چگونه مایعات موجود در خودرو می‌توانند جان شما را بگیرند؟ (قسمت اول)

به عنوان افرادی که اغلب وقت خود را به خودرو اختصاص می‌دهیم، تصمیم گرفتیم تا تحقیقی در رابطه با مایعات درون خودرو و تأثیر آن بر سلامتی انسان داشته باشیم و ببینیم که چقدر می‌توانیم زنده بمانیم! نتیجه‌ای که گرفتیم: احتمالاً نه خیلی زیاد!

خودروی شما مایعات زیادی را درون خود جای داده، از روغن موتور گرفته تا روغن گیربکس و مایع شیشه‌شور. همه‌ی آن‌ها باید دور از دستگاه گوارش باشند. در این نوشتار چگونگی سمی بودن آن‌ها را برای شما شرح داده‌ایم.

اولین کاری که انجام دادیم تماس با اداره‌ی ایمنی و سلامتی بازرگانی بود و آن‌ها گفتند که باید اوراق داده‌های ایمنی مواد را برای هر مایع بررسی کنیم؛ بنابراین در ساده‌ترین و تنبل‌ترین راه ممکن تصمیم گرفتیم تا در اینترنت نام محصولات و سپس اوراق داده‌ی ایمنی مواد را جست‌وجو کرده و جالب آنکه این موارد به‌راحتی در دسترس بودند. در حقیقت اکثر وب‌سایت‌هایی که روغن و مایعات خودرو را می‌فروشند توصیه‌های ایمنی را درج کرده‌اند.

در این راهنماها اثرات مایعات مختلف بر سلامتی انسان و همچنین موارد ایمنی مربوطه درج‌شده است.

• روغن‌موتور

با بلع روغن‌موتور مدت زیادی زنده نخواهید ماند. به دلیل اشتیاق زیاد ما به داده‌های ایمنی چندین روغن از جمله Mobil 1 10W-30 سنتتیک و Pennzoil 10W-30 نگاهی انداختیم.

اولین چیزی که فهمیدیم این بود که روغن‌موتور زمانی که تمیز است کاملاً بی‌ضرر بوده و داده‌های ایمنی دو روغن ذکر شده در بالا نیز می‌گویند استنشاق، بلع و در معرض قرار گرفتن پوست در برابر این مایعات حداقل سمیت را دارد.

در حقیقت روغن تمیز آن‌قدری امن است که برگه اطلاعات حتی می‌گویند نیازی به نگرانی زیاد درباره‌ی محافظت پوست وجود ندارد.

Mobile1 این‌گونه گفته است: معمولاً در شرایط استفاده‌ی نرمال محافظت از پوست نیاز نیست.

تنها نگرانی دراین‌باره در برگه اطلاعات Pennzoil این‌گونه درج شده است: تماس مستمر و طولانی با روغن بدون تمیز کردن مناسب می‌تواند باعث مسدود شدن منافذ پوست و بروز اختلالاتی چون جوش‌های پوست شود.

اما درباره‌ی روغن‌موتور استفاده شده اوضاع چندان دل‌چسب نیست. داده‌ها می‌گویند وقتی روغنی کثیف است به ماده‌ای سرطان‌زا تبدیل می‌شود. این را بخوانید:

روغن‌هایی که در پیشرانه‌های بنزینی استفاده می‌شوند شاید خطرناک باشند. این روغن‌ها در تست‌های حیوانی مولد سرطان شناخته شده‌اند. در محیط in vitro باعث جهش شده‌اند و احتمال آلرژی را دارند. این روغن‌ها حاوی ترکیبات آروماتیک پلی سیکلیک هستند.

و اینجا Pennzoil درباره‌ی دلیل خطرناک بودن روغن‌های کارکرده می‌گوید: روغن‌های کارکرده شاید حاوی ناخالصی‌های مضری باشند که در هنگام استفاده ذخیره کرده‌اند. غلظت چنین ناخالصی‌هایی به استفاده از روغن بستگی داشته و شاید حاوی ریسک‌هایی برای سلامتی و محیط‌زیست باشند. تمامی روغن‌های کارکرده باید با احتیاط و تا حد امکان بدون تماس پوست جابجا شوند. باید گفت تماس مستمر با روغن‌های کارکرده باعث ایجاد سرطان در تست‌های حیوانی شده است.

خب اساساً پوشیدن لباس‌های روغنی و خوردن آن‌ها تا زمانی که تمیز باشند مشکل چندانی ایجاد نمی‌کند (ما این کار را اصلاً توصیه نمی‌کنیم) اما تماس با روغن‌های استفاده شده ایده‌ی بسیار بدی است.

• خنک‌کننده‌ی پیشرانه

بی‌شک خطرناک‌ترین مایع موجود در خودرو خنک‌کننده‌ی پیشرانه یا همان ضدیخ است. این مایع حاوی اتیلن گلایگول است که به عنوان افزایش‌دهنده‌ی نقطه‌ی جوش و کاهش‌دهنده‌ی نقطه انجماد آب بکار رفته برای خنک کردن پیشرانه عمل می‌کند. هرچند این مایع سبز، صورتی یا زرد مضر بوده و می‌تواند مرگبار باشد.

برگه اطلاعات ایمنی Prestone نشان می‌دهد اگر شما ضد یخ بنوشید در دنیایی از آسیب فرو خواهید رفت. نشانه‌های مهم این بخش عبارت‌اند از:

بلع این ماده می‌تواند باعث ناراحتی و درد وریدهای شکمی، حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه، خواب‌آلودگی، بی‌قراری، زودرنجی، کمردرد، کاهش حجم ادرار، نارسایی کلیه و تأثیرات روی سیستم عصبی مرکزی شود.

در آخرین مراحل و سطوح بلع اتیلن گلایکول شاید عصب‌های مغزی نیز درگیر شوند. به‌طور خاص اثراتی از درگیری عصب‌های هفتم، هشتم و نهم مغزی گزارش شده که این امر با فلج شدن عصب‌های صورت، کاهش شنوایی و نارسایی در بلع دیده شده است.

به نظر می‌رسد از این بدتر وجود ندارد! برگه اطلاعات می‌گوید که نارسایی قلبی و اِدِم (خیز) ریه نیز می‌تواند از نتایج خوردن زیاد ضد یخ باشد و در بخش اثرات مزمن گفته شده است که:

استنشاق مکرر و طولانی‌مدت این ماده می‌تواند نشانه‌هایی از درگیری سیستم اعصاب مرکزی به ویژه سرگیجه و حرکات چشم را در پی داشته باشد.

فهمیده شده که اتیلن گلایکول باعث اختلال تنفسی حیوانات آزمایشگاهی می‌شود. هنوز اثرات این یافته در انسان تخمین زده نشده است. بر پایه‌ی داده‌های آزمایشگاهی، ۲- اتیل هگزانوئیک اسید (نمک سدیم) باعث اثرات رشدی و نموی می‌شود.

بنابراین اساساً اگر مایع ضد یخ را بخورید شاید شاهد از دست رفتن مغز، ازکارافتادن قلب، کاهش شنوایی، فلج شدن صورت، رنج بردن از نارسایی کلیه و… باشید.

خبر خوب اینکه تماس پوست و چشم با این مایع اثر چندان زیادی ندارد.

• مایع شیشه‌شور

این مایع از حدود یک‌سوم متانول تشکیل شده و این ماده نیز چندان خوشایند نیست. برگه اطلاعات دو برند مطرح در این زمینه یعنی Splash و Peak نشان می‌دهد که همانند ضدیخ، بلع و یا استنشاق مایع شیشه‌شور می‌تواند به نارسایی کلیه، درگیری سیستم عصبی مرکزی و یا آسیب به بینایی منجر شود.

برگه اطلاعات Splash نشان می‌دهد که استنشاق این ماده خطر بزرگ‌تری دارد:

استنشاق یا بلع متانول می‌تواند باعث اختلال بینایی و در نهایی کوری شود. همچنین آسیب دائمی و برگشت‌ناپذیر سیستم عصبی نیز ممکن است رخ دهد.

این برگه همچنین می‌گوید که مایه شیشه‌شور سمی بوده و بلع ۳۰ تا ۲۵۰ میلی‌لیتر از متانول خالص می‌تواند منجر به مرگ شود. البته گفته نشده که برای مرگ چقدر مایع شیشه‌شور لازم است!

گفته شده مقادیر مضر متیل الکل می‌تواند بر روی چشم‌ها و سیستم عصبی مرکزی اثر بگذارد. غلظت‌های بالای این ماده می‌تواند باعث تأثیرات حاد روی سیستم اعصاب مرکزی و ایجاد سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و گیجی شود.

در نهایت بلع این ماده می‌تواند باعث ایجاد حالت تهوع، درد شکمی، سردرد، کاهش تنفس و کوری شود. مقادیر زیاد آن می‌تواند باعث به کما رفتن فرد و در نهایت مرگ شود.

بلع مقادیر زیاد متیل الکل باعث آسیب به اندام‌هایی چون کبد، کلیه، پانکراس، قلب، شش‌ها و مغز می‌شود. اگرچه که این موضوع به ندرت رخ می‌دهد اما افرادی که پس از بلع این میزان ماده زنده می‌مانند شاید از آسیب‌های دائمی اعصاب رنج ببرند.

ادامه دارد…