تیک آف چیست؟
تیک آف یکی از اصطلاحات رایج برای فارسی زبانان عاشق سرعت است. این عبارت (Take Off) در زبان انگلیسی برای لحظه ی آغاز پرواز هواپیما به کار برده می شود.
تیک آف در اتومبیل ها برای جلب توجه ، ایجاد هیجان ، تولید دود ، تولید صدا و در مجموع برای نمایش اتومبیل انجام می شود. یک تیک آف طولانی نشان دهنده ی مهارت راننده و قدرت بالای اتومبیل است.
تیک آف چرا اتفاق می افتد؟
با توجه به عرض لاستیک ، وزن روی چرخ ، جنس آسفالت و … هر اتومبیلی می تواند مقدار خاصی قدرت را در لحظه آغاز به حرکت تحمل کند. در صورتی که قدرت موتور به صورت آنی به چرخ منتقل شود برای چند لحظه شاهد تیک آف خواهیم بود که دلیل آن بیشتر بودن گشتاور چرخ از مقدار نیروی قابل انتقال به سطح است. با نزدیک شدن سرعت حرکت به سرعت چرخ ، چسبندگی افزایش یافته و تیک آف تبدیل به حرکت می شود.
با چه ماشینی می توان تیک آف کرد؟
تقریبأ با تمام اتومبیل ها می توان تیک آف کرد اما هرکدام شیوه خاص خود را دارند. نوع گیربکس ، محور انتقال نیرو ، و سیستم های کنترل پایداری ، و هرزگردی عواملی هستند که باید برای تشخیص شیوه تیک آف بررسی شوند. بهترین اتومبیل ها برای تیک آف ، اتومبیل اسپرت و قدرتمند با موتور جلو و دیفرانسیل عقب هستند. اتومبیل های اسپرت دیفرانسیل جلو با ترمز دستی روی چرخ های عقب نیز مناسب هستند.
تاریخچه تیک آف به کجا بر می گردد؟
شاید بتوان گفت که اولین تیک آف های طولانی و قوی توسط اتومبیل های مسابقات درگ انجام می شد زیرا اتومبیل های عادی قدیمی قدرت لازم برای این کار را نداشتند. اتومبیل های درگ با استفاده از ترمز جلو اتومبیل را نگه داشته و لاستیک های عقب را برای چند لحظه کوتاه به حالت تیک آف می بردند تا لاستیک ها گرم شده و آغاز حرکت سریع تر باشد. با قوی شدن اتومبیل ها از حدود ۶۰ سال پیش تیک آف با اتومبیل های عادی نیز برای نمایش انجام می شد.
چگونه تیک آف کنیم؟
در اتومبیل های دنده ای کار بسیار ساده است. فقط کافیست کلاج را تا انتها گرفته ، اتومبیل را در دنده قرار داده و گاز دهید سپس به صورت ناگهانی کلاج را رها کرده و بر گاز بیفزایید. در صورتی که اتومبیل دارای سیستم های کنترلی مانند DSC ، TC و ESP است باید آن را خاموش کنید. در اتومبیل های اتوماتیک باید اتومبیل را در حالت N قرار داده و گاز دهید و سپس به صورت ناگهانی دنده را در حالت D قرار دهید. بعضی اتومبیل های اتوماتیک در صورت بالا بودن دور موتور در دنده قرار نمی گیرند و یا دور موتور را کاهش می دهند. در اتومبیل های بسیار قوی تخت گاز کردن برای انجام تیک آف کافی است. در اتومبیل های بسیار ضعیف نیز می توان با دنده عقب حرکت کرد سپس اتومبیل را به صورت ناگهانی در دنده یک گذاشته و پدال گاز را انتها نگه داشت.
چگونه بهتر تیک آف کنیم؟
برای تیک آف طولانی تر اولین و مهم ترین مسئله مهارت است . شما باید اتومبیل خود را شناخته و تمرین کنید. مقدار گاز اولیه قبل از رها کردن کلاج و سرعت رها کردن کلاج مهم هستند. راه های دیگر تیک آف طولانی با کاهش اصطکاک سطح میسر می شوند. برای مثال در سطح خیس تیک آف کنید ، بر روی سطح موزاییک یا سیمان مانند کف پارکینگ ها اینکار را بکنید. در اتومبیل هایی که ترمز دستی و انتقال نیرو در دو محور مختلف هستند با آزاد نکردن ترمز دستی می توان زمان تیک آف را طولانی تر کرد. آخرین راه حل هم که فقط در حرکات نمایشی و محیط های کنترل شده انجام می شود ریختن روغن بر روی لاستیک و زمین است. اینکار تیک آف های بسیار طولانی همراه با دود را امکان پذیر می کند. اینکار بسیار خطرناک است و فقط در شرایط نمایشی انجام می شود زیرا به آتش گرفتن لاستیک می انجامد!
چطور بعضی از اتومبیل ها تیک آف های بسیار طولانی می کنند؟
همانطور که اشاره شد مهارت راننده و قدرت اتومبیل فاکتورهای اصلی هستند اما بعضی رانندگان روش های جالبی برای نگهداشتن هرزگردی برای مدت طولانی پیدا کرده اند. بعضی رانندگان با اتومبیل هایی که ترمز دیسکی قوی در جلو و ترمز کاسه ای در عقب هستند از روش گاز و ترمز همزمان استفاده می کنند. این روش که در اتومبیل های آمریکایی مرسوم است عبارت است از گاز دادن ناگهانی برای تولید تیک آف اولیه و سپس نگهداشتن پدال گاز تا انتها و پدال ترمز تا نصف. با اینکار ترمزهای قوی جلو از حرکت اتومبیل جلوگیری می کنند و ترمزهای ضعیف عقب به چرخ های عقب اجازه چرخش سریع می دهند. در اتومبیل های قوی دیفرانسیل جلو نیز ترمزدستی قوی کشیده شده و سپس در دنده و با گاز زیاد کلاج رها می شود.
چرا در هنگام تیک آف طولانی از لاستیک دود بلند می شود؟
زیرا سطح لاستیک و آسفالت با سرعت بالا روی هم دیگر کشیده شده و گرمای شدیدی ایجاد می شود. این دمای بالا باعث سوختن و دود شدن لاستیک می شود. در حرکات نمایشی که دود تولید شده بسیار زیاد است مایع مخصوصی روی چرخ ریخته می شودکه با داغ شدن لاستیک بخار شده و حجم دود را بسیار زیاد می کند. با اتومبیل های قدرتمند می توان با تیک آف حرفه ای سطح آسفالت را نیز به دمایی رساند که قیر موجود در آن ذوب شده و بسوزد!
آیا تیک آف باعث حرکت سریع تر می شود؟
خیر ، بعضی ها به اشتباه تصور می کنند در آغاز یک مسابقه تیک آف باعث حرکت سریع تر می شود. تنها مزیت تیک آف اندکی گرم شدن لاستیک است که در مقابل زمان از دست رفته برای این حرکت ناچیز است. در مسابقات حرفه ای تمام سیستم های الکترونیکی و تمام مهارت راننده در این است که با هرزگردی ناچیز از حالت سکون خارج شود. بعضی اتومبیل های اسپرت جدید آنقدر قوی هستند که حرکت بدون هرزگردی با آنها سخت است به همین دلیل کلیدی به نام Launch control در آنها تعبیه شده است که راننده قبل از حرکت آن را فشار داده و سیستم های الکترونیکی اتومبیل مقدار گشتاوری که لاسنیک می تواند تحمل کند را محاسبه کرده و به همان میزان از موتور گشتاور می گیرد تا تیک آف اتفاق نیفتد.
آیا هر نوع هرزگردی تیک آف نام دارد؟
خیر ، تیک آف فقط به هرزگردی در ابتدای حرکت گفته می شود. در صورتی که هرزگردی در هنگام حرکت و در خط مستقیم انجام شود (تعویض دنده در اتومبیل های قوی) به آن wheelspin گفته می شود. در صورتی که در پیچ و به صورت عمدی با استفاده از فرمان خلاف جهت و بازی با کلاج ، اتومبیل هرزگردی طولانی کند به آن Drift گفته می شود. در صورتی که در پیچ و به دلیل گاز دادن زیاد اتفاق بیوفتد به آن Power slide گفته می شود که به حرکت عرضی اتومبیل می انجامد. اگر هرزگردی چرخ در دایره های حرکتی کوچک و با سرعت پایین انجام شود به آن Burnout می گویند.
آیا تیک آف به اتومبیل صدمه می زند؟
بله ، تیک آف صدمات بسیار زیادی به اتومبیل وارد می کند. خراب شدن کلاج ، آسیب دیدن شدید گیربکس ، از بین رفتن لاستیک ، شکستن دسته موتور ، آسیب دیدن موتور و آسیب دیدن پلوس و دیفرانسیل فقط بعضی از موارد زیان این حرکت هستند. در اتومبیل های سواری عادی صدمات ناشی از این کار حتی با یک بار انجام این کار قابل درک است. در بعضی موارد خرابی آنی کلاج و گیربکس نیز مشاهده شده است. پس بهتر است این کار را در محیطی امن و با اتومبیلی قدرتمند و اسپرت انجام داد.
…………………………………………………………………………………..
# این مقاله در شماره ۵۵ ماهنامه « عصرنوین اتوموبیل » به چاپ رسیده است.
پويا
۵ اسفند ۱۳۹۰فقط bmw m3 برای این کار ها خوبه من خودم امتحان کردم .
ابی
۵ اسفند ۱۳۹۰من با پرایدم 30 ثانیه تیک اف کردم
ali m
۱۲ اسفند ۱۳۹۰مگه با پرایدم میشه تیک آف کرد
وحید
۱۱ آبان ۱۳۹۱حتما بعدش یکی اومد از خواب بیدارت کرد. مرد حسابی مگه لامبورگینیه. به یکی بگو این حرفو که یا ندونه ماشین چیه یا پرایدوووو نشناسه؟؟؟؟!!!!30ثانیه تیکاف کرده اون ام با چی پراید. خیلی خندیدیم بابا
PRC
۱۳ دی ۱۳۹۲لابد بعدبعد تیک آف هم 260 تا پر کرد نه؟
سعید
۲۶ آبان ۱۳۹۱مگه صندلی عقب 3نفر بشینن تا 30 ثانیه تیک اف کنی..!!
محمد
۲۴ اسفند ۱۳۹۰بله میشه…
ali
۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۱عزیزم اون الان دیگه پراید نیست
خودم
۲۰ خرداد ۱۳۹۱هر کس تونست با یه awd تیک آف کنه من 1 میلیون دلار بهش میدم :)
محمد
۲۲ خرداد ۱۳۹۱من خودم الان 14 سالمه.از 10سالگی ماشین میروندم. با پراید و با روا هم تیک اف زدم.حالا کی حرفی داره؟ هرکی با پراید نتونه تیک اف بزنه نباید رانندگی کنه!!!
وحید
۱۱ آبان ۱۳۹۱بجه جون با هر ماشینی میشه تیکاف کرد. ولی نه مدت 30ثانیه اونم با پرایدو به قول توروا
محمد
۲۵ اسفند ۱۳۹۲من نگفتم سی ثانیه
یاسر
۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۲احتمالا با اسباب بازی داشتی تی کاف میزدی یا با سه چرخه
nininaz
۲۷ خرداد ۱۳۹۱ببخشید دوستانی که از ماشین سر در میارین میخواستم بپرسم الان کامرو هم پیدا میشه.
حسین
۲۸ خرداد ۱۳۹۱اگه منظورت کاماروهستش_ باید بگم بله دوست عزیز.
nininaz
۱ تیر ۱۳۹۱قیمش رو میدونین؟؟؟؟ (کامارو قدیمی)
TAKE OFF
۱ تیر ۱۳۹۱من خودم با زانتیا یه تیکافی زدم هیچ جا دیده نمیشد
rpg1361
۱ مرداد ۱۳۹۱کامارو زیر 2 میلیون هستش و باید خودت ردیفش کنی ،کاماروی سرحال هم که بستگی به نظر صاحبش داره
dream_love_ir
۱۶ مرداد ۱۳۹۱خداوکیلی تیک آف فقط بابای من
هرچی میگم پدرم ماشین خراب میشه گوش نمیکنه.
هر 6 ماه 2 تا لاستیک خارجی تموم میکنه
Alpha-Beta
۲۰ مرداد ۱۳۹۱سلام می دونم که بی ربط می گم ولی می خواستم بدونم کسی می دونه چجوری می شه صدای اگزوز رو تغییر داد؟
شنیدم قطعه ای هست که وصل می شه به خروجی اگزوز و وقتی شتاب می گیری صدایی مثل زنبور یا جت در حال پرواز می گیره(البته جت رو جدی نگیرید، یه مثال بود):)
لطفا به ایمیل من سری بزنید. متشکرم
رضا
۲۷ مرداد ۱۳۹۱اگه یه دفه کلاج رو بیایم بالا که ماشین خاموش میشه.
مگه نه؟
امین
۱۶ بهمن ۱۳۹۱دوست گلم نکنه فکر کردی تیک آف هم مثل راه انداختن ماشین با قانونه آموزشگاهه که بدون گاز باید راه بندازی؟؟!!!
برای تیک آف باید گازو تا ماشین میخوره فشار بدی (مثلا تا 5000 یا 6000) بعد کلاجو ول کنی، البته هر کسی روشی داره و خودت باید امتحانش کنی تا روش خودتو پیدا کنی، منظورم بهترین روشیه که بیشترین بازدهی رو داره
amir
۶ شهریور ۱۳۹۱تیک اف یک اصطلاح فارسی نیست در تمام زبان ها به عنوان سرعت لحظه ای مورد استفاده قرار میگره.
سروش
۴ مهر ۱۳۹۱خیلی خوب بود ولی یک سوال . از کی تا حالا به burn out می گن تیک آف ؟ تیک آف برای اینجا استفاده نمیشه توصیه می کنم اصلاحش کنید یه اهل قلم اینو ببینه …. .
;)
امير
۹ مهر ۱۳۹۱من ۲۰ سالمه حدود۱۰ساله رانندم وتمام ماشینای داخلی رو امتحان کردم ولی برای تیک اف تویوتای هایلوکس رو تست کردم وطول خط تیک اف ۱۲ مترشد وبرای دور درجا پیکان وانت روتست کردم که واقعا هیجان زده شدم
سروش
۲۷ مهر ۱۳۹۱ماشین باسه تیک آف فقط bmw z4
حسین
۲۳ دی ۱۳۹۱دوستان ماشین های زیادی هستن که برای تیک آف مناسبن.
ولی اگر بخواهیم کلی بگیم.همه میدونن که این کار ها
از مسابقات درگ شروع شد که ابتدا در آمریکا برگزار میشد.
یعنی با ماشین های ماسل آمریکایی.
پس اگر بخواهیم بگیم این کار مناسب چه ماشین هایی هست.باید بگم که ماسل کار ها برای همین کار ساخته شدنه.
ولی ماشین هایی مثل M3 هستند که با اینکه ماسل نیستن.ولی برای این کار مناسبن.
.just American Cars.
امین
۱۶ بهمن ۱۳۹۱راس میگه
بهترین ماشین برای این کار ماشین آمریکاییه
البته نه لگن
یه ماشین آمریکایی که موتورش سر حال باشه و ترجیحا توربو داشته باشه
امیر
۱۶ اسفند ۱۳۹۱سلام دوستان.
راسیت من با پراید خواستم تیک آف بزنم خلاصه همه ی مراحل لازم رو رفتم و وقتی خواستم کلاجو ول کنم و ییهویی برم.ییهو زد تموم سیستم برق ماشین ترکید…والا راست میگم..با پراید مراید جو گیر نشید خودتونو به کشتن میدید
فرهاد
۲۱ اسفند ۱۳۹۱اگه می شه فرق تیک اف با دور درجا رو بگید بگید چه جوری دور درجا بزنم
باتشکر
بنیامین
۱۴ فروردین ۱۳۹۲تیک آف فقط با فورد موستانـــــــــــــــــــــــــگ! مگه نه؟
َArian
۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۲آخه مگه برق ماشین میترکه ؟؟؟؟؟؟
نمردیم و فهمیدیم برق ماشینم میترکه.
ahmad 007
۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۲من با پژو 405 این کارو انجام دادم ولی زیاد طول نکشید چون ماشین مال یکی دیگه بود
امین
۲۹ خرداد ۱۳۹۲تیک آف فقط و فقط با هواپیما می چسبه
محسن
۲۷ تیر ۱۳۹۲سلام
دوستانی که آخر ادعا هستند !!! بنده با هر نوع خودرو مخصوصا محصولات سایپا و ایران خودرو تیک آف زدم . بله با پرایدم میشه 30 ثانیه زد البته پراید من مجهز به توربو شارژ بود . شما که اینقد ادعا دارید تا حالا با وانت نیسان زدین ؟؟؟ البته تو اسفالت نه خاکی!!!!
لازم شد یه سری کلیپ تصویری از خودم واستون بذارم تا همگی کاسه کوزتونو جمع کنید اینقدم واسه هم کوری نخونید
سعید
۱۶ مرداد ۱۳۹۲آقا من با دوچرخه تک آف زدم البته تو برف خیلی حال میده با پیکان هم زدم اما حدودا سه ثانیه شد
مسعود
۲۲ شهریور ۱۳۹۲سلام به دوستان
من یه موتور هندای 125دارم چجوری باهاش تیک اف بزنم که به موتورش اسیب کمتری وارد بشه
چون خوب هنوز هندام تازه از کارخونه دستم رسیده
کاوه
۲۶ آبان ۱۳۹۲من با استیشن و 4.5 تیک اف کردم واقعا جالب بودند من خودم قاچا قچی هستم اگه مرده بیا تو دره های دولتو و…
sina
۱۲ دی ۱۳۹۲من تو کیش با ماشین بابام که cls بود الان دیگه نیست تیکاف کشیدم. یه بارم تو پارکینگو خیس کردم ماشین داشت دور خودش می چرخیدومن ترسیده بودم عین چی.