بسیاری از رانندگان هنگام حضور در تعویض روغنی درباره تصفیه روغن سوخته ماشین سؤال میکنند. در این مقاله به بررسی چنین پدیدهای خواهیم پرداخت.
روغن موتور جزو مهمترین مایعات بکار رفته در پیشرانههای درونسوز است. پیش از این مقالات متنوعی درباره نقش و وظیفه روغن موتور در روان کاری قطعات، کاهش اصطکاک بین آنها و همچنین تنظیم دمای قطعات متحرک منتشر کردهایم. طبیعی است که روغن موتور پس از گذشت مدتزمانی مشخص تخریب میشود و بنابراین باید در دورههای زمانی مشخص تعویض گردد. بسته به نوع خودرو و شرکت سازنده، معمولاً توصیه میشود روغن موتور ماشین هر ۳ تا ۵ هزار کیلومتر تعویض شود. تعویض روغن فرایند نسبتاً سادهای دارد و قبلاً نیز فرایند انجام تعویض روغن در خانه را آموزش دادهایم. برای برخی رانندگان این سؤال پیش آمده است که آیا روغن سوخته ماشین را میتوان تصفیه کرد یا خیر. باید گفت این کار را میتوان انجام داد هرچند این کار توسط شرکتهای بزرگ صورت میگیرد.
شاید دانستن این نکته که در زمینه تصفیه روغن سوخته ماشین چند گزینه بیشتر ندارید باعث تعجب شود. با اینکه تعویض روغنیها با شرکتهای مشخصی برای خرید روغن سوخته قرارداد دارند اما مالکان خودروها و برخی مکانیکها نمیتوانند با این شرکتها برای خرید روغن سوخته تماس بگیرند و احتمالاً چنین کاری از نظر اقتصادی نیز ارزش چندانی نخواهد داشت. در عوض شما میتوانید روغن سوخته خودروی خودتان را در محلی مناسب تصفیه کنید. در برخی کشورها مراکز ویژهای برای بازیافت و تصفیه روغن سوخته وجود دارند که روغن سوخته را دریافت میکنند. این مراکز هزینهای به این منظور دریافت نمیکنند و فقط کافی است روغن را در ظرفی مخصوص به آنها تحویل دهید. حتی برخی فروشگاهها همچون والمارت نیز روغن سوخته ماشین را دریافت کرده و آن را به شرکتهای ویژهای جهت تصفیه ارسال میکنند.
اما چرا باید روغن سوخته را تصفیه کرد؟ یکی از اصلیترین دلایل این کار حفظ محیطزیست است. روغن موتور جزو فراوردههای حاصل از سوختهای فسیلی است و همانطور که میدانید این مواد شیمیایی اگرچه مفید و کاربردی هستند اما زیانهای قابلتوجهی به کره زمین و جو آن وارد میکنند. دفع مناسب روغن سوخته باعث میشود این مواد شیمیایی مضر وارد آبهای زیرزمینی و خاک نشوند. همچنین روغن سوخته بیفایده نیست و در واقع منبعی بسیار ارزشمند است که میتواند تصفیه شود و مجدداً مورد استفاده قرار گیرد. درصورتیکه روغن سوخته بیرون ریخته شود نفت خام بیشتری برای تولید روغن تازه نیاز خواهد بود که هزینههای انرژی را افزایش داده و بازهم به محیطزیست آسیب میرساند.
جلوگیری از تولید زبالههای غیرضروری و کمک به حفظ کره زمین جزو مهمترین دلایل تصفیه روغن سوخته ماشین است. البته دلایل دیگری نیز برای این کار وجود دارند. در آمریکا، دفع نادرست روغن سوخته غیرقانونی است و EPA استانداردهایی را برای تصفیه و دفع روغن سوخته وضع کرده است. درصورتیکه این قوانین رعایت نشوند امکان جریمههای سنگین وجود دارد. با توجه به اینکه تصفیه روغن سوخته ماشین فرایند دشواری نیست بنابراین دلیلی برای عدم انجام این کار وجود ندارد؛ اما آیا امکان بازیافت سایر بخشهای خودرو وجود دارد؟ جدای از روغن سوخته، شما میتوانید مایعاتی همچون روغن هیدرولیک فرمان، روغن ترمز، روغن گیربکس و مایع خنککننده را نیز تصفیه کنید. همانند روغن موتور، این مواد شیمیایی برای محیطزیست، حیوانات و انسان بسیار مضر هستند.
حتی امکان بازیافت قطعات خودرو نیز وجود دارد. برای مثال میتوان باتریهای ۱۲ ولت و فیلترهای روغن را به برخی فروشگاهها تحویل داد تا آنها این کار را انجام دهند. قطعات دیگر همچون دینام، استارتر و واترپمپ نیز قابلیت بازیافت را دارند اما شاید افراد کمی حاضر به بازیافت آنها باشند چراکه در صورت خرید قطعه جدید میتوان قطعه قدیمی را به فروشنده تحویل داد و کمی از قیمت قطعه اصلی کاست. قطعات کارکرده و خراب مجدداً به شرکت سازنده ارسال میشوند تا مجدداً وارد چرخه استفاده شوند.