولکس، ۱۱۳ اسب بخار قدرت تولید می‌کرد. سلیکا در سال ۱۹۷۱ با نسخه‌ای بنام ST وارد بازار آمریکا شد. این کوپهٔ ژاپنی برای بازار ایالات‌متحده به پیشرانهٔ ۱.۹ لیتری کرونا مجهز شد که با تنها ۱۰۸ اسب بخار قدرت، از نسخهٔ بازار ژاپن ضعیف‌تر بود. البته سلیکا به لطف وزن تنها ۱۰۳۰ کیلوگرمی (برای مقایسه، در سال ۱۹۷۱ موستانگ پایه ۱۳۹۰ کیلوگرم وزن داشت) خودروی سرحالی بود ولی برای رقابت با ماسل کارها، به قدرت بیشتری نیاز داشت و به همین دلیل، تنها یک سال بعد، تویوتا موتور بزرگ‌تر و قوی‌تر ۲ لیتری را برای سلیکا ارائه کرد.

سلیکا GT مدل ۱۹۷۶، جذاب‌ترین نسخهٔ نسل اول سلیکا

هرچند ارائهٔ موتور بزرگ‌تر در سال ۱۹۷۲، سلیکا را کمی قوی‌تر کرد اما جذاب‌ترین و قوی‌ترین نسخهٔ نسل اول این خودرو، در سال ۱۹۷۴ با نام GT معرفی شد. سلیکا GT به رینگ‌های فولادی عریض‌تر، سیستم تعلیق کمی پایین‌تر و برچسب‌های ویژهٔ GT مجهز شده بود. همچنین برای این نسخه، گیربکس پنج سرعته دستی هم ارائه شد درحالی‌که نسخهٔ ST فقط با گیربکس‌های سه سرعته اتوماتیک یا چهار سرعته دستی قابل خریداری بود. سلیکا GT به لطف ظاهر تهاجمی، سرانجام توانست با ماسل کارها رودررو شود. البته پیشرانهٔ ۲ لیتری سلیکا GT اصلاً قدرتمند نبود و تنها حدود ۱۰۰ اسب بخار قدرت داشت ولی این خودرو زمانی به بازار آمد که ماسل کارها هم به دلیل مقررات آلایندگی و بحران نفت، بسیار ضعیف شده بودند.

برای مقایسه، نسل دوم موستانگ در مدل ۱۹۷۴ در نسخهٔ پایه تنها ۸۸ اسب بخار قدرت داشت درحالی‌که پیشرانهٔ V6 سفارشی هم فقط ۱۰۶ اسب بخار قدرت تولید می‌کرد. در سال ۱۹۷۵، تویوتا یک پیشرانهٔ ۲.۲ لیتری تک میل‌سوپاپ را با ۹۶ اسب بخار قدرت و ۱۶۵ نیوتن متر گشتاور برای سلیکا ارائه کرد اما ژاپنی‌ها برای کوپهٔ اسپرت خود برنامه‌های بیشتری داشتند. تویوتا در اوایل سال ۱۹۷۳، نسخهٔ لیفت‌بک سلیکا را در ژاپن معرفی کرد و در سال ۱۹۷۶، این نسخه را فقط در مدل GT روانهٔ بازار آمریکا کرد. سلیکا لیفت‌بک با لاستیک‌های پهن‌تر، برچسب‌های مسابقه‌ای، داشبورد چوب مصنوعی و دورسنجی که تا ۸ هزار rpm افزایش پیدا کرده بود، هیجان بیشتری را به همراه آورد.

درحالی‌که تناسبات نسل دوم موستانگ کمی نامناسب به نظر می‌رسید، سلیکا لیفت‌بک از دوران شکوه ماسل کارهای آمریکایی الهام گرفته بود و در طراحی ستون‌های C، پنجره‌های جانبی و چراغ‌های عقب کاملاً مشابه موستانگ‌های فست‌بک اواخر دههٔ ۶۰ بود تا جایی که موستانگ ژاپنی لقب گرفت. این طراحی همراه با قابلیت اطمینان تویوتا، سلیکا را به پکیجی عالی برای خریداران آمریکایی تبدیل کرده بود که قصد حرکت به سمت خودروهای ژاپنی را داشتند. سلیکا در سطح جهانی هم بسیار موفق عمل کرد و در ژوئن ۱۹۷۷، یک میلیونمین دستگاه آن از خط تولید خارج شد.

دلایل محبوبیت سلیکا در بازار آمریکا

• وزن سبک با پیشرانه‌های چهار سیلندری که خوب دور می‌گرفتند
• اولین خودروی ژاپنی که از طریق مونتاژ رباتیک پیشرفته ساخته شد و کیفیت ساخت ثابتی داشت
• مصرف سوخت حدود ۸.۵ لیتر در هر صد کیلومتر در دوران بحران سوخت و افزایش قیمت بنزین

سلیکا خودرویی سبک و سریع با رانندگی لذت‌بخش بود. یکی از مهم‌ترین برتری‌های این خودرو، مصرف سوخت مناسب ۸.۵ لیتر در هر صد کیلومتر بود که تقریباً یک‌سوم مصرف ماسل کارهای آمریکایی آن زمان بود. به دلیل بحران نفت و وضع قوانین جدید آلایندگی، خودروسازان آمریکایی مجبور شدند قدرت پیشرانه‌های خود را کاهش دهند درحالی‌که از سمت دیگر، تویوتا یک مینی ماسل کار را با وزن سبک و پیشرانه‌های کم‌مصرف به بازار فرستاد. سلیکا همچنین زیر پوست خود، تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای برای آن زمان مثل تعلیق مستقل پیچشی در جلو، آنتی‌رول بار ویژه برای بهبود عملکرد در پیچ‌ها، سیستم تعلیق عقب چهار اتصالی و ترمزهای دیسکی جلو را پنهان کرده بود.

ماسل کارهای آمریکایی با سه هدف اصلی شامل قدرت بالا، سرعت بالا و قیمت مناسب ساخته شدند و این سه وظیفه را خیلی خوب انجام دادند ولی بااین‌حال، خودروهای ژاپنی به لطف تکنیک‌های تولید با تکنولوژی بالا و کارخانه‌های پیشرفته، به‌آرامی خریداران آمریکایی را با سطح جدیدی از کیفیت آشنا کردند. سلیکا اولین خودروی ژاپنی بود با استفاده از مونتاژ روباتیک ساخته می‌شد و درنتیجه، تمام خودروهایی که کارخانه را ترک می‌کردند، کیفیت یکسانی داشتند. تویوتا همچنین روی طراحی داخلی سلیکا هم بسیار کار کرده بود و با اینکه تنها ۴,۱۶۳ میلی‌متر طول و ۱,۳۱۰ میلی‌متر ارتفاع داست، به‌راحتی می‌توانست افرادی با قد بیش از ۱۸۰ سانتی‌متر را در خود جای دهد.

سرانجام سلیکا

سلیکا هفت نسل در سبد محصولات تویوتا دوام آورد و در سال ۱۹۸۵ و نسل چهارم، از دیفرانسیل عقب به دیفرانسیل جلو تغییر پیدا کرد. آخرین نسل این خودرو در سال ۱۹۹۹ معرفی شد و در سال ۲۰۰۶ از روی خط تولید کنار رفت. طی سال‌های اخیر اما شایعاتی مبنی بر بازگشت سلیکا مطرح شده که البته هنوز رنگ واقعیت نگرفته است.